thema: marktoverzicht Top 75 schoonmaakbedrijven P I ago grootste van De schoonmaaksector is zeer competitief en krimpt nog steeds. loch is het niet alleen kommer en kwel, want er zijn ook bedrijven die in 2013 zijn gegroeid, al dan niet ten koste van de kleinere bedrijven die niet meer kunnen opboksen tegende almaar slinkende marges. tekst Roel ter Steeg en Pieter de Vries Een van deze groeiers is Hago, die daarmee dit jaar CSU van de troon heeft gestoten als grootste schoonmaakbedrijf van Nederland. De schoonmaaksector, waar volgens onderzoek van UWV (2013) ruim 143.000 mensen werkzaam zijn, blijft een bewogen sector. Dat was ook in 2013 het geval. Hoewel de Nederlandse economie lichtelijk aan het herstellen is, blijven de onderhandelingen tussen werkgevers en werknemers in de schoonmaakwereld onvermoeid doorgaan en blijft de prijsdruk verder toenemen. En op de achtergrond blijft het nieuwe werken onverminderd populair. Dit heeft een negatief effect op de sector, omdat er minder vierkante meters kantoorruimte moeten worden schoongemaakt. dit circa loo miljoen euro omzet die schoonmaakbedrijven in Nederland eventueel verliezen aan dit plan van de minister. Dit inbesteden stuitte dan ook op veel weerstand bij bedrijven in de schoonmaaksector. Waar de minister spreekt over een zwakke positie van schoonmakers op de arbeidsmarkt, verzetten de schoonmaakbedrijven zelf zich juist tegen het negatieve beeld en de suggestie dat er rechteloosheid heerst in de sector. De minister zit in een spagaat, omdat hij enerzijds moet zorgen voor een kleinere overheid, maar aan de andere kant te maken heeft met covertollige' ambtenaren. - In eige beheer In oktober was er de brief van minister Stef Blok om het schoonmaken van ministeries in eigen beheer te gaan doen. Het betreft een plan om 4500 medewerkers als ambtenaar in dienst te nemen. Afgaande op de gemiddelde omzet per medewerker in het Service Management omzetonderzoek 2013, betreft 'De meerderheid verwacht dat de omzetten in 2014 hoger zijn dan in 2013' 11
thema: marktoverzicht ZMETWIIIK,=I=M c., -0 o a; 0 0 c\i a) cv c E5 E cn E cn E E EE EE o o o L (73-7.,-.?. 2- _, `" )! -. D. 2- --.7 0-,?._ 5.4 12, 0, 2 m. m -,... T- o TO M.. CD..." c, N CV LI- 13 N 0 N 1 Hago Nederland (Vebego) Voerendaal 320,7 281,6 265,7 11.118 11.015 10.135 57% 3% 3% 24% 1% 12 2 ISS Utrecht 288,7 291,9 313,2 9.713 11.575 15.200 3 CSU Uden 256,0 239,0 268,0 n.b. n.b. 13.900 n.b. 0% 0% n.b. n.b. n.b. 4 Asito Almelo 219,0 218,0 209,8 9.592 9.870 9.566 84% 6% 4% 0% 0% 6% 5 Gom Schoonhouden (Facilicom) Schiedam 209,0 213,1 212,8 8.602 8.758 9.095 66% 6% 4% 12% 4% 8% 6 EW Facility Services Arnhem 70,9 68,0 64,5 3.540 3.520 3.360 100% 0% 0% 0% 0% 0% 7 Dolmans Groep Usselstein 67,8 73,1 76,3 2.319 2.487 2.522 33% 53% 3% 0% 0% 11% 8 SchoonGroep Nederland Zwolle 63,8 60,7 49,7 3.311 3.293 5.409 80% 10% 5% 0% 5% 0% 9 Hectas Facility Services Arnhem 62,0 62,0 59,0 2.650 2.950 2.950 82% 5% 5% 8% 0% 0% 10 Schoonmaakbedrijf Succes (DieDrie) Volendam 31,8 34,8 39,1 1.196 1.342 1.425 75% 14% 4% 0% 0% 7% 11 VLS Groep Zwijndrecht 30,1 30,3 30,0 1.743 1.691 1.689 12 ICS Groep Eindhoven 26,7 25,5 