Drentse Onderwijsmonitor Feitenbladen Gemeente Midden- Kerncijfers uit de periode 2009-2014
Drentse Onderwijsmonitor 2014 Primair onderwijs Onlangs verscheen de 9 de editie van de Drentse Onderwijsmonitor. Dit rapport brengt de onderwijspositie en -prestaties van Drentse leerlingen in beeld. Van basisschool tot en met de universiteit. Met de jaarlijkse rapportage kunnen trends en ontwikkelingen worden gesignaleerd voor de provincie als geheel en waar mogelijk de gemeenten in het bijzonder. In dit aanvullend feitenboekje zijn cijfers voor het schooljaar 2013-2014 en voorgaande jaren voor elf Drentse gemeenten apart gebundeld. We zoomen daarmee in op ontwikkelingen van kinderen die in deze gemeente wonen en naar het primair of voortgezet onderwijs gaan. Deze extra uitgave wordt de gemeenten aangeboden door de Vereniging van Drentse Gemeenten en de Provincie. Zij hoopt dat de cijfers als onderlegger kunnen dienen bij besprekingen en initiatieven ten behoeve van goed onderwijs voor kinderen. Leerlingen op de basisscholen in de gemeente Midden- De gemeente Midden heeft 18 basisscholen. Dat is minder dan een aantal jaren geleden; in 2010/11 waren er nog 24 scholen. De schoolgrootte is vergeleken met het jaar daarvoor afgenomen. Gemiddeld heeft een school in Midden 156 leerlingen. Dat is meer dan gemiddeld in (155), maar minder dan het landelijk gemiddelde (217). Het leerlingenaantal in het basisonderwijs van de gemeente daalt sneller dan gemiddeld in. Prognoses van de Provincie (maart 2012) voorspellen een verdere afname tot ongeveer 2.640 leerlingen in 2020; t.o.v. de oktobertellingen in 2013 een daling van 6%. Bron: DUO, 2014 Aantal leerlingen op basisscholen in Midden- op 1 oktober 2013 3.258 2.811 2.640 Gemeente Midden- -6% Verwachte daling aantal leerlingen 2009/10 Prognose 2020 Aantal basisscholen op 1 oktober 2013 6.807 286 Gemiddeld aantal leerlingen per basisschool op 1 oktober 2013 217 155 18 156 2
Primair onderwijs Feitenblad Gemeente Midden- Onderwijsachterstanden: gewichtenleerlingen en impulsgebieden Kinderen van laagopgeleide ouders hebben vaker leerachterstanden. Dit blijkt ook uit de Drentse Onderwijsmonitor 2013. Het opleidingsniveau van de ouders bepaalt het gewicht dat de school toekent aan een (achterstands)leerling. Ouders/voogden van zgn. gewichtenleerlingen hebben een lagere opleiding dan ouders van leerlingen zonder gewicht. Voor deze gewichtenleerlingen krijgt de school extra geld. De gemeente Midden heeft een lager percentage gewichtenleerlingen dan in zijn geheel. Dit aandeel is de afgelopen jaren stabiel gebleven. Landelijk zien we een dalende trend. Percentage gewichtenleerlingen Een school krijgt ook extra geld per achterstandsleerling als de school in een impulsgebied is gevestigd. Een impulsgebied is een postcodegebied met veel huishoudens met een laag inkomen of een uitkering. Landelijk gezien ligt een kwart van de scholen in een impulsgebied. In is dit percentage hoger, namelijk 31%. Midden wijkt daar in positieve zin vanaf met 3 basisscholen in een impulsgebied (17%). 