ADVIESNOTA AAN B&W gemeente I ~~ opmeer Onderwerp en inhoud Adviesnota B&W Continuering raamovereenkomsten hulp bij het huishouden Postregistratienummer 14.0006352 Vertrouwelijk! Sector Ja! Samenlevingszaken Afdeling SV Medewerk(st)erZtel T.A.M. Eijssens 333 Gezien door Datum Paraaf Opmerkingen Afdelingshoofd De tekst voor deze adviesnota is onttrokken aan een regionaal geformuleerde tekst. Sectorhoofd B&W 20 Besluitnummer A Paraaf: besluit Paraaf: bespreking datum 13 mei 2014 conform advies in vergadering Opmerkingen Secretaris Burgemeester å Wethouder E. Deutekom Wethouder ĩ H. Stoker Wethouder R.A.H.P. Heijtink Besproken met: Commissies/adviesorganen/aanvrager Nee,, datum Raadsvergadering Ter kennisgeving datum Communicatie Nee Financieel advies ingewonnen Nee Juridisch advies ingewonnen Mediation: Telefonisch advies bij weigering n.v.t. BEHANDELD f 3 A. Mil pttti
BESLUIT VAN B&W Behoort bij: B&W besluitnummer: Ľļ^ datum: isļsļ^lm^' Paraaf Secretaris Onderwerp Continuering raamovereenkomsten hulp bij het huishouden Inleiding De zeventien gemeenten in Noord-Holland Noord hebben in 2012 raamovereenkomsten met 32 marktpartijen afgesloten voor de levering van hulp bij het huishouden. Deze raamovereenkomsten zijn aangegaan voor de periode van 1 januari 2013 t/m 31 december 2014. Hierna is verlenging met twee keer een jaar mogelijk. De colleges van de deelnemende gemeenten staan voor de keuze om de raamovereenkomsten voor de eerste keer te verlengen. Zij moeten dit voor 15 juni 2014 besluiten. Dat is de marktpartijen in 2012 toegezegd. Als de gemeenten gaan verlengen, dan moet tegelijkertijd ook worden besloten over de indexatie van de uurtarieven. In hun afweging moeten de colleges rekening houden met de komst van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo 2015) op 1 januari 2015, de bijbehorende bezuinigingen en de keuzes die de gemeenteraden kunnen maken over de voorziening hulp bij het huishouden voor 2015. De raamovereenkomsten mogen dat niet in de weg staan. Het college van Burgemeester en wethouders besluit: 1. Vanaf 1 januari 2015 de raamovereenkomsten hulp bij het huishouden als volgt te continueren: Voor de periode van maximaal 12 maanden; De marktpartijen kunnen geen rechten ontlenen aan het bestaande aantal cliënten en uren; Onder voorbehoud van de bepalingen in de Wmo 2015; 2. De uurtarieven niet te indexeren per 1 januari 2015; 3. De huidige contractpartijen schriftelijk hiervan op de hoogte te stellen; 4. De gemeenteraad middels bijgaande Raadsinformatiebrief te informeren. adviesnota pagina 3
Argumenten 1.1 Per 1-1-2015 is er weer een voorziening hulp bij het huishouden 1.2 De verlenging met maximaal 12 maanden staan de invoering van keuzes en bezuinigingen naar aanleiding van de invoering van de Wmo 2015 niet in de weg. 2. Niet indexeren geeft een duidelijk signaal aan de marktpartijen af dat de gemeente met betrekking tot hulp bij het huishouden voor een bezuinigingsopdracht staat. adviesnota pagina 4
ADVIES AAN B&W Onderwerp Continuering raamovereenkomsten hulp bij het huishouden Beslispunten 1. Vanaf 1 januari 2015 de raamovereenkomsten hulp bij het huishouden als volgt te continueren: Voor de periode van maximaal 12 maanden; De marktpartijen kunnen geen rechten ontlenen aan het bestaande aantal cliënten en uren; Onder voorbehoud van de bepalingen in de Wmo 2015; 2. De uurtarieven niet te indexeren per 1 januari 2015; 3. De huidige contractpartijen schriftelijk hiervan op de hoogte te stellen; 4. De gemeenteraad middels bijgaande Raadsinformatiebrief te informeren. Inleiding De zeventien gemeenten in Noord-Holland Noord hebben in 2012 raamovereenkomsten met 32 marktpartijen afgesloten voor de levering van hulp bij het huishouden. Deze raamovereenkomsten zijn aangegaan voor de periode van 1 januari 2013 t/m 31 december 2014. Hierna is verlenging met twee keer een jaar mogelijk. De colleges van de deelnemende gemeenten staan voor de keuze om de raamovereenkomsten voor de