25,7 2.541 2.427 1.361 80% 13% 5% 3% 0% 0% 13 Fonville Schoonmaakbedrijven Coevorden 21,8 22,0 21,1 1.405 1.519 1.495 14 Nederrijn Groep (DieDrie) Duiven 19,5 16,9 13,6 1.100 1.050 785 80% 8% 10% 0% 2% 0% 15 Teico Service Wormerveer 18,3 19,5 19,2 n.b. n.b. 735 100% 0% 0% 0% 0% 0% 16 Visschedijk Facilitair Hengelo Groep Hengelo 18,2 14,8 12,4 1.500 1.350 1.150 60% 5% 5% 0% 25% 5% 17 Stoffels Bleijenberg (Vebego) Terneuzen 17,9 18,7 20,0 873 965 967 90% 1% 5% 0% 0% 4% 18 Westerveld Schoonhouders (Vebego) Hilversum 17,3 17,6 18,6 706 688 724 19 Fortron (Vebego) Hoensbroek 16,3 16,2 18,1 179 202 221 20 Eurest Services (Compass Group) Amsterdam 15,0 13,0 12,6 836 755 700 96% 2% 2% 0% 0% 0% 21 BHS Group Professionals Amstelveen 14,2 13,3 n.b. 528 488 n.b. 89% 2% 2% 0% 0% 7% 22 Effektief Groep Groningen 13,8 11,7 10,1 782 652 582 84% 3% 8% 0% 1% 4% 23 Novon Schoonmaak Zwolle 13,8 12,7 12,3 987 874 975 58% 32% 4% 0% 1% 5% 24 Romaro Schoonmaakgroep Ridderkerk 12,0 12,2 13,8 450 470 530 70% 6% 6% 3% 0% 15 % 25 Balanz Facilitair (Vebego) Heerlen 10,3 n.b. n.b. 750 n.b. n.b. 82% 3% 7% 0% 0% 8% 26 Schoonmaakbedrijf Victoria Alkmaar 10,2 8,4 7,8 515 455 420 86% 8% 6% 0% 0% 0% 27 Schoonmaakbedrijf G. Raggers & Zn. Uithoorn 9,6 9,5 9,4 432 468 485 80% 15% 5% 0% 0% 0% 28 Schoonmaakbedrijf Vlietstra (DieDrie) Franeker 9,6 9,7 n.b. 482 536 n.b. 66% 24% 10% 0% 0% 0% 29 AMC Groep Wijchen 9,1 8,2 5,4 510 450 274 74% 5% 8% 0% 10% 3% 30 Schoonmaakbedrijf Meerwijk Utrecht 8,0 8,0 8,2 n.b. n.b. 185 68% 21% 9% 0% 0% 2% 31 SGA Scchonmaak B.V. Amsterdam 6,9 7,0 n.b. 390 420 n.b. 85% 7% 8% 0% 0% 0% 32 MB Schoonmaak- en Bedrijfsdiensten Ede 6,9 7,0 6,8 325 340 374 88% 4% 8% 0% 0% 0% 33 Ancora Multidiensten Amsterdam 6,9 7,0 7,4 165 176 178 73% 12% 9% 0% 6% 0% 34 Schoonzorg Amsterdam 6,0 6,0 6,1 240 270 248 6% 3% 1% 0% 1% 35 DW Facility Groep Almere 5,9 5,5 n.b. 225 225 n.b. 80% 7% 5% 0% 0% 8% 36 Toekomst Schoonmaakbedrijven Schijndel 5,8 6,2 5,9 279 325 327 76% 9% 12% 0% 1% 2% 12 I SERVICE MANAGEMENT I 3 2014
Positie 2013 :edri-fsnaa EL. CO E. C\J 11.-ci' EE 0 4 ) N E. N 42' 76 EE 0!.'....), T- E N TN) 727 EE 0 le. (1, v -0 0 a,,, E cn 7 15 'a5 < 3 a) 04,_ 13 0 a c,, E. 76 2 1-) < 3 6 7: 13 8 E. 76 '6... 2.13 < a P- -01 42,7 2,c"' 0)sc E;. >5;.1- N N LL N Oe 37 Haeghe Groep / Schoon Schip Bedrijfsdiensten Den Haag 4,8 4,7 n.b. n.b. n.b. n.b. n.b. n.b. n.b. n.b. n.b. n.b. 38 Mommers Schoonmaakservice Nieuwekerk aid 4,0 4,0 n.b. n.b. n.b. n.b. Ussel n.b. n.b. n.b. n.b. n.b. n.b. 39 Peeters Gebouwenservice (SchoonGroep) 40 HSO Schoonmaakservice 41 Willems & Zn. Schoonmaakbedrijven 42 Schoonmaakbedrijf Both 43 Cleaning Service 2001 44 Schilten Schoonmaak 45 WSC-Groep/Blankers 46 Schoonmaakbedrijf & Glazenwasserij LOloke 47 Barones Schoonmaakdiensten 48 ACW 49 Aktief Schoonmaakdiensten 50 QPC Schoonmaak Uden (SchoonGroep) 51 KSB Diensten 52 Dolphin Schoonmaakservice 53 Schoonmaakbedrijf De Spiegel Haarlem (SchoonGroep) Kerkrade 3,9 3,5 3,4 143 152 140 Purmerend 3,5 3,4 3,7 111 107 109 Wormer 3,3 2,8 3,1 98 102 102 Oud-Beijerland 3,3 3,1 3,1 175 170 155 Den Haag 3,0 2,8 2,9 124 120 140 Dordrecht 2,9 2,8 n.b. 137 132 n.b. Weed 