Een objectieve maat voor auditieve verwerking?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Een objectieve maat voor auditieve verwerking?"

Transcriptie

1 Martijn Toll (Viataal, ErasmusMC) André Goedegebure (ErasmusMC) Karin Neijenhuis (Kon Auris groep) Hans Verschuure (ErasmusMC) Een objectieve maat voor auditieve verwerking? De latentie van de P3 piek als objectieve maat voor auditieve verwerking

2 Auditieve verwerkingsproblemen (AVP) Problemen met neurale verwerking van auditieve informatie die niet het gevolg is van een disfunctie in een andere modaliteit (Central) Auditory processing disorders, American Speech-Language-Hearing Association (2005) Technical report;

3 P3 (P300) Auditory Event Related Potential (AERP) electrofysiologische reactie van neuronen centraal zenuwstelsel meet vermogen van neuronen om synchroon te vuren als reactie op auditieve stimuli geen één op één relatie met auditief functioneren

4 ERP: van BERA tot P3 P3 Pieken met een langere latentie: cognitiever en minder specifiek voor modaliteit

5 P3 / P300 Stimulus volgens Odd-ball principe Standaard (frequent) Afwijkend (rare) Registratie standaard (frequent) afwijkend (rare) Opgebouwd uit twee componenten: P3a en P3b Aandacht nodig bij meting P3a is minder afhankelijk van aandacht dan P3b

6 Diagnostiek Auditieve Verwerkingsproblemen Vragenlijsten Psychofysische testen Electrofysiologische testen onderdeel testen AVP heel nuttig in sommige gevallen, in andere niet TJ Bellis; Assessment and Management of Central Auditory Processing Disorders in the Educational Setting (2003) 2nd edition

7 Vragenlijsten Voorbeeld: CHAPS Voordeel inventarisatie van de klacht Nadeel gekleurd door de perceptie van de klacht

8 Psychofysische testen Voorbeeld: Nijmeegse testbatterij Voordeel Biedt aanknopingspunten voor behandeling Nadeel Scores beïnvloed door: aandacht concentratie motivatie taalbeheersing

9 Electrofysiologische testen Voorbeeld: P3 Voordeel objectief minder afhankelijk van storende factoren bruikbaar in moeilijk te testen groep Nadeel weinig ervaring geen eenduidig protocol geen standaardwaarden

10 Doel onderzoek Vinden objectieve maat auditieve verwerking gebruikmakend van een electrofysiologische meting (P3) om onderscheid te kunnen maken tussen kinderen met en zonder auditieve verwerkingsproblemen.

11 Opzet onderzoek Per proefpersoon is gekeken of de latentie van de P3 piek correleert met de huidige standaard voor auditieve verwerking. klinische maat: combinatiescore CHAPS en Nijmeegse testbatterij

12 Proefpersonen 34 pp 17 / 17 leeftijd 10;6-12;6 jaar goed gehoor: toondrempels < 15 db spraakscores % geen bijkomende problemen schoolgroep: groep 7-8 basisschool patiëntengroep: bekend bij A.C. Sophia/Auris

13 Resultaten klinische maat Verdenking AVP bij schoolgroep: 52% Verdenking AVP bij patiëntengroep: 77% Chaps NTB Verdenking schoolgroep: 38% Verdenking patiëntengroep: 64% Verdenking schoolgroep: 14% Verdenking patiëntengroep: 46%

14 Voorbeeld P3 meting F z C z P z /-/ F z C z P z N1: 100 ms; P2: 161 ms; N2: 215 ms P3a: 257 ms; P3b: 274 ms

15 Latentietijden P3a / P3b P3a (ms) P3b (ms) Totaal (n = 34) 266 ± ± 33 Geen AVP (n=13) 255 ± ± 28 Verdenking AVP (n = 21) 272 ± ± 35 Literatuur NK Squires, KC Squires, SA Hillyard, Two varieties of long-latency positive waves evoked by unpredictable auditory stimuli in man, Electroencephalogr and Clin Neurophysiol, 1975, 38:

16 Latentie P3a en P3b tegen AV P3a P3b Logistische regressie: p = 0,035 p = 0,19

17 Conclusie Meting wordt leuk gevonden De latentie van de P3a lijkt te een voorspellende waarde te hebben op wel of geen auditieve verwerkingsproblemen Latentie P3a betere predictor auditieve verwerking dan P3b Vervolgonderzoek verificatie klinische relevantie

18 Aanbevelingen vervolgonderzoek Opzet meetmethode Uniform protocol/goede normdata voor latentie P3 Toepassen jongere groep Wat is gouden standaard auditieve verwerking?

19 Dank voor uw aandacht

20 Latentie P3a tegen compositiescore NTB

21 Latentie P3a tegen Chaps_rum

Onderzoek naar AVP bij kinderen met een ASS m.b.v. elektrofysiologische methoden. Literatuuroverzicht voor Audiologen nascholing 2 november 2007

Onderzoek naar AVP bij kinderen met een ASS m.b.v. elektrofysiologische methoden. Literatuuroverzicht voor Audiologen nascholing 2 november 2007 Onderzoek naar AVP bij kinderen met een ASS m.b.v. elektrofysiologische methoden Literatuuroverzicht voor Audiologen nascholing 2 november 2007 Martijn Toll klinisch fysicus audioloog i.o. ErasmusMC /

Nadere informatie

Auditieve verwerkingsproblemen

Auditieve verwerkingsproblemen Auditieve verwerkingsproblemen definitie, diagnostiek, (be)handelen Jessica van Herel de Frel Logopedist / spraak taalpatholoog Koninklijke Auris Groep, AC Rotterdam j.v.herel@auris.nl 19 april 2012 Inhoud

Nadere informatie

Een nieuwe stimulus voor BERAonderzoek: Marjolein Klaassen Taal- en spraakpatholoog

Een nieuwe stimulus voor BERAonderzoek: Marjolein Klaassen Taal- en spraakpatholoog Een nieuwe stimulus voor BERAonderzoek: de LS CE-chirp Marjolein Klaassen Taal- en spraakpatholoog 3 februari 2017 Wat is een chirp? Nieuwe stimulus voor Brainstem Evoked Response Audiometry Grote frequentierespons

