Hartfalen. Manon van der Meer AIOS cardiologie

Vergelijkbare documenten
Instellen van hartfalenmedicatie op het verpleegkundig poliklinisch spreekuur

Hartfalen. in een notendop. Dr. Riet Dierckx 22/05/2018

Behandeling van hypertensie

Nationale Hartfalendag 2018

Hartfalen. Duo-avonden Jaco Houtgraaf, cardioloog

De behandeling van hartfalen bij de oudere patiënt. Loes Klieverik WES

HARTFALEN PATHOFYSIOLOGIE HIGHLIGHTS

Hartfalen en Nierfunctiestoornissen

Hartfalensymposium

Symptomen bij hartfalen 24 november M. Aertsen Verpleegkundig specialist hartfalen Diakonessenhuis Utrecht/Zeist

Als het hart faalt. Dr. Sofie Moreels Cardiologie-Intensieve geneeskunde

Hartfalen voor de huisarts. Dr Katrien Gijsbers Cardioloog-intensivist

Hartfalen. Programma UFO 1 november 2012 Tom Schalekamp

Polyfarmacie in de cardiologie

Hartfalen: medicatie in de 1 e lijn en interacties

Medicatie bij Hartfalen Synchroon/Bernhoven

Hartfalen: kunnen we het beter doen?

Patiënt met SAB op de IC

Hartfalen, nieuw leven voor een oude ziekte?

Klinische les Links Hartfalen. IC/CC specialisatie Marco van Meer

diagnostiek en pathofysiologie Jan Hein Cornel Medisch Centrum Alkmaar

De nier in het vizier, ook in uw HIS!

Staken antihypertensiva bij ouderen. Groot Haags Geriatrie Referaat oktober 2016 Marielle Hofman, aios geriatrie

Hartfalen. Lianne van der Leeuw & Joke van Driel

Palliatieve zorg bij hartfalen en de nieuwe richtlijn. Nationale Hartfalendag, Zeist, 28 september 2018

Biomedische Wetenschappen Ontstaan van Ziekten - Pathogenese. Hart- en Vaatziekten Prof. T. Gillebert (Deel 2)

Dagboek Hartfalen. Thoraxcentrum. Persoonlijke Richtlijnen voor:... Uw streefgewicht:... kg

Lotte Tibosch, kinderarts

CARDIOGENETICA. Marja van Brug, Verpleegkundig Specialist CNE Hartfalen 29 oktober 2013

CVRM kwetsbare ouderen. Rotterdam maart 2015 AJ Arends, klinisch geriater en klinisch farmacoloog io

De oudere patiënt met comorbiditeit

Behandeling diabetes mellitus bij. gevorderde chronische nierschade

Medicatie Risico bij Nierschade. Nictiz symposium 15 november 2016 Chris Hagen nefroloog

Hoe diagnosticeer en behandel ik acuut gedecompenseerd hartfalen (cardiogene shock) Georg Kluge, Anesthesioloog-intensivist

Cardiorenaal syndroom

Dr. Matthias Dupont Ziekenhuis Oost-Limburg Genk Symposium Belgisch Cardiologische Liga 13/05/2017

De medicamenteuze behandeling van VKF. Do s & Don ts. Dr. Guy Lenders, MD Cardioloog Interventiecardioloog Afdelingshoofd cathlab AZ Monica

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Petra van Pol Voorzitter Connect Cardioloog, Alrijne Ziekenhuis

DE CARDIORENALE INTERACTIE

Hartfalen bij ouderen Hora, Hora, Hora est!

Tissue ACE inhibition and sodium status in left ventricular dysfunction Westendorp, Bart

Concept Zorgprogramma hartfalen zorggroep Synchroon versie 4

Palliatieve zorg voor hartfalenpatiënten in de praktijk

Verbetering van patiëntenstroom op de Spoedeisende Hulp

Wanneer faalt het hart? Wanneer faalt het hart? . een rondje langs de toehoorders. Hartfalen in de Middeleeuwen. Hartfalen in de loop der eeuwen

Medische therapie hartfalen m must-knows & novelties

Nederlandse samenvatting

Behandeling van atrium fibrilleren op de IC. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC

Je kunt simpele uitleg geven over wat hartfalen is Je kunt benoemen welke concrete zorgtaken dit met zich meebrengt: - qua observaties - qua

Decompensatio Cordis. Het hart als metafoor. Het menselijk hart. Matthieu Berenbroek. Fontys Hogeschool Verpleegkunde. Hoop & Liefde.