2,7 3,0 3,1 149 184 220 Uithoorn 2,5 2,4 2,4 49 43 41 Wateringen 2,4 2,1 2,3 100 100 96 Hoogvliet 2,3 2,4 2,5 73 76 57 Gorinchem 2,2 2,0 2,1 145 135 134 Uden 2,0 2,0 1,9 140 140 160 Amsterdam 2,0 1,8 n.b. 85 80 n.b. Houten 1,7 1,5 n.b. n.b. n.b. n.b. Haarlem 1,6 1,2 1,2 79 60 50 79% 14% 5% 0% 2% 0% 90% 2% 6% cn 0% 2% 85% 1% 9% 0% 0% 5% 85% 0% 15% 0% 0% 0% 70% 13% 7% 0% 5% 5% 83% 4% 10% 0% 0% 3% 75% 10% 15% 0% 0% 0% 12% 18% 65% 0% 0% 5% 85% 2% 6% 0% 1% 6% 75% 15% 7% 0% 0% 3% 92% 2% 5% 0% 1% 0% 80% 0% 10% 0% 0% 10% 54 VM Service 55 Reinaerde 56 Mirliton Schoonmaakbedrijf (SchoonGroep) 57 Anico Schoonmaakdiensten 58 Rufoclean 59 Fix-it schoonmaakbedrijf 60 Nesu 61 Dozo Glazenwasserij 62 Schoonmaakbedrijf Orion 63 Schoonmaak & Gevelreiniging Beentjes 64 TyClean Bedrijfsdiensten 65 Ned Cleaning Services 66 HSD Specialistische Dienstverlening 67 D. Volwerk Cleaning Service 68 Schoonmaakbedrijf Waalre (voorheen Cleantech) 69 ADG & De Water schoonmaakbedrijf 70 BDG Schoonmaakdiensten 71 Daniels Facility Service 72 Ejop Schoonmaak 73 Aalbers Schoonmaakdiensten 74 Schoonmaak en Glazenwasbedrijf Herbert Meijer 75 Schoonmaakbedrijf Nico de Groot Leek 1,6 1,6 n.b. 1 1 n.b. Utrecht 1,5 1,5 n.b. 2.500 2.500 n.b. Dronten 1,5 1,5 1,4 93 99 94 Kampen 1,4 1,4 1,1 70 65 55 Leiderdorp 1,4 1,1 n.b. 38 30 n.b. Achterveld 1,1 1,5 1,5 50 75 75 Nijmegen 1,1 1,1 n.b. 32 35 n.b. Schiedam 1,1 1,1 1,1 12 13 14 Zaandam 1,0 0,9 0,9 30 28 22 Alkmaar 0,9 1,0 n.b. 14 20 n.b. Haarlem 0,8 0,9 1,1 24 32 45 Spijkenisse 0,8 0,4 0,2 29 5 4 Purmerend 0,8 0,9 0,6 5 7 8 Rotterdam 0,8 0,7 n.b. 33 30 n.b. Waarle 0,4 0,4 0,3 13 14 13 Boxtel 0,3 0,4 0,3 20 15 20 Barneveld 0,2 0,2 n.b. 25 23 n.b. Rotterdam 0,2 0,2 n.b. 9 14 n.b. Drunen 0,1 0,1 n.b. 1 1 n.b. Roermond 0,0 0,0 n.b. n.b. n.b. n.b. Best 0,0 0,0 n.b. 25 22 n.b. Ridderkerk 0,0 0,0 n.b. 3 5 n.b. 40% 20% 5% 10% 0% 25% 92% 3% 1% 4% 0% 0% 80% 0% 16% 0% 0% 5% 90% 5% 5% 0% 0% 0% 65% 5% 30% 0% 0% 0% 80% 10% 10% 0% 0% 0% 0% 0% 100% 0% 0% 0% 80% 10% 0% 0% 10% 0% 90% 7% 3% 0% 0% 0% 60% 20% 10% 0% 0% 10% 0% 75% 25% 0% 0% 0% 80% 3% 15% 0% 0% 2% 40% 60% 0% 0% 0% 0% 80% 5% 10% 0% 0% 5% 80% 7% 12% 0% 0% 1% 90% 8% 2% 0% 0% 0% 50% 10% 30% 0% 0% 10% 50% 20% 30% 0% 0% 0% 70% 5% 25% 0% 0% 0% 80% 5% 15% 0% 0% 0% 13
thema: marktoverzicht Verwachte omzet 2014 14% Stijgt Blijft gelijk Daalt Overnames in de schoonmaakbranche 2013 De cao-onderhandelingen bleven in 2013 onverminderd doorgaan en gaan ook in 2014 een rol spelen, omdat eind 2013 het overleg strandde tussen werkgevers en werknemers. Inmiddels zijn de onderhandelingen weer hervat. De schoonmaaksector moet zichzelf opnieuw uitvinden en op zoek gaan naar manieren om te groeien, bijvoorbeeld door het invullen van diensten rondom gastheerschap, performancegericht schoonmaken of dienstverlening in de zorg. Nr. Datum Doelwit Koper 1 01-11-2013 Zorg Thuis Flevoland B.V. Axxicom Thuishulp B.V. 2 21-10-2013 Outdoor Maintenance Company- CIRE Facility Group B.V. (aandeelhouder Group B.V. (aandelenbelang) EW Facility Services B.V.) 3 11-10-2013 Makzo Schoonmaakbedrijven B.V. Schoonmaakbedrijf Beercoo B.V. (doorstart) 4 05-08-2013 Zorgcontracten uit