Nadere informatie

Taal in het Kleuterbrein EEG in de praktijk

Taal in het Kleuterbrein EEG in de praktijk Taal in het Kleuterbrein EEG in de praktijk Nina Davids & Judith Pijnacker - senior onderzoekers Petra van Alphen - projectleider Expertise & Innovatie, PonTeM Taal in het Kleuterbrein Waarom EEG? Wat

Nadere informatie

Consensus ten aanzien van kenmerken, comorbiditeit en verwijzing van kinderen met luisterproblemen Hanzehogeschool Margreet Luinge

Consensus ten aanzien van kenmerken, comorbiditeit en verwijzing van kinderen met luisterproblemen Hanzehogeschool Margreet Luinge Consensus ten aanzien van kenmerken, comorbiditeit en verwijzing van kinderen met luisterproblemen De mening van Nederlandse logopedisten en audiologen Hanzehogeschool Margreet Luinge, Ellen de Wit, Karin

Nadere informatie

Verloop pieklatentie vs intensiteit

Verloop pieklatentie vs intensiteit Neonatale screening - OAE Audiometrie bij Jonge Kinderen Mogelijkheden en Valkuilen Arjan J Bosman Audiologisch Centrum UMC St Radboud Nijmegen Neonatale screening - ALGO Objectieve Diagnostiek Tympanometrie,

Nadere informatie

Frequentie specifieke ABR

Frequentie specifieke ABR Frequentie specifieke ABR Krista Willeboer UMC Utrecht Estimation of the pure-tone audiogram by the auditory brainstem response: a review David R. Stapells & Peggy Oates Audiology & Neuro-otology 1997;

Nadere informatie

Objectieve Diagnostiek. Tympanometrie Oto-Akoestische Emissies BERA Rechts 70 db, Links 90 db

Objectieve Diagnostiek. Tympanometrie Oto-Akoestische Emissies BERA Rechts 70 db, Links 90 db Objectieve Diagnostiek - casuïstiek - Arjan J Bosman en Henriëtte Koch Audiologisch Centrum UMC St Radboud Nijmegen Objectieve Diagnostiek Tympanometrie, stapedius reflexen functionaliteit middenoor Oto-Akoestische

Nadere informatie

ASSR als onderdeel van de audiologische diagnostiek bij jonge kinderen

ASSR als onderdeel van de audiologische diagnostiek bij jonge kinderen ASSR als onderdeel van de audiologische diagnostiek bij jonge kinderen Jane Alaerts 1 Heleen Luts 1, Christian Desloovere 2 en Jan Wouters 1 1 ExpORL, K.U.Leuven en 2 UZ Leuven België Audiologische follow-up

Nadere informatie

Ontwikkeling van het Dutch Position Statement Auditieve verwerkingsproblemen Ellen de Wit, Karin Neijenhuis en Margreet Luinge

Ontwikkeling van het Dutch Position Statement Auditieve verwerkingsproblemen Ellen de Wit, Karin Neijenhuis en Margreet Luinge Ontwikkeling van het Dutch Position Statement Auditieve verwerkingsproblemen Ellen de Wit, Karin Neijenhuis en Margreet Luinge Doelgroep Kinderen met vermoedelijke auditieve verwerkingsproblemen (AVP)

Nadere informatie

Rijping van de BER. Literatuur en een casus

Rijping van de BER. Literatuur en een casus Rijping van de BER Literatuur en een casus Auditory Evoked Responses Onderverdeling Early latency (BER) Middle latency Long latency (corticaal) BER, primaire generatoren: Piek I N8 distaal Piek II N8 proximaal

Nadere informatie

Neonatale gehoordiagnostiek

Neonatale gehoordiagnostiek Neonatale gehoordiagnostiek Hoe je met klikken verder komt Terugkomdag ALGO-screeners 17 januari 2018 Samuel Hoekman klinisch fysicus - audioloog Wat ga ik vertellen Outline Gehoor Gehooronderzoek Screening

Nadere informatie

Gehoorscreening en -diagnostiek in een NICU-populatie

Gehoorscreening en -diagnostiek in een NICU-populatie Gehoorscreening en -diagnostiek in een NICU-populatie André Goedegebure, Saskia Coenraad, Hans Hoeve Afdeling KNO, Erasmus MC Rotterdam Sophia Kinder Ziekenhuis (SKZ) Vergroot risico gehoorverlies NICU

Nadere informatie

De link tussen Educatie en Edulink?

De link tussen Educatie en Edulink? De link tussen Educatie en Edulink? Solo apparatuur de oplossing voor auditieve verwerkingsproblemen? Sanne Willemse Spraak-taal patholoog Harry Simkens Klinisch fysicus audioloog Erwin Baas Klinisch fysicus

Nadere informatie

Het effect van het perifeer gehoorverlies op spraakverstaan: éénzijdig slechthorenden

Het effect van het perifeer gehoorverlies op spraakverstaan: éénzijdig slechthorenden Het effect van het perifeer gehoorverlies op spraakverstaan: éénzijdig slechthorenden T.J.M. Bost, N.J. Versfeld, S.T. Goverts NVA 25 september 2015 1 Inleiding Slechthorendheid heeft invloed op: Kwaliteit

Nadere informatie

Onderzoek Communicatie: Assessment en interventie van perceptieve en productieve functiestoornissen bij volwassenen met een verstandelijke beperking

Onderzoek Communicatie: Assessment en interventie van perceptieve en productieve functiestoornissen bij volwassenen met een verstandelijke beperking Onderzoek Communicatie: Assessment en interventie van perceptieve en productieve functiestoornissen bij volwassenen met een verstandelijke beperking Prof. Dr. Ir. Ad Snik, Klinisch Fysicus en Audioloog,

Nadere informatie

Mededelingen! )Geef uw (nieuwe) adres door aan de ledenadministratie!

