ACTIVITEITENVERSLAG 2012

ACTIVITEITENVERSLAG 2012

INHOUD INHOUD > KLIK OP DE PAGINA DIE U WILT BEKIJKEN > 1 Kennismaking 3 1.1 Sectoraal initiatief voor opleiding en loopbaanontwikkeling 3 1.2 Missie 3 1.3 Activiteiten 4 Advies & coaching 4 Opleiding 4 Subsidiëring 4 1.4 Werkingsmiddelen 5 1.5 Doelpubliek 5 1.6 Deelname bedrijven aan VIBAM-activiteiten in 2012 7 1.7 2012 in vogelvlucht 8 2 Advies & coaching 9 2.1 Advies aan de werkgever 9 Advies omtrent opleidingen 9 Advies omtrent tewerkstelling 9 Advies en coaching in het omgaan met loopbaanontwikkeling 9 2.2 Advies aan de werknemer 10 Outplacement 10 Loopbaanontwikkeling van werkende bedienden 12 3 Opleiding 13 3.1 Opleidingen voor bedienden 13 3.2 Opleidingen voor bedienden in outplacementbegeleiding 15 3.3 Opleidingen voor werzoekenden 16 4 Subsidiëring 17 4.1 Aan de werkgever: 17 Externe opleiding 17 Bedrijfsopleiding 17 On the job-training 18 4.2 Aan de werkgever: opleidingskosten 19 Via de VDAB kredietlijn 19 5 Uitdragen van de VIBAM-boodschap 20 6 Wie is wie 21 Initiatiefnemende organisaties 21 Raad van bestuur 21 Medewerkers 21 Organogram 21 7 Definitie risicogroepen 22 2

1 - KENNISMAKING 1 KENNISMAKING 1.1 SECTORAAL INITIATIEF VOOR OPLEIDING EN LOOPBAANONTWIKKELING VIBAM is het opleidingsfonds voor bedienden, werkzaam in de metaalverwerkende, elektrotechnische en kunststofverwerkende nijverheid in de provincie Antwerpen. VIBAM ontstond in 1985 op initiatief van de sectorale sociale partners, vanuit de overtuiging dat goed opgeleide medewerkers een belangrijke voorwaarde vormen voor het succes van een onderneming, en dus een zekere garantie voor de tewerkstelling bieden. Agoria Antwerpen-Limburg en de drie bediendevakbonden ACLVB, BBTK en LBC-NVK, beheren gezamenlijk dit initiatief. Alle bedrijven uit de provincie Antwerpen die behoren tot paritair comité 209 zijn bij VIBAM aangesloten en kunnen hierdoor automatisch genieten van de diverse tegemoetkomingen en activiteiten. Onze werkingsmiddelen hiervoor zijn de diverse CAO-bijdragen voor vorming & opleiding. 1.2 MISSIE Van meet af aan stelde VIBAM zich als doel: het behoud en de verhoging van de tewerkstellingskansen van de bedienden bij de aangesloten bedrijven in de sector door het stimuleren, coördineren en organiseren van vormings-, opleidings- en begeleidingsactiviteiten. VIBAM wil de weerbaarheid van en in de sector verhogen, om in een concurrentiële omgeving kwaliteitsvolle en duurzame tewerkstelling te verzekeren. We richten ons tot alle spelers binnen de onderneming: we ondersteunen de werkgever in het beheer van een cruciale competentie: zijn medewerkers, om de leefbaarheid van het bedrijf te stimuleren; we ondersteunen de werknemer in zijn tewerkstelbaarheid: de blijvende inzetbaarheid op de arbeidsmarkt door opleiding en loopbaanbeheer. Onze sleutels hiervoor zijn opleiding en loopbaanontwikkeling. Zo ondersteunt VIBAM: de werkgever in het ontwikkelen van zijn medewerkers; de werknemer (incl. de werkzoekende = bediende in spe) in het ontwikkelen van zijn mogelijkheden binnen de arbeidsmarkt. Concreet bieden wij deze ondersteuning in volgende vormen: geven van advies en begeleiding aan werknemers en werkgevers; aanbieden van diverse opleidingsmogelijkheden; subsidiëren van opleidingsgebonden kosten. 3 TERUG NAAR DE INHOUDSTAFEL >

1 - KENNISMAKING 1.3 ACTIVITEITEN Advies & coaching VIBAM biedt, doorgaans gratis, advies op het vlak van opleiding en loopbaanontwikkeling en geeft bovendien individuele begeleiding aan al dan niet ontslagen bedienden. Aan de werkgever opzoeken van opleidingsmogelijkheden bij concrete vragen; advies bij het opzetten van opleidingsactiviteiten; aanbod van kandidaat-bedienden uit opleidingsprojecten voor werkzoekenden; advies bij het invullen van knelpuntvacatures; begeleiding bij strategisch omgaan met loopbaanontwikkeling. Aan de werknemer begeleiding van werkzoekenden in VIBAM-opleidingsprojecten naar een gepaste arbeidsattitude en toe te leiden naar één van knelpuntberoepen in de sector; begeleiding van ontslagen bedienden in de verdere ontwikkeling van hun loopbaan; begeleiding van werkende bedienden in hun functioneren en de ontwikkeling van hun loopbaan. Opleiding VIBAM organiseert open kalender opleidingen en op vraag van bedrijven cursussen op maat. Slechts een gedeelte van de kostprijs wordt aangerekend. Sommige opleidingen zijn zelfs volledig gratis. Er is een specifiek aanbod naargelang de doelgroep: voor alle bedienden, inclusief de zogenaamde risicogroepen; voor werkzoekenden die een functie binnen de sector ambiëren; voor ontslagen bedienden. Ons opleidingsaanbod steunt op 3 peilers: algemene opleidingen: taal, software en (sociale) vaardigheidstrainingen; sectorspecifieke opleidingen; HRM-opleidingen: voornamelijk opleidingen rond opleiding en loopbaanontwikkeling. Subsidiëring VIBAM komt financieel tegemoet bij diverse opleidingsactiviteiten. Werkgevers kunnen subsidiedossiers indienen voor: externe opleidingen: (individuele) bedienden volgen een opleiding bij een opleidingsorganisatie; bedrijfsopleidingen: het bedrijf organiseert intern of extern een opleiding voor een groep van bedienden, al dan niet met deelname van andere bedrijven; on the job-training: een (individuele) bediende leert op planmatige wijze zijn nieuwe functie van een collega tijdens de uitvoering van de functie. VIBAM komt tussen in de kosten voor zowel zogenaamde risicogroepen als voor de andere bedienden. Het betreft hier een tegemoetkoming in de organisatiekosten (= de opleidingskost) en in de loonkosten. Bedienden in outplacementbegeleiding openen een persoonlijk (beperkt) opleidingskrediet. 4 TERUG NAAR DE INHOUDSTAFEL >

