Dure of waardevolle geneesmiddelen? Waar maken we ons druk over? Joris Uges Haga Ambassade 8-september 2015
waardecreatie in de zorg 2
Uit onderzoek blijkt dat de lancering van nieuwe geneesmiddelen tussen 1986 en 2000 verantwoordelijk was voor ten minste veertig procent van de gewonnen levensjaren. Nefarma.nl (sept 2015)
Nieuwe geneesmiddelen Haga 2015/2016 Probleem of succes? Duur of Waardevol? Hepatitis C Ernstig astma Taaislijm ziekte Borstkanker Longkanker Hematooncologie Prostaatkanker Myelofibrose Crohn/ colitis 4
Allocatie vraagstuk BV Nederland Wat kunnen en willen we ons veroorloven? Bron: Volkskrant 12 juli 2014 5
Agenda Korte introductie financiering geneesmiddelen Wat is het probleem? Beheersmaatregelen overheid en verzekeraar Oplossingsrichting HagaZiekenhuis 6
Verhoudingen in de Nederlandse zorg sinds 2006 verzekerde / patiënt VWS Zorgverzekeringswet en aanvullende verzekeringen Toezicht: Nza DNB IGZ Acm WGBO, wet BIG, Kwaliteitswet Zorginstellingen zorginkoopmarkt zorgverzekeraar zorgaanbieder Geneesmiddelmarkt Zorgverzekeringswet, WMG, verbintenissenrecht Geneesmiddel fabrikanten 7
Bekostiging geneesmiddelen NL Locatie van gebruik: Binnen muren ziekenhuis Locatie van gebruik: Buiten het ziekenhuis 1) Integraal onderdeel DOT (DBC Op weg naar Transparantie) 2) Add-on bij DOT Niet-homogeen Zorgproduct Lijst en budget Financiering: Budget Financiering: Open eind
De Overhevelingen Overhevelen van (zorg en) kosten van geneesmiddelen van extramuraal naar intramuraal budget. Financiering van open eind naar budget Obv Hoofdlijnenakkoord max. 1% groei per jaar!
biosimilar versus generiek Specialité Productie voorbeeld Structuur biosimilar/generiek Chemische stof Chemisch Omeprazol C 17 H 19 N 3 O 3 S Exacte kopie = generiek Biological Cel-lijn Infliximab C 6428 H 9912 N 1694 O 1987 S 46 Vergelijkbaar = biosimilar EMEA definitie biosimilar A biological medicine that is similar to another biological medicine that has already been authorised for use The active substance of a biosimilar and its reference medicine is essentially the same biological substance, though there may be minor differences due to their complex nature and production methods Discussie: mogen patiënten worden geswitcht naar een biosimilar? 10
Wat is het probleem? waardecreatie in de zorg 11
Innovatie geneesmiddelen Van populatie naar individu Losec : EUR 360,=/jaar Kalydeco : EUR 200.000,=/jaar???? >1 miljoen gebruikers 20-200 gebruikers 12
Weesgeneesmiddelen Weesgeneesmiddel Geneesmiddel voor de behandeling van zeldzame ziekten (max. 1 op 2000 Europeanen) Karakteristieken weesgeneesmiddelen: Een geneesmiddel voor een indicatie waar geen alternatieve toepassingen voor zijn Patentbescherming 10 jaar lang bescherming tegen concurrentie Prijsbeleid niet gereguleerd, dat wil zeggen vrije prijsvorming door de industrie De Europese Medicijnen Autoriteit (EMA) toets de veiligheid van het middel, niet de effectiviteit 13
Waar heeft de patiënt recht op? Huidig wettelijk kader pakketbeheer 14
15
Verwachte kostenstijging intramuraal >>1% Innovatieve middelen leiden tot kostenstijging Smallere indicatie leidt tot hoge kosten per middel Pijplijn met nieuwe (wees-)geneesmiddelen is goed gevuld Patiënt heeft recht op zorg volgens de Internationale Stand der Wetenschap en Praktijk Kosteneffectiviteit heeft (nog) geen wettelijke basis Ziekenhuis is budgettair dossierhouder Verwachte groei kosten geneesmiddelen ca. 10% jaar Meerjarenakkoord ziekenhuis: max. 1% groei per jaar 16
