Agendanr. : Doc.nr. : B200300926 Sector Afdeling : Ruimtelijke Zaken : Civiele en Cultuurtechniek Steller: J. Maurix Datum: 25 augustus 2003 Portefeuille: ing. A.P.M. van den Hoven B&W: Datum: 26 augustus 2003 Openbaar: Ja Dualisme Raad Commissie: RZ Raad: Persbericht: Datum: Nee BZ Datum: 9 september 2003 IZ ABZ Besluit: Onderwerp: Beleidsnotitie openbare verlichting 2003 t/m 2005 Datum: Datum: Datum: Referendabel 30 september 2003 Nee Advies: 1) Voor de gehele gemeente bij nieuwbouw en reconstructies, met uitzondering van de vesting, over te gaan op de NPR 13201-1 voor zowel de lichtkwaliteit als de gelijkmatigheid van de openbare verlichting; 2) De lichtmasten zo te plaatsen dat aanrijschade wordt voorkomen. Dit betekent in het algemeen dat de lichtmasten aan de buitenkant van het trottoir geplaatst worden (dus niet aan de wegzijde) of in dezelfde rij als waar de bomen geplaatst worden/zijn. Bovendien de lichtmasten zoveel mogelijk aan één zijde van de weg plaatsen i.v.m. de geleiding van het verkeer; 3) De lichtmasten zo te plaatsen dat men bij onderhoud aan groen zo min mogelijk problemen ondervindt. Dit betekent in het algemeen dat de lichtmasten bij beplanting aan de rand van de groenstrook worden geplaatst en bij gazons in de verharding; 4) Bij aanschaf van nieuwe lichtmasten te kiezen voor aluminium masten; 5) Voor nieuw aan te leggen verblijfsgebieden, vrijliggende fietspaden en bedrijventerreinen te kiezen voor wit licht; 6) Voor nieuw aan te leggen gebiedsontsluitingswegen te kiezen voor geel licht; 7) In de voorjaarsnota van 2004 een investeringsbedrag van 230.000,00 opnemen voor het vervangen van 1500 armaturen in de kern Vlijmen door energiezuinige armaturen en lampen. 8) Een eenmalig krediet beschikbaar te stellen van 10.400,00 voor het uitvoeren van een stabiliteitstest op lichtmasten ouder dan 25 jaar en jonger 1/10
dan 35 jaar. 9) Een eenmalig krediet beschikbaar te stellen van 18.000,00 voor de eerste fase van de vervanging van de TLEM-lampen. 10) In de voorjaarsnota van 2004 een bedrag van 18.000,00 voor 2004 en 7.000,00 voor 2005 op te nemen voor de tweede en derde fase van het vervangen van de TLEM lampen. 11) Voor lichtmasten ouder dan 30 jaar en/of waaruit bij de stabiliteitstest is gebleken dat ze niet langer meegaan dan 5 jaar, wordt tijdens de planperiode van deze beleidsnotitie een herverlichtingsplan opgesteld (conform NPR 13201-1). Op basis van dit herverlichtingsplan wordt extra krediet aangevraagd middels een apart B&W-voorstel; 12) Het herverlichtingsplan doorrekenen met drie varianten nl: 13) Conform de minimale eisen van de NPR 13201-1 14) Conform de maximale eisen van de NPR 13201-1 15) Conform de maximale eisen van de NPR 13201-1, waarbij de verlichting na 24:00 uur gedimd wordt naar een lager verlichtingsniveau (conform de minimale eisen van de NPR 13201-1). 16) In 2004 het beleidsplan openbare verlichting opstellen op basis van het herverlichtingsplan; 17) Volgend op het beleidsplan 2004 een beheerplan openbare verlichting opstellen. Intern overleg: Er is overeenstemming bereikt met de afdelingen Milieu, Buitendienst Gemeentewerken,de financieel consulent en de consulent Voorlichting. College B&W: S.: Acc. Bespreken Acc. Bespreken B.: W.: W.: W.: W.: W.: Par. steller: Paraaf afdelinghoofd: Besluit B&W: 2/10