1 - KENNISMAKING 1.4 WERKINGSMIDDELEN De dienstverlening van VIBAM wordt gefinancierd met diverse CAO-bijdragen. In uitvoering van nationale en provinciale sectorale CAO s wordt elk jaar een bepaald percentage van de loonmassa van de bedienden geïnd, om aan te wenden voor initiatieven m.b.t. opleiding, begeleiding en tewerkstelling. BIJDRAGESITUATIE 2012 Overzicht CAO-vormingsbijdragen PC 209 Nationaal inning via INOM-Bedienden Opleidings-/begeleidingsinfrastructuur en/of organisatie van cursussen forfaitair omgezet naar 29,00 per bediende per jaar indirect recupereerbaar door gebruik te maken van de loopbaanbegeleiding 0,10% Opleidingsprojecten voor bedienderisicogroepen forfaitair omgezet naar 35,50 per bediende per jaar gedeeltelijk recupereerbaar via indienen van opleidingsdossiers bij VIBAM 0,10% Provinciaal inning via VIBAM Opleidingsfonds forfaitair omgezet naar 58,04 per bediende per jaar gedeeltelijk recupereerbaar via indienen van opleidingsdossiers bij VIBAM 0,15% 1.5 DOELPUBLIEK VIBAM levert diensten aan de bedienden en de bedrijven die behoren tot het paritair comité 209 in de provincie Antwerpen. In 2012 vielen 680 bedrijven met in totaal 13 158 bedienden binnen onze actieradius. De gevreesde terugval als gevolg van de economische crisis, heeft zich met uitstel getoond. Hoewel er een lichte daling is van aantal bedrijven in onze sector, is het bediendenaantal immers gestegen. Evolutie VIBAM-bedrijven en bedienden Jaar 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 bedrijven 680 693 626 632 623 592 558 480 475 570 bedienden 13 158 13 082 13 503 13 949 13 515 14 273 13 668 13 766 13 578 14 366 Zoals steeds blijven de kleine ondernemingen de meerderheid uitmaken: bij 4/5 van de firma s (83,40%) werken minder dan 20 van de bedienden. In het totaal stellen zij 2.601 bedienden (19,77 %) tewerk. Anderzijds stellen de 8 grootste bedrijven samen bijna de helft van de bedienden tewerk (41,72 %). 5 TERUG NAAR DE INHOUDSTAFEL >

1 - KENNISMAKING VIBAM-bedrijven en bedienden volgens aantal bedienden in dienst in 2012 aantal bedienden per bedrijf Bedrijven Bedienden abs. % abs. % 1 4 374 55,00 737 5,60 5 9 110 16,18 727 5,53 10 19 83 12,21 1 137 8,64 20 49 79 11,62 2 437 18,52 50 99 15 2,20 1 060 8,06 100 199 11 1,62 1 570 11,93 200 499 3 0,44 865 6,57 500 999 3 0,44 1 644 12,49 1 000+ 2 0,29 2 981 22,66 Totaal 680 100 13 158 100 6 TERUG NAAR DE INHOUDSTAFEL >

1 - KENNISMAKING 1.6 DEELNAME BEDRIJVEN AAN VIBAM-ACTIVITEITEN IN 2012 In 2012 hebben 214 of 31,47% van de bedrijven gebruik gemaakt van één van onze diensten. Dat is iets minder t.o.v. 2011 (221 bedrijven en 31,89%). Tabel 3: deelname bedrijven aan VIBAM-activiteiten 2012 Aantal bedienden Aantal bedrijven Aantal bereikte bedrijven Advies & coaching Opleiding Subsidiëring Abs % Abs % Bedienden Externe opleiding Opleidingsvragen Loopbaanontwikkeling & outplacement Werkzoekenden Bedrijfsopleiding On the job training 1-4 374 55,00% 44 20,56% 1 5 22 10 7 7 3 5-9 110 16,18% 35 16,36% 2 5 20 5 10 8 1 10-19 83 12,21% 46 21,50% 2 14 18 4 18 10 1 20-49 79 11,62% 56 26,17% 2 22 28 2 28 20 3 50-99 15 2,21% 14 6,54% 1 7 12 2 6 5 0 100-199 11 1,62% 11 5,14% 0 6 8 1 7 8 2 200-499 3 0,44% 3 1,40% 0 2 3 0 2 3 1 500-999 3 0,44% 3 1,40% 1 2 3 1 3 3 1 1000 en + 2 0,29% 2 0,93% 0 1 2 0 2 2 0 Totaal 680 100% 214 100% 9 64 116 25 83 66 12 % t.ov. 680 100-31,47% - 1,32% 9,41% 17,06% 3,68% 12,21% 9,71% 1,76% 7 TERUG NAAR DE INHOUDSTAFEL >

