Angry birds: uitbraak psittacose in een vogelopvang in Rotterdam

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Angry birds: uitbraak psittacose in een vogelopvang in Rotterdam"

Transcriptie

1 Angry birds: uitbraak psittacose in een vogelopvang in Rotterdam 12 juni 2014 Nancy Reedijk en Aimée Tjon-A-Tsien

2 Onder de indruk!

3 Even voorstellen

4 Disclosure (potentiële) Belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Geen Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk Geen Gemeente Rotterdam regulier salaris Geen Geen

5 Inhoud Psittacose en klachten Casus Aanpak Diagnostiek Resultaten Knelpunten Wat hielp.. Conclusie

6 Wat is psittacose? Ook: papagaaienziekte Infectieziekte door bacterie Chlamydophila psittaci die voorkomt bij vogels Vooral bij mensen die beroepshalve met vogels omgaan Ook bij hobbyhouders en bezoekers vogeltentoonstelling of vogelmarkt Incubatietijd: circa 10 dagen (1-4 weken) Besmettelijkheid: niet van mens-op-mens Ziekteverschijnselen: zéér variabel

7 Ziekteverschijnselen - Afwezig of zeer variabel - Mild griepachtig ziektebeeld met koorts, hevige hoofdpijn, spierpijn, hoesten, rillerigheid en zweten - Ernstig pneumonie of multi-orgaanfalen Behandeling: tijdig specifieke antibiotica! (Doxycycline) LCI Richtlijn Psittacose 2007

8 Transmissieroute Direct contact met vogels (aanhoesten/niezen) Inademen van besmette stofdeeltjes en druppels in de lucht uitgedroogde, besmette vogeluitwerpselen en vogelsnot en -oogvocht. schoonmaken van besmette vogelkooien vogeluitwerpselen kunnen tot wel 8 maanden besmettelijk blijven Komt voor onder verschillende soorten vogels

9 Casus Vogelopvang in Rotterdam Vangen ca wilde vogels op / jaar 108 medewerkers, op 3 na vrijwilligers meerderheid vogelcontact gezonde mensen leeftijdsmediaan: 40 opleidingsplek voor stagiaires dierverzorging Veel rondleidingen aan o.a. donateurs

10 Melding: zieken! 29 mei vrijwilliger met pneumonie, meer mensen met luchtwegklachten, allen werkzaam in de vogelopvang.. Juni steeds meer zieke vrijwilligers, ook een zieke eendjes bezorger 2 verdachte zieke vogels uiteenlopende klachten - 6 mensen pneumonie, 2 opnames ziekenhuis - hoesten, kortademig, zweten, rillingen, koorts, hoofdpijn, spierpijn, hevige nekpijn, vermoeidheid, malaise

11 Aanpak Hoofddoel: tijdige behandeling met geschikte antibiotica en diagnostiek! Case definitie? Literatuur onderzoek, overleg LCI en 3 MMB en > pneumonie, hoesten, benauwdheid, rillerig/koorts, griepachtige verschijnselen, hoofdpijn, spierpijn > Minimaal drie klachten óf koorts >38,5 graden én een andere klacht > Uitsluiten: Q-koorts, Influenza A en C. pneumoniae

12 Acties - Eerste week juni: gezamenlijke melding aan NVWA - Schriftelijk informeren medewerkers - Overleg met huisartsen en medisch specialisten - Diagnostiek - Geen rondleidingen tot nader orde - Extra aandacht voor hygiënemaatregelen op vogelopvang - Totaal drie werkbezoeken, 2 met NVWA

13 Diagnostiek Geen sensitieve en specifieke diagnostiek voor deze verwekker in een uitbraaksituatie! PCR Onderzoek keelswab of sputum Serologie 2-3 punts serologie nodig Keelswab/sputum en 1e bloedafname moet binnen 7-10 dgn na EZD Sputum lastig te verkrijgen zonder productieve hoest Liefst zelfde lab, zelfde methode, zelfde tijdsspanne..

14 Aantal personen Aantal zieken Zieke medewerkers vogelopvang periode tot (n=40) Ja Nee Eindtotaal Voldoet aan casedefinitie

15 Onderzoek 19 personen onderzocht 18 personen driepunts serologie 12 PCR op materiaal van diepe keelswab NVWA nam 30 cloaca-swabs, 6 mestmonsters behandelt aanwezige 250 vogels via het drinkwater Genotypering

16 Resultaat 8 (19) bewezen psittacose cases 6 serologisch 2 PCR Typering: genotype E/B 3 PCR + vogelmonsters Typering: genotype B Speelt snelheid inzet diagnostiek een rol? Binnen 10 dgn (10/19) 6+ Later dan 10 dgn (9/19) 2+

17 Aantal cases dat voldoet aan casedefinitie Voldoet aan casedefin Tijdslijn, eerste ziektedagen PCR positief 3 Serologie positief Datum eerste ziektedag

18 Knelpunten - Herkenning uitbraak en formuleren casedefinitie lastig - Geen accurate diagnostiek (tijdig, sensitief én specifiek) - Strakke coördinatie diagnostiek (soort en tijdspad)

19 Wat hielp.. Soepele samenwerking met vogelopvang Samenwerking met dierenarts vogelopvang Zéér enthousiaste medewerkers Inzet van de NVWA en laboratoria Advies van LCI Geen onrust, geen media aandacht

20 Voorlichting ter afsluiting Bij reinigen hokken en kooien van vogels: goed ventileren mondmasker gebruiken (FFP2, geen chirurgisch masker) stofjas en schort aan handschoenen spatbril (bij schoonmaak hokken en verzorgen zieke dieren) apart schoeisel verstuiving van stof en opgedroogde uitwerpselen voorkomen afval in daarvoor bestemde afvalbakken deponeren handen wassen met water en zeep Het liefst wegwerpmaterialen óf op 60 graden wasbaar

21

22 Vogelopvang

23 Opname

24

25 Conclusie Tijdige herkenning van psittacose en uitbraken Niemand overleden, wel ernstige zieken Geen snelle accurate diagnostiek voor clusters Bronopsporing is moeilijk Hygiëne maatregelen lastig te handhaven Multidisciplinaire samenwerking is de basis van goede bestrijding!