boedel Stichting Facilicom Services Group B.V. All in Care 5 20-06-2013 Fair Group B.V. CSU Total Care ay. 6 29-05-2013 Roxanna Schoonmaakbedrijf en CSU Total Care B.V. Glazenwasserij B.V. (doorstart) 7 21-03-2013 Sijtsma Specialistische Reiniging B.V. ERESDE B.V. (doorstart) 8 21-03-2013 Sijtsma Gevel- en Betonrenovatie B.V. ERESDE B.V. (doorstart) 9 26-02-2013 Intoned B.V. Nederrijn Groep BM. Over het onderzoek Het Service Management omzetonderzoek 2013 is uitgevoerd op basis van gegevens die door de bedrijven zelf zijn aangeleverd. De bij de redactie van Service Management bekende schoonmaakbedrijven zijn per e-mail gevraagd omzetcijfers en gegevens over het aantal medewerkers aan te leveren. Dit jaar reageerden 75 bedrijven met een totale omzet van ruim 2,6 miljard euro. Vorig jaar waren dit 71 bedrijven. De sectorspecialisten Roel ter Steeg en Pieter de Vries van Mazars Berenschot Corporate Finance analyseerden en interpreteerden de beschikbare gegevens. MBCF begeleidt ondernemers en management bij financieel strategische vraagstukken, zoals koop en verkoop, het financieren en het waarderen van ondernemingen. Nieuwe aanmelding Dit jaar hebben 75 bedrijven deelgenomen aan het Service Management omzetonderzoek. In 2012 waren dat nog 71 bedrijven. De deelnemende bedrijven behaalden in 2012 een gezamenlijke omzet van 2,6 miljard euro. Naast enkele bedrijven die om uiteenlopende redenen niet meewerkten, was er ook een aantal nieuwe aanmeldingen. BHS Group Professionals had met 14,2 miljoen euro de hoogste omzet onder de nieuwkomers. Vorig jaar was dit nog Eurest Services (Compass Group), die dit jaar de schoonmaakomzet in Nederland zag stijgen van 13,3 miljoen euro naar 15 miljoen euro. Andere nieuwe deelnemende bedrijven zijn onder andere SGA Schoonmaak, DW Facility Groep, Haeghe Groep Schoon Schop Bedrijfsdiensten en Mommers Schoonmaakservice. Na twee opeenvolgende jaren waarin Asito niet deelnam aan het onderzoek, heeft het dit jaar weer haar deelname verleend. Het bedrijf eindigt op de vierde plek. Ned cleaning Services behaalde - net als vorig jaar - de hoogste procentuele omzetstijging. Dit jaar bedroeg de stijging loo procent (vorig jaar nog 67 procent). De grootste procentuele omzetdaling vond plaats bij Daniels Facility Service in Rotterdam, gevolgd door Fix-it Schoonmaakbedrijf uit Achterveld. In 2013 was de omzet per werknemer 27.781 euro, waar dit in 2012 nog 21.270 euro was en in 2011 18.825 euro. Voor 2013 betekent dit een stijging van maar 14 I SERVICE MANAGEMENT 3 2014
Soort schoonmaakdienst Dagelijkse schoonmaak afisill11111.1111111111111111111111111.1111(72% Specialistische schoonmaak als 11711112% vloeren, calamiteiten en gevel Glas bevvassing Overige diensten Extra facilitaire diensten als techniek en catering IMO% 12% `Schoonmaakbedrijven zien groeimogelijkheden buiten de huidige klantenkring, maar el binnen hun huidige afzet eked' Zorg 1% Mogelijkheden groei afzet Buiten de huidige klantenkring 20% Binnen de huidige klantenkring pump 9% Buiten de huidige dienstverlening MI 5% Binnen de huidige dienstverlening 11111.11111111111111 22% Buiten het huidige geografische