Mededelingen! )Geef uw (nieuwe)  adres door aan de ledenadministratie! NederlandseVerenigingvoorAudiologie Nieuwsbrief110 Programma 3februari2017 NVAWintervergadering2017 Datum Vrijdag3februari2017,9:00 16:30uur Plaats Jaarbeurs>Beatrixgebouw,Utrecht(www.jaarbeurs.nl 9:00

Nadere informatie

De komende najaarsvergadering van de Nederlandse Vereniging voor Audiologie zal worden gehouden op (let U op de datum!) Plaats:

De komende najaarsvergadering van de Nederlandse Vereniging voor Audiologie zal worden gehouden op (let U op de datum!) Plaats: 1 AUDIOLOGISCHE NIEUWSBRIEF 38, AUGUSTUS 1992 De komende najaarsvergadering van de Nederlandse Vereniging voor Audiologie zal worden gehouden op (let U op de datum!) maandag 28 september 1992 Plaats: Koninklijke

Nadere informatie

De rol van spectrale en temporele resolutie binnen het Auditief Profiel

De rol van spectrale en temporele resolutie binnen het Auditief Profiel De rol van spectrale en temporele resolutie binnen het Auditief Profiel Thamar van Esch Jeroen Sol Wouter Dreschler Inhoud Inleiding HearCom / auditief profiel Experiment spectrale en temporele resolutie

Nadere informatie

Auditieve verwerkingsproblemen en soloapparatuur

Auditieve verwerkingsproblemen en soloapparatuur Auditieve verwerkingsproblemen en soloapparatuur bij normaalhorende kinderen in de basisschoolleeftijd Debbie van den Bosch en Ellen Gerrits De indicatie en verstrekking van soloapparatuur bij normaalhorende

Nadere informatie

Auditieve verwerkingsproblemen na niet aangeboren hersenletsel (NAH)

Auditieve verwerkingsproblemen na niet aangeboren hersenletsel (NAH) Auditieve verwerkingsproblemen na niet aangeboren hersenletsel (NAH) Voordracht 1 (theorie) Nederlandse Vereniging voor Audiologie 28 sept. 2007 K.H. Woldendorp revalidatiearts Overzicht voordracht Inleiding

Nadere informatie

Maakt solo apparatuur het verschil voor D/SHleerlingen?

Maakt solo apparatuur het verschil voor D/SHleerlingen? Maakt solo apparatuur het verschil voor D/SHleerlingen? Connie Fortgens Marian Rodenburg Vlot Het onderzoeksteam Erasmus MC, Gehoor en Spraakcentrum André Goedegebure Marian Rodenburg Phonak Anjo van der

Nadere informatie

Audiometrie bij USHER2A patiënten

Audiometrie bij USHER2A patiënten Audiometrie bij USHER2A patiënten J. Leijendeckers, R. Pennings, A. Bosman KNO / Audiologisch Centrum UMC St. Radboud, Nijmegen j.leijendeckers@kno.umcn.nl Achtergrond Onderzoek door R. Pennings naar gehoor

Nadere informatie

Diagnostiek van spraaken taalstoornissen op het AC

Diagnostiek van spraaken taalstoornissen op het AC Diagnostiek van spraaken taalstoornissen op het AC bij meertalige kinderen door Manuela Julien, klinisch linguist Audiologisch Centrum Den Haag 25 januari 2008 M Julien 25.01.2008 Effatha Guyot Audiologische

Nadere informatie

NEUROFYSIOLOGISCHE ASPECTEN: HET GEBRUIK VAN METINGEN VAN OPGEROEPEN HERSENPOTENTIALEN IN ONDERZOEK NAAR KWETSBAARHEID VOOR ALCOHOLISME

NEUROFYSIOLOGISCHE ASPECTEN: HET GEBRUIK VAN METINGEN VAN OPGEROEPEN HERSENPOTENTIALEN IN ONDERZOEK NAAR KWETSBAARHEID VOOR ALCOHOLISME NEUROFYSIOLOGISCHE ASPECTEN: HET GEBRUIK VAN METINGEN VAN OPGEROEPEN HERSENPOTENTIALEN IN ONDERZOEK NAAR KWETSBAARHEID VOOR ALCOHOLISME Odin van der Stelt and Jan Snel Inleiding De resultaten van familie-,

Nadere informatie

Signalering VHZARTIKELEN. van auditieve verwerkingsproblemen

Signalering VHZARTIKELEN. van auditieve verwerkingsproblemen VHZARTIKELEN Voor de diagnosticering van auditieve verwerkingsproblemen is een toenemend aantal gestandaardiseerde tests beschikbaar. Daarmee neemt ook het aantal verwijzingen naar Audiologische Centra

Nadere informatie

Lucas Mens Arjan Bosman Henriëtte Koch Bart Luijten Ad Snik

Lucas Mens Arjan Bosman Henriëtte Koch Bart Luijten Ad Snik Objectieve audiometrie: steeds meer middelen op de weegschaal, maar waar is de gouden standaard? Lucas Mens Arjan Bosman Henriëtte Koch Bart Luijten Ad Snik Klinische waarde van de ASSR tov klik/pip-bera?

Nadere informatie

Het meten van luisterinspanning met cijfers in ruis

Het meten van luisterinspanning met cijfers in ruis Het meten van luisterinspanning met cijfers in ruis NvA-wintervergadering 27 januari 2012 Maaike van Doorn R. Houben, W.A. Dreschler Achtergrond Klinische praktijk Hoortoestelaanpassing Informatie van

Nadere informatie

Speaking of Reading. The Role of Basic Auditory and Speech Processing in the Manifestation of Dyslexia in Children at Familial Risk B.E.

Speaking of Reading. The Role of Basic Auditory and Speech Processing in the Manifestation of Dyslexia in Children at Familial Risk B.E. Speaking of Reading. The Role of Basic Auditory and Speech Processing in the Manifestation of Dyslexia in Children at Familial Risk B.E. Hakvoort Samenvatting Dyslexie komt voor bij ongeveer 3 tot 10%

Nadere informatie

Effectiviteit van training bij kinderen met auditieve verwerkingsproblemen

Effectiviteit van training bij kinderen met auditieve verwerkingsproblemen Effectiviteit van training bij kinderen met auditieve verwerkingsproblemen Lian Nijland, Jeanet Smilde, Sjoeke van der Meulen, Maroeska Rovers, Thomas van Huijstee, Anne Schilder en Bert van Zanten Gefinancierd

Nadere informatie

De pdin The pediatric digits-in-noise test. Cas Smits VU medisch centrum, Amsterdam