eerste keer te verlengen. Zij moeten dit voor 15 juni 2014 besluiten. Dat is de marktpartijen in 2012 toegezegd. Als de gemeenten gaan verlengen, dan moet tegelijkertijd ook worden besloten over de indexatie van de uurtarieven. In hun afweging moeten de colleges rekening houden met de komst van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo 2015) op 1 januari 2015, de bijbehorende bezuinigingen en de keuzes die de gemeenteraden kunnen maken over de voorziening hulp bij het huishouden voor 2015. De raamovereenkomsten mogen dat niet in de weg staan. Belang Als de colleges niets doen, worden de raamovereenkomsten vanaf 1 januari 2015 automatisch met een (volledig) jaar verlengd en bestaat er vanaf dat moment onduidelijkheid over de hoogte van de uurtarieven. De centrale vraag is of de raamovereenkomsten vanaf 1 januari 2015 worden verlengd en zo ja, worden de uurtarieven vanaf dat moment dan geïndexeerd? adviesnota pagina 5
Kaders Met betrekking tot de continuering zijn de volgende kaders van belang: De raamovereenkomsten d.d. 12 november 2012 met de marktpartijen; De marktpartijen moeten uiterlijk 15 juni 2014 zijn geïnformeerd; De Aanbestedingswet 2012 en de gemeentelijke inkoopregels zijn van toepassing; De Wmo 2015 wordt op 1 januari 2015 ingevoerd. Zoals het er nu naar uitziet, heeft deze wet de volgende gevolgen voor hulp bij het huishouden: 1. Het gemeentelijke budget voor hulp bij het huishouden wordt met 40 0 Zo gekort; 2. De gemeenteraad mag eisen stellen aan de marktpartijen met wie de gemeente voor de Wmo een raamovereenkomst wil aangaan (o.a. bedrijfsstructuur, bedrijfsvoering, deskundigheid); 3. Algemene voorzieningen hebben de voorkeur boven individuele voorzieningen; 4. De Wet basistarieven is niet meer van toepassing. De gemeenteraad besluit niet meer over de hoogte van de uurtarieven voor hulp bij het huishouden. Beoogd effect a. Vanaf 1 januari 2015 is er weer een voorziening hulp bij het huishouden; b. Er is rekening gehouden met de komst van de nieuwe Wmo 2015 per 1 januari 2015, de bijbehorende bezuinigingen en de keuzes die de gemeenteraden kunnen maken over de voorziening hulp bij het huishouden; c. De West-Friese gemeenten trekken nog steeds gezamenlijk op, niet alleen voor de kwetsbare burgers, maar ook voor een stevige onderhandelingspositie met de marktpartijen. Optrekken met drie regio's (bovenregionaal) lijkt niet meer te lukken. De regio Den Helder (Noordkop) geeft aan, dat hun gemeentebesturen ervoor kiezen zelfstandig als regio verder te gaan. Dat geldt ook voor de gemeenten in regio Noord-Kennemerland. Dat geluid is afkomstig van de gemeenten Alkmaar en Heerhugowaard. Zij constateren teveel verschillen van inzichten. De bovenregionale Stuurgroep (twee wethouders vanuit elke regio) heeft zich nog niet uitgesproken over de bovenregionale samenwerking. Vanuit Alkmaar lijkt er geen behoefte om de Stuurgroep bijeen te roepen. Argumenten 1.1 Per 1-1-2015 is er weer een voorziening hulp bij het huishouden Zolang nog geen besluiten zijn genomen over de voorziening hulp bij het huishouden is er, door de contracten te continueren, per 1 januari 2015 weer/nog steeds een voorziening hulp bij het huishouden beschikbaar. 1.2 De verlenging met maximaal 12 maanden staan de invoering van keuzes en bezuinigingen naar aanleiding van de invoering van de Wmo 2015 niet in de weg. Er moet rekening gehouden met de komst van de nieuwe Wmo 2015, de bijbehorende bezuinigingen en de keuzes die de gemeenteraden kunnen maken over de voorziening hulp bij het huishouden. De verlenging van de raamovereenkomsten met maximaal 12 maanden staan die invoering niet in de weg. Eventuele gevolgen kunnen ook direct vanaf 1 januari 2015 worden ingevoerd, mocht dat zo worden besloten. adviesnota pagina 6
