MJA-Sectorrapport 2012 Vleesverwerkende industrie
Colofon Projectnaam: MJA-monitoring Vleesverwerkende industrie Datum: 15 mei 2013 Status: Definitief Kenmerk: 1235678/223/PVDB/AB/158006 Locatie: Utrecht Contactpersoon: P.H.R. van der Beesen Ondersteunend adviesbureau: EEI
Inhoud Hoofdstuk 1. Inleiding... 1 Hoofdstuk 2. Overzicht ontwikkeling energieverbruik... 1 Hoofdstuk 3. Verklaring verandering energieverbruik... 2 Hoofdstuk 4. Spiegeling aan het MJP... 3 Hoofdstuk 5. Resultaten per pijler... 4 Hoofdstuk 6. Tabellen... 6 Databaseversie d.d.: 13-05-2013 08:42
Samenvatting Kerngegevens Sectorgegevens Vleesverwerkende industrie MJA-deelnemers in 2012 53 Onderzochte bedrijven voor 2012 in dit rapport 53 Toetreders in 2012 1 Uittreders in 2012 4 Werkelijk energiegebruik 2012 (TJ) 4.209,4 Effecten van maatregelen 2012 t.o.v. 2011 2012 t.o.v. 2005 Procesefficiencyverbetering 0,7% 10,8% Besparing in de keten (TJ) 48,8 54,9 Duurzame energie (TJ) -0,8 286,4 Resultaten Energiegebruik Het totale werkelijke energiegebruik van de sector bedroeg 4.209 TJ in 2012. Dit is ongeveer 7,4% hoger dan in 2011. Voor een deel is dit te verklaren door het feit dat twee bedrijven, in tegenstelling tot vorig jaar, over 2012 wel energiegebruiksgegevens hebben aangeleverd. Uitvoering van het meerjarenplan (MJP) In het meerjarenplan (MJP) heeft de sector toegezegd om voor 394,3 TJ aan nieuwe besparingsmaatregelen in het proces (367,5 TJ) en in de keten (26,8 TJ) te treffen in de periode 2009-2012. In 2012, aan het einde van de MJP-periode, bedraagt het effect van de getroffen maatregelen 296,5 TJ (75%). Hiervan is 259,7 TJ (71%) in het proces behaald en 36,8 TJ (137%) in de keten. Bovendien is, net als in voorgaande jaren, in 2012 duurzame energie ingekocht: 275,7 TJ. De inkoop hiervan is licht gedaald ten opzichte van 2011, maar bedraagt toch 280% van de doelstelling (98,6 TJ). Verder is voor 5,9 TJ aan duurzame energie opgewekt. Dit is 80% van de MJP-doelstelling voor DE-opwekking (7,4 TJ). Het effect van de uitgevoerde PE-, KE- en DE-maatregelen samen bedraagt 116% van de totale MJP-doelstelling. Hiermee is aan het einde van de vier MJP-planjaren de doelstelling dus bereikt. Dit komt mede doordat er de afgelopen jaren flink meer duurzame energie is ingekocht. MJA3 heeft als doelstelling het behalen van een besparingspercentage van circa 2% per jaar, ofwel 8% over vier jaar. De sector Vleesverwerkende industrie heeft over de afgelopen periode van vier jaar met procesefficiencyverbetering 6,2% behaald, en met procesefficiency, ketenefficiency en duurzame energie samen 13,8%. Energiebesparing in het proces Procesmaatregelen in 2012 hebben een besparing van 30,8 TJ opgeleverd. De belangrijkste procesmaatregelen zijn: ingebruikname van persgaswisselaar; benutten van restwarmte van naverbrandingsinstallatie; implementatie van diverse good-housekeepingmaatregelen. I
Energiebesparing in de keten Ketenmaatregelen hebben in 2012 een totale besparing van 67,7 TJ opgeleverd. De belangrijkste ketenmaatregelen zijn: vergisting van organisch slibafval in samenwerking met RWZI; terugdringen van productuitval; dunnere primaire verpakking (bakken en deksels). Inzet duurzame energie De totale inzet van duurzame energie in de sector bedraagt 314,1 TJ in 2012. De belangrijkste duurzame-energiemaatregelen zijn: inkoop groene energie; toepassen van een warmtepompboiler. Vooruitblik Algemene ontwikkelingen De vleessector is trots op het resultaat van de afgelopen vier jaar waarin 13,8% energie werd bespaard en er duurzame energie werd ingekocht. Dit resultaat is ruimschoots meer dan de afgesproken 2% per jaar. Ondanks zware tijden met grote margedruk, heeft de vleessector goed geïnvesteerd in procesefficiency en de inkoop van duurzame energie. Alleen maatregelen