1 - KENNISMAKING 1.7 2012 IN VOGELVLUCHT 2012 t.o.v. 2011 Doelpubliek bedrijven 680 bedienden 13 158 bedrijvenparticipatie aan VIBAM-activiteiten 31,47% Subsidiëring externe opleidingen bedrijven 83 ingediende opleidingen 271 deelnemers 383 bedrijfsopleidingen bedrijven 66 ingediende projecten 171 deelnemers 939 on the job-training bedrijven 12 ingediende projecten 17 deelnemers 19 Advies en coaching advies opleidingsmogelijkheden bedrijven 9 vragen 12 Opleiding opleidingen voor bedienden 2012 t.o.v. 2011 bedrijven 118 deelnemers 616 ingerichte opleidingen 185 opleidingen voor werkzoekenden aantal bedrijven die stages verleenden of tewerkstelden 25 aantal eigen projecten 5 = aantal deelnemers aan eigen opleidingen 48 = Advies en coaching advies en coaching van ontslagen bedienden bedrijven 60 bedienden 216 gemiddelde begeleidingsduur (in maanden) 6 = advies en coaching van werkende bedienden bedrijven 4 bedienden 24 8 TERUG NAAR DE INHOUDSTAFEL >

2 - ADVIES & COACHING 2 ADVIES & COACHING 2.1 ADVIES AAN DE WERKGEVER Advies omtrent opleidingen VIBAM zoekt voor bedrijven opleidingsmogelijkheden op, zowel voor standaardvragen als voor zeer specifieke opleidingsvragen: wie, waar, wanneer, welke prijs? Hiervoor beschikken we over opleidingsdatabanken, een uitgebreid documentatiebestand, contacten met de opleidingsverantwoordelijken in grote ondernemingen en uiteraard onze ervaring met talrijke opleidingscentra. Hierdoor hebben we een beeld op een 7500 opleidingen bij een 700-tal instituten. Advies aan de werkgever 100 80 60 40 20 0 14 86 60 12 21 bedrijven vragen bedrijfsbezoeken 36 7 8 2009 2010 2011 2012 36 9 12 26 Het aantal vragen tot opzoeking schommelt ieder jaar sterk. In 2012 is de vraag naar opleidingsmogelijkheden bijna gelijk gebleven t.o.v. 2011. Er werd een antwoord geformuleerd op 12 verschillende vragen van 9 verschillende bedrijven. De doorlooptijd tussen vraag en antwoord was gemiddeld 3 dagen in 2012. In 2012 kregen we heel diverse vragen. Advies omtrent tewerkstelling Bedrijven met moeilijkheden om goede arbeidskrachten te vinden, richten zich vaak tot VIBAM voor een uitweg. Onze taak bestaat er hoofdzakelijk in om werkzoekenden uit onze opleidingen te begeleiden naar één van de open vacatures. In 2007 werd op de website van VIBAM een vacaturesite gecreëerd. Via de bedrijvensite kunnen bedrijven zelf hun ingediende vacatures op de VIBAM-website beheren. Daarnaast verwijzen we bedrijven ook door naar andere kanalen en mogelijkheden, zoals o.a. de mogelijkheid tot individuele beroepsopleiding (IBO). Advies en coaching in het omgaan met loopbaanontwikkeling VIBAM hecht veel belang aan het preventief optreden i.v.m. loopbaanontwikkeling. Bedrijven kunnen steeds bij VIBAM terecht voor informatie over een mogelijke aanpak en desgevallend voor een begeleiding bij de uitvoering van een project rond loopbaanontwikkeling. 9 TERUG NAAR DE INHOUDSTAFEL >