De pdin The pediatric digits-in-noise test. Cas Smits VU medisch centrum, Amsterdam De pdin The pediatric digits-in-noise test Cas Smits VU medisch centrum, Amsterdam Dank Inhoud Spraakverstaan in ruis DIN test pdin Casuistieken/Voorbeelden Spraakverstaan in ruis Aanvulling op toon- en

Nadere informatie

Relatie gehoorverlies & herstelbehoefte, werk eigenschappen en verzuim

Relatie gehoorverlies & herstelbehoefte, werk eigenschappen en verzuim Relatie gehoorverlies & herstelbehoefte, werk eigenschappen en verzuim Resultaten van de NL-SH Research Programme > Quality of Care Janneke Nachtegaal, Joop Kuik, Han Anema, Theo Goverts, Joost Festen

Nadere informatie

Subtiele variatie van de elektrische stimulus onthult functionele veranderingen in de auditieve zenuw

Subtiele variatie van de elektrische stimulus onthult functionele veranderingen in de auditieve zenuw Subtiele variatie van de elektrische stimulus onthult functionele veranderingen in de auditieve zenuw Dyan Ramekers 1,2, Huib Versnel 1,2, Emma M. Smeets 1, Stefan B. Strahl 3, Sjaak F.L. Klis 1,2, Wilko

Nadere informatie

NVLF Congres, Margreet Luinge & Margot Visser-Bochane

NVLF Congres, Margreet Luinge & Margot Visser-Bochane Logopedische aanpak auditieve verwerkingsproblemen NVLF Congres, 18-11-2011 Margreet Luinge & Margot Visser-Bochane Inhoud Introductie Logopedische aanpak AVP Hoe beschrijft de professional AVP? Start

Nadere informatie

Samenvatting. Audiovisuele aandacht in de ruimte

Samenvatting. Audiovisuele aandacht in de ruimte Samenvatting Audiovisuele aandacht in de ruimte Theoretisch kader Tijdens het uitvoeren van een visuele taak, zoals het lezen van een boek, kan onze aandacht getrokken worden naar de locatie van een onverwacht

Nadere informatie

Hoorrevalidatie en invloed op de uitrijping van het auditieve systeem. Nascholingsdag Audiologen 17 maart 2006 Yvonne Simis

Hoorrevalidatie en invloed op de uitrijping van het auditieve systeem. Nascholingsdag Audiologen 17 maart 2006 Yvonne Simis Hoorrevalidatie en invloed op de uitrijping van het auditieve systeem Nascholingsdag Audiologen 17 maart 2006 Yvonne Simis Invloed van hoorrevalidatie bij Late rijping door slechthorendheid Cochleaire

Nadere informatie

3.3 Delirium. herkend wordt. Onduidelijk is in hoeveel procent het delirium niet, of niet volgens de gangbare richtlijnen, behandeld wordt.

3.3 Delirium. herkend wordt. Onduidelijk is in hoeveel procent het delirium niet, of niet volgens de gangbare richtlijnen, behandeld wordt. 3.3 Delirium Delirium is waarschijnlijk de meest voorkomende neuropsychiatrische stoornis in het algemeen en academisch ziekenhuis, met een prevalentie van 15 tot 50 procent bij opgenomen oudere patiënten.

Nadere informatie

Opsporen van visuele verwerkingsproblemen bij jong en oud

Opsporen van visuele verwerkingsproblemen bij jong en oud Opsporen van visuele verwerkingsproblemen bij jong en oud Het traceren van verwerkingsproblemen bij mensen die dit zelf niet kunnen aangeven Hans van der Steen, afdeling neurowetenschappen Sanny van der

Nadere informatie

Relatie tussen gehoorverlies & psychosociale gezondheid

Relatie tussen gehoorverlies & psychosociale gezondheid Relatie tussen gehoorverlies & psychosociale gezondheid Eerste resultaten van de Nationale Longitudinale Studie naar Horen (NL-SH) Onderzoeksprogramma > Care and Prevention Janneke Nachtegaal, Sophia Kramer

Nadere informatie

Auditieve verwerkingsproblemen. Margreet Luinge, Margot Visser-Bochane, Ellen de Wit

Auditieve verwerkingsproblemen. Margreet Luinge, Margot Visser-Bochane, Ellen de Wit Auditieve verwerkingsproblemen Margreet Luinge, Margot Visser-Bochane, Ellen de Wit Deze workshop 1. Wat zijn auditieve verwerkingsproblemen (AVP)? (definities, controverse, kenmerken in de klas) 2. De

Nadere informatie

Citation for published version (APA): Wassenberg, W. J. G. V. D. (2008). Multichannel EEG: towards applications in clinical neurology. s.n.

Citation for published version (APA): Wassenberg, W. J. G. V. D. (2008). Multichannel EEG: towards applications in clinical neurology. s.n. University of Groningen Multichannel EEG Wassenberg, Wilhelmina Johanna Gerarda van de IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it.

Nadere informatie

Behandeling en revalidatie van blijvende gehoorschade: hoortoestellen en cochleaire implantatie in een multidisciplinaire benadering

Behandeling en revalidatie van blijvende gehoorschade: hoortoestellen en cochleaire implantatie in een multidisciplinaire benadering Behandeling en revalidatie van blijvende gehoorschade: hoortoestellen en cochleaire implantatie in een multidisciplinaire benadering een presentatie aan de hand van casussen dr.ir. Cas Smits klinisch fysicus-audioloog

Nadere informatie

De pdin The pediatric digits-in-noise tes. I. Saadane, S.T. Goverts, J.M. Festen, C. Smits VU medisch centrum, Amsterdam

De pdin The pediatric digits-in-noise tes. I. Saadane, S.T. Goverts, J.M. Festen, C. Smits VU medisch centrum, Amsterdam De pdin The pediatric digits-in-noise tes I. Saadane, S.T. Goverts, J.M. Festen, C. Smits VU medisch centrum, Amsterdam NVA wintervergadering, 27 januari 2012 Inhoud Spraakverstaan in ruis DIN-test (digits-in-noise

Nadere informatie

Centraal auditieve verwerkingstaken voor Vlaanderen

Centraal auditieve verwerkingstaken voor Vlaanderen Centraal auditieve verwerkingstaken voor Vlaanderen Astrid van Wieringen & Kelly Demeester Experimentele ORL, Dept Neurowetenschappen & Logopedische en Audiologische Wetenschappen, faculteit Geneeskunde

Nadere informatie

Beleid voor schoolaudiologie. Erwin Baas

Beleid voor schoolaudiologie. Erwin Baas Beleid voor schoolaudiologie Erwin Baas E.Baas@kentalis.nl Overzicht Schoolaudiologie visie van de Siméa werkgroep De rol van de schoolaudioloog in de praktijk Hoe werkt het nu? Hoe is het elders geregeld?

