Else Verbeeck /Leen Smet
Samenwerking tussen school en CLB 3 vaste overlegmomenten per jaar in juni overgangsbespreking K3 L1
KWIK : Kijk wat ik al kan! = Kleutervolgsysteem van de school - Niveau van kind in functie van leeftijd - 7 competenties : wiskundige ontwikkeling, leesinitiatie, motoriek, taal- en spraakontwikkeling, cognitieve ontwikkeling, sociaal-emotionele ontwikkeling en spelen werkhouding. - Bv : wiskundige initiatie 3-jarigen : kan vooruit tellen tot 3, vindt een passend deken voor de pop (grootte)
Misvattingen over schoolrijpheidsproblemen Mijn kind gaat toch naar het 1 ste leerjaar want... Want mijn kind kan het zo goed uitleggen! want we hebben te weinig tijd om met ons kind bezig te zijn! want als er problemen zijn, moet mijn kind het eerste leerjaar maar overdoen! want we zullen deze vakantie veel oefenen, hard werken en met therapie beginnen! want mijn kind kan het wel, maar wil het niet! want mijn kind kan al tot 100 tellen! want ik was vroeger ook zo! (speels, onhandig, )
Stellingen : Juist of Fout In het eerste leerjaar moet je stoppen met spelen. Schoolrijpheid is een momentopname. Ouders kunnen hun kind positief stimuleren op vlak van schoolrijpheid. Schoolrijpheidstest is niet de enige maatstaf voor schoolrijpheid. Mijn kind kan het goed uitleggen dus het is schoolrijp. Overzitten in de derde kleuterklas is zinloos, want daar wordt er alleen maar gespeeld, niet geleerd. Het is beter dat het kind het eerste leerjaar overdoet.
De overstap
Stellingen: het antwoord In het eerste leerjaar moet je stoppen met spelen. Je mag daar bijleren, maar je mag ook fouten maken. En je mag soms ook wel eens spelen. Schoolrijpheid is een momentopname. Het is een proces, we werken er met z n allen aan. Het kind groeit er geleidelijk in. Het is dus geen momentopname. Ouders kunnen hun kind positief stimuleren op vlak van schoolrijpheid. Stimuleer je kind om steeds meer dingen zelf te doen. Wat je kind wil proberen, laat je het proberen. Wat je kind zelf kan laat je het ook doen.
Stellingen : het antwoord Schoolrijpheidstest is niet de enige maatstaf voor schoolrijpheid. 1. Wil en kan het kind 2. Gevoel van de ouders 3. Gevoel van de leerkracht 4. Schoolrijpheidstest Mijn kind kan het goed uitleggen dus het is schoolrijp. Er zijn nog andere ontwikkelingsdomeinen die belangrijk zijn bij schoolbekwaamheid. Bv motoriek Overzitten in de derde kleuterklas is zinloos, want daar wordt er alleen maar gespeeld, niet geleerd. Het is beter dat het kind het eerste leerjaar overdoet. In de derde kleuterklas wordt er op spelenderwijze geleerd, bv voorbereidend rekenen. Elk kind dient individueel bekeken te worden welk advies het beste is.
Wat is schoolrijpheid? Ontwikkelingsniveau bereikt om te leren lezen, rekenen en schrijven Het resultaat van een langdurig ontwikkelingsproces Stimulans van thuis en school Intelligentie + andere ontwikkelingsdomeinen
Ontwikkelingsdomeinen Zelfredzaamheid Motorische ontwikkeling Tijd en ruimte Voorbereiden op rekenen Voorbereiden op lezen en schrijven Geheugen Werkhouding Sociale en emotionele ontwikkeling
Zelfredzaamheid Het kind moet zelfstandig een aantal activiteiten kunnen doen : Kunnen zorg dragen voor persoonlijke spullen (bv boekentas, brooddoos, tussendoortje, ) Een aantal gewoontes aanleren (leren opruimen, boekentas uitladen, ) Voor zichzelf kunnen zorgen (alleen naar het toilet gaan, alleen handen wassen, alleen jas aandoen, ) Als ouder helpen: je kind stimuleren om steeds meer dingen zelf te doen. Wat je kind zelf kan, laat je het ook doen.
Motorische ontwikkeling Grove motoriek Fijne motoriek Schrijfmotoriek Ruimtelijke oriëntatie
Grove motoriek Goede grove motoriek = bewegen met grote bewegingen die beginnen in romp, armen en benen. Bv lopen, kruipen, fietsen, springen, Bepaalde lichaamshouding en controle rechtop kan zitten en stil kan zitten. Bv Staan de voeten plat op de grond of op een voetensteun? Stabiele basis gevormd voor de fijne motoriek en voor de coördinatie of het samen bewegen.
Fijne motoriek Goede fijne motoriek = kleine, fijne bewegingen te maken met zijn/haar hand en vingers vlotte arm-, hand- en vingerbeheersing nodig, maar ook de samenwerking tussen beide handen. Bv. Knippen, kleuren, schrijven, Oog-handcoördinatie = handen en ogen werken goed samen, dit is o.a. belangrijk bij schrijven, tekenen, bal gooien en vangen. Duidelijke voorkeurshand en gebruikt deze ook steeds bij het schrijven en tekenen. Goed richtingsgevoel = hij/zij weet dat we lezen en schrijven van links naar rechts. Goed lichaamsschema = het kind kent zijn eigen lichaam, weet hoe het in elkaar zit, weet de lichaamsdelen te benoemen, Bv kindtekening geeft een goed beeld van het eigen lichaamsschema.