gebied Binnen het huidige geografische gebied van de onderneming liefst 30,6 procent. Als we een verstrekkende aanname hanteren dat het parttime werken tussen 2012 en 2013 niet is toe- of afgenomen in de schoonmaakbranche, kunnen we concluderen dat dit een verdere toename in efficientie betekent. Tevens duidt dit op een onderbouwing van een aanhoudende hogere werkdruk voor het schoonmaakpersoneel. Top 5 Bijna 1,3 miljard euro werd behaald door de vijf grootste bedrijven uit het onderzoek. Hiermee neemt de top vijf maar liefst de helft van de totale omzet van het onderzoek voor haar rekening. In 2012 was de omzet van de vijf grootste schoonmaakbedrijven minder dan 1,1 miljard euro, dus hebben ze dit jaar gezamenlijk omzet gewonnen. Op basis van de aangeleverde cijfers heeft Hago in 2013 de hoogste omzet behaald. Hago, een van de grootste werkmaatschappijen van Vebego International, heeft de nummer een positie overgenomen. Het bedrijfliet ten opzichte van vorig jaar een omzetstijging zien van 281,6 naar 320,7 miljoen euro (een stijging van 13,9 procent) en klom daarmee van de derde naar de eerste plek. Het schoonmaakbedrijf uit Voerendaal plukt deels nog de vruchten van de gewonnen aanbesteding van NS-dochter NedTrain voor het schoonmaken van treinen die in de zomer van 2012 werd vergeven en die in de cijfers van 2013 6% 39% pas volledig tot uiting is gekomen. Overigens zijn de cijfers van de andere schoonmaakactiviteiten van Vebego apart in de lijst opgenomen om dubbeltellingen te voorkomen. Bij de andere Vebegoschoonmaakbedrijven in de lijst zijn met name omzetverliezen tot uiting gekomen. CSU rapporteerde vorig jaar nog een omzet van 283 miljoen euro, maar dat is dit jaar teruggezakt naar 256 miljoen euro, waardoor het bedrijf is teruggevallen naar de 3e plek. ISS boekte een omzetstijging van 2,4 procent en behield daardoor haar tweede plek (net als vorig jaar). Asito is dit jaar een plek gestegen (van 5 naar 4) doordat het een (bescheiden) omzetstijging boekte van 0,5 procent. Gom, onderdeel van Facilicom, verloor 1,9 procent omzet waardoor het met Asito van plek ruilde. Nederland kent nog steeds vijf grote schoonmaakbedrijven die qua omzetniveau met kop en schouders boven de overige spelers uitsteken.de top vijf spelers van vorig jaar is hetzelfde als de top vijf spelers van dit jaar. Top 10 In de top tien zijn, net als in de top vijf, veel bedrijven van plek met elkaar gewisseld, maar de samenstelling ervan is niet gewijzigd. EW Facility Uitbreiding naar de zorg Schoonmaakbedrijven verbreden hun dienstenaanbod met name richting (schoonmaakwerk in) de zorgsector. Een van die kansen die schoonmaakbedrijven zien is dat de vraag naar gekwalificeerd personeel op de middellange termijn sterk toeneemt (mede vanwege de vergrijzing). Het merendeel van de bedrijven die aan het onderzoek van Service Management deelnannen, ziet groeikansen in de zorg. Bijvoorbeeld CSU. De onderneming uit Uden startte in 2009 Tzorg. lnmiddels zijn daar 4000 werknemers actief. De omzet in 2013 kwam uit op 55 miljoen euro. Asito kent TSN. Dat rapporteerde een omzet van meer dan 258 miljoen euro. Er zijn ook bedrijven die zich juist terugtrekken uit de zorgmarkt omdat de marges niet interessant zijn, zoals Vebego afgelopen jaar deed. 15