en besparingen op ketenefficiency (0,9%) blijven nog achter. De komende jaren zal de focus worden gericht op het realiseren van meer besparingen binnen de keten. De vleessector is actief betrokken bij diverse (keten)trajecten in het kader van duurzaamheid en mvo. Zo wordt er een nieuw duurzaam marktconcept voor kip in de Nederlandse supermarkten geïnitieerd: de Kip van Morgen. Daarnaast participeert de varkensvleessector in het project Duurzaam Varkensvlees. Bij dit (keten)initiatief zijn afspraken gemaakt over de verhoging van de integrale duurzaamheid door: gebruik van minder antibiotica; verhoging van het dierenwelzijn; minder milieubelasting van veevoer; het produceren in een zo efficiënt mogelijke productieomgeving. Maatschappelijke ontwikkelingen en de verhoging van het dierenwelzijn kunnen echter op gespannen voet staan met milieuprestaties binnen de sector. Convenantactiviteiten Het project Routekaart Vlees is in 2012 afgerond met een grote bijeenkomst. Bij deze bijeenkomst werden de eindrapportages gepresenteerd van de volgende vijf deelgebieden: Energie-efficiënte productie; Koelen en vriezen; Conserveren; Ketenefficiency; Nevenstromen. Vanuit deze deelgebieden zijn vanaf 2011 elf onderzoeken uitgevoerd. De resultaten van de onderzoeken vormden de basis voor zeventien workshops. Aan de workshops namen, naast veertig onderzoekers en externe experts, zo n zestig betrokkenen uit de sector deel. Alle activiteiten zijn gecoördineerd door een projectgroep waaraan de brancheverenigingen actief deelnamen. II
Een en ander heeft een breed palet aan kansen en mogelijkheden opgeleverd, waarvan er een paar in 2012 verder zijn uitgewerkt. Als vervolg op de Routekaart voor de vleessector wordt, met steun van de overheid, in 2013 gestart met projecten die de innovatieve kracht van de sector verder versterken. Er zullen drie projecten worden gestart waarin bedrijven participeren. In samenwerking met Agentschap NL worden er informatiebijeenkomsten georganiseerd over het uitfaseren van R22 en F-gassen. Doel is om, mede door innovaties, de mooie resultaten van de afgelopen vier jaar in de komende jaren een vervolg te geven. Dit met het oog op het realiseren van 30% energieefficiencyverbetering in 2030. III
Energieverbruik [TJ primair] Hoofdstuk 1. Inleiding Dit rapport bevat de resultaten van de sector in het kader van het MJA3-convenant. De grafieken in hoofdstuk 2 tot en met 5 geven u overzichten van: de ontwikkeling van het energieverbruik van de sector vanaf 2005; de verklaring van de verandering in energieverbruik ten opzichte van vorig jaar; de spiegeling ten opzichte van het meerjarenplan (MJP) 2009-2012 van uw sector; de ontwikkeling van het effect van de PE-, KE- en DE-maatregelen vanaf 2006. Hoofdstuk 6 geeft de achterliggende informatie weer in tabellen. Dit sectorrapport is opgesteld op basis van de door bedrijven aangeleverde gegevens in het kader van de jaarlijkse MJA-monitoring. De berekeningen in dit rapport zijn gebaseerd op de methodiek energie-efficiency zoals die is afgesproken in het MJA3-convenant. Details over de methodiek kunt u vinden in de Handreiking Monitoring op de website van Agentschap NL. Hoofdstuk 2. Overzicht ontwikkeling energieverbruik Onderstaande grafiek laat het jaarlijkse energieverbruik van uw sector vanaf 2005 zien. arlijks primaire-energieverbruik Elektriciteitsverbruik Aardgasverbruik Verbruik overige brandstoffen Warmteverbruik 4.500 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0-500 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Definitief MJA-Sectorrapport 2012 Vleesverwerkende industrie Pagina 1 van 9