2 - ADVIES & COACHING 2.2 ADVIES AAN DE WERKNEMER Outplacement VIBAM biedt aan ontslagen bedienden ondersteuning bij het zoeken van een (nieuwe) richting in de loopbaan, wanneer hierover een akkoord tussen het bedrijf en de syndicale afvaardiging wordt gesloten. De ontslagen bedienden doorlopen een traject van zelfdiagnose onder individuele begeleiding, voorafgegaan door de opleiding Loopbaanontwikkeling bij ontslag. Dit proces stelt hen in staat gerichte keuzes te maken m.b.t. de uitbouw van hun verdere loopbaan. Het aanreiken van methodieken betreffende de technieken en de strategie om op professionele wijze de arbeidsmarkt te benaderen vormen eveneens een onderdeel van de gespreksvoering. Het aanbod van VIBAM bestaat uit: Het aanreiken van een beheersmethodiek die een werknemer in staat stelt om de loopbaan te sturen in het verlengde van de eigen mogelijkheden en beperkingen aangevuld met de geijkte outplacementtechnieken. In de praktijk vertaalt zich dat in volgende activiteiten / ondersteuning: opleiding Loopbaanontwikkeling bij ontslag workshops: - Zelfprofielbepaling versus opbouw stressweerbaarheid in de nieuwe functie - Doel methodiek en techniek van het interview - Communicatie en Attitude versus Arbeidsmarktbenadering individueel advies m.b.t. resultaatgericht werken m.b.t. het verwerven van inzicht in de zelfdiagnose enerzijds en anderzijds worden technieken en strategieën voor outplacement opnieuw toegelicht en aangepast aan het persoonlijk profiel van de kandidaat, coachen en adviseren in het zoeken en vinden van een nieuwe functie logistieke ondersteuning (gebruik van de werkzaal beschikbaar zonder beperking). In 2012 werden 14 opleidingen Loopbaanontwikkeling bij ontslag gegeven. Aansluitend op deze initiële opleiding werden verder 14 opleidingen Zelfprofielbepaling versus opbouw stressweerbaarheid in de nieuwe functie, 16 opleidingen Doel Methodiek en Techniek van het interview en 16 opleidingen Communicatie en Attitude versus arbeidsmarktbenadering georganiseerd. In het werkjaar 2012 werden 216 ontslagen werknemers opgevolgd door VIBAM, waarvan 137 kandidaten uit 2012 en 79 kandidaten overgekomen uit het vorig werkjaar (2011). Totaal aantal kandidaten voor outplacement: 216 Totaal aantal kandidaten voor loopbaanontwikkeling: 24 Totaal aantal kandidaten voor outplacement en loopbaanontwikkeling: 240 Deze werknemers komen uit 64 verschillende sectorbedrijven. Qua leeftijd is deze groep vrij evenwichtig verdeeld rond de leeftijd van 45 jaar. Spreiding volgens leeftijd van de deelnemers aan outplacement en loopbaanontwikkeling. 19,54% 56,32% 6,32% 17,82% < 35 jaar 35-44 jaar 45-54 jaar > 54 jaar 10 TERUG NAAR DE INHOUDSTAFEL >

2 - ADVIES & COACHING De verdeling volgens het laatst gevolgde onderwijsniveau toont een ander beeld. Spreiding volgens scholing van de deelnemers aan outplacement en loopbaanontwikkeling. 12,20% 12,80% < HSO Via welk kanaal vonden de deelnemers nieuw werk? 44,51% 30,49% HSO Bac Het zoeken en vinden van een nieuwe betrekking werd per kanaal geteld. Al beantwoordde niet iedereen deze vraag, toch geven de antwoorden een duidelijk beeld. Master Spreiding volgens kanaal bij het vinden van een nieuwe betrekking van de deelnemers aan outplacement. De nieuwe arbeidsmarktpositie Voor 124 van de 216 kandidaten werden de coaching en advisering in 2012 afgerond. Van die 124 personen vonden er 79 een nieuwe betrekking. De overigen beslisten te stoppen met werken (brugpensioen), te stoppen met hun coaching of antwoordden niet meer op briefwisseling. 92 kandidaten zijn overgestapt naar 2013. Zoekperiode De gemiddelde zoekperiode naar het vinden van een oplossing bedroeg in 2012 6 maanden. Dat is een halve maand langer dan tijdens het jaar ervoor. 30 25 20 15 10 5 0 2012 2011 2010 2009 2008 krant relaties interim spontaan zelfstandig VDAB vakblad 11 TERUG NAAR DE INHOUDSTAFEL >

2 - ADVIES & COACHING Loopbaanontwikkeling van werkende bedienden Naast outplacement biedt VIBAM sinds 2000 ook de mogelijkheid aan bedienden met minstens 5 jaar anciënniteit, om tijdens hun actieve loopbaan - aan de hand van de methodiek van zelfdiagnose inzicht te krijgen in de eigen mogelijkheden en beperkingen met als doel de loopbaan te leren beheren in het verlengde van specifieke vaardigheden, talenten en motivaties. Het optimaliseren en het deskundig uitbouwen van de eigen functie in de bestaande bedrijfscontext vormt een wezenlijk onderdeel van de loopbaanontwikkeling. Ter informatie: Aan deze dienstverlening werd tot op heden, in de sector slechts een beperkte bekendheid gegeven. Veranderingen door het nieuwe werk Het aantal kandidaten dat kiest voor een wijziging in de loopbaan is goed voor 20% (11 van de 61 deelnemers die antwoordden op deze vraag). De overige kandidaten hebben een nieuwe betrekking gezocht en gevonden die ligt in het verlengde van de vorige beroepsloopbaan. Er zijn twee instapregelingen uitgewerkt: loopbaanontwikkeling op vraag van de werkgever in deze regeling volgden 24 werknemers uit 4 bedrijven het programma loopbaanontwikkeling op initiatief van de werknemer 10 werknemers deed hiervoor een beroep op VIBAM. Ten slotte vielen ons enkele evoluties op: een toenemend e-mailverkeer tussen adviseur en ex-kandidaat outplacement na de start nieuwe loopbaan (e-coaching), de nood aan specifieke aandacht voor de groep van de ervaren werknemers. Sector 20 kandidaten zochten en vonden een functie in de metaalsector. De andere kandidaten kiezen voor handel en distributie of andere industriële sectoren. Salarisniveau De antwoorden van de kandidaten tonen aan dat het merendeel een salaris verdient dat minstens overeenstemt met het vorige salaris. Deze trend is reeds sinds jaren aanwezig en wordt opnieuw bevestigd. Ook nu weer is de groep die minder verdient dan in de vorige functie het kleinst. 12 TERUG NAAR DE INHOUDSTAFEL >