26 Dankwoord Vogelopvang Francisca Velkers NVWA en LCI Tjaco Ossewaarde en Oscar Pontesilli - Maasstad Ziekenhuis Edou Heddema-Orbis Medisch Centrum

27 Vragen?

H y g i ë n e r i c h t l i j n e n. Evenementen met dieren

H y g i ë n e r i c h t l i j n e n. Evenementen met dieren H y g i ë n e r i c h t l i j n e n Evenementen met dieren Versie 1.0 - augustus 2016 Zijn er dieren op het evenement? Dan kunnen er extra risico s zijn. Dieren kunnen namelijk allerlei ziekteverwekkers

Nadere informatie

Papegaaienziekte. (Psittacose) Informatie over de ziekte en de procedures van de NVWA voor vogelhouders en -handelaren

Papegaaienziekte. (Psittacose) Informatie over de ziekte en de procedures van de NVWA voor vogelhouders en -handelaren Papegaaienziekte (Psittacose) Informatie over de ziekte en de procedures van de NVWA voor vogelhouders en -handelaren Papegaaienziekte bij dieren De bacterie Chlamydia psittaci veroorzaakt papegaaienziekte

Nadere informatie

Brabant-Zuidoost. Zicht op Q-koorts. Ronald ter Schegget. arts infectieziektebestrijding. GGD Brabant-Zuidoost

Brabant-Zuidoost. Zicht op Q-koorts. Ronald ter Schegget. arts infectieziektebestrijding. GGD Brabant-Zuidoost Zicht op Q-koorts Ronald ter Schegget arts infectieziektebestrijding GGD Brabant-Zuidoost 1 Kernboodschap Q-koorts kunt u oplopen door het inademen van de bacterie. Wees alert op de verschijnselen van

Nadere informatie

Zicht op Q-koorts. Kernboodschap

Zicht op Q-koorts. Kernboodschap Zicht op Q-koorts Deze informatie is tot stand gekomen in samenwerking met het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu), diverse organisaties en beroepsgroepen. 1 Kernboodschap Q-koorts kunt

Nadere informatie

INFECTIEZIEKTEBESTRIJDING

INFECTIEZIEKTEBESTRIJDING INFECTIEZIEKTEBESTRIJDING FACTSHEET 2016 VOORWOORD WIE ZIJN WIJ? De afdeling algemene Infectieziektebestrijding (IZB) van GGD Hollands Noorden houdt zich bezig met het opsporen van infectieziekten om verspreiding

Nadere informatie

(Ziek van) Besmette levensmiddelen, wat nu?

(Ziek van) Besmette levensmiddelen, wat nu? (Ziek van) Besmette levensmiddelen, wat nu? Ife Slegers Fitz-James Expertisecentrum Voedselvergiftiging Alimentair Consulent Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Complicaties bij griep. Nicole Kraaijvanger, SEH-arts KNMG Rijnstate

Complicaties bij griep. Nicole Kraaijvanger, SEH-arts KNMG Rijnstate Complicaties bij griep Nicole Kraaijvanger, SEH-arts KNMG Rijnstate (Potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium

Nadere informatie

Griep (influenza) Maatregelen bij besmetting

Griep (influenza) Maatregelen bij besmetting Griep (influenza) Maatregelen bij besmetting Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U bent opgenomen in ons ziekenhuis en heeft van uw arts gehoord dat u (mogelijk)

Nadere informatie

Sepsis in de huisartsenpraktijk. Feike Loots Arts-onderzoeker IQ healthcare, Radboudumc

Sepsis in de huisartsenpraktijk. Feike Loots Arts-onderzoeker IQ healthcare, Radboudumc Sepsis in de huisartsenpraktijk Feike Loots Arts-onderzoeker IQ healthcare, Radboudumc Disclosure belangenverstrengeling voor de sprekers van de AZO scholingsavond (Potentiële) belangenverstrengeling Voor

Nadere informatie

Maatregelen voor (verdachte) patiënten en contacten MERS-CoV Versie juli 2013

Maatregelen voor (verdachte) patiënten en contacten MERS-CoV Versie juli 2013 Maatregelen voor (verdachte) patiënten en contacten MERS-CoV Versie 2.0 2 juli 2013 Versiebeheer Versie 1.0 24 mei 2013 Versie 2.0 2 juli 2013 Belangrijkste aanpassingen: opname meldingscriteria, aanpassing

Nadere informatie

Wat is Legionella? Legionella heeft een voorkeur voor temperaturen van C (onder 20 C overleeft de bacterie; boven 50 C sterft deze af)

Wat is Legionella? Legionella heeft een voorkeur voor temperaturen van C (onder 20 C overleeft de bacterie; boven 50 C sterft deze af) Wat is Legionella? Legionella is een bacterie Legionella komt voor in water en vochtige bodem Legionella heeft een voorkeur voor temperaturen van 20-50 C (onder 20 C overleeft de bacterie; boven 50 C sterft

Nadere informatie

Protocol Ebola. Doel Preventie van besmetting met het Ebola virus.