Raad : 30 september 2003 Agendanr. : 9 Doc.nr : B200300926 Afdeling: : Civiele en Cultuurtechniek RAADSVOORSTEL Onderwerp : Beleidsnotitie openbare verlichting 2003 t/m 2005 Inleiding De gemeente is verantwoordelijk voor het goed functioneren van de openbare verlichtingsinstallatie. De burger kan de gemeente op deze verantwoordelijkheid aanspreken. In de jaren 60 is men gestart met het ontwerpen van de openbare verlichting. In de jaren 70 heeft grootschalige woningbouw plaatsgevonden. Gezien de economische levensduur van een lichtmast (30 jaar) is nu het moment aangebroken om de oude verlichtingsinstallatie eens kritisch te bekijken en aan te passen aan de nu geldende richtlijnen. Doel beleidsnotitie openbare verlichting 2003 t/m 2005 In deze beleidsnotitie wordt ingegaan op: 1. vaststellen van beleidsuitgangspunten bij het ontwerpen van de openbare verlichting ingeval er sprake is van nieuwbouw, reconstructies e.d.; 2. het onderhoud aan de openbare verlichtingsinstallatie in de jaren 2003, 2004 en 2005; 3. de akties die ondernomen moeten worden om te komen tot het opstellen van een beleidsplan voor de jaren 2005 en verder; 4. calamiteiten. Het uiteindelijke doel van deze beleidsnotitie is het beleid voor de jaren 2003 t/m 2005 in hoofdlijnen vast te stellen. Verdere uitwerking van het beleid zal plaatsvinden in het, in 2004, vast te stellen beleidsplan. De vesting Heusden is een speciaal onderdeel van de openbare ruimte binnen de gemeente Heusden. De openbare verlichting, welke een wezenlijk onderdeel uitmaakt van de sfeer en uitstraling van de vesting verdient dan ook een andere benadering dan de verlichtingsinstallatie binnen de andere kernen. In 2005 zal een beleidsplan openbare ruimte vesting Heusden worden opgesteld waarin alle onderdelen van die openbare ruimte worden benoemd. Per onderdeel, zoals wegen, verlichting, verkeersveiligheid, parkeren, straatmeubilair, stoepen, bebording en bewegwijzering, bebouwing, waterwerken en plantsoenen, zullen beleidsuitgangspunten worden geformuleerd en worden voorgelegd aan de gemeenteraad. In de onderhavige beleidsnotitie openbare verlichting 2003 t/m 2005 wordt de vesting Heusden dan ook buiten beschouwing gelaten. Verlichtingskwaliteit in de gemeente Heusden De huidige kwaliteit van de verlichtingsinstallatie binnen de gemeente is divers en nog terug te herleiden op de voormalige gemeenten. In de voormalige gemeenten Vlijmen en Drunen is 3/10
de kwaliteit van zowel de verlichtingsinstallatie als de verlichtingskwaliteit over het algemeen voldoende. De verlichting in de voormalige gemeente Heusden is in het algemeen onvoldoende. Zowel de apparatuur als de verlichtingskwaliteit zijn beneden het niveau dat aanwezig is in de overige kernen. De gewenste kwaliteit van de openbare verlichting is die kwaliteit die wordt beschreven in de onlangs vastgestelde NPR 13201-1 voor de openbare verlichting. In deze NPR worden verlichtingsklassen gedefinieerd in relatie tot de visuele behoefte van de verschillende weggebruikers. Zowel Vlijmen als Drunen hanteren uit het verleden deze richtlijnen bij het ontwerpen, beheren en onderhouden van de verlichting, zij het dat in Vlijmen in de verblijfsgebieden over het algemeen een te hoog verlichtingsniveau aanwezig is. Vanaf de herindeling is de afspraak gemaakt in de toenmalige stuurgroep dat de openbare verlichting in uitbreidingsplannen, inbreidingsplannen en bij reconstructie van de openbare ruimte conform de geldende richtlijnen wordt vormgegeven. Proefgebied