Nadere informatie

Onderzoek naar de relatie tussen dyslexie en centraal auditieve verwerkingsprocessen. Celine Bernaerdt Audioloog

Onderzoek naar de relatie tussen dyslexie en centraal auditieve verwerkingsprocessen. Celine Bernaerdt Audioloog Onderzoek naar de relatie tussen dyslexie en centraal auditieve verwerkingsprocessen Celine Bernaerdt Audioloog celine.bernaerdt@vives.be PARTNERS Thesis Jolien Schellekens & Annelore Wevers Studenten

Nadere informatie

AC Kentalis De poort naar diagnostiek en begeleiding op maat.

AC Kentalis De poort naar diagnostiek en begeleiding op maat. AC Kentalis De poort naar diagnostiek en begeleiding op maat. Harry Simkens 29 maart 2016 Klinisch fysicus audioloog AC Kentalis... is aangesloten bij de FENAC (Federatie van Nederlandse Audiologische

Nadere informatie

Meten van spraakverstaan bij volwassenen met een cochleair implantaat in stilte en in lawaai

Meten van spraakverstaan bij volwassenen met een cochleair implantaat in stilte en in lawaai Meten van spraakverstaan bij volwassenen met een cochleair implantaat in stilte en in lawaai Universitair Audiologisch Centrum KNO en EMGO+ instituut VU medisch centrum Amsterdam Marre Kaandorp Theo Goverts

Nadere informatie

AANDACHT VOOR EMOTIEREGULATIE BIJ KINDEREN EN JONGEREN MET ADHD

AANDACHT VOOR EMOTIEREGULATIE BIJ KINDEREN EN JONGEREN MET ADHD AANDACHT VOOR EMOTIEREGULATIE BIJ KINDEREN EN JONGEREN MET ADHD Prof. dr. Roeljan Wiersema Universiteit Gent Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen Onderzoeksgroep Ontwikkelingsstoornissen

Nadere informatie

Persoonlijke factoren en Sales succes

Persoonlijke factoren en Sales succes Persoonlijke factoren en Sales succes Welke samenhang is er? Gerard Groenewegen Mei 2009 06-55717189 1 Agenda 1. Inleiding 2. Opzet studie 3. Beoordeling van dit onderzoek 4. Bevindingen 5. Conclusie 6.

Nadere informatie

Welkom op het Informatiemoment Standaard gehoor oktobercyclus

Welkom op het Informatiemoment Standaard gehoor oktobercyclus Welkom op het Informatiemoment Standaard gehoor oktobercyclus VOORMIDDAG Inleiding: doelstellingen Doelstelling 1 Doelstelling 3 Casusbespreking Praktische voorbereiding: Hoe gaan we het doen? Overzicht

Nadere informatie

Audiologische diagnostiek en revalidatie. Cas Smits, klinisch fysicus-audioloog

Audiologische diagnostiek en revalidatie. Cas Smits, klinisch fysicus-audioloog Audiologische diagnostiek en revalidatie Cas Smits, klinisch fysicus-audioloog Inhoud Werking van het gehoor Traject in het eerste jaar Aanmeldingen Diagnostiek Revalidatie Na het eerste jaar gehoorbeenketen

Nadere informatie

hoofdstuk 2, 3 en hoofdstuk 5 en 6 Hoofdstuk 1 Hoofstuk 2

hoofdstuk 2, 3 en hoofdstuk 5 en 6 Hoofdstuk 1 Hoofstuk 2 Samenvatting De behandeling van congenitale of verworven doofheid is de laatste decenia in een stroomversnelling gekomen. De ontwikkeling van elektrische binnenoor prothesen (cochleaire implantaten; CI)

Nadere informatie

Professionele perspectieven betreffende AVP Resultaten van Focusgroepenonderzoek

Professionele perspectieven betreffende AVP Resultaten van Focusgroepenonderzoek Professionele perspectieven betreffende AVP Resultaten van Focusgroepenonderzoek Dr. Karin Neijenhuis Drs. Ellen de Wit Dr. Margreet Luinge c.a.m.neijenhuis@hr.nl https://www.hogeschoolrotterdam.nl/on

Nadere informatie

Dutch Position Statement Kinderen met Luisterproblemen

Dutch Position Statement Kinderen met Luisterproblemen Dutch Position Statement Kinderen met Luisterproblemen Luisterproblemen bij kinderen zijn in het werkveld en de literatuur ook wel bekend als: auditieve verwerkingsproblemen (AVP) of (central) auditory

Nadere informatie

WELKOM. Presentatie Siméa Congres. Esther van Niel. 13 april 2012

WELKOM. Presentatie Siméa Congres. Esther van Niel. 13 april 2012 WELKOM Presentatie Siméa Congres Esther van Niel 13 april 2012 Inleiding Hoe voorkennis de waarneming verandert: Mama appelsap Inhoud AVP: definitie, kenmerken, diagnose en behandeling Plaats LinC binnen

Nadere informatie

NeDerLaNDSe SaMeNVaTTING

NeDerLaNDSe SaMeNVaTTING Chapter 9 NEDERLANDSE SAMENVATTING 162 Chapter 9.1 SAMENVATTING EN ALGEMENE DISCUSSIE Dit proefschrift bevat een serie studies betreffende dunne vezel neuropathie (small fiber neuropathy, SFN). Hieronder

Nadere informatie

Welkom. Wilbert Leenders

Welkom. Wilbert Leenders Welkom Wilbert Leenders Agenda T&M Systems BV Inleiding Spraak kwaliteit MOS/ E-model / R -factor PESQ/ POLQA Implementatie voorbeeld Conclusie Intrusieve spraak kwaliteit metingen voor moderne telecom

Nadere informatie

Luisteren in nieuwe Context (LinC)