De overheid en zorgverzekeraars grijpen in. Beleid en Beheersinstrumenten VWS & Zorgverzekeraars
Doelmatig gebruik (Specialité)- geneesmiddelen Inzet MacroBeheersInstrument waar nodig Prijs/volume afspraak VWS met GNS-fabrikant Stringenter Pakketbeheer Wettelijke verankering Kosten-effectiviteit als criterium 18
Uitkomsten bestuurlijk overleg juli 2015 Korte termijn Zorgverzekeraars onderschrijven hun zorgplicht en zorgen dat er geen patiënten om budgettaire redenen de toegang tot dure geneesmiddelen wordt ontzegd. Zorgaanbieders garanderen dat zij richtlijnconform werken en dus ook, waar medisch noodzakelijk, dure geneesmiddelen aan patiënten voorschrijven. Mocht een zorgaanbieder in individuele gevallen financieel echt niet in staat zijn een geneesmiddel te leveren dan gaat de zorgaanbieder hierover met de betreffende verzekeraar het gesprek aan. Lange termijn onder regie van het bestuurlijk overleg medisch specialistische zorg gewerkt worden aan oplossingen van in de rapporten genoemde (financiële) knelpunten. Partijen onderschrijven ook dat een integraal pakket aan maatregelen noodzakelijk is. Een oplossing die zich uitsluitend richt op de eventuele budgettaire problemen als gevolg van de groei van de uitgaven aan dure geneesmiddelen is wat hen betreft te beperkt Bron: brief VWS dure geneesmiddelen 10 juli 2015 19
Zorgverzekeraars kunnen beter inkopen?! Veronderstelling: Inkoopvolume zorgverzekeraar geeft marktmacht Praktijk 2014: Over totaal volume aan TNFα-blokkers lijken kortingen ziekenhuizen hoger dan bij Achmea 20
Verhoudingen in de Nederlandse zorg sinds 2006 verzekerde / patiënt VWS Zorgverzekeringswet en aanvullende verzekeringen Toezicht: Nza DNB IGZ Acm WGBO, wet BIG, Kwaliteitswet Zorginstellingen zorginkoopmarkt zorgverzekeraar zorgaanbieder Zorgverzekeringswet, WMG, verbintenissenrecht Geneesmiddel fabrikanten 21
Het Haga bereidt zich voor op de toekomst Projecten Haga / AHZ en Farma-XL: Van kosten naar waardecreatie 22
Value Based Healthcare 23
Focus op waardecreatie Verbeteren uitkomsten van de zorg Betrek patiënt/mantelzorg bij behandeling (Patiënt empowerment) Structurele registratie en evaluatie uitkomsten Laat zorg leiden door de uitkomsten van de zorg Sturen op (onnodige) kosten (PxQ ) Volume (Q) Toelating dure therapie via beoordeling Geneesmiddelencommissie Stringentere indicatiestelling via MDO / regionaal overleg Reduceer spillage en verlagen dosering wanneer mogelijk Prijs (P) Gebruik biosimilars waar mogelijk Gebruik lokale/regionale inkoopmacht (ziekenhuisapotheker en arts) Maak innovatie prijsafspraken gerelateerd aan uitkomsten 24
Regionaal initiatief: Farma-XL Visie Verhoog Patient Value en doelmatigheid Focus op uitkomst en minder op initiatie therapie Maak keuzes en gebruik biosimilars Transparantie
Biosimilars > $ 60 miljard uit patent; Haga >EUR 10 miljoen
Take home 1. Een geneesmiddel is niet alleen duur, maar ook waardevol 2. Probleem kosten dure geneesmiddelen concentreert zich in budget ziekenhuizen mede door beleid VWS (overheveling) 3. Verhoog Patient Value door de inzet van biosimilars en andere doelmatigsheidstrajecten (Farma-XL) De Financiële uitdaging bij geneesmiddelen kostenstijging Introductie nieuwe geneesmiddelen Betere behandelmethoden Uitbreiding indicaties Gepast gebruik biosimilars en generiek Marktdynamiek kostenbeheersing 27
waardecreatie in de zorg 28