Om een inzicht te geven in de verschillen in de verlichtingskwaliteit is er in de kern Nieuwkuijk een proefgebied gemaakt. Het proefgebied omvat de Acacialaan, Meidoornstraat en de Lijsterbesstraat. Hieronder staat per straat beschreven wat de verlichtingskwaliteit is. Acacialaan: In de Acacialaan zijn armaturen gebruikt met daarin een 24 Watt lamp (25 Watt verbruik). De straat is verlicht conform de NPR 13201-1., maar dan wel aan de minimale kant van de bandbreedte. Meidoornstraat: De armaturen hier zijn uitgerust met een 36 Watt lamp (37 Watt verbruik). Ook deze straat is verlicht confomr de NPR 13201-1, maar dan aan de maximale kant van de bandbreedte. Dit is de gewenste verlichtingskwaliteit volgens de eisen van het seniorenlabel. Lijsterbesstraat: De lijsterbes is verlicht conform het voormalige Vlijmense niveau. Dit niveau ligt boven de NPR 13201-1 norm. Het zijn HPL lampen van 50 Watt (60 Watt verbruik). Indien vanuit uw raad gewenst, kan het proefgebied bezocht worden en zal een medewerker van de afdeling CCT uitleg geven over de geplaatste verlichting. Beheer en onderhoud Op dit moment worden slechts storingen en klachten aan de openbare verlichting verholpen. Voor het planmatig onderhoud (vervangen van lichtmasten waarvan de restlevensduur op is) is geen geld beschikbaar in de begroting. Wel is er een inventarisatie uitgevoerd van de complete installatie zodat bekend is wat er op dit moment aan verlichting aanwezig is in de gemeente. In de gemeente wordt organisatiebreed het WFM meldingsregistratiesysteem gebruikt. Er is een vaste klachtenprocedure, waarbij binnengekomen klachten en overige meldingen over de openbare buitenruimte worden geregistreerd en binnen een afgesproken termijn worden opgelost. De meldingen worden sinds 2001 in alle kernen op eenduidige wijze opgelost. Dit betekent dat er in de ene week de kernen Drunen en Elshout worden geschouwd op storingen en de week daarna de kernen Vlijmen, Haarsteeg, Heusden, Herpt, Hedikhuizen en Doeveren. De 4/10
week na de schouw worden de geconstateerde storingen gerepareerd. De huidige manier van het oplossen van storingen, zoals vanaf 1-1-2001 wordt uitgevoerd, voldoet om de openbare verlichting op peil te houden. Dit betekent eens per twee weken een schouwronde en een onderhoudsronde voor het oplossen van de voorkomende klachten. Lampen en/of armaturen welke defect zijn worden dan vervangen. Financiën Het huidige budget 2003 voor het beheren en onderhouden van de openbare verlichting is opgedeeld in vijf onderdelen namelijk: Energiekosten 227.092,00 Onderhoudskosten 142.666,00 Verbeteringswerken 10.771,00 Vervangingskosten 0,00 Kostenplaatsen intern 81.759,00 Energie Het huidige budget voor energiekosten is niet toereikend. Dit is meerdere malen gemeld in de Marap en de Berap. In de voorjaarsnota van 2003 is hiervoor vanaf 2004 een bedrag van 40.000,00 extra geraamd. Het budget zal daarom vanaf 2004 structureel worden geraamd op een bedrag van. 267.000,00. Sinds 1 januari 2002 wordt energie ingekocht bij NUON. Hiervoor is door 50 samenwerkende gemeenten een 2 jarig contract afgesloten en is op dit moment de meest economische variant. Op dit moment loopt het aanbestedingstraject om een nieuw contract af te sluiten voor de inkoop van energie. Dit zal in een breder kader plaatsvinden dan alleen voor de openbare verlichting en wordt derhalve niet uitgewerkt in de