3 - OPLEIDING 3 OPLEIDING 3.1 OPLEIDINGEN VOOR BEDIENDEN Open kalender aanbod VIBAM organiseert een aanbod aan open kalenderopleidingen, waaraan elke bediende uit onze sector kan deelnemen. Tevens worden geregeld specifieke opleidingen opgezet op vraag van één of meerdere bedrijven. Dit doen we wanneer op de opleidingsmarkt geen afdoend aanbod bestaat of wanneer we vermoeden of constateren dat er binnen de sector ruimere interesse bestaat in het desbetreffende onderwerp. Wanneer we geen volledige groep kunnen samenstellen, kunnen we desgevallend individuele bedienden tegen VIBAM-voorwaarden laten deelnemen aan open kalender trainingen van verschillende opleidingsinstituten. Om de drempel naar opleiding zo laag mogelijk te houden, bieden we onze opleidingen steeds aan tegen kostprijs. KMO s met minder dan 50 bedienden betalen slechts de helft van de prijs. De prijs van een opleiding wordt sinds 2000 steeds verrekend op één van de twee bedrijfsbudgetten, die ontstaan door de betaling van de jaarlijkse bijdrage voor respectievelijk alle bedienden en de specifieke risicogroepen. Via verschillende samenwerkingsverbanden tracht VIBAM zo flexibel mogelijk in te spelen op de opleidingsbehoeften binnen de bedrijven. In 2012 volgden 616 personen een opleiding via VIBAM. Hiermee zet de dalende trend van 2011 zich verder. Volgens ons kan deze trend bijna volledig worden toegewezen aan het opnieuw betalend maken van de opleidingen. In 2012 organiseerde VIBAM 6 opleidingen in eigen beheer. Hieraan participeerden 10 bedienden. Het aantal deelnemers per kwartaal van 2004 tot 2012. 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 312 312 559 Intersectorale opleidingen 491 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Sedert het najaar van 2004 werkt VIBAM voor de algemene opleidingen samen met andere sectoren zoals IPV, IVOC en Cobot Bedienden. Ieder fonds kampte in het verleden met de moeilijkheid om de aangeboden open kalender opleidingen succesvol te kunnen laten doorgaan. Door één gezamenlijk aanbod te lanceren binnen deze 4 sectoren beogen we een win-win situatie zowel voor de bedrijven als voor de sectorale vormingsfondsen. De actieradius vergroot en de kans dat we opleidingen moeten annuleren verkleint. 662 883 1 368 In 2012 hebben 156 bedienden deelgenomen aan 59 opleidingen. 703 616 Q4 Q3 Q2 Q1 13 TERUG NAAR DE INHOUDSTAFEL >

3 - OPLEIDING Last minute boekingen Aangezien VIBAM geen eigen aanbod meer heeft inzake PC-trainingen, worden alle vragen hieromtrent rechtstreeks doorgegeven aan de opleidingsinstituten waarmee VIBAM samenwerkt. Zo kan aan een acute opleidingsnood van één enkele bediende op een snelle en effectieve wijze worden tegemoetgekomen door een last minute inschrijving. Concreet betekent dit dat een bedrijf via VIBAM zijn bedienden kan laten deelnemen aan de open kalendertrainingen van Bit by Bit. Voor projecten rond begeleide zelfstudie werken wij samen met GIVI. In 2012 maakten 151 bedienden gebruik van deze mogelijkheid, verspreid over 54 cursussen. Samenwerking met INOM-Bedienden Naast het eigen aanbod biedt VIBAM ook opleidingen aan die door het Vlaamse sectorfonds INOM-Bedienden zijn ingericht. Omwille van Europese financiering kunnen we deze opleidingen gratis aanbieden. De bedoeling van INOM is om pilootprojecten op te zetten die dan later door de sectorfondsen kunnen overgenomen worden. Daarom rekenen we de 29 INOM-opleidingen van 2012 ook in ons aanbod mee. Hieraan namen 82 bedienden uit de provincie Antwerpen deel. Het aanbod van INOM bestond uit een e-learningproject rond de MS Office-pakketten. Er waren in 2012 4 verschillende instapmomenten. Samenwerking met Cevora Via INOM Bedienden is er ook een samenwerkingsovereenkomst afgesloten met Cevora. Hierdoor kunnen we bedienden van PC 209 laten deelnemen aan de technische informatica opleidingen van Cevora Samenwerking met FTMA De laatste jaren merkten we een groter wordende interesse in de open opleidingen van FTMA. Vandaar dat we in 2010 een nieuwe categorie deelname van bedienden aan FTMA opleidingen hebben aangemaakt. In deze rubriek noteerden we in 2012 een deelname van 82 bedienden aan 43 opleidingen. Samenwerking met INOM-Arbeiders Sedert 2008 biedt VIBAM ook de mogelijkheid aan de bedrijven om hun bedienden mee te laten participeren aan het LIMTEC / ANTTEC aanbod dat opgemaakt is in samenwerking met INOM Arbeiders. Door deze samenwerking kunnen we ook een ganse waaier aan technische opleidingen gratis aanbieden. In totaal hebben er 135 bedienden deelgenomen aan 48 opleidingen. Overzicht van de resultaten m.b.t. opleidingen voor bedienden in 2012 Opleidingen 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 ingerichte cursussen 1 185 194 321 228 127 119 122 60 73 Uren opleidingsuren 1 4 045,5 4187 7 006,5 5 878 3 850,5 3 054 3 229 1 724 2 160 manlesuren 2 12 395,5 13 1445 2 6891,5 19 982 16 946 12 587 11 810 7 930 9 976 deelnemers 2 616 703 1 368 883 662 510 573 283 286 deelnemende bedrijven 2 118 142 158 145 151 122 131 91 94 1 exclusief last minute boekingen 2 inclusief last minute boekingen 14 TERUG NAAR DE INHOUDSTAFEL >

