ONDERZOEKSOPDRACHT KCNR SEPTEMBER 2018

Transcriptie

1 ONDERZOEKSOPDRACHT KCNR SEPTEMBER 2018 Titel van de opdracht BouwTex: Innovatieve integratie van Textiel in de Bouw Voorbeelden textieltoepassingen 1 Korte omschrijving van het onderzoeksvraagstuk Gangbare transformaties van gebouwen zijn vaak ingrijpend, onomkeerbaar en gaan met (zeer) veel materiaalgebruik gepaard. Dit maakt transformatie van gebouwen duur en tijdrovend en het heeft een onnodig grote milieu-impact. De stelling, van de bij dit project aangesloten organisaties, is dat met textiel tot andere, lichtere en meer flexibele transformatieoplossingen gekomen kan worden. Ook in een breder perspectief biedt bouwinnovatie met textiel een interessant thema: want hoe zit het met de sociaaleconomische omgeving van dit vraagstuk? Wat is de psychologische impact van een alternatief materiaal? Hoe raakt het aan de behoefte van mensen en markt? Hoe zit het met duurzaamheid, wat leert ons een life-cycle-analysis, wat zijn de mogelijkheden om lokaal te produceren en hoe zit het met de bereidheid van de markt? Wat zijn alternatieven? Twee hogescholen werken nauw samen met architectenbureaus aan innovatieve oplossingen waarin veel verschillende disciplines samenwerken, zoals bouwfysisch adviseurs, constructeurs, vastgoedadviseurs, textielbedrijven, chemici, textielvormgevers, etc. Aansluiting bij thema s NoorderRuimte ü Aardbevingen ü Duurzaamheid & Overvloed (Aansluiting bij project Green Campus is optie) ü Gezondheid & welzijn 1 Achtereenvolgens afkomstig van de sites: Magma Architecture 1

2 Aanleiding tot de onderzoeksopdracht en de huidige situatie Textiel heeft in het verleden in verschillende toepassingen bewezen waarde toe te kunnen voegen aan gebouwen, door ze te beschermen tegen weersinvloeden (tent- en andere afschermconstructies), gebouwprestaties te verbeteren (isolatiewaarde, akoestiek) en de belevingswaarde te vergroten (visueel, vorm). Die potentie van textiel voor gebouwverbetering gaan we benutten in de vraag naar goedkope en snelle transformatie van vastgoed. Textiel is licht in gewicht, makkelijk te vormen, sterk, isolerend, vochtregulerend en kan goed voorzien worden van extra functies. Met name in gebieden met aardbevingsgevaar en gebouwen met een (tijdelijke) vraag naar flexibele indeling van ruimtes kan textiel waarde hebben. De mogelijkheden van textiel voor de bouw, de nieuwbouw en faciliteiten van BuildinG, verbouw van de Academie van Bouwkunst tot levende voorbeeld (de demonstrator), een eerste proof of concept van BouwTex; met daarin proefstukken voor drie productideeën op basis van textiel, en samen te filosoferen over wat voor extra functionaliteiten we mee zouden willen geven aan de te ontwikkelen prototypes worden onderzocht. In oktober 2017 is een RAAK onderzoek gestart naar de mogelijkheden van textiel voor de bouw in het kader van renovatie en herbestemming van gebouwen. In dit project zullen nieuwe producten voor de bouw worden ontworpen en worden getest om te zien of zij ook voldoen aan de vooraf vast te stellen prestatie-eisen. Er zullen concepten worden ontwikkeld om muren in aardbevingsgebieden te veilig maken m.b.v. textiel, en er worden concepten ontwikkeld voor lichte flexibele binnenwanden. Van deze concepten zullen tekeningen voor prototypes ook gemaakt; die worden als vervolg in proefopstellingen worden opgesteld. Textiel leent zich bij uitstek voor het inweven van relevante functies; welke zijn dat? Aan welke eisen vinden wij dat deze nieuwe componenten moeten voldoen? Verder zal verkend worden wat hun potentie is voor de bouw. Nieuwe ketens van bedrijven worden gevormd om de nieuwe materialen en producten te realiseren. Dit onderzoeksproject duurt twee jaar en wordt geleid door het lectoraat Ruimtelijke Transformaties van de Hanzehogeschool Groningen in combinatie met Saxion in Enschede. De Hanzehogeschool, Saxion en stichting Booosting geven je de mogelijkheid om kennis te nemen van de nieuwe mogelijkheden die textiel en het ontwerpen ons biedt. Ook aan andere aspecten zal aandacht worden besteed in de vorm van een workshop. Gewenste situatie met betrekking tot het vraagstuk Er zijn opdrachten geformuleerd die door Saxion en de Hanzehogeschool worden opgepakt. Het onderzoek vormt steeds de basis voor verder onderzoek binnen het BOUWTEX project. Literatuurstudies, evenals interviews met textiel- en bouwkundigen, en het tekenen van mogelijke prototypes zijn nodig. Op basis van je onderzoek selecteer je textieltoepassingen en ga je experimenten uitvoeren bij bijvoorbeeld bedrijven of in de textiel- en bouwlaboratoria bij Saxion of bij BuildinG. Je schrijft een onderzoeksrapport en er wordt gewerkt aan een aantal prototypes, waarin je je onderzoeksresultaten presenteert en uitlegt. 2