Protocol Ebola. Doel Preventie van besmetting met het Ebola virus. Doel Preventie van besmetting met het virus. Toepassingsgebied Iedere telefonische melding koorts, algehele malaise al dan niet in combinatie met bloedingen, in combinatie met verblijf West-Afrika korter

Nadere informatie

BRMO - Verpleeg/verzorging/kleinschalig wonen - Openbare gezondheidszorg

BRMO - Verpleeg/verzorging/kleinschalig wonen - Openbare gezondheidszorg BRMO 8 september 2014 BRMO - Verpleeg/verzorging/kleinschalig wonen - Openbare gezondheidszorg Ron de Groot Deskundige Infectiepreventie Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Legionella pneumophila (veteranenziekte)

Legionella pneumophila (veteranenziekte) Legionella pneumophila (veteranenziekte) Inleiding De legionella-uitbraak in 1999 op de bloemententoonstelling in Bovenkarspel was voor de overheid aanleiding om maatregelen te nemen om een nieuwe uitbraak

Nadere informatie

Norovirus Help mee het Norovirus te bestrijden

Norovirus Help mee het Norovirus te bestrijden Norovirus Help mee het Norovirus te bestrijden Afdeling infectiepreventie Onlangs is bij u het Norovirus geconstateerd. Deze folder geeft u informatie over dit virus. Bovendien leest u welke maatregelen

Nadere informatie

Informatie voor veehouders en medewerkers van bedrijven waar Q-koorts is vastgesteld

Informatie voor veehouders en medewerkers van bedrijven waar Q-koorts is vastgesteld Informatie voor veehouders en medewerkers van bedrijven waar Q-koorts is vastgesteld Inleiding U krijgt deze informatie omdat er door het tankmelkonderzoek Q-koorts is vastgesteld op uw bedrijf of omdat

Nadere informatie

Huisartsen & Dierenartsen Samen Werken aan Zoönosen & Antibioticareductie. Theo Verheij, huisarts David Speksnijder, dierenarts

Huisartsen & Dierenartsen Samen Werken aan Zoönosen & Antibioticareductie. Theo Verheij, huisarts David Speksnijder, dierenarts Huisartsen & Dierenartsen Samen Werken aan Zoönosen & Antibioticareductie Theo Verheij, huisarts David Speksnijder, dierenarts Disclosure belangen sprekers (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Informatie voor veehouders en medewerkers van bedrijven waar Q-koorts is vastgesteld

Informatie voor veehouders en medewerkers van bedrijven waar Q-koorts is vastgesteld Informatie voor veehouders en medewerkers van bedrijven waar Q-koorts is vastgesteld Inleiding U krijgt deze informatie omdat er door tankmelkonderzoek Q-koorts is vastgesteld op uw bedrijf of omdat u

Nadere informatie

Infectiepreventie regio. i t Anja Schreijer, MD, PhD IVVU 16 september 2014 Arts Maatschappij & Gezondheid GGD regio Utrecht

Infectiepreventie regio. i t Anja Schreijer, MD, PhD IVVU 16 september 2014 Arts Maatschappij & Gezondheid GGD regio Utrecht Infectiepreventie regio Utrecht: casus antibioticaresistentie i t Anja Schreijer, MD, PhD IVVU 16 september 2014 j j,, p Arts Maatschappij & Gezondheid GGD regio Utrecht Disclosure Belangenverstrengeling:

Nadere informatie

MRSA: uitleg en isolatiemaatregelen

MRSA: uitleg en isolatiemaatregelen MRSA: uitleg en isolatiemaatregelen U heeft van uw arts gehoord dat u (mogelijk) drager bent van de ziekenhuisbacterie MRSA. De afkorting MRSA staat voor de naam van de bacterie: Methicilline Resistente

Nadere informatie

Infectieziektebestrijding elke dag anders!

Infectieziektebestrijding elke dag anders! Infectieziektebestrijding elke dag anders! Ronald ter Schegget Arts infectieziekten 29 GGD en Algemene Infectieziekten Bestrijding Surveillance Meldingsplichtige infectieziekten Bron- en contactonderzoek

Nadere informatie

Transmissie. Nieuwsbrief voor huisartsen. Voorwoord. Inhoud. GGD IJsselland - september 2014

Transmissie. Nieuwsbrief voor huisartsen. Voorwoord. Inhoud. GGD IJsselland - september 2014 GGD IJsselland - september 2014 Voorwoord Inhoud Transmissie Nieuwsbrief voor huisartsen MERS Aanpassing regeling soazorg Partnerwaarschuwing soa Kinkhoest Doorverwijzing door jeugdarts Wel klachten, geen

Nadere informatie

Griep (influenza) Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!

Griep (influenza) Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Griep (influenza) De arts vermoedt dat u een griepvirus heeft. U wordt hiervoor op de Spoedeisende Hulp of polikliniek al onderzocht. Om te voorkomen dat u andere personen besmet met het griepvirus wordt

Nadere informatie

Ebola. Chantal Bleeker-Rovers Internist-infectioloog/acuut geneeskundige

Ebola. Chantal Bleeker-Rovers Internist-infectioloog/acuut geneeskundige Ebola Chantal Bleeker-Rovers Internist-infectioloog/acuut geneeskundige (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Geen Geen Sponsoring of onderzoeksgeld

Nadere informatie

HBV-vaccinatieprogramma voor risicogroepen

HBV-vaccinatieprogramma voor risicogroepen HBV-vaccinatieprogramma voor risicogroepen Hans van den Kerkhof Paul van Beek Anouk Urbanus Landelijke Coördinatie Infectieziekte (LCI) Centrum Infectieziektebestrijding RIVM 1 Disclosure belangen Hans

Nadere informatie

Kenmerk: AGZUIT/12046/ms Datum: 29 maart 2010 Behandeld door: C. Wijkmans Onderwerp: Q-koorts, stand van zaken

Kenmerk: AGZUIT/12046/ms Datum: 29 maart 2010 Behandeld door: C. Wijkmans   Onderwerp: Q-koorts, stand van zaken Aan geadresseerde Kenmerk: AGZUIT/12046/ms Datum: 29 maart 2010 Behandeld door: C. Wijkmans E-mail: infectieziekten@ggdhvb.nl Onderwerp: Q-koorts, stand van zaken Geachte collega, Via deze brief brengen

Nadere informatie

Peter Jacobs. BRMO in de GGD-praktijk, wat kan men van de GGD verwachten

Peter Jacobs. BRMO in de GGD-praktijk, wat kan men van de GGD verwachten Peter Jacobs BRMO in de GGD-praktijk, wat kan men van de GGD verwachten Peter Jacobs 28 jan 2014 Disclosure belangen P. Jacobs (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties

Nadere informatie

MUIZ 2.0. softwareontwikkelaar, alg. directeur. projectteam MUIZ, MPH. Hélène de Groot projectteam MUIZ, secretaris. projectteam MUIZ ZHZ

