Evaluatie van het Smaaklessen groentemenu onderzoek 12 maart 2015
Opbouw presentatie Waarom onderzoek Voorgaand onderzoek naar Smaaklessen Resultaten van het Smaaklessen groentemenu onderzoek
Waarom effectonderzoek? Inzicht in opbrengsten van Smaaklessen (arrangementen) Kennis, bewustwording, vaardigheden Gedrag Inzicht in manier van implementatie Gegeven lessen, waardering Vorm van aanbieden Inzicht in werkzame onderdelen Meest leerzame lessen/activiteiten
Wat kan je met effectonderzoek? Wetenschap: Inzicht in concept en mechanisme Interventie aanbieder: Verbeteren van het lesmateriaal Praktijk: Kwaliteit check
Effectonderzoek Smaaklessen Sinds september 2010 wordt effectonderzoek naar Smaaklessen uitgevoerd In schooljaar 2011/2012 is een onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van Smaaklessen In schooljaar 2013/2014 is een onderzoek uitgevoerd naar de meerwaarde van een Smaaklessen arrangement boven het lesmateriaal van Smaaklessen
Uitkomsten Smaaklessenonderzoek 2012 Smaaklessen heeft effect op: Kennis over smaakontwikkeling en gezond eetgedrag Bewustwording, ervaren druk en plannen om onbekende producten te proeven en gezond/gevarieerd te eten Effect op kennis beklijft op langere termijn Hoe meer, hoe sterker... Marieke CE Battjes-Fries, Annemien Haveman-Nies, Reint-Jan Renes, Hante J Meester and Pieter van t Veer (2014). Effect of the Dutch school-based education programme Taste Lessons on behavioural determinants of taste acceptance and healthy eating: a quasi-experimental study. Public Health Nutrition
Aanleiding voor nieuw onderzoek Smaaklessen arrangementen: Meerwaarde aanvullende activiteiten bovenop Smaaklessen? Vanuit vorig onderzoek: Smaaklessen ook in staat gedrag te beïnvloeden? Hoe speelt invloed van leerkrachten een rol? Hoe kunnen ouders meer worden betrokken? Ervaringsgericht leren de succesfactor?
Het Smaaklessen groentemenu
Doel van het nieuwe onderzoek Is het Smaaklessen groentemenu effectiever dan Smaaklessen in het verhogen van (voorspellers van) groenteconsumptie van kinderen? Lessen Smaak Voedsel productie Consumenten vaardigheden Gezond eten Koken Aanvullende activiteiten Boerderij Supermarkt Groente Slotbijeenkomst excursie spel quiz met diëtist en ouders Doelen Onbekende groentes proeven Letten op herkomst, productie en bewerking van groente Dagelijks genoeg groente eten
Onderzoeksopzet Drie groepen: Geen voedingseducatie (controle groep) Smaaklessen (5 lessen) Groentemenu (5 lessen en activiteiten) Bij alle scholen een voor- en nameting uitgevoerd
Studiepopulatie Deelnemers: 34 scholen 49 klassen groepen 6-7 1010 leerlingen - 10 jaar oud Geen grote verschillen in kenmerken tussen de onderzoeksgroepen
Metingen Determinanten van de doelgedragingen Vragenlijst Kennis, bewustzijn, eigen-effectiviteit, attitude, subjectieve norm, intentie Gedrag: proeven van onbekende groentes Smaaktesten Geproefd ja/nee + keuze bekend/onbekend Gedrag: groenteconsumptie Vragenlijst
Resultaten gedragsdeterminanten (1) Bij zowel Groentemenu als Smaaklessen stijgen de kinderen in kennis
Resultaten gedragsdeterminanten (2) Bij Groentemenu stijgt daarnaast ook: ES=Effect size
Resultaten bereidheid proeven (1) De controlegroep daalt licht in aantal geproefde groentes
Resultaten bereidheid proeven (2) Groentemenu stijgt meeste in groei keuze voor onbekend
Resultaten groenteconsumptie Kinderen eten gemiddeld 5-6 per week groente 2-3 opscheplepels per keer bij het warm eten soms groente naast het warm eten Geen veranderingen gevonden
Implementatie: lessen Groentemenu Smaaklessen 100% 100% 100% 100% 90% 90% 82% 100% 88% 70% Les 1 Les 2 Les 3 Les 4 Les 5
Implementatie: aanvullende activiteiten Groentequiz: 8 van 14 klassen (57%) Supermarktspel: 12 van 14 klassen (86%) Door 77% van de ouders met hun kind uitgevoerd Boerderij excursie: alle 18 klassen (100%) Vaak hulp van ouders. Hoogst gewaardeerd Slotbijeenkomst: 16 van 18 klassen (89%) 37% van de ouders aanwezig
Waardering De lessen: Door zowel leerlingen als leerkrachten hoog gewaardeerd Geen verschil tussen Smaaklessen en Groentemenu Aanvullende activiteiten: Door zowel leerlingen als leerkrachten hoog gewaardeerd Boerderij excursie het hoogst, supermarktopdracht het laagst
Conclusie Bijna volledige inzet, hoge waardering Effectiever in het verhogen van: Kennis Ervaren druk van leerkracht Kookvaardigheden Kleine indicaties voor grotere bereidheid tot proeven groentes Geen effect op groenteconsumptie
Einde