Het is de bedoeling dat de gemeenteraden later in 2014 besluiten over de invulling van de Wmo 2015 en o.a. over de bezuiniging op de voorziening hulp bij het huishouden. Vervolgens streven de zeven West-Friese gemeenten ernaar dat de gemeenteraden in oktober 2014 de nieuwe Wmo-verordening ter vaststelling ontvangen. In deze verordening worden o.a. eisen opgenomen over de (nieuwe) voorziening hulp bij het huishouden. Eerdere besluitvorming is niet mogelijk. Op dit moment wordt de Wmo 2015 behandeld in de Eerste Kamer. De budgetten worden naar verwachting in juni 2014 via de Meicirculaire bekend gemaakt. Mochten de gemeenteraden besluiten voor een andere vorm van hulp bij het huishouden, dan ligt het voor de hand dat de gemeenten gezamenlijk optrekken met de marktpartijen om de nieuwe voorziening vorm en inhoud te geven (bijvoorbeeld via pilots). Van belang is dat de gemeenten zichzelf eerst de tijd gunnen om eventuele veranderingen in de hulp bij het huishouden zorgvuldig in kaart te brengen. Naar verwachting besluiten de gemeenteraden in de Ie helft van 2015 over de (nieuwe) voorziening hulp bij het huishouden en over de overgangsregeling voor bestaande cliënten. Waarom kunnen de marktpartijen geen rechten ontlenen aan het bestaande aantal cliënten en uren? Met de komst van de Wmo 2015 kunnen de gemeenteraden besluiten de toegang tot hulp bij het huishouden voor cliënten in te perken. Het lijkt erop dat gemeenten de huishoudelijke taken mogen laten overnemen door het (volledige) sociale netwerk van de cliënt en mantelzorgers. Dat strekt verder dan de personen die deel uitmaken van het eigen huishouden. Om die reden kunnen er geen rechten worden ontleend. 2. Niet indexeren geeft een duidelijk signaal aan de marktpartijen af dat de gemeente met betrekking tot hulp bij het huishouden voor een bezuinigingsopdracht staat. Niet indexeren geeft een duidelijk signaal aan de marktpartijen af, dat de gemeenten voor een bezuinigingsopdracht staan op hulp bij het huishouden. Zonder indexering zijn de uurtarieven in 2015 overigens nog steeds kostendekkend. Op dit moment liggen de kwaliteitsnormen en de uurtarieven in Noord-Holland Noord boven het landelijke gemiddelde. In februari 2014 heeft de FNV dat nog beloond met een zesde plaats voor de gemeenten Hoorn en Alkmaar. Zijn er kanttekeningen/risicofactoren Alternatieven a. Niets doen Als de gemeenten niets doen, worden de raamovereenkomsten automatisch met een jaar verlengd en bestaat vanaf 1 januari 2015 onduidelijkheid over de uurtarieven. Wel bieden de raamovereenkomsten de mogelijkheid voor gemeenten om tussentijds in te spelen op de Wmo 2015, maar het hierop laten aankomen, leidt tot onrust onder marktpartijen en de thuiszorgmedewerkers door het uitblijven van duidelijkheid. b. Een nieuwe aanbesteding met nieuwe raamovereenkomsten per 1 januari 2015 Een nieuwe aanbesteding brengt grote risico's met zich mee, o.a. door het ontbreken van raadskaders. c. Opzeggen raamovereenkomsten, een nieuwe voorziening per 1 januari 2015 en alle cliënten via herbeoordelingen daaronder brengen adviesnota pagina 7
Dit leidt tot grote onrust bij de cliënten, bij de marktpartijen (werkgelegenheid) en bij de uitvoerende medewerkers van de gemeenten. Vraag hierbij is of het lukt een redelijke overgangsregeling toe te passen, naast het grote risico van het ontbreken van raadskaders. Financiën Zonder maatregelen vanuit de gemeenteraden wordt de bezuinigingsopdracht niet gerealiseerd. De gemeenteraden moeten in 2014 als eerste besluiten of de bezuiniging (volledig) op de voorziening hulp bij het huishouden wordt doorgevoerd of mogelijk op andere gemeentelijke beleidsterreinen. Vanaf 1 januari 2015 blijven de uurtarieven op het niveau van 2013 en 2014, te weten C 21,00 voor HH1 (eenvoudige hulp bij het huishouden) en C 25,20 voor HH2 (inclusief regiefunctie). Communicatie Begin juni '14 : Informatiebijeenkomst met de gecontracteerde marktpartijen Half juni '14 : Raadsinformatiebrief, aangetekende brieven naar gecontracteerde marktpartijen en informatiebrief Wmo advies- en cliëntenraden. Gedacht aan» ICT: Is er speciale software of hardware nodig? Nee. WMO: Heeft dit beleid raakvlakken