onderhavige beleidsnotitie. Onderhoud Het onderhoud wordt sinds 1-4-2001 gedeeltelijk in eigen beheer uitgevoerd. Dit betekent voor de kernen Drunen en Elshout inzet van 1 persoon van de aannemer en 1 persoon van de Buitendienst Gemeentewerken. Voor de overige kernen geldt dat de aannemer het onderhoud uitvoert. De jaarlijkse kosten bedragen hiervoor ca. 120.000,00. Dit zijn kosten voor leverantie van de benodigde materialen, het inhuren van een aannemer om de werkzaamheden uit te voeren en het herstellen van schade aan de bovengrondse installatie. Planmatige vervangingen zijn niet in deze onderhoudspost opgenomen. Voor de bijdrage aan het onderhoud van het kabelnetwerk van Essent Netwerk moet jaarlijks 4,92 per lichtmast worden betaald. Dit betekent voor de gemeente Heusden, waar tot op heden ca. 9000 lichtmasten staan, een bijdrage van 44.000,00. Dit komt nu ten laste van het onderhoudsbudget maar is feitelijk een bijdrage aan Essent Netwerk voor de instandhouding van het ondergronds kabelnetwerk. Op de post onderhoud hebben we dus een structureel tekort van ca. 20.000,00. Bovendien worden de stalen lichtmasten op dit moment niet meer geschilderd, hiervoor zou een bedrag van. 20.000,00 nodig zijn. Het schilderen van de lichtmasten kan uitgesteld worden totdat het beheerplan klaar is. In 2003 is de post verbeteringswerken ingezet om dit tekort enigszins te beperken. We verwachten deze post verbeteringswerken ook in de komende tijd, in afwachting van de vaststelling van het beleidsplan, volledig in te moeten zetten om het onderhoud te kunnen bekostigen. Dan resteert nog een tekort op de post onderhoudskosten van ca. 10.000, welk bedrag alsnog in de concept-begroting 2004 aan deze post is toegevoegd. De post onderhoudskosten wordt hierdoor vanaf 2004 structureel 153.000,--. Vanaf het moment van privatisering van de energiemarkt brengt Essent allerlei zaken in rekening die voorheen niet of nauwelijks ter sprake kwamen. Anderzijds maakt de gemeente kosten, die achteraf gezien voor rekening dienen te komen voor Essent. Er zijn hieromtent 5/10
gesprekken gevoerd tussen Essent en de gemeente Heusden. Het resultaat hiervan is dat, indien de gemeente kan aantonen dat rekeningen niet terecht zijn, Essent bereid is de kosten terug te betalen. Een en ander kan voorshands als budgettair neutraal worden beschouwd. Verbeteringswerken Dit budget is feitelijk bedoeld om verzoeken van bewoners, om sociaal onveilige plekken beter te verlichten, te kunnen honoreren. Tevens wordt dit budget gebruikt om bij aanleg van nieuwe verkeersmaatregelen gelijktijdig de openbare verlichting te verbeteren. Aangezien dit budget volledig opgaat aan de kosten voor onderhoud, betekent dit dat de komende jaren dit budget niet aangewend kan worden voor hetgeen het eigenlijk is bedoeld. Kostenplaats intern De Buitendienst Gemeentewerken levert jaarlijks 1175 uur voor het uitvoeren van het onderhoud. Vanuit de afdeling CCT wordt jaarlijks 500 uur geleverd voor de onderhoudswerkzaamheden in de vorm van toezicht en administratieve klachtenafhandeling. De afdeling CCT voert het beheer over de openbare verlichtingsinstallatie. Dit kost jaarlijks een inzet van 200 uur. Dit betreft voornamelijk budgetbewaking, bestellen van materialen en overleg met externe partijen. Momenteel beschikken we namelijk niet over een beheersysteem. In deze uren is ook opgenomen de inkoop van energie. Het