Winterbanden Aandachtspunten met het oog op een regelgevingsaanpak 27/05/2013
Context Definities, prestaties, sociale aspecten, Europese situatie
Inleiding De presentatie neemt elementen over uit het onderzoek voorgesteld in het document «studie winterbanden 2013», gepubliceerd in mei 2013. De resultaten betreffende de prestaties van de banden zijn afkomstig van studies gerealiseerd door derde instanties.
Definities Winterbanden: M+S, M&S, MS (Mud & Snow) : Norm van de fabrikant. Prestaties beter bij modder en sneeuw ten opzichte van «normale» banden. M+S, 3PMSF (3 peek mountain snowflake) Aangepaste rubbersamenstelling. Blijft soepel bij lage temperaturen (7 c). Structuur die de evacuatie van water en sneeuw bevordert. minimumprestaties in de sneeuw (trek- en remkracht): UNECE-reglement nr. 117. Officiële tests. Fabrikant brengt de markering aan. Vanaf 01/11/2014, enige erkende winterband.
Definities vierseizoensbanden (all seasons): Allround-band met gemengd rubber: Niet zo performant en zal een minder goede wegligging hebben op droog wegdek dan een zomerband. Ook niet zoveel grip op besneeuwd wegdek als een sneeuwband. Markering M+S, M&S, MS. winterbanden: Er heerst vaak verwarring tussen de winterband en de sneeuwband. De sneeuwband ziet men zelden in België en hij wordt hier niet vaak verkocht. Scandinavische winterbanden of extra stevige winterbanden: Ontworpen om te rijden bij temperaturen van -10 C en lager en op wegen die meerdere maanden per jaar met sneeuw of ijzel bedekt zijn. Spijkerbanden.
Percentage auto s uitgerust met winterbanden Studie Federauto / Touring: Percentage auto s uitgerust met winterbanden : 2011: 20 % 2012: 37 % Meer dan 50 % van de auto s uitgerust in de provincies Luik en Luxemburg
Percentage vrachtwagens uitgerust met winterbanden Montagepercentage meer dan 90% op de aandrijfassen. banden M+S. banden M+S met De problemen met vrachtwagens doen zich voornamelijk voor: Als de vrachtwagens leeg zijn. Als de lading slecht verdeeld is.
Europese situatie Van de 30 landen van de Europese Economische Ruimte : 13 landen kennen geen verplichting. 17 landen kennen een verplichting met o.a. als voorwaarden: Weer, Tijd, Geografie, Techniek. Studie van het DG Move om de reglementering in verband met o.a. winterbanden te harmoniseren. Resultaten verwacht in 2014-2015.
Onze buren Groothertogdom Luxemburg Verplichting van kracht sinds 2012: In geval van winterse omstandigheden (ijzel, sneeuwophoping, smeltende sneeuw, ijs- of rijmplekken). banden M+S, MS, M&S of. Geen vastgestelde periode. Verplichting ten gevolge van problemen veroorzaakt door buitenlandse bestuurders. Geen studie over de gedragsverandering. Boete van 74. Zeer weinig politiecontroles (189 boetes voor 2012-2013). Volgt het Duits model. Momenteel 90% uitgerust met winterbanden.
Onze buren Duitsland Verplichting van kracht sinds 2006: De voertuigen moeten aangepast zijn aan de weersomstandigheden, wat onder andere het gebruik van geschikte banden inhoudt. De wet van 26 november 2010 heeft de reglementering verstrengd. Winterbanden zijn verplicht van 1 oktober 2012 tot 1 april 2013 in geval van ijs, compacte sneeuw, smeltende sneeuw, ijzel of vorst. 40 boete bij niet naleving - 80 boete als het verkeer gehinderd wordt + verlies van 1 punt in beide gevallen. Geen vergelijkende studie over de gedragsverandering voor/na invoering van de verplichting. Huidige studie (resultaat in nov. 2014): Profieldiepte. Lading van vrachtwagens. Tussen 85 en 90% uitgerust.
Prestaties van de banden band zomer winter 4 seizoenen droog + 0 0 remmen nat 0 0 - sneeuw - + 0 Aquaplaning rechtdoor + 0 - bocht + 0 - Conclusie: Winterbanden zijn de beste op sneeuw en leveren aanvaardbare prestaties op droge ondergrond. Bij aquaplaning zijn ze minder goed dan zomerbanden. Vierseizoensbanden blijven een compromis, met gemiddelde prestaties.