Luisteren in nieuwe Context (LinC) Luisteren in nieuwe Context (LinC) Webinar Pearson Academy 28 juni 2016 Esther van Niel esther.vanniel@hu.nl Inhoud Behandeling van AVP Plaats van LinC binnen de (AVP) behandeling en LinC Uitgangspunten

Nadere informatie

Elektrofysiologische correlaten voor een auditief verwerkingsprobleem bij mensen met dyslexie

Elektrofysiologische correlaten voor een auditief verwerkingsprobleem bij mensen met dyslexie Elektrofysiologische correlaten voor een auditief verwerkingsprobleem bij mensen met dyslexie Hanne Poelmans, Heleen Luts, Maaike Vandermosten, Bart Boets, Pol Ghesquière & Jan Wouters ExpORL & Onderzoekseenheid

Nadere informatie

PREVALENTIE EN DIAGNOSTIEK VAN SLECHTHORENDHEID BIJ PERSONEN MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING EN AUTISMESPECTRUMSTOORNIS

PREVALENTIE EN DIAGNOSTIEK VAN SLECHTHORENDHEID BIJ PERSONEN MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING EN AUTISMESPECTRUMSTOORNIS Utrecht 2 november 2007 PREVALENTIE EN DIAGNOSTIEK VAN SLECHTHORENDHEID BIJ PERSONEN MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING EN AUTISMESPECTRUMSTOORNIS CHRIS DE BAL DEP. LOGOPEDIE EN AUDIOLOGIE LESSIUS HOGESCHOOL

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Samenvatting In de diagnose en prognose van hartfalen hebben B-type Natriuretisch Peptide (BNP) en N-terminaal probnp (NT-proBNP) in de afgelopen jaren hun waarde bewezen. Tegenwoordig

Nadere informatie

BERA, Tymp en OAE bij de pasgeborene. Bert van Zanten UMC-Utrecht

BERA, Tymp en OAE bij de pasgeborene. Bert van Zanten UMC-Utrecht BERA, Tymp en OAE bij de pasgeborene Bert van Zanten UMC-Utrecht Overzicht Wat meet je bij BERA/Tymp/cEOAE/DPOAE? Normaal en afwijkend? Resultaat neonataal en later? BERA: Wat meet je? Het tijdsverloop

Nadere informatie

Spraakverstaanbaarheid binnen het onderwijs. - inzetbaarheid bij geroezemoes -

Spraakverstaanbaarheid binnen het onderwijs. - inzetbaarheid bij geroezemoes - Spraakverstaanbaarheid binnen het onderwijs - inzetbaarheid bij geroezemoes - Erik Kateman, Arbo Unie, Expertisecentrum Geluid & Arbeid Bas Sorgdrager, Expertisecentrum Gehoor & Arbeid NCvB, AMC NVvA Symposium

Nadere informatie

Dingen zien die er niet zijn bij psychotische stoornissen. Even voorstellen.. Inhoudsopgave. Introductie. Doel onderzoek.

Dingen zien die er niet zijn bij psychotische stoornissen. Even voorstellen.. Inhoudsopgave. Introductie. Doel onderzoek. Dingen zien die er niet zijn bij psychotische stoornissen Even voorstellen.. Marouska van Ommen Promotie-onderzoek tijdens studie Geneeskunde Onderzoek bij afdelingen Neurologie en Psychiatrie, UMC Groningen

Nadere informatie

DIAGNOSTIEK. Hans Reitsma, arts-epidemioloog Afd. Klinische Epidemiologie, Biostatistiek & Bioinformatica Academisch Medisch Centrum

DIAGNOSTIEK. Hans Reitsma, arts-epidemioloog Afd. Klinische Epidemiologie, Biostatistiek & Bioinformatica Academisch Medisch Centrum DIAGNOSTIEK Hans Reitsma, arts-epidemioloog Afd. Klinische Epidemiologie, Biostatistiek & Bioinformatica Academisch Medisch Centrum Test Evaluatie Meer aandacht voor de evaluatie van testen Snelle groei

Nadere informatie

Hoe ziek word je van zitten?

Hoe ziek word je van zitten? Hoe ziek word je van zitten? Evi van Ekris EMGO + Instituut afd. Sociale Geneeskunde VU Medisch Centrum Er is altijd wat te doen Naast het stimuleren van sporten is het belangrijk bewegen meer te integreren

Nadere informatie

Interactie van elektrische en akoestische stimulatie in de cochlea van de cavia

Interactie van elektrische en akoestische stimulatie in de cochlea van de cavia Interactie van elektrische en akoestische stimulatie in de cochlea van de cavia H. Christiaan Stronks, Huib Versnel, Vera F. Prijs, Wilko Grolman, Sjaak F.L. Klis Afdeling Keel-, Neus- en Oorheelkunde

Nadere informatie

Patiënteninformatie voor deelname aan medisch-wetenschappelijk onderzoek Onderzoek naar ervaringen van mensen met MS

Patiënteninformatie voor deelname aan medisch-wetenschappelijk onderzoek Onderzoek naar ervaringen van mensen met MS Patiënteninformatie voor deelname aan medisch-wetenschappelijk onderzoek Onderzoek naar ervaringen van mensen met MS Inleiding Geachte heer/mevrouw, Wij vragen u om mee te doen aan een medisch-wetenschappelijk

Nadere informatie

Zorgtraject na de neonatale gehoorscreening

Zorgtraject na de neonatale gehoorscreening Zorgtraject na de neonatale gehoorscreening Dr.L.Ruytjens klinisch fysicus-audioloog Sophia Kinderziekenhuis Rotterdam mede namens L.Heijkoop en A.Verbaan logopedisten Inhoud Neonatale gehoorscreening

Nadere informatie

GSI Audera ASSR in de klinische praktijk

GSI Audera ASSR in de klinische praktijk Utrecht, 11.03.05 GSI Audera ASSR in de klinische praktijk Fanny Scherf, Jan Brokx Universitair Ziekenhuis Antwerpen Academisch Ziekenhuis Maastricht Inhoud Inleiding: GSI Audera ASSR bij volwassenen ASSR

Nadere informatie

Meningitis: het belang van gedegen multidisciplinaire diagnostiek van gehoor en communicatie De rol van het AC

