Diagnostiek van spraaken taalstoornissen op het AC

Vergelijkbare documenten
Uitdagingen bij de diagnostiek van spraaktaalstoornissen bij meertalige kinderen

Diagnostiek van taalstoornissen bij meertalige kinderen

Testinstrumentarium Taalontwikkelingsstoornissen

Audiologisch centrum, spraaktaalteam

Spontane taalanalyse bij meertalige kinderen; alternatief voor, of aanvullend op genormeerde taaltesten?

Auditieve verwerkingsproblemen

AUDIOLOGISCH CENTRUM HOLLAND NOORD ALKMAAR. Het AC als centrum voor Spraaktaaldiagnostiek

Omgaan met TOS bij meertaligen. M. Julien, Siméa Congres Lunteren, 6 & 7 april

Checklist: Lees- en spellingproblemen en meertaligheid

De waarde van de CELF-4 NL in diagnostiek na gebruik van testmodificaties bij successief tweetalige kinderen tussen 5;0-5;5 jaar uit West-Vlaanderen

Checklist: Lees- en spellingproblemen en meertaligheid

De TestWijzer. Een overzicht van diagnostisch instrumentarium voor spraak-taalonderzoek bij kinderen in de leeftijd 0;6-15;11 jaar

Een objectieve maat voor auditieve verwerking?

Stoornis of breder? De stoornis beschrijven De 5 aspecten in een handzaam schema! Casuïstiek Conclusie

Consensus ten aanzien van kenmerken, comorbiditeit en verwijzing van kinderen met luisterproblemen Hanzehogeschool Margreet Luinge

Anamnese Meertalige Kinderen

Vroegsignalering taalontwikkelingsstoornissen Symposium Het jonge kind

2. Auditieve Synthese: A: Lettergrepen samenvoegen tot een woord. B: Letters samenvoegen tot een woord.

Kinderen met gehoor-, spraak- en/of taalproblemen

Auditieve verwerkingsproblemen en soloapparatuur

Diagnostiek en indicatiestelling met het testinstrumentarium ESM. Ludo Verhoeven Expertisecentrum Nederlands Radboud Universiteit Nijmegen

- je kan me wat - module 2. docere delectare movere. tekeningen -

Diagnostiek van taalstoor nissen bij meertalige kinderen

Auditieve oefeningen bij het thema: Politie Boek van de week: 1: De politieagent 2: Jan politieman 3; Kom uit die Kraan 4; Schatje en Scheetje

Wie zijn wij? Werkwijze

Primaire progressieve afasie & Spontane-taalanalyse

TAVAK-formulieren zijn ook achteraf nog voor nadere analyse te gebruiken, bijvoorbeeld na raadpleging van literatuur over de desbetreffende taal.

Protocol Project Uniforme signalering spraaktaalproblemen. kinderen INHOUD

Achtergrond, inhoud en toepassing

CHC - Werkdocument benadering het zeer lage IQ. Talige personen met vermoedelijke ML boven 7 jaar

VERSLAG CHC- INTELLIGENTIEONDERZOEK 6 16 jaar

Taalontwikkelingsstoornissen

INDICATIESTELLING HOORTOESTEL OF CI; HET BELANG VAN DE COGNITIEVE ONTWIKKELING

Als schoolarts Speciaal Onderwijs cluster 2

Taal in het Kleuterbrein EEG in de praktijk

NVLF Congres, Margreet Luinge & Margot Visser-Bochane

Ik heb vragen rond 'expressieve taalstoornis' of 'taalstoornis' alleen en begon nu wat te twijfelen of dat synoniemen zijn voor dysfasie of niet.

Multidisciplinaire diagnostiek op. Renate van den Ende, Teamleider AC R dam

Richtlijn multidisciplinaire (spraak en taal)diagnostiek van meertalige kinderen

Werkgeheugen bij kinderen met SLI. Indeling presentatie. 1. Inleiding. Brigitte Vugs, 19 maart Inleiding 2. Theoretische achtergrond

De Weier Vissedijk 35c 7602 CP Almelo

HOORTOESTEL OF CI? Dr. Margreet Langereis Dr. Anneke Vermeulen

Auditieve oefeningen bij het thema: Tijgers Boek van de week: 1; Ssst! De tijger slaapt 2; Tijgers; informatieboekje

Spraak & Taal Ambulatorium

Executief functioneren in relatie tot taal bij kinderen met ADHD en kinderen met SLI. Esther Parigger juni 2012

DIAGNOSTIEK H I L D E R O E Y E R S H I L D E. R O E Y E R V I V E S. B E DIAGNOSTIEK BIJ MEERTALIGEN

Vroege spraak- en taalontwikkeling

I N D I C A T I E S T E L L I N G C L U S T E R 2

DIFFERENTIAALDIAGNOSTIEK TOS BIJ HET JONGE KIND

De Weier Vissedijk 35c 7602 CP Almelo

Effectstudie KLINc: Kinderen Leren Initiatieven Nemen in communicatie

SCHRIJVEN. Doel workshop. Definitie van schrijven. Soorten schrijfproblemen. Handvatten om het schrijven te verbeteren

CHC Werkdocument Benadering het zeer lage IQ. Talige personen met vermoedelijke ML tussen 2 en 7 jaar

TOS ervaar en neem mee! SPO de Liemers

Studie-opzet Effectiviteit Logopedie TS Ank Verschoor, team Stichting Dysphatische Ontwikkleling. November Evidence based.

