Onderzoeksopdracht Kenniscentrum Noorderruimte (KCNR) Living Lab Health Space Design (HSD) september 2014 Titel van het project Active ageing bij kwetsbare ouderen: gedragsbeïnvloeding als sleutel voor een succesvol beweegklimaat Korte omschrijving van de onderzoeksopdracht In het Expertisecentrum van ZuidOostZorg gaan wij op actieve wijze kwetsbare ouderen (weer) tot bewegen stimuleren, natuurlijk binnen zijn of haar mogelijkheden. De hoofdvraag is: hoe en wat brengt de cliënt eigenlijk in beweging? Ieder mens heeft zijn eigen wensen en behoeften, wat zijn succes- en faalfactoren wanneer je kijkt naar de diverse klantdoelgroepen in de huidige situatie? Hoe beïnvloeden we op positieve wijze het beweeggedrag van cliënten, hun verwanten en medewerkers? Welke handvatten kunnen we hen meegeven? Welke faciliteiten in de directe en nabije omgeving dragen bij aan het vanzelfsprekend (weer) in beweging komen en blijven? Hoe hebben bepaalde omgevingskenmerken invloed op het welzijn en beweeggedrag van kwetsbare ouderen? Het doel van het huidige onderzoek is om antwoorden te krijgen op (een of meerdere van) bovenstaande vragen. Aanleiding tot de onderzoeksopdracht en de huidige situatie Bewegen lijkt zo vanzelfsprekend. In de ouderenzorg is dit echter niet zo. Veel cliënten zijn inactief (geworden of gemaakt) terwijl bewegen zo n positieve invloed heeft op welzijn en kwaliteit van leven. Wellicht is het zelfs zo dat de huidige situatie van de cliënten dichtbij de uitkomsten van het SCP 2008/2009 ligt: 89% is inactief, 4% is voldoende in beweging en 96% is nietnormactief. Van Healthy Lifestyle naar Healthy ageing, dat vind ZuidOostZorg (hoofdopdrachtgever) belangrijk. Het creëren van een vanzelfsprekend
beweegklimaat maakt daar onlosmakelijk onderdeel vanuit. Een beweegklimaat wordt gecreëerd in de (binnen en buiten)omgeving én met de (professionele) attitude van alle betrokkenen. De grote vraag is echter: kennen we allemaal (cliënt, verwant en medewerker) de voordelen van bewegen en benutten we de mogelijkheden? Het beweegbeleid is beschreven, een grootscheepse ver- en nieuwbouw wordt deze zomer afgerond en de eerste spa is in de grond gezet voor de Vitaliteitstuin (ontworpen en uitgevoerd door Grontmij), bedoelt voor jong én oud met als adherentie gebied de directe omgeving en regio Zuidoost Friesland. Het is van groot belang dat de noodzaak van passende lichamelijke activiteit bij iedere betrokkene voldoende doorgedrongen moet zijn. Alleen dan zal bewegen en beweegstimulering vanzelfsprekend worden en een structureel onderdeel gaan uitmaken van onze manier van leven, ondersteunen, werken en het individuele Zorgleefplan (afspraken tussen zorgaanbieder en cliënt of wettelijk vertegenwoordiger). Je/ jullie starten je onderzoek op een deel van de afdelingen Wonen & Welzijn (totaal 177 cliënten). De cliënten zijn (net) verhuisd naar een nieuwe woonomgeving of gaan dit in maart 2014 doen. Je krijgt dus een aardig beeld van de oude en nieuwe situatie. Je aanbevelingen worden meegenomen in het verdere ontwerp en inrichting van de woonomgeving. Wij hebben er zin in! Doe je mee? Gewenste situatie met betrekking tot het vraagstuk De junior medewerker van bnr doet eventueel samen met anderen onderzoek naar het geschetste probleem. De student(en) leveren: 1. Een onderzoeksrapport m.b.t. de huidige situatie (met de gesignaleerde do s en don ts) 2. Een adviesrapport m.b.t. de nieuwe situatie (met praktische handvatten voor gedragsbeïnvloeding) Beide rapporten geven opdrachtgever praktische handvatten bij implementatie van het beweeg- en beweegstimulering beleid. Een eindpresentatie aan locatie MT en Cliëntenraad behoort tot de eindopdracht. Gedurende het traject worden in het Living Lab HSD presentaties van de voortgang verzorgd.