Welke schoonmaakdiensten groeien? Aanta medewerkers Dagelijkse schoonmaak 11111 1111111111111111111111111.111111111111111111111MM 72% 51% Specialistische schoonmaak als vloeren, calamiteiten en gevel 1.1111111111.11111111111.1111.10 1011111. Z Glasbewassing "al."1"1""147 38% 91-/ 36% Extra facilitaire diensten als techniek en catering 23% Overige diensten, namelijk: 22% Zorg 15% Stijgt Blijft gelijk Dealt Services steeg naar de zesde plek (vorig jaar zeven), Dolmans zakte naar de zevende plek (vorig jaar acht). De SchoonGroep klom naar de achtste plek (vorig jaar negen), Hectas daalde naar de negende plaats (vorig jaar acht). Succes staat net als vorig jaar op de tiende plaats. Er is niet zoveel onderling verschil tussen de omzetten van de bedrijven die op de plaatsen zes tot en met negen staan, maar er is wel veel verschil tussen de omzet van Succes op de tiende en Hectas op de negende plek. Overigens, als de drie bedrijven die onder Diedrie vallen gezamenlijk zouden worden vermeld in de lijst, dan zou Diedrie 66k op de tiende plek eindigen (gezamenlijke omzet: 60,9 miljoen euro). Top 20 en top SO Het meest opvallend in de top twintig is de stijging van Visschedijk en Eurest. Visschedijk is gestegen van 21 naar 16 en Eurest (vorig jaar nog nieuwe binnenkomer op 24) is doorgestoomd naar de twintigste plaats. Nederrijn stijgt dit jaar vier plekken (van achttien naar veertien) door een omzetstijging van 15,4 procent. In februari 2013 nam Nederrijn Intoned over (zie het kader met overnames pag. 14). In de top 50 zien we een aantal nieuwe binnenkomers, waaronder BHS Group Professionals (tevens de hoogste nieuwe binnenkomer). Andere nieuwe binnenkomers zijn SGA Schoonmaak, DW Facility Groep, Haeghe Groep Schoon Schop Bedrijfsdiensten, Mommers Schoonmaakservice en Schilten Schoonmaak. 11 procent). Het betreft met name zzp'ers. Toch is de werkgelegenheid stabiel gebleven, dus het lijkt erop dat bier sprake is van een stoelendans waarbij zzp'ers het werk (deels) afsnoepen van de georganiseerde schoonmaakbedrijven. Volgens het marktonderzoek van Service Management zien bedrijven voor de toekomst met name groeimogelijkheden buiten de huidige klantenkring, maar wel binnen bun huidige afzetgebied en dienstverlening. Dit betekent dat de bedrijven sterk geloven in bun eigen diensten en regio, maar expansie zoeken buiten bun eigen klantenkring. Ten slotte, wat is de verwachting van schoonmakend Nederland voor 2014? De meerderheid verwacht dat de omzetten in 2014 hoger zijn dan in 2013 (61,2 procent), 11,9 procent verwacht dat 2014 lager uitvalt en ongeveer een kwart verwacht dat 2014 gelijk is aan 2013. In het kort Ruim 143.000 mensen werkzaam Minder vierkante meters kantoorruimte Sector moet zich opnieuw uitvinden In gastvrijheid, performance of zorg Groei buiten eigen klantenkring Vooruitzicht Volgens het reeds eerder genoemde onderzoek van UWV uit 2013, is het aantal schoonmaakbedrijven sterk gestegen (in de afgelopen 2 jaar met Digitaal a www.mbcf.n1 a www.servicemanagement.n1 17