Meningitis: het belang van gedegen multidisciplinaire diagnostiek van gehoor en communicatie De rol van het AC Meningitis: het belang van gedegen multidisciplinaire diagnostiek van gehoor en communicatie De rol van het AC Yvonne Simis, klinisch fysicus-audioloog, VUmc 12 oktober 2011 Inhoud De rol van het AC in

Nadere informatie

Auditieve verwerkingsproblemen: behandeling in het kader van taal-, leesen spellingproblemen

Auditieve verwerkingsproblemen: behandeling in het kader van taal-, leesen spellingproblemen Auditieve verwerkingsproblemen: behandeling in het kader van taal-, leesen spellingproblemen Johan Dekelver met dank aan Freeke Waumans Gent, 20 maart 2015 De diagnose AVP wordt vaak niet gesteld op basis

Nadere informatie

Invloed van taalvaardigheid op spraakverstaan in rumoer

Invloed van taalvaardigheid op spraakverstaan in rumoer Invloed van taalvaardigheid op spraakverstaan in rumoer E. Huysmans (VUmc, Amsterdam) N. Stolk (UvA Taalwetenschap, Amsterdam) S.T. Goverts (VUmc, Amsterdam) Visuele variant van de SRT: Text Reception

Nadere informatie

Samenvatting. J. Nachtegaal, S.E. Kramer, J.M. Festen (Amsterdam)

Samenvatting. J. Nachtegaal, S.E. Kramer, J.M. Festen (Amsterdam) Samenvatting Associatie tussen gehoorverlies en psychosociale gezondheid bij 18 tot 70 jarigen: eerste resultaten van de Nationale Longitudinale Studie naar Horen (NL-SH). J. Nachtegaal, S.E. Kramer, J.M.

Nadere informatie

Het voorspellen van de kans op vallen de hoeveelheid en kwaliteit van het alledaags lopen als risicofactoren

Het voorspellen van de kans op vallen de hoeveelheid en kwaliteit van het alledaags lopen als risicofactoren amenvatting 123 amenvatting 125 Het voorspellen van de kans op vallen de hoeveelheid en kwaliteit van het alledaags lopen als risicofactoren Vallen is één van de meest belangrijke oorzaken van letsel

Nadere informatie

SAMENVATTING bijlage Hoofdstuk 1 104

SAMENVATTING bijlage Hoofdstuk 1 104 Samenvatting 103 De bipolaire stoornis, ook wel manisch depressieve stoornis genoemd, is gekenmerkt door extreme stemmingswisselingen, waarbij recidiverende episoden van depressie, manie en hypomanie,

Nadere informatie

IV.3. Audiologisch onderzoek (referentie-eis)

IV.3. Audiologisch onderzoek (referentie-eis) Stichting Audicienregister StAr IV.3. Audiologisch onderzoek (referentie-eis) Audiologie en otoscopie bij intake en eindcontrole Gedrukte versies van dit handboek worden door StAr op beperkte schaal in

Nadere informatie

SIGNALERING VAN KINDEREN MET EEN TAALACHTERSTAND

SIGNALERING VAN KINDEREN MET EEN TAALACHTERSTAND SIGNALERING VAN KINDEREN MET EEN TAALACHTERSTAND Simea, 19 april 2018 Conja Adriaanse, Karin Wiefferink & Noëlle Uilenburg 1 AAN HET EINDE HEBBEN JULLIE Meer kennis over de vroegsignalering (door de JGZ)

Nadere informatie

Professionele perspectieven betreffende. Resultaten van Focusgroepenonderzoek AVP. Dr. Karin Neijenhuis Drs. Ellen de Wit. Dr.

Professionele perspectieven betreffende. Resultaten van Focusgroepenonderzoek AVP. Dr. Karin Neijenhuis Drs. Ellen de Wit. Dr. Professionele perspectieven betreffende AVP Resultaten van Focusgroepenonderzoek Dr. Karin Neijenhuis Drs. Ellen de Wit Dr. Margreet Luinge c.a.m.neijenhuis@hr.nl https://www.hogeschoolrotterdam.nl/on

Nadere informatie

Telegraaf-project. Het OAE-gram, een gevoeliger test voor gehoorscreening?

Telegraaf-project. Het OAE-gram, een gevoeliger test voor gehoorscreening? Telegraaf-project Het OAE-gram, een gevoeliger test voor gehoorscreening? Beschrijving van aan lawaai blootgestelde populatie middels diverse (screenings)methoden De Telegraaf, ArboNed, Hearing Coach,

Nadere informatie

Introductie van de hoofdcategorie. Gehoormetingen. Maart 2007. Review en invoer: I. Dackweiler. 1 Algemene gegevens

Introductie van de hoofdcategorie. Gehoormetingen. Maart 2007. Review en invoer: I. Dackweiler. 1 Algemene gegevens Introductie van de hoofdcategorie Gehoormetingen Maart 2007 Review en invoer: I. Dackweiler 1 Algemene gegevens Korte Beschrijving Middels gehooronderzoek wordt bepaald, of het gehoor van een patiënt goed

Nadere informatie

Klachten aan arm, nek en schouder bij computergebruikers:

Klachten aan arm, nek en schouder bij computergebruikers: Klachten aan arm, nek en schouder bij computergebruikers: Grotendeels onbegrepen fenomeen dat tussen de oren zit Stefan IJmker Body@Work TNO-VUmc ErgoDirect Telegraaf 02-07-08 Reactie RSI-patiëntenvereniging

Nadere informatie

Vienna Test System (VTS)

Vienna Test System (VTS) Vienna Test System (VTS) Het Vienna Test System (VTS) is ontwikkelt voor het afnemen van psychologische testen en trainingen middels computerondersteuning. Hierdoor is de test erg objectief, nauwkeurig,

Nadere informatie

Allart Knoop, Gertjan Dingemanse. Gehoor- en Spraak Centrum, afdeling KNO Erasmus MC, Rotterdam

Allart Knoop, Gertjan Dingemanse. Gehoor- en Spraak Centrum, afdeling KNO Erasmus MC, Rotterdam Allart Knoop, Gertjan Dingemanse Gehoor- en Spraak Centrum, afdeling KNO Erasmus MC, Rotterdam Knagende vragen Is deze dome niet te open? De cliënt vindt het geluid scherp. Geef ik teveel versterking,