Geschikt voor studenten van de opleidingen De voorkeur gaat uit naar een student Toegepaste Psychologie, Facility Management of Human Technology. In overleg kunnen ook studenten van andere opleidingen die zijn aangesloten bij het Kenniscentrum Noorderruimte zich aanmelden. De volgende kennis/skills zijn noodzakelijk en/of gewenst Vanuit de opleiding: praktijkgericht onderzoeken, een onderzoekende en professionele houding. Vanuit de opdrachtgever: Student kan in gedrag uiting geven aan de vier kernwaarden van ZuidOostZorg: Gastvrij, Deskundig, Veilig en Persoonlijk. BIJ INTERNE OPDRACHTGEVER Lectoraat Onderzoekslijn Onderzoekprogramma Lectoraat Facility www.healthyageing.net Living Lab Health Space Management Design (HSD) Contactgegevens Contactpersonen: Roos Pals, Stefan Lechner Contactgegevens: r.pals@pl.hanze.nl ; 050 595 3521 s.c.m.lechner@pl.hanze.nl ; healthspacedesign@live.nl 050-595 2001 06-52 340 441 BIJ ETERNE OPDRACHTGEVER Contactgegevens (1) Bedrijf: ZuidOostZorg (hoofdopdrachtgever) Contactpersoon: Francisca van der Pol MSc Contactgegevens: F.vanderpol@zuidoostzorg.nl Website: https://www.zuidoostzorg.nl/werken-en-leren/leerwerkbedrijf Contactgegevens (2) Bedrijf: Grontmij Contactpersoon: Alien Poelman Contactgegevens: alien.poelman-bouman@grontmij.nl
Participatie vormen lectoraten bnr Gewenste vorm Opmerkingen (wensen, tijd etc.) Verstrekken opdracht Opdrachtgever op afstand (weinig contact) Opdrachtgever intensief (veel contact) Bijdragen aan opdrachten van anderen Expert (te consulteren) Expert (actief) Interne opdrachtgever ook voor andere projecten Deelnemer kennisuitwisselingsbijeenkomsten x Deelnemer themagroepen Coach (proces) Lerende met eigen ontwikkelagenda Advisering bnr Openstellen van lectoraat en x eigen kenniskringen Openstellen van eigen netwerken x
Competentieniveau Aspect Niveau 1 (basisfase) Aard van de taak Aard van de context Normen voor adequaat handelen Kennis Eenvoudig Gestructureer d Past bekende methoden direct toe volgens vaststaande normen Bekend Eenvoudig Monodisciplinair In de schoolsituatie Is ondernemend, heeft een open houding Beheerst basiskennis, maakt gebruik van bronnen Niveau 2 (kernfase) Gestructureerd Past bekende methoden aan wisselende situaties aan Bekend Monodisciplinair In de praktijk onder begeleiding Past wetenschappeli jke kennis toe, is resultaatgericht, is besluitvaardig Gebruikt basiskennis, maakt zich doelgericht nieuwe kennis eigen Eindniveau (specialisatiefase) Ongestructureerd Verbeterd methoden en past normen aan de situatie aan Onbekend Multidisciplinair In de praktijk zelfstandig Toont visie, is innovatief Gebruikt kennis op een toegepast wetenschappelijke manier, draagt bij aan kennisontwikkeling
Kwaliteit van de output Criteria Praktijkresultaat Resultaat Adequaat Gevonden resultaat: Levert een daadwerkelijke oplossing. Verankerd in de probleemcontext Toelaatbaar en duurzaam Valide Gevonden resultaat : Geaccepteerd in probleemcontext Acceptabel in het probleemdomein Conceptueel onderbouwd Goed verklaard Generalisering aannemelijk gemaakt Verantwoording Consistent Inhoudselementen: In zichzelf consistent Onderling consistent Resultaat als proces Controleerbaar Uitvoering is: Compleet Achteraf nog gedetailleerd te volgen Transparant, duidelijk gecommuniceerd Vakkundig Uitvoering is: Resultaateffectief Kenniseffectief Efficiënt Toelaatbaar Betrouwbaar Logisch Uitvoering is niet toevallig beïnvloed door Degenen die de activiteiten uitvoeren Toestand van de organisatie rondom hen heen Onvolkomenheden Toevallig Redeneringen zijn vrij van: Inhoudelijke redeneerfouten Onzakelijke argumenten Gegoochel met betekenissen