MUIZ 2.0. softwareontwikkelaar, alg. directeur. projectteam MUIZ, MPH. Hélène de Groot projectteam MUIZ, secretaris. projectteam MUIZ ZHZ MUIZ 2.0 Ranshuijsen van Loon GGD Rotterdam-Rijnmond GGD Zuid-Holland Zuid Rim Ranshuijsen softwareontwikkelaar, alg. directeur Nancy Reedijk projectteam MUIZ, MPH Hélène de Groot projectteam MUIZ, secretaris

Nadere informatie

Bijwerkingen onderzoek binnen het RVP: van melding tot aanpassing. Jeanet Kemmeren Epidemiologie en Surveillance

Bijwerkingen onderzoek binnen het RVP: van melding tot aanpassing. Jeanet Kemmeren Epidemiologie en Surveillance Bijwerkingen onderzoek binnen het RVP: van melding tot aanpassing Jeanet Kemmeren Epidemiologie en Surveillance Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk

Nadere informatie

MERS-CoV (Middle East Respiratory Syndrome)

MERS-CoV (Middle East Respiratory Syndrome) MERS-CoV, versie 6 (PDF aangemaakt op: 12-3-2019) EPI-azc lblmerscontact1 MERSCrit1a Indien de patiënt een asielzoeker betreft worden data doorgeven aan GGD GHOR Nederland. Contactpersoon: Rianne van Gageldonk-Lafeber

Nadere informatie

Diagnostiek voor bronopsporing bij voedselinfecties of - vergiftigingen

Diagnostiek voor bronopsporing bij voedselinfecties of - vergiftigingen Diagnostiek voor bronopsporing bij voedselinfecties of - vergiftigingen Aarieke de Jong Expertisecentrum Voedselvergiftiging Alimentair consulent 1 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Infectieziektebestrijding en de rol van arboprofessionals

Infectieziektebestrijding en de rol van arboprofessionals Infectieziektebestrijding en de rol van arboprofessionals Karin Heimeriks, Arbeidshygiënist, Centrum Infectieziektebestrijding, RIVM 1 14 april 2011 Wat kunnen jullie verwachten? Infectieziektebestrijding

Nadere informatie

Psittacose, versie 16 (PDF aangemaakt op: ) Alleen melden indien voldaan wordt aan bovenstaand meldingscriterium. Melding ontvangen op GGD:

Psittacose, versie 16 (PDF aangemaakt op: ) Alleen melden indien voldaan wordt aan bovenstaand meldingscriterium. Melding ontvangen op GGD: Psittacose, versie 16 (PDF aangemaakt op: 29-1-2018) lblmeldcrit lblmeldcritorni1 A. MELDINGSCRITERIUM Een patiënt met een PCR positief voor C. psittaci-dna van een respiratoir monster, bloed, serum of

Nadere informatie

Hoesten, niezen en neus snuiten in papieren zakdoekje. Zakdoekje direct weggooien. Handen wassen met water en zeep. ZO HOUDEN WE GRIP OP GRIEP

Hoesten, niezen en neus snuiten in papieren zakdoekje. Zakdoekje direct weggooien. Handen wassen met water en zeep. ZO HOUDEN WE GRIP OP GRIEP Hoesten, niezen en neus snuiten in papieren zakdoekje. Zakdoekje direct weggooien. Handen wassen met water en zeep. ZO HOUDEN WE GRIP OP GRIEP Lees deze brochure aandachtig. In deze brochure staat praktische

Nadere informatie

De deskundige infectiepreventie, onmisbaar in de strijd tegen antibioticaresistentie

De deskundige infectiepreventie, onmisbaar in de strijd tegen antibioticaresistentie De deskundige infectiepreventie, onmisbaar in de strijd tegen antibioticaresistentie Disclosure slide (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring

Nadere informatie

TBC (OF TUBERCULOSE)

TBC (OF TUBERCULOSE) TBC (OF TUBERCULOSE) Wat is TBC of tuberculose? TBC of tuberculose is een besmettelijke ziekte die wordt veroorzaakt door de tuberkelbacterie of de bacil van Koch. De meest voorkomende vorm is longtuberculose.

Nadere informatie

Bijlage 4. Praktische uitwerking vervoer van (verdachte) ebola/marburgpatie nten

Bijlage 4. Praktische uitwerking vervoer van (verdachte) ebola/marburgpatie nten Bijlage 4. Praktische uitwerking vervoer van (verdachte) ebola/marburgpatie nten (= aanvulling/verduidelijking op het Landelijk Protocol Ambulancezorg 7.2 & 8 en de Hygiënerichtlijnen voor ambulancediensten)

Nadere informatie

LONGGENEESKUNDE. Longontsteking BEHANDELING

LONGGENEESKUNDE. Longontsteking BEHANDELING LONGGENEESKUNDE Longontsteking BEHANDELING Longontsteking U bent in het ziekenhuis opgenomen vanwege een longontsteking. Maar wat is dat precies en wat kunnen we ertegen doen? In deze folder vindt u de

Nadere informatie

adviezen hernia-operatie ZorgSaam

adviezen hernia-operatie ZorgSaam adviezen longontsteking na een hernia-operatie ZorgSaam 1 2 LONGONTSTEKING (PNEUMONIE) Inleiding Een longontsteking is een infectie van de longblaasjes en het omliggende weefsel, veroorzaakt door micro-organismen.