Het weer in België Dec. sneeu wdag en ongeva llen gewo nden dode n 2007 0 3500 4615 96 2010 23 2409 3133 39 Jan. sneeu wdag en ongeva llen gewo nden dode n 2007 2 3253 4306 75 2010 14 2747 3659 57 Feb. sneeu wdag en ongeva llen gewo nden. dode n 2008 0 3332 4376 75 2010 10 2603 3434 61
Aantal ongevallen in functie van de staat van het wegdek 2011 Luxemburg droog nat ijzel, sneeuw Totaal aantal % aantal % aantal % Jan 14 20% 24 34% 16 23% 70 Feb 23 31% 26 35% 11 15% 74 Maart 59 64% 10 11% 3 3% 92 April 55 56% 11 11% 0 0% 99 Okt 51 50% 28 27% 4 4% 103 Nov 26 33% 24 31% 1 1% 78 Dec 5 5% 69 73% 10 11% 95 West Vlaanderen droog nat ijzel, sneeuw Totaal aantal % aantal % aantal % Jan 179 49% 133 36% 46 12% 369 Feb 245 71% 83 24% 2 1% 344 Maart 377 92% 23 6% 1 0% 410 April 447 92% 26 5% 0 0% 487 Okt 439 81% 88 16% 0 0% 543 Nov 334 78% 73 17% 1 0% 429 Dec 174 43% 194 48% 22 5% 406 Brussel Hoofdstad droog nat ijzel, sneeuw Totaal aantal % aantal % aantal % Jan 94 42% 81 36% 6 3% 223 Feb 134 58% 58 25% 4 2% 231 Maart 166 62% 35 13% 1 0% 269 April 208 71% 20 7% 0 0% 292 Okt 188 56% 63 19% 0 0% 334 Nov 154 61% 35 14% 0 0% 254 Dec 61 23% 149 56% 8 3% 265
Literatuuroverzicht Auto s op winterbanden hebben veel vaker ruitschade (2010 - NL) Mogelijk voelen bestuurders zich op winterbanden een stuk veiliger, waardoor men bewust of onbewust minder afstand houdt tot de voorganger. Hierdoor neemt de kans op steenslag toe. Een andere verklaring zou kunnen zijn dat bestuurders met winterbanden gemiddeld meer kilometers maken en onder winterse omstandigheden minder snel geneigd zijn de auto te laten staan. Winter tires A review of research on effectiveness and use (2012 - Canada) Question whether this apparent advantage of superior performance of winter tires in winter conditions translates into fewer collisions, injuries and fatalities requires further investigation. BAST (2013 - DE) It is hard to argue with accident statistics. The loss of traction is the main motivation to change to winter tyres, (not breaking performance) [result of questionnaire]. In general: in a snowy winter the number accidents increase, but the number of fatalities decrease. The study Efficient Winter Road Operation and Maintenance at the Royal Institute of Technology KTH, Stockholm (2011 Sweden) The study shows that currently there are several types of winter tyres on the market but there is no tyre that is ideal or works best under all winter conditions.
