Diagnostiek voor bronopsporing bij voedselinfecties of - vergiftigingen Aarieke de Jong Expertisecentrum Voedselvergiftiging Alimentair consulent 1
Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk Geen Geen Geen
De VWA bewaakt de gezondheid van dieren en planten, het dierenwelzijn, en de veiligheid van voedsel en consumentenproducten, en handhaaft de natuurwetgeving
Wettelijk kader - VWA Gezondheidswet en Besluit Staatstoezicht Onderzoek dieren & omgeving irt volksgezondheidsrisico s Reactieve risicoreductie Onderzoek naar bronnen van voedselinfecties EU-Zoönose richtlijn (Richtlijn 2003/99/EG) Adequate bewaking zooönose(verwekker)s, AMR Onderzoek uitbraken voedsel overgedragen zoönoses: epidemiologisch en microbiologisch onderzoek Rapportage (EFSA) trends en bronnen
Expertisecentrum Samenwerking RIVM
De VWA bewaakt veiligheid van voedsel: Inspecties/audits Monstername Brononderzoek
Inspecties / audits Procescontrole Monstername is ondersteunend
Inspecties / audits Listeria monocytogenes Blijft aantal <100 kve/ g gedurende THT? STEC Nieuw EU beleid? Zijn bedrijven er klaar voor?
Monstername Productcontrole Pathogenen Bacillus cereus (toxine) Campylobacter Clostridium perfringens Escherichia coli (STEC) Listeria monocytogenes Salmonella S. aureus (SET) Parasieten (Giardia & Cryptosporidium) Virus (HAV, NoR) Hygiëne-indicatoren (Entero s & Akgt)
Brononderzoek Het hogere doel Verhogen volksgezondheid Terugdringen voedselvergiftigingen en -infecties
Voedselvergiftiging NL Statistieken Jaarlijks ca 680.000 VVG s kosten > 66 miljoen 2009: 78 doden, 6200 verloren gezonde levensjaren (DALYs) Gevolgen Vooral gastro-enteritis Minder frequent: meningitis, sepsis, hepatitis Complicaties/langere termijn gevolgen RA, GBS, IBD, IBS, HUS Bron: RIVM
Brononderzoek
Verslaglegging Klachtafhandeling GGD / melder Melding Voedsel vergiftiging Afhandelingsbrief Klantcontactcentrum NVWA Expertise Centrum Voedsel vergiftiging > 5 Zieken Melding GGD Registratie mbv klachtenformulier Coördinator consumentenklachten divsie C&V Coördinatie Melding doorzetten Inspectie Monsterneming Monsteronderzoek 13
NVWA aanpak voedselinfecties Klantcontactcentrum NVWA Tel. 0900-0388 GGD NVWA Expertisecentrum voedselvergiftiging 088-2233032 14
Expertisecentrum VVG Bronopsporing Uitbraken Single cases 24/7 bereikbaar Coördinatie binnen NVWA Contactpunt GGD / RIVM Kenniscentrum
Expertisecentrum voedselvergiftiging 24/7 bereikbaar 088-2233032 expertisecentrumvv@vwa.nl Expertiseteam: Ife Fitz James Aarieke de Jong Ben Wit Hetty Karman Karin Nagel 16
Regio-indeling Alimentair Consulenten Aarieke de Jong Regio s Noord Holland / Flevoland Utrecht Ben Wit Regio s Noord Oost Vacature Regio Zuid Holland GGD Zeeland GGD West Brabant Ife Fitz James Regio Limburg GGD Hart voor Brabant GGD Brabant ZO 17
NVWA aanpak voedselinfecties Inspectie: achtergrondinformatie melder (GGD) aanvullende vragen voedselbereiding Monsterneming: (restant) voedsel omgevingsmonsters Labonderzoek: bacteriële pathogenen toxinen virussen (NoV HAV) hygiëne-indicatoren 18
Meldingen voedselinfectie uitbraken - VWA Bron: rapportage vvg s 2012 (www.rivm.nl)
Meldingen voedselinfectie uitbraken - GGD Bron: rapportage vvg s 2012 (www.rivm.nl)
NVWA GGD Aantal meldingen 527 43 1 zieke 52% 0% 2-4 zieken 38% 45% 5-9 zieken 5% 20% >9 zieken 5% 35% Incubatietijd (mediaan) 27,5 uur 1 zieke 4 uur Groep 7 uur > 9 22 uur Pathogeen 14% 86% Salmonella 1% 26% Campylobacter 0% 30% C. perfringens 1% 2% B. cereus 1% 0% S. aureus 1% 0% Norovirus 5% 22%
Een uitbraak.. Samenwerken! S. Heidelberg KDVs Amsterdam e.o. Een ongeveer versie
4 juni 2 juni: 25/160; 2 ZH 2x per week 3 juni: 23/186; 1 ZH EZD 29 mei Salmonella?
5 juni 4+5 juni
4+5 juni
4+5 juni
1 e Outbreak Overleg 6 juni Monsters
2 e week Monsters Monsters
Ca. 4 outbreak overleggen S. Heidelberg Monsters S. Heidelberg maaltijd 26 mei 65 ziek 7 ZH 5 KDVs Persbericht Monsters
Aanverwante activiteiten Samenwerking RIVM Retrospectief brononderzoek Kennisvragen
Retrospectief onderzoek Vergelijken humane vs voedsel-isolaten Listeria: Serotypering Humaan Voedsel 4b 44% 1/2a 31% 69% 1/2b 16% 21% 3a 7% Bron: Friesema et al, Infectieziekten bulletin, jan. 2014
Retrospectief onderzoek Vergelijken humane vs voedsel-isolaten Listeria: Serotypering PFGE Bron: Friesema (RIVM)
Retrospectief onderzoek Vergelijken humane vs voedsel-isolaten Listeria: Serotypering PFGE Clusteranalyse Bron: Friesema (RIVM)
Retrospectief onderzoek Vergelijken humane vs voedsel-isolaten Listeria: Serotypering PFGE Clusteranalyse STEC: Serotypering Clusteranalyse?
Kennisvragen Whole Genome Sequencing STEC www.scientificamerican.com/ http://nbdabiomarkers.org/
Kennisvragen Whole Genome Sequencing STEC Nieuw EU beleid stx-genen aanhechtingsgenen O-type www.scientificamerican.com/ http://nbdabiomarkers.org/
Kennisvraag STEC STEC? Rund Schaap Varken Geit Vogels
HUS-associated E. coli Duitsland 15/41 (37%) www.husec.org Mellman 2008 Emerg Infect Dis 2008
STEC in NL 2012 2013 675 gerapporteerde infecties met isolaat
Bron: Eelco Franz (RIVM)
Bron: Eelco Franz (RIVM)
Bron: Eelco Franz (RIVM)
Bron: Eelco Franz (RIVM)
Take home NVWA: Voorkomen is beter dan genezen Inspecties + monstername Diagnostiek NVWA Bronopsporing Regulier surveillance onderzoek Kennisvragen
Dank voor de aandacht