Nadere informatie

Nederlands Centrum voor Beroepsziekten. Informatiemap Leptospirosen. Map voor professionals. A.P. Nauta, bedrijfsarts juli 1997 ACHTERGROND DIAGNOSE

Nederlands Centrum voor Beroepsziekten. Informatiemap Leptospirosen. Map voor professionals. A.P. Nauta, bedrijfsarts juli 1997 ACHTERGROND DIAGNOSE Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Informatiemap Leptospirosen Map voor professionals A.P. Nauta, bedrijfsarts juli 1997 ACHTERGROND DIAGNOSE PREVENTIE Referenties en nuttige adressen ACHTERGROND Inleiding

Nadere informatie

Informatie over het norovirus

Informatie over het norovirus Informatie over het norovirus 2 Net als in andere Nederlandse ziekenhuizen en zorginstellingen komt er in het Ommelander Ziekenhuis Groningen af en toe buikgriep onder patiënten voor. Vaak is het norovirus

Nadere informatie

WELKOM. Dagvoorzitter Peter van Rijn. Symposium 30 juni 2017 Regionaal Meldpunt voor Uitbraken van Infectieziekten & BRMO. GGD Rotterdam-Rijnmond

WELKOM. Dagvoorzitter Peter van Rijn. Symposium 30 juni 2017 Regionaal Meldpunt voor Uitbraken van Infectieziekten & BRMO. GGD Rotterdam-Rijnmond WELKOM Dagvoorzitter Peter van Rijn Symposium 30 juni 2017 Regionaal Meldpunt voor Uitbraken van Infectieziekten & BRMO GGD Rotterdam-Rijnmond Programma Ochtend 10.15 In gesprek met bestuurders Presentatie

Nadere informatie

INFECTIEPREVENTIE. Norovirus (buikgriepvirus)

INFECTIEPREVENTIE. Norovirus (buikgriepvirus) INFECTIEPREVENTIE Norovirus (buikgriepvirus) Norovirus (buikgriepvirus) In deze folder vindt u als patiënt of bezoeker informatie over het norovirus. U leest wat de maatregelen zijn als u een afdeling

Nadere informatie

Diagnostiek van COPD: van spirometrie tot ziektelastmeter. Hanneke de Jong Meriam van der Zon Guus van der Meijden

Diagnostiek van COPD: van spirometrie tot ziektelastmeter. Hanneke de Jong Meriam van der Zon Guus van der Meijden Diagnostiek van COPD: van spirometrie tot ziektelastmeter Hanneke de Jong Meriam van der Zon Guus van der Meijden Disclosure belangen sprekers (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Verpleging in isolatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Verpleging in isolatie PATIËNTEN INFORMATIE Verpleging in isolatie 2 PATIËNTENINFORMATIE Algemeen U bent opgenomen, of uw naaste is opgenomen, in het Maasstad Ziekenhuis en wordt in isolatie verpleegd. U bent door uw behandelend

Nadere informatie

SAMENWERKEN BIJ ASPECIFIEKE LAGE RUGKLACHTEN

SAMENWERKEN BIJ ASPECIFIEKE LAGE RUGKLACHTEN SAMENWERKEN BIJ ASPECIFIEKE LAGE RUGKLACHTEN Een gezamenlijke nascholing voor huisartsen, bedrijfsartsen en fysiotherapeuten December 2014 Arnela Suman a.suman@vumc.nl 020-4445945 DISCLOSURE BELANGEN Drs.

Nadere informatie

Informatieblad MERS. Middle East Respiratory Syndromeconoravirus

Informatieblad MERS. Middle East Respiratory Syndromeconoravirus Informatieblad MERS Middle East Respiratory Syndromeconoravirus MERS - Middle East Respiratory Syndrome-coronavirus Het Middle East Respiratory Syndrome-coronavirus (MERS-CoV) is een vrij nieuw type coronavirus

Nadere informatie

INFECTIEZIEKTEBESTRIJDING

INFECTIEZIEKTEBESTRIJDING INFECTIEZIEKTEBESTRIJDING FACTSHEET 2015 CASUS: SCHOOLUITJE ZORGBOERDERIJ WIE ZIJN WIJ? De afdeling algemene Infectieziektebestrijding (IZB) van GGD Hollands Noorden houdt zich bezig met het opsporen van

Nadere informatie

EBOLAPROTOCOL AMBULANCEZORG NEDERLAND. En regionale toevoegingen

EBOLAPROTOCOL AMBULANCEZORG NEDERLAND. En regionale toevoegingen EBOLAPROTOCOL AMBULANCEZORG NEDERLAND En regionale toevoegingen de belangrijkste informatie voorop Hoe raak je besmet met het EBOLA virus?: Direct contact met: Lichaamsvloeistoffen van (al dan niet overleden)

Nadere informatie

Nieuwsbrief oktober 2010

Nieuwsbrief oktober 2010 Nieuwsbrief oktober 2010 Surveillance Netwerk Eerste Lijn gericht op Q-koorts (SNEL-Q) Registratietermijn afgelopen Tot 1 oktober was het mogelijk om patiënten met een lage luchtweginfectie te registreren

Nadere informatie

De Q koorts epidemie in Nederland

De Q koorts epidemie in Nederland De Q koorts epidemie in Nederland Coxiella burnetii Wim van der Hoek, artsepidemioloog, Centrum Infectieziektebestrijding 1 Huisarts Herpen Toename Q koorts? Microbioloog Huisarts Sint Oedenrode Mei Juni

Nadere informatie

Tuberculose. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!

Tuberculose. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Tuberculose Bij u is tuberculose vastgesteld. In deze folder vindt u informatie over deze ziekte en de behandeling. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Wat is tuberculose? Tuberculose,

Nadere informatie

Disclosure slide: Geen (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties Sponsoring of onderzoeksgeld.

Disclosure slide: Geen (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties Sponsoring of onderzoeksgeld. Disclosure slide: Disclosure belangen spreker Geen (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties Sponsoring of onderzoeksgeld Nee Geen Geen Honorarium of andere (financiële)

Nadere informatie

Onderstaand stappenplan kan als raamwerk dienen bij uw eigen voorbereidingen op een mogelijk ebola contact in uw praktijk/post.