5 5 9 11 1 1 13 2009/10 2009/10 Percentage basisscholen in impulsgebied 17% Gemeente Midden- 2009/10 17 25 31 Bron: DUO, 2014 Bron: DUO, 2014 Passend onderwijs Met de invoering van de Wet passend onderwijs krijgen scholen een zorgplicht. Dat betekent dat scholen ervoor verantwoordelijk zijn om elk kind een goede onderwijs plek te bieden. Om dat te kunnen doen, vormen reguliere en speciale scholen samen regionale samenwerkingsverbanden. De scholen in het samenwerkingsverband maken afspraken over de ondersteuning aan leerlingen en de bekostiging daarvan. Het aandeel leerlingen met een rugzak is in het samenwerkingsverband PO2201 waaronder ook Midden valt lager dan vorig jaar. Maar is met 1,2% wel hoger dan landelijk (1,0%). In de figuur hiernaast is aangegeven of het percentage hoger ( ), lager ( ) of gelijk ( ) is aan dat van vorig jaar. 2012/13 sbao2 2,6% 2,5% so3 1,6% 1,6% rugzakken 1,0% 1,0% PO2201 Midden- e.o.1 2012/13 sbao 2,1% 2,1% so 1,0% 1,1% 1 Assen, Aa en Hunze, Tynaarlo, Midden- 2 speciaal basisonderwijs, 3 speciaal onderwijs rugzakken 1,3% 1,2% Bron: DUO/website Passend Onderwijs, 2014 3
Drentse Onderwijsmonitor 2014 Primair onderwijs Leerprestaties in het Drentse basisonderwijs Vanaf het schooljaar 2007-2008 worden gegevens verzameld over leerprestaties in het basisonderwijs op het terrein van taal/lezen en rekenen/wiskunde. De gegevens worden geleverd door basisscholen waarvan het schoolbestuur hiervoor toestemming heeft gegeven. In zijn momenteel 37 schoolbesturen voor primair onderwijs. Het deelnamepercentage van basisscholen aan de Drentse Onderwijsmonitor nam toe van 49% in het eerste jaar tot 93% in. De gemeente Midden heeft bij de laatste inventarisatie een deelnamepercentage van 100%. Dat is hoger dan voorgaande jaren. Citotoetsen: de resultaten van 2011-2014 rekenen taal technisch lezen woordenschat begrijpend lezen rekenen-wiskunde 60 59 58 57 56 55 54 53 52 51 50 49 48 47 groep 2 groep 2 groep 4 groep 5 groep 5 medio groep 6 medio groep 8 groep 4 groep 6 50 is de norm in '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 jaartal Gemeente Midden- rekenen taal technisch lezen woordenschat begrijpend lezen rekenen-wiskunde 60 59 58 57 56 55 54 53 52 51 50 49 48 47 groep 2 groep 2 groep 4 groep 5 groep 5 medio groep 6 medio groep 8 groep 4 groep 6 50 is de norm in '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 '11 '12 '13 '14 jaartal Bron: basisscholen, bewerking CED Toetsservice/CMO STAMM, 2011-2014 4
Primair onderwijs Feitenblad Gemeente Midden- Welke conclusies kunnen we trekken uit de resultaten van de citotoetsen? Hieronder staat beschreven hoe leerlingen uit de gemeente het ervan af hebben gebracht. Rekenprestaties Voor rekenen zijn de normeringen aangescherpt. Op de rekentoets wordt al jaren boven de norm gescoord. Vooral presteert hoog en boven het provinciaal gemiddelde. De scores van groep 6 zijn minder hoog, maar ook boven het gemiddelde niveau in. Leerlingen in groep 4 evenaren doorgaans de score van klasgenootjes in. Technisch lezen Voor technisch lezen zien we vooral in groep 5 een vooruitgang. Groep 4 scoort in 2014 net iets hoger dan in 2011 en groep 3 laat juist een daling zien. Alle groepen scoren echter boven de landelijke norm. De groepen 4 en 5 overtreffen bovendien het Drents niveau. Groep 3 laat een evenaring zien. Begrijpend lezen De prestaties voor begrijpend lezen van groep- 6-leerlingen in komen met de versoepelde normering in een heel ander daglicht te staan. Ook de normering voor de begrijpend lezen toets in groep 8 is bijgesteld. Deze is echter aangescherpt in plaats van versoepeld zoals bij de toets van groep 6. De scores voor begrijpend lezen zijn in groep 6 net boven de norm én boven het Drents gemiddelde. Groep 8 haalt hogere resultaten en scoort daarmee boven de landelijke norm en evenaart het provinciaal gemiddelde. Woordenschat De normering voor woordenschat is voor groep 3 aangescherpt en