Vergroening van belastingen Concrete handvaten Frans Rooijers & Martijn Blom 2 1
Vergroening belastingen Van arbeid naar milieubelastende factoren 1. Regulerend >> afname milieueffecten 2. Inkomsten voor de staat Beschikbaar voor verlaging arbeidslasten Realiseren van een dubbel dividend (BBP en werkgelegenheid) Enkele concrete voorbeelden stabiele grondslagen : Vergroten inkomsten energie, met name fossiele brandstoffen Belasten transport Belasten ruimtegebruik BTW - hoog tarief voor vlees Uniform BTW-tarief 3 Energie Doel: Naar rato milieueffect >> Minder degressief Minder ingewikkeld, lagere uitvoeringskosten Vergroting inkomsten t.b.v. lastenverlichting arbeid Bij voorkeur belasting op input fossiele energie, naar rato CO 2 Stimuleren verduurzaming Mogelijkheden: Aanpassen tarieven per schijf energiebelasting CO 2 -heffing op input brandstoffen CO 2 -heffing Minimumprijs ETS Belasting op toegevoegde koolstof 4 2
Energiebelasting [ /ton CO2] Gas Elek Typische gebruiker Schijf 1 89 192 Huishoudens Schijf 2 78 70 MKB, zakelijke dienstverleners Schijf 3 22 19 MKB, overheid Schijf 4 7 2 Industrie - grootverbruik Schijf 5 6 - Grootverbruik, Niet-zakelijk Schijf 6 5 1 Energiebedrijven, staal, aluminium (ETS) 5 Effecten energiebelasting - 3,5 miljard/jaar Elektriciteit [ /kwh] Huidig 2015 Variant 1 Variant 2 0-10.000 kwh 0,1196 0,12 0,12 10.000-50.000 kwh 0,0469 0,12 0,12 50.000-10 mln kwh 0,0125 0,02 0,0125 > 10 mln kwh (niet-zakelijk) 0,0010 0,02 0,0010 > 10 mln kwh (zakelijk) 0,0005 0,02 0,0005 Gas [ /m3] Huidig Variant 1 Variant 2 2015 0-5.000 m 3 0,1911 0,20 0,50 5.000-170.000 m 3 0,1911 0,20 0,50 170.000-1.000.000 m 3 0,0677 0,20 0,0677 1 10 miljoen m 3 0,0247 0,05 0,0247 > 10.000.000 m 3 0,0118 0,05 0,0118 6 3
Vrijstelling decentraal hernieuwbaar Voorstel Van belasting op eindgebruik naar bron Vrijstelling opgewekte decentraal hernieuwbaar die bestemd is voor eigen gebruik In plaats van postcoderoos en saldering Doelgroep: MKB en kleinverbruiker Randvoorwaarden Mede-eigenaar zijn in duurzame installatie (bijv. >50% eigendom) Geen geografische afbakening/beperking Maximale vrijstelling = eigen verbruik 7 Concrete aanpassing energiebelasting 3,5 miljard Voorstel Variant 1: Minder tariefschijven (van 5 naar 2) Gelijkwaardige belasting op elektriciteit en gas (per CO 2 ) CO 2 -belasting op gebruik fossiele brandstoffen ( 25 per ton CO2) Effect: extra energiebelasting 3 mld/jaar extra CO 2 belasting 1,25 mld/jaar vrijstelling voor decentraal duurzaam -/- 0,5 mld/jaar Voorstel Variant 2: Aardgas even zwaar belasten (per kg CO 2 ) als elektriciteit, alleen schijf 1 CO 2 -belasting op gebruik fossiele brandstoffen ( 25 per ton CO2) Effect: extra energiebelasting 2,5 miljard/jaar extra CO 2 -belasting 1,25 mld/jaar vrijstelling voor decentraal duurzaam -/- 0,5 mld/jaar 8 4
Transport goederenvervoer - 2,25 miljard/jaar Uitbreiding van kilometerbeprijzing vrachtwagens -> GPS-gebaseerd Duitsland Ook lichtere vrachtauto s Grotere delen van het verkeer Plannen/voorbereiding: België, Frankrijk, Denemarken, Hongarije 15 ct per km >> 1 miljard per jaar Afschaffen belastingvoordeel bestelauto s >> 1,25 miljard/jaar 9 Transport personenvervoer 3,5 miljard/jaar Analyse (Prijs van een reis, CE Delft 2013) Prikkels nog niet efficiënt: m.n. gebruik van auto s onderbelast Tijdstip Plaats Milieukenmerken Aanzienlijke fiscale subsidie voor gebruik leaseauto s Voorstel Afschaffen vrijstelling reiskostenvergoeding >> 1,4 miljard/jaar Autoverbruik belasten per kilometer 5 ct per km >> 2 miljard/jaar Terugsluizing door afschaffing BPM en MRB is niet perse nodig Uitverdien-effecten meegenomen Niet in 1 stap realiseerbaar 10 5
Ruimteheffing - Het gebruik van ruimte is in Nederland niet belast - Ruimtegebruik is economisch minst verstorende grondslagen Ruimte verhuist niet naar buitenland Meerdere doelstellingen Financierend Sturend Stimulerend om bouwen in open ruimte te verminderen Heffing > bestemmingswinsten in grondketen Eerder in 2001 onderwerp van studie IBO Hoge heffingen komen ten laste van grondexploitatie Groot bijeffect op sociale huur (minder renderend) Alleen gericht moeten zijn op financiering 11 Vleesbelasting >> 1 miljard/jaar - Vlees heeft laag BTW-tarief - Vlees heeft forse milieu-effecten, vergelijkbaar met transport - Voorstel: vlees ook 21% >> extra 1 miljard per jaar 12 6
Vereenvoudiging BTW >> 6 a 9 miljard/jaar Huidige inkomsten BTW = 43 miljard per jaar Alles 1 uniform tarief, 21% >> extra 6 miljard per jaar Uitzonderingen voor circulaire economie en groente en fruit Aanpassing EU-wetgeving noodzakelijk (alleen sociale overwegingen) Geven extra uitvoeringskosten 21% is gangbaar in de buurlanden (grenseffecten) Bruto 9 miljard, hierdoor 6 miljard/jaar Alles 1 uniform tarief, 23% >> extra 9 miljard per jaar Bruto 12 miljard, hierdoor 9 miljard/jaar Effecten op lagere inkomens 13 Overzicht concrete mogelijkheden Energie: energiebelasting, CO2-heffing 3,5 miljard/jaar Transport: goederenvervoer 1 miljard/jaar personenvervoer 2 miljard/jaar afschaffen onbelaste reiskosten 1,4 miljard/jaar Ruimte pm Vlees van 6% naar 21% 1 miljard/jaar BTW 21% uniform 6 miljard/jaar 23% uniform 9 miljard/jaar 14 7
Overzicht concrete vergroeningsmaatregelen Ambitie 15 mld lastenverlichting arbeid waarvan 10 mld met vergroening Overig (vermogen, etc) 1 Energiebelasting 2 5,0 CO2-belasting kilometerprijs vracht 1,25 1,4 onbelaste reiskostenvergoeding Afschaffen belastingvoordeel bestelwagens kilometerprijs personenverkeer 1 1,25 2,5 vlees in hoger BTW-tarief 15 Dank u verdere info www.ce.nl 8