Energie [TJ primair] Energieverbruik 2011 3.918,1 PE-maatregelen (besparend) 30,8 Volume-effect (verlagend) 221,6 Overige invloedsfactoren (ontsparend) 65,8 Effect toetreders (verhogend) 221,0 Onverklaard (ontsparend) 257,0 Energieverbruik verslagjaar 4.209,4 Hoofdstuk 3. Verklaring verandering energieverbruik Onderstaande grafiek geeft aan in welke mate verschillende factoren de verandering in het energieverbruik tussen het verslagjaar en het jaar daarvóór verklaren. 4.500 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 Maatregelen in het proces (PE-maatregelen) hebben een besparend effect tot doel (het relatieve energieverbruik wordt minder). Het Volume-effect (effect door verschil in productiehoeveelheid) is verhogend (meer energieverbruik) bij hogere productie of verlagend bij lagere productie. Het deel Overige invloedsfactoren is de optelsom van alle invloedsfactoren die de sector heeft gerapporteerd, zoals hogere/lagere capaciteitsbezetting ten opzichte van vorig jaar of gunstige/ongunstige weersomstandigheden ten opzichte van vorig jaar. Deze optelsom kan uiteindelijk besparend of ontsparend zijn. De post Onverklaard is de restpost. Deze restpost is besparend wanneer het verwachte energieverbruik in het monitoringjaar (de optelsom van de eerste vier posten in de grafiek) hoger is dan het werkelijke energieverbruik. De restpost is ontsparend wanneer het verwachte energieverbruik lager is dan het werkelijke energieverbruik. Hoe kleiner de restpost, des te beter het werkelijke energieverbruik in de sector is verklaard. De restpost van onverklaard verbruik (ontsparend effect) in 2012 bedraagt 478 TJ ten opzichte van 2011 en bedraagt hiermee 11% van het totaalverbruik. Met andere woorden, 89% van het totale energieverbruik van de sector in 2011 is onderbouwd. De restpost onverklaard betreft dit jaar met name het primaire energiegebruik van 2 bedrijven die, in tegenstelling tot vorig jaar, dit jaar wel zijn gemonitord. Definitief MJA-Sectorrapport 2012 Vleesverwerkende industrie Pagina 2 van 9
Totaal besparing [TJ primair] Hoofdstuk 4. Spiegeling aan het MJP Onderstaande grafiek geeft de jaarlijkse ontwikkeling aan van het effect van de getroffen EEPmaatregelen binnen de sector ten opzichte van het EEP-basisjaar (2008). De horizontale lijn is de MJP-doelstelling voor 2012 op basis van zekere en voorwaardelijke maatregelen. 700 Voortschrijdend resultaat versus MJP-doelstelling Doelstelling Resultaat 600 500 Besparingsdoelstelling MJP 2009-2012 501 TJ 400 300 200 100 0 2009 2010 2011 2012 Het effect van de uitgevoerde PE-, KE- en DE-maatregelen samen bedraagt 578 TJ. Dit is 116% van de totale MJP-doelstelling van 500 TJ. Dat aan het einde van de vier MJPplanjaren de doelstelling is bereikt, is het gevolg van de grote stijging in inkoop duurzame energie in de afgelopen periode. In het proces is na vier jaar 260 TJ (71%) behaald en in de keten 37 TJ (131%). Definitief MJA-Sectorrapport 2012 Vleesverwerkende industrie Pagina 3 van 9
KE-besparing [TJ primair] PE-besparing [TJ primair] Hoofdstuk 5. Resultaten per pijler Het MJA3-convenant kent drie pijlers: procesefficiency, ketenefficiency en duurzame energie. De grafieken geven de jaarlijkse effecten per pijler vanaf 2009 weer. Deze resultaten zijn absoluut weergegeven, in lijn met de rapportage over 2010 en 2011. Besparing PE PE Maatregelen PE Cumulatief 400 350 300 250 200 150 100 50 Besparingsdoelstelling MJP 2009-2012 368 TJ 0 2009 2010 2011 2012 80 KE-productieketen Besparing KE KE-productketen 70 60 50 40 30 20 10 Besparingsdoelstelling MJP 2009-2012 26 TJ 0 2009 2010 2011 2012 Definitief MJA-Sectorrapport 2012 Vleesverwerkende industrie Pagina 4 van 9
DE-besparing [TJ primair] 350 Besparing DE DE-inkoop DE-opwekking 300 250 200 150 100 50 Besparingsdoelstelling MJP 2009-2012 106 TJ 0 2009 2010 2011 2012 Definitief MJA-Sectorrapport 2012 Vleesverwerkende industrie Pagina 5 van 9