Menstekening Kennis van het lichaamsschema Herkenbaarheid Samenhangend geheel Detailweergave
Schrijfmotoriek Goede grafomotoriek = goede motorische beheersing tekenen, krullen tekenen, figuren natekenen,
Ruimtelijke oriëntatie = hoe voorwerpen een plaats hebben ten opzichte van elkaar = hoe voorwerpen in relatie staan met het eigen lichaam Begrijpen + uitvoeren Begrippen : boven onder, links rechts, Constructie nabouwen en puzzels maken Raamfiguren
Tijd en Ruimte Goed tijdsbesef Handelingen gebeuren in bepaalde volgorde Begrippen : bv nu-straks-morgen, dag nacht Inzicht in chronologie van verhalen : verhaaltje logisch ordenen Als ouder helpen : Gebruik ankerpunten (Sinterklaasverjaardag,..), kalender, spreek met je kind over tijd en ruimte.
Voorbereiden op rekenen Tellen terugtellen doortellen Getalbeeld herkennen
Voorbereiden op rekenen Kwalitatieve relaties Kwantitatieve relaties
Voorbereiden op rekenen Als ouder helpen: Je kind betrekken bij allerlei telbare situaties, bv tafel dekken, Gezelschapspelletjes met dobbelsteen Voorwerpen sorteren Gebruik van begrippen : veel weinig, meer minder,
Voorbereiden op lezen en schrijven Bewust worden van letters Bv kijk daar staat de eerste letter van mijn naam Verschillen en gelijkenissen kunnen horen Bv rijmen, een woord splitsen in klanken, luistersynthese (k-a-t) Verschillen en gelijkenissen kunnen zien Bv verschil b-d, m-n, u-v
Letters herkennen
Visuele discriminatie : detailperceptie + richtingsverschillen Visuele analyse
Auditieve discriminatie = rijmen Auditieve analyse : van woorden in lettergrepen + van de beginklank van woorden
Voorbereiden op lezen en schrijven Als ouder helpen : een spelletje spelen bv lotto, puzzels, bibliotheekbezoek - voorlezen rijmspelletjes bij foutief taalgebruik is het beter het woord op de juiste wijze te herhalen dan je kind te wijzen op de fout (bv ik heb een taart gebakt Wat heb je gebakken?)
Geheugen Visueel geheugen Auditief geheugen Als ouder helpen : memory, verhaaltje navertellen, versjes/liedjes, ik ga op reis en ik neem mee
Werkhouding Ook werkhouding is belangrijk: betrokken bezig zijn, volhouden, doorwerken, keuzes maken, interesse voor spel en werk, nauwkeurig en verzorgd werken. Voldoende zelfstandigheid Geef uw kind de kans om iets alleen te proberen leidt tot meer zelfvertrouwen en succeservaringen het kind leert systematisch te werk te gaan bij het zelfstandig oplossen van bepaalde problemen. Als ouder helpen : kleine opdrachtjes laten uitvoeren, eerst de puzzel afmaken en dan,, aandacht vragen en laten volhouden bij het voorlezen van een verhaaltje
Sociale en emotionele ontwikkeling Zelfvertrouwen hebben : leren praten voor een hele klas Opkomen voor zichzelf weerbaar zijn Vlot contacten leggen leren inleven in gevoelens Kunnen omgaan met regels en afspraken leren beurt afwachten Conflicten leren oplossen Tegen eigen verlies kunnen - samen spelen is leren delen, geven en krijgen Zich goed voelen op school, open staan voor nieuwe dingen Plezier hebben Als ouder helpen : help, steun, stimuleer, doe voor,
Wanneer is een kind schoolrijp? Gemiddeld na 3 jaar kleuteronderwijs Deels neurologisch bepaald Volgens wetgeving: kind is schoolbekwaam in het jaar waarin het kind 6 jaar wordt. Snelle evolutie mogelijk
Doorheen het schooljaar Bespreking resultaten school en CLB Gesprek met ouders Eventueel individueel onderzoek door CLB + doorverwijzing Einde schooljaar: advies = OUDERS BESLISSEN!!! Leerling is onvoldoende aanwezig op school (<220 halve dagen) klassenraad van de school beslist over toelating in lager onderwijs.
Adviezen Het kind is schoolrijp eerste leerjaar Het kind is bijna schoolrijp maar nog niet helemaal eerste leerjaar mits extra ondersteuning (in de school of buiten de school, ) heel soms overzitten van de 3de kleuterklas Het kind is niet schoolrijp 3de kleuterklas overzitten of heel soms overstap naar een speelleerklasje kenmerken
Wat zijn mogelijke signalen van een niet schoolrijp kind? Vertoont uitvallen op de leervoorwaarden Moeilijk begrijpen en uitvoeren van opdrachten Zich moeilijk kunnen uiten Niet geordend kunnen vertellen Weinig concentratie & vlug afgeleid Rusteloosheid: opdrachten niet kunnen afwerken of ontvluchten, vlinderen, niet kunnen stilzitten Nog zeer speels zijn Onzeker, weinig zelfvertrouwen
Bedankt voor jullie aandacht! Als we met z n allen samenwerken aan een vlotte overgang tussen kleuterklas en lagere school, dan wordt de grote sprong slechts een kleine stap!!!!