voor groep 5 min of meer gelijk gebleven. De woordenschat van leerlingen uit Midden lijkt goed, ruim boven de norm én ruim boven het Drents gemiddelde. Vooral de leerlingen in blinken uit. Rekenen en taal voor Kleuters presteren wat rekenen betreft ruim boven de gestelde norm én boven de gemiddelde provinciescore. Vergeleken met 2012 is de score iets afgenomen. Voor taal zijn de resultaten nog hoger en bovendien licht gestegen. Ook de taalvaardigheid van de in Midden- is doorgaans beter dan die van hun provinciegenootjes. Vergeleken met de provinciale en landelijke uitslagen, doen leerlingen van Midden- het op praktisch alle onderdelen bovengemiddeld goed. Vooral de scores voor taal en rekenen bij de, woordenschat, technisch lezen groep 5 en rekenen zijn opvallend goed. Cito-normering Cito heeft de normen van een aantal toetsen herzien. Het gaat om de toetsen voor Begrijpend lezen, Rekenen-Wiskunde, Spelling en Woordenschat. In veel gevallen is de norm aangescherpt, in sommige gevallen versoepeld of nauwelijks veranderd. Prestaties van de leerlingen kunnen vergeleken met die van leeftijdgenootjes elders in en daardoor in een ander daglicht komen te staan. Voor toetsen waarvan de normering is aangepast vermelden we alleen de scores in 2014 omdat zij niet vergelijkbaar zijn met de scores van voorgaande jaren waarbij een andere normering werd gebruikt. De toets in groep 8 De gemiddelde scores van groep-8-leerlingen uit Midden- variëren de afgelopen jaren. Het afgelopen jaar is het gemiddelde echter 535,0 en dat is, evenals het jaar daarvoor, boven de provinciale en landelijke score. 2014 2013 2012 2011 2010 Cito toetsscores 534,8 534,3 535 534,6 535,5 535,1 535 535,5 534,9 535,4 535,4 535,4 530 531 532 533 534 535 536 535 536,2 536,6 +0,2 scoorden Midden- leerlingen in 2014 gemiddeld hoger dan landelijk Gemeente Midden- Bron: Inspectie van het Onderwijs, 2010-2014 5
Drentse Onderwijsmonitor 2014 Primair onderwijs Kwaliteit van het onderwijs: de toezichtarrangementen Op basis van kwaliteitsnormen bepaalt de Inspectie van het Onderwijs welke scholen een aangepast toezicht krijgen. De situatie in vanaf 1 september 2011: Aantal zwakke en zeer zwakke scholen 3 6 8 2 4 4 6 290 283 280 269 Voldoende Zwak Zeer zwak 2011 2012 2013 2014 Binnen de gemeente Midden- bevinden zich geen zwakke scholen. Ook de twee voorgaande jaren stond de teller op nul. Bij (zeer) zwakke scholen zijn de opbrengsten en het onderwijsleer proces op cruciale onderdelen onvoldoende. Conclusie: In 2009 werden er nog 38 (zeer) zwakke scholen geteld. Sindsdien is dit aantal afgenomen. In 2014 zien we echter voor het eerst weer een toename. Gemeente Midden- 1 20 18 18 18 Voldoende Zwak Zeer zwak 2011 2012 2013 2014 Bron: Inspectie van het Onderwijs, 2011-2014 Schooladvies basisschool en het niveau in het derde leerjaar van het voortgezet onderwijs Bij Drentse vo scholen is informatie opgevraagd over het schoolniveau van derdejaars leerlingen en het school advies van de basisschool. De resultaten zijn indicatief omdat van een aantal scholen gegevens ontbreken. Bijna driekwart van de leerlingen ( 74%) die op een basisschool in de gemeente Midden heeft gezeten, lijkt het schoolniveau te volgen dat als advies is meegegeven. Dat betekent een verbetering ten opzichte van het jaar daarvoor. Vergeleken met de cijfers in en lijkt er vaker sprake van over-advisering en minder vaak van onder-advisering. Bron: vo-scholen, bewerking CMO STAMM, 2014 Huidig onderwijsniveau t.o.v. schooladvies in percentages 70 73 74 14 8 2 24 19 16 iets lager gelijk iets hoger iets lager gelijk iets hoger Gemeente Midden- iets lager gelijk iets hoger 6
