Verduurzaming van de sector Marktverkenning care door ABN AMRO en HEVO Datum : 18 februari 2017
Nadenken over energie hoort erbij 2
3
Verduurzaming van het zorgvastgoed heeft grote impact 4
De gebouwde omgeving produceert meer CO2 dan het transport! 5
Een duurzamere publieke sector is belangrijk voor een duurzame maatschappij Missie ABN AMRO Public Sector Clients draagt bij aan een betere wereld Thema s Verkleinen van de C0 2 uitstoot van de publieke sector Verhogen van het welzijn van onze cliënten Doelen tot eind 2020 15% verlaging van het energieverbruik van onze vastgoedportefeuille 15 projecten t.b.v. afvalreductie 1500 uur aan vrijwilligerswerk 15 Impact Bonds 6
7
Waarom is de GPR als onderzoeksrichtlijn gekozen? Waarom kiezen wij binnen de zorgsector voor de Gemeentelijke Praktijk Richtlijn: Pragmatische meetlat voor breed spectrum van duurzaamheid. Geaccepteerd in maatschappelijk vastgoed. Toegankelijker dan BREEAM (vooral financieel). GPR is net als BREEAM door MIA/Vamil erkend als toetsingscriteria. Ontwerptool in plaats van procestool. 8
De labels hebben overlaps 69% GPR 36% Breeam 21% Breeam 100% Greencalc 100% Greencalc 36% GPR 9
10
Output: GPR-score per thema en gemiddeld hoog gemiddeld minimaal 11
Onderdelen van de toekomstbestendigheid 12
Niet alle kosten zijn direct zichtbaar 13
GPR-scores care-sector 9,0 8,0 7,0 6,0 6,1 6,4 6,9 7,5 6,3 6,6 1-5 jaar Gebouwen 1-5 jaar 6-15 jaar >15 jaar care Gebouwen 6-15 jaar Gebouwen >15 jaar Care-breed 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 Energie Milieu Gezondheid Gebruikskwaliteit Toekomstwaarde Gemiddeld 14
Verkenning: highlights resultaten Duurzaamheid leeft zeer beperkt in de zorgsector 1-5 jaar: goed duurzaamheidsniveau. Kans: energieneutraal 6-15 jaar: scoren te laag op duurzaamheid. Kans: energie- en milieubelastingreductie. >15 jaar: slechte performance qua duurzaamheid (energie in het bijzonder). Realistisch zijn over incourant vastgoed. De financiering van de beoogde verduurzaming is een heikel punt. 15
16
Verduurzaming is verlaging van de belasting van het milieu 70-80/m2 50-60/m2 50-60/m2 17
18
De kosten Cat.1-5 Cat. 6-15 Cat.> 15 Investeringskosten per m2 ( incl BTW) Warmtepomp in plaats van gas Aanwezigheidsdetectie, daglicht schakeling en LED Zonnepanelen Vernieuwing van de gevel en switch naar gebalanceerd ventilatie systeem 110 185 185 > 500/m 19
Het maatschappelijk zorg vastgoed bedraagt ongeveer 22 miljoen m2 2014 in miljoen Ouderen Ouderenzorg 9.868 6.194 Gehandicapten zorg 4.787 Gehandicaptenzorg Boekwaarde 4.787 Gefinancierd 2.542 2.542 20
Meer dan 75% van het zorgvastgoed is meer dan 15 jaar oud 4,8 mln m2 Bron: EIB (economisch instituut voor de bouw) 21
Ambities ABN AMRO bij verduurzaming - 15% Van 6 naar 7 Energie naar 7,5 22
Wat kost een 20% upgrade in EED? 23
2-3 miljard investeringen vereist? Leeftijd vastgoed m2 Upgrade kosten/m2 Financieel verantwoord Te investeren 1-5 jaar 1.2 mln 110 Ja 130 miljoen 6-15 jaar 3.6 mln 185 Ja 666 miljoen > 15 jaar 17.2 mln 185 50% 1.6miljard 70% 2.2 miljard Bij 50% upgrade Bij 70% upgrade 2.3 miljard 3 miljard 24
2015: Gemiddeld resultaat in de Gehandicapten sector van 1,6% 2014 totaal netto resultaat 204 miljoen, 2,3% Totaal investeringen 537 miljoen 25
2015: Gemiddeld resultaat VVT van 0,9% In 2014 totaal netto resultaat 259 mln, 1,5% Totaal investeringen 1,1 miljard 26
Q3 was de investerings intentie groot ORT 27
28
Focus en Ambitie 29
Casus: ouderenzorg gebouw - 15 jaar oud - 5.000 m 2 BVO 30
Casus: ouderenzorg gebouw - 15 jaar oud - 5.000 m 2 BVO Investeringen: Warmtepomp ipv gasgestookte ketels Aanwezigheidsdetectie, daglichtschakeling en LED Zonnepanelen Totale investering: 910.000,-- Terugverdientijd: circa 10 jaar 31
Casus: ouderenzorg gebouw - 15 jaar oud - 5.000 m 2 BVO 347/m kg Investeringen: Warmtepomp ipv gasgestookte ketels Aanwezigheidsdetectie, daglichtschakeling en LED Zonnepanelen Totale investering: 910.000,-- Terugverdientijd: circa 10 jaar - 64% 124/m kg 32
>15 jaar <5 jaar 6-15 jaar Gedrags verandering 33
Selectief verduurzamen maakt de opgave haalbaar 34
Financierings ratio s verduurzaming Algemene ratio s DSCR >1,3 incl. lease verplichtingen Netto operationeel resultaat >1% Solvabiliteit > 15 a 20% Termijnen Afschrijvings termijn Maximum van 10 jaar Loan to Value Max 80% stichtingskosten (Intramuraal Vastgoed) 100% verduurzamings investering bij 20% CO2 reductie 35
Partner in Verduurzaming 36