3 1. Buitenmuren aardbevingsbestendig: Deze opdracht richt zich specifiek op textiel als flexibel bouwmateriaal om de dragende buitenmuren aardbevingsbestendig te maken. 2. Esthetische waarde van de buitenmuren: Deze opdracht richt zich specifiek op de esthetische waarde van textiel als flexibel bouwmateriaal voor buitenmuren. Je zult onderzoeken wat de esthetische waarde van textielmaterialen is om buitenschil omhulling. 3. Binnenmuren materialen en constructie: Deze opdracht richt zich specifiek op textiel- en constructietechnieken voor flexibele binnenwanden. Je zult onderzoeken welke textielmateriaal en bouwtechnieken het meest geschikt zijn voor het bouwen van flexibele binnenwanden. 4. Binnenmuren circulaire economie: Deze opdracht richt zich specifiek op de circulair economie voor flexibele binnenwanden gemaakt van textielmaterialen. Je zult de eisen van de circulaire economie voor binnenmuren van textielmaterialen onderzoeken. Denk aan hergebruik, recycling en duurzame materialen. 5. 3D printen met textiel: Deze opdracht richt zich op 3D productontwerp met textiel (met name de haalbaarheid voor binnen toepassingen). 6. Vervormbare/kneedbare binnenwanden: Deze opdracht richt zich hoe met textiel tegemoet kan worden gekomen aan de snel veranderende wensen van eindgebruikers zonder de nodige hak- en breekwerk. 7. Studenten krijgen materiaal van deelnemende bedrijven en gaan daar (out of the box) toepassingen voor zoeken: Deze opdracht laat ruimte toe om met deelnemende bedrijven verder te brainstormen over de materiaaltoepassingen. Je schakelt tussen de bouw en textiel. 8. Eigen voorstel passend binnen deze context. Afstudeeropdracht, stage-opdracht De opdracht is geschikt als: V Afstudeeropdracht binnen bureau NoorderRuimte: looptijd semester in jaar 4 0 Stage (mogelijkheden/opleidingseisen in overleg bekijken) X Onderzoeksopdracht binnen het curriculum in studiejaar: X Honoursonderzoeksopdracht X Buitenwerkplaats SABC (2 e jaars Built Environment - looptijd één periode ) X Vastgoedlab (3 e jaars Vastgoed & Makelaardij - looptijd semester) 0 Schakelstudent: deel van schakeltraject met RUG. 0 Anders, namelijk.. Vacatures voor studenten van de opleidingen 3

4 Opleiding aantal Onderzoeksvraag (globaal) voor deze opleiding SABE jr 4 4 Onderzoek de aardbevingsbestendigheid van toepassing van textielstructuren (Bedoeld voor studenten Civiele techniek die in opdracht van Ishan Bal, lector Aardbeving, met Bouwtex gaan werken binnen Earthquake Resistent Structures Research Group ) SABE jr 4 1 Onderzoek de toepassingsmogelijkheden en de bouwfysische eigenschappen van de prototype, de zg. demonstrator SABE jr 4 1 R & D (Research & development): wat is de state of art van textiele architectuur en hoe zou nieuwe voorbeelden / prototypen eruit kunnen zien en waarom? Minerva 1 Onderzoek de esthetische waardevermeerdering /belevingswaarde van buitenbehang? Hoe betrek je omwonenden erbij? Toegepaste Psychologie 1 Wat is de invloed van toepassing van buitenbehang op bestaande gevels en de bewoners/omwonenden? Vastgoed & 1 Wat is de invloed van textieltoepassing op de Makelaardij Facility Management Industrieel Product Ontwerpen waarde van de huizen (in aardbevingsgebieden)? 1 Wat is de waarde van flexibele textiele binnenwanden voor de toekomstige functionaliteit van een gebouw en het dagelijks beheer/exploitatie? 1 Wat is nodig om de waarde van textiel (oa. hennepvezel isolatie) in de bouw een duurzamere plek te geven? Rechten 1 Wat zijn de juridische implicaties van het gebruik van textiel in de bouw? Waar liggen de meest essentiële knelpunten en kansen? Technische Bedrijfskunde 1 Hoe kan het product de demonstrator verbeterd en in de markt gezet worden? Communicatie 1 Hoe kunnen we het programma BouwTex meer onder de aandacht brengen?.. Eigen voorstellen voor onderzoek naar de bredere context van het vraagstuk zijn welkom Ook wenselijk zijn de opleidingen: Opleiding x aantal Onderzoeksvraag (globaal) voor deze opleiding studenten Alfa college 2 Uitwerken prototypes RUG/TBK 1 Analyse huidige stand van de demonstrator of nieuwe textiel-bouw gerelateerde innovaties RUG/EES 1 LCA analyse van gerealiseerde producten (en verbetervoorstellen). 4

5 Interne opdrachtgever Contactpersoon: Alex van Spijk (project leider) Contactgegevens: Lectoraat: Ruimtelijke transformaties - Energie Onderzoeksprogramma: Duurzaamheid en Overvloed Website: Probleemeigenaar, externe partner/opdrachtgever Bedrijf/organisatie(s): Hanzehogeschool/Saxion/Booosting Contactpersoon: Mieke Oostra Contactgegevens: m.a.r.oostra@pl.hanze.nl Website: Zie links in vacature 5

6 Bijlage COMPETENTIENIVEAU AFSTUDEEROPDRACHT BUREAU NOORDERRUIMTE Aspect Aard van de taak Aard van de context Normen voor adequaat handelen Kennis Eindniveau (specialisatiefase) Complex Ongestructureerd Verbetert methoden en past normen aan de situatie aan Product- of dienstontwerp Complex Multidisciplinair Toont visie, is innovatief Gebruikt kennis op een toegepast wetenschappelijke manier, draagt bij aan kennisontwikkeling van anderen 6