3 - OPLEIDING In 2012 hebben we ook onderzocht welk soort opleidingen het meeste succes kenden. De volgende grafiek toont aan dat opleidingen onder de thema s: ICT, veiligheid en welzijn en sectorspecifiek het meest gevraagd waren. Bij de commerciële en de financiële opleidingen waren er minder inschrijvingen. Open opleidingen: de evolutie van deelname aan de opleidingen per samenwerkingsverband. Open opleidingen: aantal deelnemers per rubriek volgens grootte van de werkgever Cevora LMB 1500 permanente vorming intersectoraal FTMA INOM ANTTEC / LIMTEC algemene vaardigh. betere & efficiënt. opl. commerciële opl. econom. & financ. ICT logist., transport & Q sectorspecifiek sociale vaardigh. talen veiligh. & welzijn 1250 > 200 1000 50-199 750 20-49 500 1-19 0% 100% 250 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 3.2 OPLEIDINGEN VOOR BEDIENDEN IN OUTPLACEMENTBEGELEIDING Alle bedienden die een outplacementtraject volgen bij VIBAM krijgen een persoonlijk opleidingsbudget van a 620,00. In samenspraak met hun loopbaanadviseur kunnen de deelnemers vrij beschikken over dit budget, voor zover ze opleidingen kiezen in functie van een welomlijnd jobdoelwit. Bij de keuze van de lesgever wordt eerst gekeken naar VIBAM en VDAB als opleidingsverstrekkers. Pas wanneer de outplacementdeelnemer daar zijn gading niet vindt, kan hij op de ruimere opleidingsmarkt naar zijn opleidingskeuze zoeken. In 2012 maakten 18 van de 216 ontslagen bedienden (6,90 %) gebruik van dit opleidingsbudget. 15 TERUG NAAR DE INHOUDSTAFEL >

3 - OPLEIDING 3.3 OPLEIDINGEN VOOR WERZOEKENDEN Traditiegetrouw was er weer grote interesse van werkzoekenden in onze opleidingsprojecten. Er werden dan ook verschillende selectiedagen georganiseerd om iedere geïnteresseerde werkzoekende de kans te geven om zich kandidaat te stellen voor een opleiding. De selectieprocedure bestond uit deelname aan technische testen, deelname aan een motivatiegesprek en tenslotte het doorlopen van een persoonlijkheidstest. Tijdens de opleiding zorgt een individuele begeleiding voor een sterke persoonlijke ontwikkeling. Een volledig opleidingstraject begint met een uitgebreide informatie- en selectieronde, en eindigt normaliter met een bedrijfsstage in één van onze bedrijven, die een voor beide partijen vrijblijvende en daardoor interessante aanloop is naar een vaste betrekking. VIBAM biedt hiermee aan werkzoekenden de kans zich te heroriënteren, en zich inpasbaar te maken in de arbeidsmarkt. 70 60 50 40 30 20 10 0 Evolutie van de activiteiten Projecten Deelnemers Bedrijven 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Een overzicht van onze activiteiten in 2012. Industrieel tekenaar In 2012 werd opnieuw Tewerkstelling industrieel tekenaar gestart met een opleiding industrieel tekenaar. Deze Ander PC 209 20 opleiding wordt door 15 5 5 5 VIBAM zelf georganiseerd, in samenwerking 10 3 6 5 met OBMB, Vormetal en andere partners. In deze opleiding kunnen telkens 20 werkzoekenden starten; 10 bij VDAB Antwerpen en 10 bij VDAB Brugge. 5 0 10 2007 13 2008 8 2009 10 2010 13 2011 13 2012 Op vraag van OBMB en Vormetal werd er in 2012 ook opgestart met een opleiding industrieel tekenaar in Gent en in Vilvoorde. Hierdoor kunnen we op jaarbasis meer tekenaars toeleiden naar de vacatures in de sector. Staalbouwtekenaar Samen met VDAB Antwerpen werd er in 2012 ook gestart met de opleiding staalbouwtekenaar. Deze opleiding is een spin-off van de langlopende opleiding industrieel tekenaar. De bedoeling van deze training was om op een korte en intensieve manier 6 maanden - de cursisten toe te leiden naar de niche staalbouw. Voor deze opleiding hebben wij alle werkzoekenden uit de provincie Antwerpen met een diploma ASO in een wetenschappelijke richting uitgenodigd. In deze groep bleek heel wat potentieel te zitten. Uiteindelijk zijn 10 deelnemers geselecteerd; 8 dames en 2 heren. De lesgevers voor deze opleiding werden gezocht in de praktijk. Een aantal sectorbedrijven droegen hiertoe bij. 16 TERUG NAAR DE INHOUDSTAFEL >