Details van de ongevallen tijdens winterse omstandigheden Periode : de winters van 1991-1992 tot 2010-2011 Nombre d'accidents corporels 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 y = -89,218x + 11467 R² = 0,372 0 5 10 15 20 25 30 35 40 Nombre de jours d'enneigement Een correlatie is nog geen oorzakelijk verband, een verband van twee variabelen impliceert niet noodzakelijk een verband van oorzaak en gevolg tussen beide. We spreken van een verborgen variabele als het verband tussen twee variabelen eigenlijk te wijten is aan een derde variabele, waarmee geen rekening werd gehouden in de studie. Winterse omstandigheden Aantal en lengte van de verplaatsingen Gedrag van de weggebruikers (snelheid, voorzichtigheid, etc.) Aantal letselongevallen/ ongevallenernst
Kosten verbonden aan het gebruik van de banden Hypothesen: Berekening over een periode van 6 jaar 5000 km/jaar Levensduur band: 40,000 km Scenario 1 Scenario 2 Scenario 3 1 type banden (bvb. zomerbanden) Zomer- en winterbanden, volledige wielen Zomer- en winterbanden, enkel banden Aankoop banden 400 600 400 600 400 600 Montage/demontage 0 40 * 2 * 6 = 480 60 * 2 * 6 = 720 Aankoop velgen (staal) 200 Opslag 6 x 4 wielen x 6 jaar = 144 6 x 4 wielen x 6 jaar = 144 Totaal kosten over 6 jaar 400 600 1224 1424 1264 1464
Kosten verbonden aan het gebruik van de banden Hypothesen: Berekening over een periode van 6 jaar 15,000 km/jaar Levensduur band: 40,000 km Scenario 1 Scenario 2 Scenario 3 1 type banden (bvb. zomerbanden) Zomer- en winterbanden, volledige wielen Zomer- en winterbanden, enkel banden Aankoop banden 1200 1800 1200 1800 1200 1800 Montage/demontage 60 * 2 = 120 40 * 2 * 6 + 60 * 2 = 600 60 * 2 * 6 + 60 * 2 = 840 Aankoop velgen (staal) 200 Opslag 6 x 4 wielen x 6 jaar = 144 6 x 4 wielen x 6 jaar = 144 Totaal kosten over 6 jaar 1320 1920 2144 2744 2184 2784
Kosten verbonden aan het gebruik van de banden Hypothesen: Berekening over een periode van 6 jaar 40,000 km/jaar Levensduur band: 40,000 km Scenario 1 Scenario 2 Scenario 3 1 type banden (bvb. zomerbanden) Zomer- en winterbanden, volledige wielen Zomer- en winterbanden, enkel banden Aankoop banden 2400 3600 2400 3600 2400 3600 Montage/demontage 360 40 * 2 * 3 + 60 * 2 * 3 = 600 60 * 2 * 3 + 60 * 2 * 3 = 720 Aankoop velgen (staal) 200 Opslag 6 x 4 wielen x 6 jaar = 144 6 x 4 wielen x 6 jaar = 144 Totaal kosten over 6 jaar 2760 3960 3344 4544 3264 4464
Conclusies en dankbetuiging
Conclusies De bandentechnologie evolueert constant. De markering M+S, MS, M&S is een minimumvereiste. Enkel banden met de sneeuwvlokmarkeri ng kunnen beschouwd worden als echte winterbanden. Vanaf november 2014, zullen winterbanden voorzien zijn van de volgenden markering. Een verplichting vanaf de winter van 2014, zou samenvallen met de inwerkingtreding van de Europese verordeningen.
Conclusies Een verplichting om winterbanden te gebruiken: Zou de mobiliteit van bepaalde voertuigen verbeteren. Zou het aantal lichte ongevallen doen afnemen. Zou het probleem van de geblokkeerde vrachtwagens of de vrachtwagens in schaarstand niet oplossen. Zou niet rechtstreeks leiden tot een afname van de ongevallenernst (risico van het ontstaan van nieuw gedrag). Zou onvoldoende efficiënt zijn bij ijzel. Als er een wet komt, moet deze gelijkenis vertonen met deze in Duitsland en Luxemburg: Op heel het grondgebied Verplichting in geval van winterse omstandigheden Beperkt in de tijd.
Conclusies Het is belangrijk te onderzoeken of de weggebruikers hun gedrag aanpassen: Vrees voor een averechts effect (ontstaan van vals gevoel van veiligheid ). Een studie uitvoeren over de gedragswijzigingen. Sensibilisering. Het is belangrijk dat de markt gecontroleerd wordt: Een controle-instantie voorzien. Verplichting tot het gebruik van 4 banden van dezelfde categorie (bvb. 4 winterbanden en niet 2 zomerbanden en 2 winterbanden).
Conclusies Er moeten specifieke maatregelen met betrekking tot vrachtwagens ingevoerd worden. Het BIVV is overtuigd van het nut van winterbanden bij sneeuw op de weg. Het onderzoek van het BIVV heeft aangetoond dat het verplichten van winterbanden weinig effect zou hebben op de verkeersveiligheid. Initiatieven die bestuurders sensibiliseren om winterbanden te gebruiken, om hun rijgedrag aan te passen en om gebruik te maken van alternatieven, zijn geschikter, ook gezien de weersomstandigheden in België.
Dankbetuigingen Federauto Luxemburgse overheden Bast FOD Mobiliteit en Vervoer Febetra Politie