De Weier Vissedijk 35c 7602 CP Almelo

Taalontwikkeling in een meertalige context

Ontwikkeling van het Dutch Position Statement Auditieve verwerkingsproblemen Ellen de Wit, Karin Neijenhuis en Margreet Luinge

Auditieve oefeningen bij het thema: de vijver

TOETSEN AUDITIEVE - EN VISUELE VAARDIGHEDEN TBV DE LEESVOORWAARDEN. groep 2. Marianne Verweij

Bepaling van het taalbegrip bij kinderen tot en met 25 maanden. Liesbeth Schlichting Rijksuniversiteit Groningen

WAT DOET DE LOGOPEDIST?

RICHTLIJN DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING VAN AFASIE

PEUTERS MET TOS. Vroeg, 23 mei 2019, Utrecht. Marthe Wijs - van Lonkhuijzen

Meertalige kleuters met en zonder TOS

THEMA LENTE Auditieve oefeningen

Laat kinderen met TOS niet in de kou staan: het belang van vroege signalering van taalontwikkelingsstoornissen

Participatie ondanks slechthorendheid

De Weier Vissedijk 35c 7602 CP Almelo

Ontwikkelingen. Audiologisch Centrum Rotterdam. Marco van Es Mieke Vermeulen

Auditieve oefeningen bij het thema: sport en spel

Therapiekeuze bij verstaanbaarheidsproblemen. Waarom dit onderwerp? Goed nieuws! Therapiekeuze bij verstaanbaarheidsproblemen

Diagnostiek en evaluatie in de praktijk

Auditieve oefeningen bij het thema: Mama kwijt

Als praten niet vanzelf gaat

Werkgeheugen en TOS. Brigitte Vugs. Klinisch Neuropsycholoog Koninklijke Kentalis

Auditieve oefeningen Sinterklaas

Kind en onderzoeker spreken niet dezelfde taal

Auditieve oefeningen bij het thema: Plastic Boek van de week: 1: Plasticsoep van de klimaatjesreeks van Clavis 2: Plasticsoep is troep

Speakaboo. Een observatie-instrument voor de (spraak)ontwikkeling in de thuistaal. TOS-ASS Kennisdag, ,

Taalontwikkeling in een meertalige context

Auditieve oefeningen thema kleding

Auditieve oefeningen bij het thema: lang leve de koningin

Auditieve oefeningen bij het thema: opa en oma

Effect van behandelgroepen

Talenposters. Doel. Tijd. Hoe. Stap 1 MAAK JE SILHOUET

Het medische consult, handleiding voor leerkrachten van de 11 jarigen in het buitengewoon onderwijs.

Executieve functies binnen de vroegbehandeling. Evelien Dirks NSDSK

Auditieve oefeningen bij het thema: dinosaurussen

VERSLAG CHC- INTELLIGENTIEONDERZOEK 4 8 jaar

Pragmatische taalproblemen bij kinderen met ernstige spraak- en taalmoeilijkheden

De Afname, Indexen en Subtests

Het leren van Engels bij kinderen met TOS

Evidence-based - Wat een feest! Ellen Gerrits Alle Taal Centraal 2014

Signalering spraak- en taalproblemen. Signalering spraak- en taalproblemen

Auditieve synthese Lettergrepen samenvoegen tot een woord/ woord in lettergrepen verdelen

Diagnostiek en behandeling

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1

xxxxxxxxxxxxxxx 11/19/2010

Auditieve verwerkingsproblemen. Margreet Luinge, Margot Visser-Bochane, Ellen de Wit

Transcriptie:

Diagnostiek van spraaken taalstoornissen op het AC bij meertalige kinderen door Manuela Julien, klinisch linguist Audiologisch Centrum Den Haag 25 januari 2008

M Julien 25.01.2008 Effatha Guyot Audiologische Centra locatie Den Haag 2 Een complexe taak De algemene regel is: De beheersing van alle talen van het kind moet worden onderzocht.