Onderstaand stappenplan kan als raamwerk dienen bij uw eigen voorbereidingen op een mogelijk ebola contact in uw praktijk/post. LS, Onderstaand stappenplan kan als raamwerk dienen bij uw eigen voorbereidingen op een mogelijk ebola contact in uw praktijk/post. Het verdient aanbeveling om dit stappenplan aan te passen aan uw eigen

Nadere informatie

Klaar voor een grieppandemie. Continuïteitsplan

Klaar voor een grieppandemie. Continuïteitsplan Klaar voor een grieppandemie Continuïteitsplan Inleiding Tijdens een grieppandemie (zie bijlage 1) kan de continuïteit van het onderwijs ern de bedrijfsvoering van MOVARE * onder druk komen te staan. Mogelijk

Nadere informatie

SAMENWERKEN BIJ ASPECIFIEKE LAGE RUGKLACHTEN

SAMENWERKEN BIJ ASPECIFIEKE LAGE RUGKLACHTEN SAMENWERKEN BIJ ASPECIFIEKE LAGE RUGKLACHTEN Een gezamenlijke nascholing voor huisartsen, bedrijfsartsen en fysiotherapeuten December 2014 Arnela Suman a.suman@vumc.nl 020-4445945 DISCLOSURE BELANGEN Drs.

Nadere informatie

Vraag en Antwoord NDM Klebsiella Pneumoniae Voor aanvullingen zie onderaan, laatste update 18 december 2015

Vraag en Antwoord NDM Klebsiella Pneumoniae Voor aanvullingen zie onderaan, laatste update 18 december 2015 Vraag en Antwoord NDM Klebsiella Pneumoniae Voor aanvullingen zie onderaan, laatste update 18 december 2015 Algemene vragen 1 Wat is BRMO? BRMO is de afkorting van Bijzonder Resistent Micro-organisme.

Nadere informatie

Bijlage 3. Monitoring contacten ebola- of marburgpatie nt

Bijlage 3. Monitoring contacten ebola- of marburgpatie nt Bijlage 3. Monitoring contacten ebola- of marburgpatie nt Contacten van een patiënt met een ebola- of marburginfectie staan onder controle van de GGD, de afdeling infectiepreventie of de bedrijfsgeneeskundige

Nadere informatie

Veelgestelde vragen en antwoorden

Veelgestelde vragen en antwoorden Veelgestelde vragen en antwoorden Vraag Wat zijn de symptomen van legionella? Antwoord De meeste mensen worden na blootstelling aan deze bacterie niet ziek. Als er wel ziekteverschijnselen optreden gebeurt

Nadere informatie

Vragen en antwoorden over ebola

Vragen en antwoorden over ebola Vragen en antwoorden over ebola 2 oktober 2014 Wat is ebola? Het ebolavirus veroorzaakt een zeldzame maar zeer ernstige infectieziekte die in Afrika voorkomt. De ziekteverschijnselen zijn: hoge koorts,

Nadere informatie

Legionella pneumophila. S.G.S Vreden, MD, PhD

Legionella pneumophila. S.G.S Vreden, MD, PhD Legionella pneumophila S.G.S Vreden, MD, PhD Legionella pneumophila, established in 1976 Legionella is een aerobe, gram negatieve bacterie Familie Legionellaceae heeft 50 species, met ruim 70 serogroups.

Nadere informatie

SARS, Severe Acute Respiratory Syndrome, versie 11 april 2003

SARS, Severe Acute Respiratory Syndrome, versie 11 april 2003 SARS, Severe Acute Respiratory Syndrome, versie 11 april 2003 1. Algemeen Op 13 maart 2003 sloeg de WHO wereldwijd alarm in verband met meerdere gevallen van atypische pneumonie met een onbekende verwekker

Nadere informatie

RIVM regioproject: Thuiszorg en antibioticaresistentie

RIVM regioproject: Thuiszorg en antibioticaresistentie RIVM regioproject: Thuiszorg en antibioticaresistentie AMPHI ARENA, 3 april 2018 Maarten van Mourik, deskundige infectiepreventie Disclosure belangen spreker Geen (potentiële) belangenverstrengeling Voor

Nadere informatie

Community-acquired pneumonie. Kliniek, verwekkersen antibioticabeleid. Michiel Bos(huisarts) en Sunita Paltansing/Elise Kraan. (artsen-microbioloog)

Community-acquired pneumonie. Kliniek, verwekkersen antibioticabeleid. Michiel Bos(huisarts) en Sunita Paltansing/Elise Kraan. (artsen-microbioloog) Community-acquired pneumonie Kliniek, verwekkersen antibioticabeleid Michiel Bos(huisarts) en Sunita Paltansing/Elise Kraan (artsen-microbioloog) DUO dagen 2014 Casus: 53-jarige vrouw Anamnese: Meer daneenweek

Nadere informatie

Wat is een MRSA-bacterie en welke behandeling is mogelijk?

Wat is een MRSA-bacterie en welke behandeling is mogelijk? Wat is een MRSA-bacterie en welke behandeling is mogelijk? Inleiding Tijdens uw behandeling op de polikliniek of opname in de Ommelander Ziekenhuis Groep locatie Delfzicht worden extra maatregelen toegepast

Nadere informatie

Influenza et al. bij ouderen

Influenza et al. bij ouderen Influenza et al. bij ouderen Adam Meijer Deelnemersdag SNIV 2012 28 september 2012, Driebergen 1 28 september 2012 Onderwerpen Monsterafname Overzicht resultaten influenzaseizoen 2011/2012 Belang rhinovirus

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker

Disclosure belangen spreker Effectiveness of case management in the reduction of COPD re-admissions: results of a pilot study Annelies E. van Eeden, Ingrid van de Poll, Gertrud van Vulpen, Tim Roldaan, Wies Wagenaar, Melinde Boland,

Nadere informatie

Nieuwsbrief nummer 1: week 34 - schooljaar 2009-2010

Nieuwsbrief nummer 1: week 34 - schooljaar 2009-2010 Nieuwsbrief nummer 1: week 34 - schooljaar 2009-2010 De kop is eraf!!! Gisteren hebben we een gezellige feestdag gehad met prachtig weer. Samen met de feestcommissie hadden we allerlei activiteiten uitgewerkt

Nadere informatie

STIP symposium kwetsbare ouderen

STIP symposium kwetsbare ouderen STIP symposium kwetsbare ouderen Workshop: BRMO, vervelende overlast of grote bedreiging? 10 Februari 2017 Suzanne Lans, specialist ouderengeneeskunde, Axioncontinu www.axioncontinu.nl Roel Lagendijk,