Voortgezet onderwijs Feitenblad Gemeente Midden- Leerlingen in het voortgezet onderwijs Het aantal vo leerlingen uit de gemeente Midden is vergeleken met het jaar daarvoor vrijwel gelijk gebleven. We tellen 2.100 leerlingen. als geheel noteert nog wel een stijging van 1%. Het aantal leerlingen nam toe van 30.492 in 2012/13 naar 30.826 in. Aantal leerlingen in het voortgezet onderwijs, met als woongemeente Midden- Gemeente Midden- 2010/11 2011/12 2012/13 2012/13 Bron: DUO, 2014 2.048 2.077 30.492 2.093 +1% het aantal vo leerlingen in +0% het aantal vo leerlingen in Midden 30.826 2.100 Onderwijssoort in het voortgezet onderwijs Voor Midden- geldt dat 47% van de jongeren in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs een vmbo opleiding volgt. Voor havo en vwo zijn de aandelen 27% en 23%. Onderwijssoort vanaf het derde leerjaar, voor jongeren uit de gemeente Midden- Gemeente Midden- praktijkonderwijs vmbo havo vwo Maken we een vergelijking met cijfers van, dan zien we dat leerlingen uit Midden ongeveer hetzelfde onderwijsniveau volgen. Vergeleken met landelijke cijfers is het onderwijsniveau iets lager. Het onderwijsniveau van leerlingen uit Midden is het afgelopen jaar iets gedaald. De jaren daarvoor zagen we een lichte stijging. Aandeel leerlingen in de bovenbouw (vanaf leerjaar 3), naar onderwijssoort en woongebied voor schooljaar Gemeente Midden- 4 3 4 22 22 18 23 4 praktijkonderwijs vmbo bl/kl 3-4 1.092 22 21 27 23 24 25 27 28 29 30 47 vmbo tl/gl 3-4 havo 3-5 vwo 3-6 Bron: DUO, 2014 Bron: DUO, 2014 7
Drentse Onderwijsmonitor 2014 Samenvatting Pluspunt, aandachtspunt of verbeterpunt? Hieronder staan alle gemonitorde onderwijsitems samengevat in één figuur. De kleuren geven aan of de gemeente het beter of minder goed doet vergeleken met en of er de afgelopen jaren sprake is van een verslechtering, verbetering of status quo. De kleur geeft aan of het gaat om onderwerpen die: Gekoesterd moeten worden (pluspunten) In de gaten gehouden moeten worden (aandachtspunten) Verbeterd moeten worden (verbeterpunten) In een aantal gevallen zijn de cijfers van 2013-2014 vergeleken met die van vorig jaar. Bij de meeste onderwerpen blikken we echter meer jaren terug. Daarbij nemen we voor een vergelijking in de tijd de meest en minst recente cijfers uit dit feitenboekje. De resultaten samengevat: hoe staat Midden- ervoor? Vergeleken met Even goed/beter Onderwijsniveau bovenbouw vo Rekenen groep 2 Technisch lezen Aandeel gewichtenleerlingen Aantal scholen in impulsgebied Geen zwakke school Woordenschat * Woordenschat groep 5* Begrijpend lezen groep 6* Begrijpend lezen groep 8* Rekenen-wiskunde * Rekenen-wiskunde groep 4* Rekenen-wiskunde groep 6* Deelnamepercentage Drentse Onderwijsmonitor (100%) Taal groep 2 Technisch lezen groep 4 Technisch lezen groep 5 Aansluiting schooladvies bij onderwijsniveau leerjaar 3 Ontwikkeling leerlingenaantal voortgezet onderwijs Ontwikkeling leerlingenaantal basisschool Minder goed Verslechtering Ontwikkeling afgelopen jaren Gelijk gebleven Verbetering *cito-normering aangepast; geen vergelijking met voorgaande jaren Het rapport van de Drentse Onderwijsmonitor 2014 kunt u vinden op de websites van de betrokken organisaties en op www.meetbaarbeterdrenthe.nl. Vereniging van Drentse Gemeenten www.vdgdrenthe.nl Provincie www.drenthe.nl CMO STAMM www.cmostamm.nl