of conflicten met het WMO-beleid? Ja, Zijn er juridische aspecten aan dit advies verbonden? Nee. Uitvoering Informatiebijeenkomst en gezamenlijk optrekken met marktpartijen Nadat de colleges hebben besloten over de raamovereenkomsten, wordt half juni 2014 een bijeenkomst voor de gecontracteerde marktpartijen georganiseerd. Hierin worden zij geïnformeerd over het verlengings-besluit en over de (voorlopige) besluitvormingsprocedure over de voorziening hulp bij het huishouden. Hierna ontvangen zij een aangetekende brief met het verlengingsbesluit. Voor de marktpartijen is het in deze fase absoluut belangrijk ze mee te nemen. Zij kunnen zich op 1 januari 2015 terugtrekken uit de raamovereenkomst. Wmo advies- en cliëntenraden Na de informatiebijeenkomst met de marktpartijen worden de Wmo advies- en cliëntenraden geconsulteerd. Zij ontvangen een informatiebrief over het verlengingsbesluit. In deze fase is het ook belangrijk om hen mee te nemen, maar het is niet nodig om een advies te vragen over het verlengen van de raamovereenkomsten. Het is gebruikelijk de Wmo advies- en cliëntenraden uitsluitend om advies te vragen bij het formuleren van de uitgangspunten van raamovereenkomsten. Vanaf de 2 e helft van 2014 worden de Wmo advies- en cliëntenraden betrokken in de (ontwikkeling van een nieuwe) voorziening hulp bij het huishouden en wordt hen gevraagd hierover advies uit te brengen. adviesnota pagina 8
Huidige cliënten Op dit moment is het nog niet wenselijk om de huidige cliënten met een voorziening hulp bij het huishouden te informeren. Er is namelijk nog geen nieuw product of een andere keuze gemaakt door de Raad met betrekking tot de vorm van hulp bij het huishouden. Ook is nog niet bekend wat de zorgaanbieders doen. Deze groep zal daarom op een later tijdstip geïnformeerd worden. Bijlagen Raadsinformatiebrief Datum: 7 mei 2014 Initialen: TE adviesnota pagina 9
Aan de leden van de Gemeenteraad van Opmeer juni 2014 Betreft: Contracten zorgaanbieders hulp bij het huishouden Geachte leden van de raad, Met deze brief vragen wij uw aandacht voor het volgende: Voor de periode van 1 januari 2013 tot 1 januari 2015 hebben wij een contract voor hulp bij het huishouden. Dit contract is samen met de zeventien gemeenten in Noord-Holland Noord vastgesteld en per gemeente in raamovereenkomsten uitgevoerd. Uiterlijk 15 juni 2014 moesten wij besluiten over de raamovereenkomsten en de uurtarieven. Anders werden de raamovereenkomsten vanaf 1 januari 2015 automatisch met een jaar verlengd. Op 13 mei 2014 hebben wij besloten om de raamovereenkomsten vanaf 1 januari 2015 met maximaal 12 maanden te verlengen en de bijbehorende uurtarieven niet te indexeren. In onze beslissing hebben wij rekening gehouden met de komst van de nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteuning 2015 (Wmo 2015) per 1 januari 2015, de bijbehorende bezuinigingen en de keuzes die uw Raad kan maken over de voorziening hulp bij het huishouden. Eventuele gevolgen van uw keuzes kunnen in 2015 worden ingevoerd. De raamovereenkomsten staan die niet in de weg. Bij een verlenging met een jaar had uw Raad pas vanaf 2016 hierop invloed gekregen. Het streven is om uiterlijk in september 2014 uw Raad een voorstel te doen toekomen over de invulling van de Wmo 2015 en de bezuinigingen. Vervolgens streven wij ernaar dat u in oktober 2014 de nieuwe Wmo verordening ter vaststelling ontvangt. Op «iatum invullero vindt er een informatiebijeenkomst plaats met de marktpartijen over de verlenging van de raamovereenkomst en de hoogte van de uurtarieven. Tijdens deze bijeenkomst spreken wij ook ons voornemen uit om gezamenlijk met de marktpartijen op te trekken om te komen tot een betaalbare voorziening, onder de kaders en eisen die u vanaf 1 januari 2015 hieraan stelt. Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Met vriendelijke groet, Burgemeester en Wethouders van Opmeer, M.A.S. Winder secretaris G.J.A.M. Nijpels burgemeester adviesnota 10 pagina