Nadere informatie

Infectiepreventie bij medicatietoediening. Jan Klein

Infectiepreventie bij medicatietoediening. Jan Klein Infectiepreventie bij medicatietoediening Jan Klein DISCLOSURE SLIDE (potentiële) belangenverstrengeling Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Welkom op de quarantaineafdeling

Patiënteninformatie. Welkom op de quarantaineafdeling Patiënteninformatie Welkom op de quarantaineafdeling Inhoud Inhoud... 2 Inleiding... 3 Wat is isolatie?... 3 Welke isolatiemaatregelen zijn er?... 4 Waarom moet ik naar een quarantaineafdeling?... 5 Mag

Nadere informatie

Pneumonie. Corine Martens, huisarts Gregor Mannes, longarts

Pneumonie. Corine Martens, huisarts Gregor Mannes, longarts Pneumonie Corine Martens, huisarts Gregor Mannes, longarts Casus 1 Hr. E, 63 jaar VG: copd en longca Med: spiriva. Onwelwording Ambu: goed aanspreekbaar, Duizelig, verder geen klachten RR 170/105, glu

Nadere informatie

LEGIONELLA overzicht met feiten en cijfers. Drs. Hans Schoon OMEGAM-Water

LEGIONELLA overzicht met feiten en cijfers. Drs. Hans Schoon OMEGAM-Water LEGIONELLA overzicht met feiten en cijfers Drs. Hans Schoon OMEGAM-Water Onderwerpen Wat weten we van Legionella Meldingen Legionellose Bronopsporing patiënten Besmettingen leidingwater Praktijk 18 jaar

Nadere informatie

Bronchiolitis bij kinderen

Bronchiolitis bij kinderen Kindergeneeskunde Bronchiolitis bij kinderen i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Uw kind is opgenomen in het ziekenhuis omdat het een ontsteking van de kleine luchtwegen heeft. Lang niet

Nadere informatie

Hoe kan ik legionella voorkomen?

Hoe kan ik legionella voorkomen? Stichting Veteranenziekte Hoe kan ik legionella voorkomen? Informatie over de veteranenziekte en praktische tips om besmetting te voorkomen Legionella en haar verschijnselen Wat houdt de ziekte in? De

Nadere informatie

maatregelen bij (verdachte) patie nten en contacten

maatregelen bij (verdachte) patie nten en contacten Richtlijn MERS-CoV: maatregelen bij (verdachte) patie nten en contacten Versie 3.4, 15 september 2016 Versiebeheer Versie 1.0 24 mei 2013 Versie 2.0 2 juli 2013 Versie 2.1 22 juli 2013 Versie 2.2 6 aug

Nadere informatie

BRMO/MRSA BESMETTING informatie voor cliënten en familie

BRMO/MRSA BESMETTING informatie voor cliënten en familie BRMO/MRSA BESMETTING informatie voor cliënten en familie Bijzonder Resistente Micro-Organismen Bij u is aangetoond dat u een Bijzonder Resistent Micro-Organisme heeft. In deze folder leest u algemene

Nadere informatie

BRMO/MRSA BESMETTING informatie voor cliënten en familie

BRMO/MRSA BESMETTING informatie voor cliënten en familie BRMO/MRSA BESMETTING informatie voor cliënten en familie Bijzonder Resistente Micro-Organismen Bij u is aangetoond dat u een Bijzonder Resistent Micro-Organisme heeft. In deze folder leest u algemene informatie

Nadere informatie

Legionella. Annemarie Essink Longziekten 05-03-2014

Legionella. Annemarie Essink Longziekten 05-03-2014 Legionella Annemarie Essink Longziekten 05-03-2014 Indeling Historie Epidemiologie en pathogenese Klinische presentatie en beloop Microbiologische diagnose Behandeling Maatregelen naar aanleiding van een

Nadere informatie

Infectiepreventie. Noro-virus. www.catharinaziekenhuis.nl

Infectiepreventie. Noro-virus. www.catharinaziekenhuis.nl Infectiepreventie Noro-virus www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl INF004 / Noro-virus / 27-03-2014 2 Noro-virus U bent opgenomen in het Catharina

Nadere informatie

Bronchiolitis bij kinderen. Ontsteking van de kleine luchtwegen

Bronchiolitis bij kinderen. Ontsteking van de kleine luchtwegen Bronchiolitis bij kinderen Ontsteking van de kleine luchtwegen Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Uw kind is opgenomen in het ziekenhuis, omdat het een ontsteking

Nadere informatie

Heropsporing regio Arnhem: wat hebben we bereikt? Kirsten Wevers arts infectieziektenbestrijding i.o. GGD Gelderland-Midden

Heropsporing regio Arnhem: wat hebben we bereikt? Kirsten Wevers arts infectieziektenbestrijding i.o. GGD Gelderland-Midden Heropsporing regio Arnhem: wat hebben we bereikt? Kirsten Wevers arts infectieziektenbestrijding i.o. GGD Gelderland-Midden Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

De antwoorden op deze vragenlijst worden anoniem in een databestand geregistreerd.

De antwoorden op deze vragenlijst worden anoniem in een databestand geregistreerd. GGD nr: 10-76- OSIRIS nr: Q-koorts vragenlijst De antwoorden op deze vragenlijst worden anoniem in een databestand geregistreerd. Algemeen 1. Datum waarop deze vragenlijst wordt ingevuld: (dd/mm/jjjj)

Nadere informatie

Registratieprotocol incidentiemeting Surveillance Netwerk Infectieziekten Verpleeghuizen (SNIV)

Registratieprotocol incidentiemeting Surveillance Netwerk Infectieziekten Verpleeghuizen (SNIV) Registratieprotocol incidentiemeting Surveillance Netwerk Infectieziekten Verpleeghuizen (SNIV) A. van Leeuwenhoeklaan 9 3721 MA Bilthoven Postbus 1 3720 BA Bilthoven www.rivm.nl T 030 274 91 11 F 030