4 - SUBSIDIËRING 4 SUBSIDIËRING 4.1 AAN DE WERKGEVER: De werkgever kan een deel van de kosten die hij heeft, doordat één of meerdere van zijn bedienden opleiding volgen, recupereren van VIBAM. Op deze wijze kan een werkgever z n betaalde bijdragen voor vorming en opleiding volledig of gedeeltelijk terugvorderen. Vanaf 2012 is zowel de subsidieregeling als de budgetberekening bij VIBAM gewijzigd. Elke werkgever betaalt nog steeds jaarlijks 2 bijdragen voor vorming en opleiding: de provinciale bijdrage die in 2011 betaald werd; dit geldt niet voor de 5 grote bedrijven die op basis van hun opleidingsplan en -budget én in ruil voor een daadwerkelijke medewerking aan (één van) de VIBAM-activiteiten aan de Raad van Bestuur een vrijstelling vroegen van hun bijdragebetaling; de nationale bijdrage voor risicogroepen die in 2011 werd betaald Het jaarlijks beschikbaar opleidingsbudget wordt berekend volgens aantal bedienden in dienst: Bedrijven t.e.m. 19 bedienden: a 1 350 (= vast bedrag) Bedrijven vanaf 20 bedienden: 75% van de betaalde bijdragen VIBAM kan tussenkomen in de volgende kosten: de organisatiekosten: de kosten gemaakt om de opleiding te betalen ( bij externe en bedrijfsopleidingen) de loonkosten: de indirecte kosten, ontstaan door de gederfde arbeidstijd (enkel bij on the job training) Externe opleiding De kosten die de werkgever heeft, doordat één of meerdere van zijn bedienden buiten het bedrijf een opleiding volgen, kan hij gedeeltelijk recupereren via VIBAM. Het aantal bedrijven is lichtjes gedaald maar de aanvragen zijn gestegen. Evolutie van de resutaten m.b.t. de subsidiëring van externe opleidingen 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 cursussen 271 249 259 204 289 190 172 bedrijven 83 88 81 70 78 59 60 deelnemers: totaal 383 385 370 273 439 288 232 deeln. niet-risicogroep 195 145 171 123 204 125 105 deeln. risicogroep 188 240 199 150 235 163 127 manlesuren: totaal 7 642 7 085 7 431 6 695 9 069 6 003 5 402 manlesuren niet-ris. 3 988 2 678 3 531 3 239 4 756 2 565 2 349 manlesuren risicogroep 3 654 4 407 3 900 3 356 4 313 3 439 3 053 Bedrijfsopleiding VIBAM komt gedeeltelijk tussen in de kosten die een bedrijf heeft door de organisatie van een bedrijfsinterne opleiding. Hier geldt eenzelfde subsidiëring als bij de externe opleidingen. Bovendien hebben we met 2 softwareopleidingsinstituten (Bit by Bit en GIVI) speciale prijzen voor onze bedrijven afgesproken voor hun bedrijfsinterne opleidingen. Groepsopleidingen in samenwerking met VIBAM en mogelijks andere bedrijven, geven recht op loonkostrecuperatie via het stelsel Betaald Educatief Verlof, indien ze minstens 32 uur duren en in België plaatsvinden. Bij de bedrijfsopleidingen merken we een stijging bij zowel ingediende dossiers als aantal bedrijven t.o.v. 2011. Het deelnemersaantal kent een enorme daling. 17 TERUG NAAR DE INHOUDSTAFEL >

4 - SUBSIDIËRING Evolutie van de resutaten m.b.t. de subsidiëring van bedrijfsopleidingen 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 cursussen 171 147 161 161 166 110 138 bedrijven 66 54 44 51 51 33 41 deelnemers: totaal 936 1184 1112 1 266 999 813 686 deeln. niet-risicogroep 378 435 269 363 467 355 275 deeln. risicogroep 558 749 843 903 532 458 406 lesuren 2 226 2 249 2 263 3 573 3 887,5 2 402 3 437 manlesuren: totaal 12 916 18110 13 110 20 551 19 100 13 897 16 876 manlesuren niet-ris. 5 566 5 980 4 466 6 619 9 635 6 371 5 521 manlesuren risicogroep 7 350 12 130 8 644 13 932 9 465 7 526 11 195 Evolutie van de resutaten m.b.t. de subsidiëring van on the job-training 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 cursussen 17 13 17 11 11 8 19 bedrijven 12 7 10 7 7 7 11 deelnemers: totaal 19 13 18 16 13 8 320 deeln. niet-risicogroep 13 7 6 6 5 4 11 deeln. risicogroep 6 6 12 10 8 4 309 manlesuren: totaal 4 392 2 033 2 253 1 115 953 1 551 9 170 manlesuren niet-ris. 3 252 685 993 88 396 703 1 954 manlesuren risicogroep gemiddelde duur (in uren) 1 140 1 348 1 260 1 027 557 848 7 216 231 156 124 79 79 194 193 On the job-training De loonkost die gepaard gaat met een opleiding op de werkplaats wordt door VIBAM gedeeltelijk vergoed. In 2012 hebben 19 bedienden uit 12 verschillende bedrijven een on the jobtraining gevolgd. Dit is goed voor 4 392 manlesuren. De gemiddelde duur is gestegen t.o.v. 2011 (+48%). Uit bovenstaande tabel kunnen we de grafiek hieronder afleiden. In 2012 is de gemiddelde bezetting van de subsidiedossiers sterk gedaald. De bedrijven hebben in totaliteit meer dossiers ingediend t.o.v. 2011 maar met veel minder deelnemers. 9 6 Gemiddeld aantal deelnemers aan opleidingen in de subsidiedossiers 3 0 6,5 3,8 3,6 3,1 4,1 3,2 3,9 3,0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 18 TERUG NAAR DE INHOUDSTAFEL >

