Platform Openbaar Groen: Ziekten en plagen in openbaar groen Van Remoortere Liesbet Waarschuwingssysteem Proefcentrum voor Sierteelt (PCS) Genk 28 juni 2011
Waarschuwingssysteem Waarnemings- en Waarschuwingssysteem voor Boomkwekerij, Tuinaanleg en Openbaar Groen Sinds 1996 Lidmaatschap ( 120/jaar) Waarschuwingsberichten Actua-berichten Fiches Map Advisering Staalanalyse Wandelvoordrachten en cursussen Website
Plantenbeschadigers Insecten Mijten Schimmels Bacteriën
Insecten Snavelinsecten Vlinders en motten Bijen en wespen Kevers
Snavelinsecten Zuigsnavel met stekend zuigende monddelen waarmee ze plantensappen opzuigen Aantel grote plantenbeschadigers Vaak misvormingen, groeiremming en afscheidingen
Snavelinsecten Wantsen Bladvlooien Bladluizen Schildluizen, dopluizen en wolluizen Cicaden
Bladluizen (Aphididae) Ingewikkelde levenscyclus met of zonder waardplantwissel Vele generaties per jaar: holocyclische en anholocyclische bladluizen Snelle voortplanting: ongeslachtelijk en levendbarend Overwintering als wintereitje of adult
Bladluizen (Aphididae) Schade: Geen vraatschade Groeiremming- en misvormingen (bladkrulling, galvorming..) Honingdauw, roetdauwschimmels Virusoverdracht
Bladluizen Bestrijding Snelle ontwikkeling: afwisselen om resistentie te vermijden Contact of systemisch Veel (inheemse) natuurlijke vijanden: selectieve middelen gebruiken
Cinara fresai Takluis Cupressocyparis x leylandii Grote donkerbruine luis met zwarte strepen Veroorzaker van zware sterfte bij hagen
Cinara fresai
Cinara fresai
Takluizen Gele plekken in haag -> verbruinen -> volledige afsterving Vooral in oudere hagen
Takluizen Schade vanaf jan/feb zichtbaar Later in het seizoen zet de schade zich niet verder Bestrijding: Voorjaar:contactinsecticide. Later: systemisch insecticide Waarschuwingsbericht
Snavelinsecten Wantsen Bladvlooien Bladluizen Schildluizen, dopluizen en wolluizen Cicaden
Cicaden (Auchenorrhyncha) Schade door onderkant van de bladeren aan te prikken Bovenaan veroorzaakt dit vlekken en zilverachtige verkleuring Geen echte economische beschadigders
Graphocephala fennahi Rhododendroncicade Rhododendron Adult: blauw/groen met rode strepen, gevleugeld Nymfen: wit/geel/groen bladonderzijde
Graphocephala fennahi Levenscyclus Ei-afleg in september in bloemknop Daardoor verwonding aan bloemknop => aantasting door Pycnostysanus azaleae (zwartknoprot )
Graphocephala fennahi Bestrijding: Preventie: in de winter aangetaste knoppen verwijderen. Nimfen bestrijden Waarschuwingsbericht
Insecten Snavelinsecten Vlinders en motten Bijen en wespen Kevers
Vlinders en motten Bijtende monddelen: vraat- mineerskeleteerschade, inspinnen blad Beperkte plantenbeschadigers Rupsen: grote verschil in segmentatie en buikpoten aantal
Vlinders en motten Houtboorders Mineermotten Lyonettiidae Stippelmotten Pijstaartvlinders Tandvlinders Donsvlinders Processievlinders Bladrollers Spanners Grasmotten
Houtboorders Klein groep Larven verrichten vraatschade in het hout Schade kan ernstig zijn
Zeuzera pyrina Gestippelde houtvlinder Polyfaag: hele reeks van loofhoutsoorten gevoelig Adult: wit met zwarte vlekken
Zeuzera pyrina Rups: rozig nadien okergeel met zwarte puntjes Vraatschade: Boorgaten + verdere rotting en inwendige gangen => afkraken
Zeuzera pyrina
Zeuzera pyrina Bestrijding : Zwaar aangetaste bomen verwijderen en vernietigen Matig aangetaste bomen controleren Feromonen voor de monitoring van de adulten
Mineermotten (Gracilariidae) Grote groep van zeer kleine vlindertjes Larven leven IN het bladweefsel in zgn. mijnen en maken mineergangen Verpopping gebeurt in de mijn Meeste soorten veroorzaken weinig schade
Cameraria orhidella Paardenkastanjemineermot Paardekastanje (soort afh.)
Cameraria orhidella Mineergangen waarin rups is terug te vinden in blad Tot meerdere mijnen per blad zelfs tot er geen bladmoes meer is
Cameraria orhidella Te verwarren met Guingardia aesculi (schimmel)
Cameraria orhidella
Cameraria orhidella Vangsten paardenkastanjemineermot 2009 2500 2000 Aantal in val 1500 1000 Dest elbergen Dess elgem Wetteren 500 0 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 W ee k
Cameraria orhidella Preventief: In de herfst, afgevallen bladeren verzamelen en vernietigen Plaagbeheersing: Feromoonval Kleefbanden Bestrijding: Eitjes, rups, motjes Chemische in tuinen en openbaar groen niet verantwoord Waarschuwingsbericht
Stippelmotten Larven verrichten vraatschade aan het blad Larven gaan vaak ook spinsels vormen waarin ze verpoppen
Yponomeuta Stippelmot Op Euonymus europaeus en japonica, Prunus padus, avium en spinosa, Crataegus Vlinder: donkerwit met zwarte vlekken
Yponomeuta Rups: grijs/bruin later grauwwit met donkerbruine vlekken
Yponomeuta Larven eten de aangetaste planten volledig kaal schade vaak opvallend
Yponomeuta
Yponomeuta Bestrijding: Bestrijding in tuinen en openbaar groen is doorgaans niet nodig. De plant haalt de vraatschade alter in het seizoen in, zelfs al wordt hij volledig kaalgevreten Nesten uitknippen of verbranden. Biologisch behandeling tegen rupsen met Bacillus thuringiensis. Op kwekerij kan chemisch bestreden worden met een selectief rupsenmiddelen Feromonen voor de monitoring van de adulten Waarschuwingsbericht
Processievlinders Thaumetopoea processionea Eikenprocessievlinder Quercus Vanaf 3 e vervelling brandharen! Ontw.sta dium ei Jonge rupsen Volgroeid e rupsen Periode Tot half april Half april - half mei Half mei - half juni pop Half juni eind aug. Mate van ongemak Beperkt Beperkt Veel (brandhare n) Matig (nesten) vlinder Juli - sept Matig (nesten)
Thaumetopoea processionea Bestrijding: Xentari WG: Bacillus thuringiensis in derde larvaal stadium na 1 uur kaakspierverlamming stoppen met eten verhongeren Verbranden Wegzuigen waarna begraven, verbranden of verdrinken Waarschuwingsbericht
Thaumetopoea processionea Info www.eikenprocessierups.be Aannemers voor bestrijding: http://www.provant.be/leefomgeving/natuur_en_landscha p/eikenprocessierupsen/bestrijding/index.jsp (Antwerpen) of kathleen.verstraete@admin.provant.be regiowerking@vlaamsbrabant.be lcrevecoeur@limburg.be luc.samsoen@oost-vlaanderen.be
Insecten Snavelinsecten Vlinders en motten Bijen en wespen Kevers
Bijen en wespen Vliesvleugeligen Larve: bijtend: vraatschade Larve bastaardrups: zaagwespen