(NT-pro)BNP Wat moet ik ermee. Willem-Jan Flu Cardioloog Antonius ZH Klinische Avond Stichting Catamaran 12 juni 2018

Sepsis in de huisartsenpraktijk. Feike Loots Arts-onderzoeker IQ healthcare, Radboudumc

Heropsporing regio Arnhem: wat hebben we bereikt? Kirsten Wevers arts infectieziektenbestrijding i.o. GGD Gelderland-Midden

Nederlandse Samenvatting

HARTFALEN BEHANDELRICHTLIJNEN

Anatomie / fysiologie Circulatie. Stellingen n.a.v. vorig college. Stellingen, vervolg. Bloeddruk

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Haagse Nieren 2.0. Disclosure belangen spreker

Rol van ST2 in ADHF. CAT 23 februari 2016 AZ Sint-Lucas Gent Marie-Astrid van Dievoet Hendrik De Puydt

Thuis bloeddrukmeten. Indeling presentatie

Anti-artimica Marieke Aalbers Ziekenhuisapotheker Treant Zorggroep NVZA: SIG cardiologie

Hartmedicijnen: werking en bijwerking Krijn Dekens apotheker, aandachtsgebied cardiologie

Indeling: Definitie Cardiopulmonale bypass Pathofysiologie. Risicofactoren Behandeling Conclusie

Disclosure belangen spreker

Boezemfibrilleren in de dagelijkse praktijk. Refik Kaplan Cardioloog SXB

BIJSLUITER Benakor F 2,5 mg filmomhulde tabletten voor katten

Diureticagebruik bij Hartfalen

Hypertensie. Presentatie door G.J. Knot-Veldhuis, verpleegkundig specialist

Dagboek voor een patiënt met hartfalen

Disclosure belangen sprekernaam:

1 Inleiding, definitie en pathofysiologie

Nederlandse samenvatting

De pathofysiologie van hartfalen

Samenvatting in het Nederlands

BIJSLUITER. Benazecare Flavour 5 mg tabletten voor honden en katten.

Ouderenmishandeling en geriatrische zorg

Nederlandse samenvatting en conclusies

Cardiotoxiciteit van kankertherapie

Inhoud. Redactie en auteurs 1. Voorwoord 3. 1 Inleiding, definitie en pathofysiologie 5 S.A.J. van den Broek. 2 Klinische begrippen 17 B.T.J.

Nederlandse Samenvatting

CBO RICHTLIJN. Multidisciplinaire richtlijn Hartfalen Ad Bakx, cardioloog BovenIJ Ziekenhuis Amsterdam SAHO 28 juni 2011

Sebastiaan Blok Hypertensie in het digitale tijdperk

Programma. Ziektebeeld. Diagnostiek. Ziekenhuis. Eerste Lijn

Connect Hartfalen Protocol 2: Diagnostiek en medicamenteuze behandeling in 1 e en 2 e lijn

Welkom bij OCRN Inleiding in de Infant Mental Health. Erica Everts, kinder- en jeugdpsychiater Infantteam OCRN 20 november 2018

Grenzen stellen bij hartfalen patienten. Anne van Vegchel Sportarts

November Hartfalen

Disclosure. (potentiële) belangenverstrengeling. Voor bijeenkomsten mogelijke relevante relaties met bedrijven

HF & AF: Antistolling

# $% &% ' ()))* +, - "./ -.. -, 0 -- % 1.! ', ', +. - % - 2 3, 4 5# 666! " %-

BIJSLUITER. Amodip 1,25 mg kauwtabletten voor katten

Inhoud. Verpleegkunde Cardiologie. Symptomen. Diagnose. Verpleegkunde Cardiologie 1. Indeling New York Heart Association (NYHA)

CARDIOVASCULAIR RISICO MANAGEMENT BIJ DEMENTIE

chronisch hartfalen Johan Van Cleemput, MD, PhD cardiologie UZL

Thema Zorg op maat uur Opening en terugblik vorig jaar uur Benchlearning Kees de Visser, huisarts Urk

Overgebleven risico op hart-en vaatziekten in patiënten met Familiaire Hypercholesterolemia, wat nu?