M Julien 25.01.2008 Effatha Guyot Audiologische Centra locatie Den Haag 3 Waarom complex? Weinig bekend over kenmerken van taalstoornissen in andere talen Diagnostici beheersen de taal van het kind vaak niet Afhankelijkheid van een tolk Beperkte onderzoeksmiddelen

M Julien 25.01.2008 Effatha Guyot Audiologische Centra locatie Den Haag 4 Weg van de minste weerstand Beheersing van het Nederlands gebruiken als enige indicator voor de identificatie van een taalprobleem Risico!: over- of onderdiagnose

M Julien 25.01.2008 Effatha Guyot Audiologische Centra locatie Den Haag 5 Moeilijkere maar wèl mogelijke weg Analyseren van taalfouten in alle talen Dynamische diagnostiek Beoordelen onderliggende cognitieve processen

M Julien 25.01.2008 Effatha Guyot Audiologische Centra locatie Den Haag 6 Analyseren van taalfouten in veel talen is de grammaticale morfologie een probleem voor SLI kinderen. dus focus op grammaticale morfologie via o.a. spontane taalobservatie en analyse in alle talen.

Spontane taalobservatie en analyse bij meertalige kinderen Het belang van een uitgebreide taalanalyse bij allochtonen, M. de Bie & M. Groenhuis, in Lo&Fo, 60, 1988; Kind en onderzoeker spreken niet dezelfde taal, M.Julien, in Lo&Fo 3, 2004; Pilot met TAVAK, AC Den Haag en Taalstudio, 2004; Taalstoornissen bij meertalige kinderen: diagnostiek en behandeling, M.Julien (verwacht voorjaar 2008, Harcourt). M Julien 25.01.2008 Effatha Guyot Audiologische Centra locatie Den Haag 7

Diagnostiek Dynamisch Statisch Hulp bij uitvoeren van taaltaken, o.a.: - Stimulusmodificatie -Test-teach-retest Geen hulp toegestaan M Julien 25.01.2008 Effatha Guyot Audiologische Centra locatie Den Haag 8

M Julien 25.01.2008 Effatha Guyot Audiologische Centra locatie Den Haag 9 Stimulusmodificatie Meten van het taalbegrip bij Friese kinderen met de Reynell-test voor Taalbegrip; Hijma, T. (2001). Grenzen van Fries Taalbegrip. RUG. Dam, F.A. (2002). Grenzentesten bij Friestalige kinderen met de Reynell Test voor Taalbegrip. RUG.

M Julien 25.01.2008 Effatha Guyot Audiologische Centra locatie Den Haag 10 Test-Teach-Retest Meten van de receptieve woordenschat met de British Picture Vocabulary Scales; Camilleri en Law (2007). Assessing children referred to speech and language therapy: Static and dynamic assessment of receptive vocabulary. ASLP, 9 (4).

M Julien 25.01.2008 Effatha Guyot Audiologische Centra locatie Den Haag 11 Meten van woordenschat Kinderen met taalstoornissen hebben vaak een beperkte woordenschat. NT2-kinderen hebben vaak een beperkte woordenschat in het Nederlands. Wat zie je als je naar de conceptuele woordenschat kijkt? Wat zie je als je de woordenschat in alle talen optelt?

M Julien 25.01.2008 Effatha Guyot Audiologische Centra locatie Den Haag 12 Conceptuele en cumulatieve woordenschat Opgaven Nederlands Urdu Conceptuele woordenschat Cumulatieve woordenschat 1 paddenstoel - - 0 0 2 rat/muis + - + 2 3 bril - + + 1 Totaal 1 1 2 3 + = kent woord voor dat concept tenminste in één taal 0 = kent woord voor dat concept in géén van de talen

M Julien 25.01.2008 Effatha Guyot Audiologische Centra locatie Den Haag 13 Beoordelen onderliggende processen Kinderen met taalstoornissen hebben vaak ook (auditieve) informatie verwerkingsproblemen (aandacht, perceptie, geheugen, snelheid van verwerking ). Focus op deze onderliggende processen en, wanneer toepasselijk en mogelijk, test ze in alle talen die het kind gebruikt.

M Julien 25.01.2008 Effatha Guyot Audiologische Centra locatie Den Haag 14 Auditief geheugen in het Tarifit-Berbers ḍar (voet) Oefenitem yis (paard) ṭit (oog) ayrum (brood) druj (trap) lkas (beker) iḥma (heet/warm) Oefenitems tqacir (sok) arbiɛ (plant) iri (nek) ṭinzar (neus) fenjan (kopje) rkazi (raam) Oefenitems qama (bed) aɣir (arm) aqzin (hond) lkitab (boek) qarara (kikker) uma (broer) rqird/rqiḍ (aap) lkursi/rkursi (stoel) jeddi (opa)

M Julien 25.01.2008 Effatha Guyot Audiologische Centra locatie Den Haag 15 Auditieve Testen & meertaligheid Nijmeegse testbatterij voor auditieve verwerkingsproblemen: slechts de patroonherkenningstest is niet talig Talige onderdelen: o.a. woorden en zinnen in ruis, cijferreeksen, categorale spraakwaarnemingstest /bak/-/dak/ Sta eens stil bij : Wat betekent het als een Somali- of Arabischsprekend kind slecht presteert bij de identificatietaak /bak/-/dak/?...

Merci for ihre atenção! M Julien 25.01.2008 Effatha Guyot Audiologische Centra locatie Den Haag 16