Hoofdstuk 6. Tabellen De eerste tabel hieronder bevat de gerapporteerde gegevens over het jaarlijkse energieverbruik en de uitgevoerde maatregelen vanaf 2005. De tweede tabel geeft een overzicht van het effect van geplande en gerealiseerde maatregelen op jaarbasis ten opzichte van het MJP-basisjaar 2008. Er is daarbij niet gecorrigeerd voor gewijzigde omstandigheden (bijvoorbeeld het productieniveau). De derde tabel geeft een overzicht van alle bedrijven die vanaf 2005 hebben gerapporteerd. Van deze bedrijven zijn alle beschikbare cijfers vanaf 2005 tot en met 2012 in het sectorrapport verwerkt. In de derde kolom is per bedrijf aangegeven of de gegevens over 2012 in dit rapport zijn meegenomen. Alle waarden zijn in TJ primair per jaar. Tabel 1 Energie- en besparingscijfers Resultaten per jaar [TJ] 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Werkelijk energieverbruik 3.993 4.135 4.120 4.270 3.886 4.080 3.918 4.209 Besparing door PE-maatregelen 60 55 95 77 91 61 31 KE-besparing in de productieketen 13 27 28 31 9 19 18 65 KE-besparing in de productketen 0 0 0 0 0 3 1 3 Inkoop van duurzame energie 23 61 15 23 0 101 307 298 Opwekking van duurzame energie 4 5 5 10 7 7 8 16 Tabel 2 Effecten van uitgevoerde maatregelen in 2012 Categorie Procesefficiency Ketenefficiency Duurzame energie Subcategorie Effect [TJ] ten opzichte van basisjaar 2008 Verwacht eindresultaat in 2012 (MJP) Gerealiseerd jaarlijks effect t/m verslagjaar Procesmaatregelen 138,6 96,5 (2,3%) Installaties en gebouwen 135,3 114,1 (2,7%) Energiezorg en gedragsmaatregelen 77,3 36,7 (0,9%) Strategische projecten 16,3 12,4 (0,3%) Subtotaal procesefficiency 367,5 259,7 (6,2%) Maatregelen in de productieketen 21,6 34,0 (0,8%) Maatregelen in de productketen 5,2 2,8 (0,1%) Subtotaal ketenefficiency 26,8 36,8 (0,9%) Inkoop van duurzame energie 98,6 275,7 (6,6%) Opwekking van duurzame energie 7,4 5,9 (0,1%) Subtotaal duurzame energie 106,0 281,6 (6,7%) Totaal 500,3 578,1 (13,7%) Definitief MJA-Sectorrapport 2012 Vleesverwerkende industrie Pagina 6 van 9
Tabel 3 Deelnemende bedrijven binnen de sector Bedrijfsnaam Meegenomen in dit rapport 2 Sisters Storteboom Staphorst Nee Ad van Geloven Snacks BV Albert van Zoonen BV Bakx Foods BV Beckers Deurne BV Beckers Katwijk BV Beusmeat Products BV Borghans en Zonen BV Compaxo Fijne Vleeswaren BV Compaxo Vlees Zevenaar BV De Vries Vleessnacks BV Ekro BV Enkco B.V. Exportslachterij J. Gosschalk & Zn. BV F. Wellink Lekkerkerk BV FanoFineFood BV (Emmen) Nee Henri BV Hilckmann Someren BV Nee Hooymans Vleeswaren BV vh Zwanenberg Food Group Johma Salades B.V. Kalver Slachterij Aalten BV (KSA) Nee Lunenburg Vlees bv Mora BV Pluimvee uitsnijderij Heijs Food Products Pluimveeslachterij J. de Vries & Zoon BV (Heijsgroep) Pluimveeverwerking Gebroeders Heijs BV Plukon Blokker BV Plukon Goor BV Plukon Wezep BV Plukon Ommel BV Plusfood BV Prime Meat Royaan BV (Oostzaan) Royaan BV (Wijk bij Duurstede) Slachthuis Nijmegen BV Smilde Foods Storteboom Fresh BV (Putten) Storteboom Kornhorn BV Storteboom Nijkerk BV Strogoff FreshFood BV T. Boer & zn. Unilever Nederland BV Van Lieshout Snacks BV Van Oers BV Veenhuizen Pluimveeverwerking Vleesbedrijf Bolscher BV Vleeswarenfabriek Henri van de Bilt BV Vleeswarenfabriek Persoon BV Vitelco BV Westfort VOF Willie Dokter Snacks BV Zwanenberg Food Group / Offerman Definitief MJA-Sectorrapport 2012 Vleesverwerkende industrie Pagina 7 van 9
Zwanenberg Food Group BV Zwanenberg Food Group Huls Zwanenberg Food Group Raalte (Lupack) Westfort VOF Definitief MJA-Sectorrapport 2012 Vleesverwerkende industrie Pagina 8 van 9
Zwanenberg Borculo BV Zwanenberg Food Group BV Zwanenberg Food Group Huls Zwanenberg Food Group Raalte (Lupack) Zwanenberg Lichtenvoorde BV *** Definitief MJA-Sectorrapport 2012 Vleesverwerkende industrie Pagina 9 van 9