Samenvatting Samenvatting hoofdstuk 1 127

Value of neurohormonal and autonomic parameters for the assessment of the severity and prognosis in chronic heart failure Tjeerdsma, Geert

Transcriptie:

Hartfalen Manon van der Meer AIOS cardiologie

Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie Geen - -

Inhoud van de presentatie Wat is hartfalen? Toelichting RAAS systeem Frank Starling curve Compensatoire mechanismen Medicamenteuze behandeling hartfalen

Wat is hartfalen? Onvermogen van het hart om voldoende bloed rond te pompen om aan de metabole vraag van het lichaam te voldoen

Wat is hartfalen? Systolisch versus diastolisch hartfalen Linkszijdig versus rechtszijdig hartfalen Acuut versus chronisch hartfalen Symptomatisch versus asymptomatisch hartfalen Verminderde LV functie versus hartfalen

Diastolisch versus systolisch hartfalen

Rechtszijdig versus linkszijdig hartfalen

Wat is hartfalen? Systolisch versus diastolisch hartfalen Linkszijdig versus rechtszijdig hartfalen Acuut versus chronisch hartfalen Symptomatisch versus asymptomatisch hartfalen Verminderde LV functie versus hartfalen

Mate van symptomen

Waardoor ontstaat hartfalen? Ischemische hartziekten Hypertensie Hartklep afwijkingen Hartritmestoornissen Aangeboren hartafwijkingen Cardiomyopathie

Hartfalen in Nederland St erft e aan hart f alen 2 0 1 7 antal per 100.000 personen 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 0 1-4 5-9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90-94 95+ Leeftijd Mannen Vrouwen Totaal volksgezondheidenzorg.info

Inhoud van de presentatie Wat is hartfalen? Toelichting RAAS systeem Frank Starling curve Compensatoire mechanismen Medicamenteuze behandeling hartfalen

Wat is het RAAS systeem? Renine-Angiotensine-Aldoseron-systeem Feedback-systeem voor regulatie van: Water- en zouthuishouding Bloeddruk Protectief versus maladaptief

Frank Starling Curve

Tijdens hartfalen:

Ten tijde van hartfalen

Filmpje samenvatting eerdere slides `Khan academy` https://www.youtube.com/watch?v=x8abkmyqgpy

Inhoud van de presentatie Wat is hartfalen? Toelichting RAAS systeem Frank Starling curve Compensatoire mechanismen Medicamenteuze behandeling hartfalen

Medicamenteuze behandeling systolisch hartfalen Symptomatisch: Diuretica Prognostisch: Betablokkers ACE-remmers/ ARB Aldosteron-antagonist ARNI Ivabradine

Diuretica Voorkeur lisdiureticum Cave: HypoK NF#/ dehydratie

Betablokker

Betablokker Sympatische zenuwstelsel Verhoogde hartfrequentie en contractiliteit LV dilatatie/ hypertrofie/ apoptose Renine afgifte Blokkeren β 1 en/of β 2 -receptoren Afname in mortaliteit, ziekenhuis opnames Verbetering LVF Anti-aritmisch effect

ACE remmer

ACE remmer Vasodilatatie Remming omzetting angiotensine I -> II Afname LV hypertrofie, fibrose, remodelling Effect op morbiditeit, mortaliteit, LVEF Cave: HyperK NF# Kriebelhoest Angio-oedeem

ARB Angiotensine receptor blokker Angiotensine II type I receptor Vasoconstrictie Water- en zoutretentie Aldosteron synthese en secretie Cardiale hypertrofie

Aldosteron antagonist

Aldosteron antagonist Aldosteron concentraties: 20 x hartfalen Aldosteron: Regulator van vochthuishouding Activatie sympatisch zenuwstelsel Myocardiale fibrose Afname in mortaliteit, ziekenhuis opnames Cave: hyperk

ARNI

Ivabradine Remmende werking op hartfrequentie in sinusritme Bij patienten met hartfrequentie > 70/min onder max dosis betablokker Afname mortaliteit, ziekenhuisopnames

Behandeling diastolisch hartfalen?