Nadere informatie

Een legionella-infectie als vakantiesouvenir

Een legionella-infectie als vakantiesouvenir Een legionella-infectie als vakantiesouvenir TALD: Travel Associated Legionnaires Disease reisgerelateerde legionella 1 Symposium Legionella en klare taal 12 mei 2014 Programma 1. Even opfrissen 2. Van

Nadere informatie

Juridische grenzen van de POH GGZ en huisarts. Mr. C.D. Wallis Msc. (Kees Wallis Drs. I.A. de Vries (Ietje de Vries)

Juridische grenzen van de POH GGZ en huisarts. Mr. C.D. Wallis Msc. (Kees Wallis Drs. I.A. de Vries (Ietje de Vries) Juridische grenzen van de POH GGZ en huisarts Mr. C.D. Wallis Msc. (Kees Wallis Drs. I.A. de Vries (Ietje de Vries) Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

31ste LVO Congres Doelen stellen. Voor professionele nieuwsgierigheid in het beroepsonderwijs.

31ste LVO Congres Doelen stellen. Voor professionele nieuwsgierigheid in het beroepsonderwijs. 31ste LVO Congres 2017 Doelen stellen Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Geen / zie hieronder Bedrijfsnamen Sponsoring

Nadere informatie

Tele-ARENA (Telefonisch Aangenaam Refereren En Netwerken AMPHI) Zoönose onderzoek

Tele-ARENA (Telefonisch Aangenaam Refereren En Netwerken AMPHI) Zoönose onderzoek Tele-ARENA (Telefonisch Aangenaam Refereren En Netwerken AMPHI) Zoönose onderzoek Alma Tostmann Epidemioloog @ Academische Werkplaats AMPHI Afdeling Eerstelijnsgeneeskunde, Radboud universitair medisch

Nadere informatie

IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK

IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK 29 en 30 januari 2015 te Papendal KADERHUISARTS SCHAKEL TUSSEN WETENSCHAP EN PRAKTIJK Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Onze pappa kreeg een ongeluk in zijn hoofd. presentatie symposium Het Venijn zit in de staart Thema: Family Matters - 11 april 2017

Onze pappa kreeg een ongeluk in zijn hoofd. presentatie symposium Het Venijn zit in de staart Thema: Family Matters - 11 april 2017 Onze pappa kreeg een ongeluk in zijn hoofd presentatie symposium Het Venijn zit in de staart Thema: Family Matters - 11 april 2017 familie Kingma Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling:

Nadere informatie

2.1. Hoe kan tbc worden voorkomen? Het is belangrijk dat mensen met besmettelijke tbc zo snel mogelijk worden opgespoord en behandeld.

2.1. Hoe kan tbc worden voorkomen? Het is belangrijk dat mensen met besmettelijke tbc zo snel mogelijk worden opgespoord en behandeld. Tuberculose Inleiding U ontvangt deze folder omdat u mogelijk tuberculose (ook wel tbc genoemd) heeft. In deze folder kunt u meer lezen over tbc zoals wat het is, hoe het wordt vastgesteld en welke behandeling

Nadere informatie

Zorgstandaard licht traumatisch hersenletsel

Zorgstandaard licht traumatisch hersenletsel Zorgstandaard licht traumatisch hersenletsel Disclosure Disclosure belangenspreker (potentiële) Belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven1 Sponsoring of onderzoeksgeld2

Nadere informatie

Maatregelen bij Bijzonder Resistent Microorganismen

Maatregelen bij Bijzonder Resistent Microorganismen BRMO en isolatie Maatregelen bij Bijzonder Resistent Microorganismen Deze folder geeft u informatie over bijzonder resistente microorganismen (BRMO) en de extra maatregelen die binnen het Laurentius Ziekenhuis

Nadere informatie

Informatiedossier Q-koorts. Alfons Olde Loohuis

Informatiedossier Q-koorts. Alfons Olde Loohuis Informatiedossier Q-koorts Alfons Olde Loohuis 1. Q-koorts Q-koorts wordt veroorzaakt door de bacterie Coxiella burnetii. Q-koorts is een zoönose. Dat betekent dat de bacterie van dier op mens wordt overgedragen.

Nadere informatie

Informatiedossier Q-koorts. Alfons Olde Loohuis

Informatiedossier Q-koorts. Alfons Olde Loohuis Informatiedossier Q-koorts Alfons Olde Loohuis 1. Q-koorts Q-koorts wordt veroorzaakt door de bacterie Coxiella burnetii. Q-koorts is een zoönose. Dat betekent dat de bacterie van dier op mens wordt overgedragen.

Nadere informatie

Infectiepreventie. Maatregelen bij isolatie

Infectiepreventie. Maatregelen bij isolatie Infectiepreventie Maatregelen bij isolatie Inhoudsopgave Maatregelen bij isolatie...4 Micro-organismen...4 Reden van isolatiemaatregelen...5 Verschillende isolatiemaatregelen...6 Onderzoeken... 10 Bezoekers...

Nadere informatie

Longontsteking Behandeling via het zorgpad

Longontsteking Behandeling via het zorgpad Longontsteking Behandeling via het zorgpad Albert Schweitzer ziekenhuis februari 2014 pavo 1043 Inleiding U bent in het ziekenhuis opgenomen met een longontsteking. Dit wordt ook wel een pneumonie genoemd.

Nadere informatie

HENRIQUE SACHSE ARTS M&G, JEUGDARTS, VERTROUWENSARTS

HENRIQUE SACHSE ARTS M&G, JEUGDARTS, VERTROUWENSARTS 14 juni 2017 Summersymposium Actualiteit van OGGZ en Jeugdgezondheidszorg Verwarde personen en kwetsbare kinderen De realiteit voor jeugdigen en ouders in 2017 HENRIQUE SACHSE ARTS M&G, JEUGDARTS, VERTROUWENSARTS

Nadere informatie

TBC. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op

TBC. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op TBC Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U heeft van uw arts gehoord dat er bij u tuberculose is vastgesteld of dat er een verdenking op is. Net als alle andere

Nadere informatie