4 - SUBSIDIËRING Aanwending van de opleidingsbudgetten. Elk jaar berekent VIBAM voor elke onderneming die onder haar bevoegdheid ressorteert, een opleidingsbudget. Voor dat bedrag kunnen bedrijven beroep dan op de opleidingsdiensten van VIBAM. De bereikcijfers tonen dat slechts ongeveer één onderneming op vijf gebruik maakt van haar opleidingsbudget. Indien we het gebruikte opleidingsbudget van alle bedrijven samentellen en vergelijken met het totale opleidingsbudget van alle bedrijven samen, dan schommelt dat percentage van 2005 tot 2011 tussen 52 en 60 procent. Als we vervolgens kijken naar de bereikte bedrijven en ons afvragen hoeveel zij van hun opleidingsbudget gebruik maakten, dat schommelt dat in de beschouwde periode tussen 92 en 79 %. Het laagste cijfer werd in 2009 opgetekend maar dat mag niet verbazen: door het gratis aanbod van de open opleidingen hoefden de ondernemingen minder beroep te doen op hun budget. Bereik met, en het gebruik van de opleidingsbudgetten door bedrijven van PC209 - Antwerpen. 4.2 AAN DE WERKGEVER: OPLEIDINGSKOSTEN via de VDAB kredietlijn De kredietlijn is een bedrag dat VIBAM gegenereerd heeft bij VDAB door investeringen te doen in opleidingen voor werkzoekenden. Bedienden, behorend tot een bedrijf van PC 209 in de provincie Antwerpen of bedienden die gewerkt hebben in een bedrijf van PC 209 en die in begeleiding zijn bij VIBAM kunnen gebruik maken van deze extra middelen. Volgens het principe van de kredietlijn zal het bedrijf op het totale factuurbedrag een korting krijgen van 50%. Dit enkel en alleen als VDAB van VIBAM de toestemming heeft gekregen om de overige 50% te verhalen op de kredietlijn. In 2012 hebben 7 bedienden uit 5 verschillende bedrijven gebruik gemaakt van deze extra dienstverlening. Er werden inschrijvingen genoteerd in 5 VDAB-opleidingen. Er waren inschrijvingen in diverse VDAB opleidingen. 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Bereik Gebruik t.o.v. populatie Gebruik t.o.v. bedrijven 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 19 TERUG NAAR DE INHOUDSTAFEL >

5 - UITDRAGEN VAN DE VIBAM-BOODSCHAP 5 UITDRAGEN VAN DE VIBAM-BOODSCHAP Op allerlei manieren poogt VIBAM ten aanzien van de werkgevers, de vakbonden en de bedienden van de sector de thema s opleiding en loopbaanontwikkeling onder de aandacht te brengen. In 2012 ondernamen we hiervoor volgende concrete acties. elke cursus uit ons aanbod (behalve de PC-trainingen) werd door één van onze medewerkers geopend, met een kort woordje over de mogelijkheden die VIBAM kan bieden. Het aantal bezoeken aan vooral kleinere bedrijven werd in de mate van het mogelijke opgedreven: vele KMO s vinden slechts de weg tot VIBAM - en tot opleiding en vorming - wanneer een adviseur van VIBAM ter plaatse komt om de mogelijkheden te bekijken. In 2012 werden er 26 bedrijven bezocht, en dit op slechts 8 maanden tijd. Het gebruik van de website met de BEDRIJVENSITE wordt maandelijks gestimuleerd door de trainingsverantwoordelijken via een maandelijkse nieuwsbrief attent te maken op het opleidingsaanbod van de eerstvolgende 2 maanden. Bij elk gepland onderwerp wordt verwezen naar de website omdat we dat kanaal in de toekomst veel meer wensen te gebruiken. Om die reden werd de gebruiksvriendelijkheid van de bedrijvenwebsite speciaal aangepakt. Om de talenten van ontslagen bedienden terug in de sector te benutten werd aan de bedrijven de mogelijkheid gegeven om hun vacatures te publiceren op de website van VIBAM. Het invoeren en het beheer kunnen door de bedrijven zelf gedaan worden via de bedrijvensite. Er werd een nieuw kmo-beleid ingevoerd vanaf 1 januari 2012. Het is de bedoeling om met een belangrijke financiële stimulans voor de werkgever meer bedienden hun weg naar het VIBAM-opleidingsaanbod te laten vinden. Het ESF-project My knowledgebox @ Work werd verdergezet in samenwerking met de partners (Be-ODL als promotor en andere sectorale partners). Met het My knowledgebox @ Work zal getracht worden om de e-learningcomponent te introduceren in het werkplekleren. Door middel van dit gebruiksvriendelijke instrument kan iedereen zelf korte leereenheden maken en aanbieden via het internet. e-vet was een tweede Europees project waaraan VIBAM samenwerkte met Be-ODL. Het is de bedoeling om een vragenlijst te produceren die scholen en bedrijven laat nadenken over de mate waarin de betreffende organisatie al dan niet klaar is om met e-learning te starten. Ook in 2012 werd meegewerkt aan GIPS4VIPS, de wedstrijd in de provincie Antwerpen voor de geïntegreerde eindproeven van de laatstejaarsstudenten van BSO en TSO. Met die wedstrijd wil het partnerschap (ANTTEC, FTMA, RTC-Antwerpen en VIBAM) deze onderwijsrichtingen niet alleen promoten. Ook de verdere ontwikkeling ervan wordt nagestreefd: kostenbewustzijn, veiligheidszin, projectmatig werken en communicatievaardigheden worden binnengebracht in de GIP s zodat het TSO en BSO leerlingen aflevert die beter inzetbaar zijn in het bedrijfsleven. Tenslotte richtte VIBAM mee de Talentenfabriek op. Dit initiatief bundelt de krachten van de stad Antwerpen, VDAB Antwerpen, RTC-Antwerpen, de scheikundige en de metaalnijverheid. Het is de bedoeling om samen meer antwoorden te vinden op de vragen van de arbeidsmarkt dan dat elke partner dat alleen zou kunnen. Zo wordt sinds april 2012 getracht om een structureel antwoord te vinden voor de knelpuntberoepen op de Antwerpse arbeidsmarkt. 20 TERUG NAAR DE INHOUDSTAFEL >