Nadere informatie

Drs. I. Visser, psychiater/neuropsycholoog Psyon

Drs. I. Visser, psychiater/neuropsycholoog Psyon Drs. I. Visser, psychiater/neuropsycholoog Psyon Stellingen Een neuropsychologisch onderzoek (NPO) is de gouden standaard bij het objectiveren van cognitieve klachten. Neuropsychologisch onderzoek kan

Nadere informatie

Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen

Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positive, Negative and Depressive Subclinical Psychotic

Nadere informatie

DE SCREENING OP DOWN, EDWARDS EN PATAUSYNDROOM EN DE 20 WEKENECHO PUBLIEKSMONITOR 2017

DE SCREENING OP DOWN, EDWARDS EN PATAUSYNDROOM EN DE 20 WEKENECHO PUBLIEKSMONITOR 2017 DE SCREENING OP DOWN, EDWARDS EN PATAUSYNDROOM EN DE 20 WEKENECHO PUBLIEKSMONITOR 2017 SAMENVATTING In 2017 is 86,5 van de 173.244 zwangerschappen gecounseld voor prenatale screening. Bijna alle counselingsgesprekken

Nadere informatie

Visual Reinforcement Audiometry

Visual Reinforcement Audiometry Visual Reinforcement Audiometry Audiologisch Centrum Twente dr. B.A.M. Franck, Klinisch Fysicus/Audioloog 25-04-2013 Pediatric Audiology Literatuur Zoals beloofd op de dag der akoepedie april 2013, hierbij

Nadere informatie

Evoked Potential (EP)-onderzoek

Evoked Potential (EP)-onderzoek Evoked Potential (EP)-onderzoek Onderzoek van de zenuwbanen VEP, BAEP, SSEP Binnenkort komt u voor een EP-onderzoek naar de afdeling Klinische Neurofysiologie. In deze folder wordt uitgelegd wat een EP-onderzoek

Nadere informatie

Appendix. Nederlandstalige samenvatting (Dutch summary)

Appendix. Nederlandstalige samenvatting (Dutch summary) Appendix Nederlandstalige samenvatting (Dutch summary) 93 87 Inleiding Diabetes mellitus, kortweg diabetes, is een ziekte waar wereldwijd ongeveer 400 miljoen mensen aan lijden. Ook in Nederland komt de

Nadere informatie

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/80998

Nadere informatie

Opgeroepen hersenpotentialen als venster op de fysieke eigenschappen van externe representaties

Opgeroepen hersenpotentialen als venster op de fysieke eigenschappen van externe representaties Opgeroepen hersenpotentialen als venster op de fysieke eigenschappen van externe representaties Bachelorthese - Lot Verburgh (s0111252) Vakgroep Instructietechnologie (IST) Begeleiders: Theo van Leeuwen

Nadere informatie

Repetition pitch bij CI-gebruikers

Repetition pitch bij CI-gebruikers Repetition pitch bij CI-gebruikers Jan-Willem Wasmann, Klinisch-fysicus i.o. dr. H. Versnel, dr. S.F.L. Klis en dr. G.A. van Zanten UMC Utrecht NVA, 26 september 2014 Repetition pitch repetition pitch

Nadere informatie

THE GENETICS OF ELECTROPHYSIOLOGICAL INDICES OF BRAIN ACTIVITY. AN EEG STUDY IN ADOLESCENT TWINS

THE GENETICS OF ELECTROPHYSIOLOGICAL INDICES OF BRAIN ACTIVITY. AN EEG STUDY IN ADOLESCENT TWINS THE GENETICS OF ELECTROPHYSIOLOGICAL INDICES OF BRAIN ACTIVITY. AN EEG STUDY IN ADOLESCENT TWINS Samenvatting Tot nu toe was weinig bekend over de genetische en omgevingsinvloeden van individuele verschillen

Nadere informatie

Neurotrofe behandeling van de auditieve zenuw in dove cavia s. M.J.H. Agterberg. H. Versnel, J.C.M.J. de Groot, F.W.J. Albers en S.F.L.

Neurotrofe behandeling van de auditieve zenuw in dove cavia s. M.J.H. Agterberg. H. Versnel, J.C.M.J. de Groot, F.W.J. Albers en S.F.L. Neurotrofe behandeling van de auditieve zenuw in dove cavia s M.J.H. Agterberg H. Versnel, J.C.M.J. de Groot, F.W.J. Albers en S.F.L. Klis Mogelijke invloeden op de prestatie met een CI Degeneratie van

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting. Verschillende vormen van het visuele korte termijn geheugen en de interactie met aandacht

Nederlandse samenvatting. Verschillende vormen van het visuele korte termijn geheugen en de interactie met aandacht Nederlandse samenvatting Verschillende vormen van het visuele korte termijn geheugen en de interactie met aandacht 222 Elke keer dat je naar iets of iemand op zoek bent, bijvoorbeeld wanneer je op een

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting HET BEGRIJPEN VAN COGNITIEVE ACHTERUITGANG BIJ MULTIPLE SCLEROSE Met focus op de thalamus, de hippocampus en de dorsolaterale prefrontale cortex Wereldwijd lijden ongeveer 2.3

Nadere informatie

Subjectieve audiometrie bij jonge kinderen: Wat is de rol van Visual Reinforcement Audiometry (VRA)?

Subjectieve audiometrie bij jonge kinderen: Wat is de rol van Visual Reinforcement Audiometry (VRA)? Subjectieve audiometrie bij jonge kinderen: Wat is de rol van Visual Reinforcement Audiometry (VRA)? dr.ir. P. Brienesse Nederlandse Stichting voor het Dove en Slechthorende Kind, Amsterdam Achtergrond:

Nadere informatie

Proefpersoneninformatie voor deelname aan medisch-wetenschappelijk onderzoek

Proefpersoneninformatie voor deelname aan medisch-wetenschappelijk onderzoek Proefpersoneninformatie voor deelname aan medisch-wetenschappelijk onderzoek Titel van het onderzoek: Sneller behandelen van patiënten met een acute beroerte door een volgsysteem met directe visuele feedback

Nadere informatie