huidige budget is toereikend. Brandgangen en achterpaden Voor het verlichten van de brandgangen en achterpaden zijn in 1998, 1999 en 2000 kredieten beschikbaar gesteld tot een totaalbedrag van 90.756,00 (ƒ 200.000). De uitvoering van project Vliedberg en een klein gedeelte van Oudheusden hebben ertoe geleid dat dit budget volledig is ingezet. TLEM-lampen In 2001 zijn de fabrikanten gestopt met het fabriceren van TLEM-lampen waardoor deze op dit moment niet meer beschikbaar zijn. Dit betekent voor de gemeente Heusden dat de 280 aanwezige armaturen moeten worden vervangen zodra de lamp uitvalt. De kosten daarvan bedragen ca. 43.000,00 en zijn niet opgenomen in het reguliere onderhoudsbudget. Het is de bedoeling om de lampen in 3 fasen te vervangen. Omdat we in het najaar van 2003 de eerste uitval mogen verwachten van deze lampen is in de voorjaarsnota 2003 reeds een bedrag van 18.000,00 voor 2003 opgenomen. Voor de resterende TLEM-lampen zal voor de voorjaarsnota van 2004 een bedrag van 18.000,00 voor 2004 en 7.000,00 voor 2005 dienen te worden opgenomen. Stabiliteitstest De kosten voor het uitvoeren van een onderzoek naar de constructieve sterkte van de bestaande lichtmasten om de restant-levensduur van de lichtmasten binnen de gemeente Heusden te bepalen worden voor ongeveer 160 lichtmastsystemen geraamd op een bedrag van. 10.400,00 (excl. BTW). Het hiervoor noodzakelijke krediet kan in 2003 ten laste worden gebracht van de (incidentele) post voor onvoorziene uitgaven. 1500 armaturen Vlijmen Op dit moment is de lichtopbrengst in de kern Vlijmen, in een groot deel van de verblijfsgebieden, hoger dan de voormalige richtlijnen NSVV en de huidige NPR 13201-1 aangeven. Zoals al eerder vermeldt is het dus mogelijk om in deze gebieden energie te besparen. Het gaat hierbij om ca. 1500 armaturen, die op korte termijn vervangen moeten worden en die een energiereductie van 50% kunnen behalen zonder een tekort aan benodigde verlichtingskwaliteit te creëren. Deze armaturen zijn zowel economisch als technisch reeds afgeschreven. 6/10
In een periode van 3 jaar zouden deze 1500 armaturen vervangen kunnen worden door nieuwe energiezuinige armaturen en bijbehorende lampen. De investeringskosten bedragen hiervoor in totaal 230.000,00. Op basis van een afschrijvingsduur van 15 jaar bedragen de kapitaallasten in het eerste jaar 29.133,00. Na installatie van de nieuwe armaturen en bijbehorende lampen zullen de energiekosten jaarlijks afnemen met 11.500,00. Tevens hebben de toegepaste lampen in deze nieuwe armaturen een dubbele levensduur ten opzichte van de huidige lampen. Hierdoor ontstaat er een bezuiniging op de exploitatiekosten van ca. 3.600,00. (zie bijlage 2). De netto-lasten bedragen in het eerste jaar aldus 14.033,00 ( 29.133,00 ( 11.500,00 + 3.600,00)). Een en ander betekent echter een extra investering, waarvoor thans geen middelen beschikbaar zijn. Deze investering dient daarom te worden meegenomen in de eerstvolgende voorjaarsnota 2004. Conclusie en beslispunten Conclusie: De op dit moment toegepaste beleidsuitgangspunten voor het aanleggen, beheren en onderhouden van de openbare verlichting zijn nog geënt op de voormalige drie gemeenten. Dit is niet efficiënt, geeft geen uniformiteit in zowel de kwaliteit als de uitstraling en gaat vaak ten koste van de lichtkwaliteit. Beslispunten Voor de jaren 2003, 2004 en 2005 wordt voorgesteld om voor de volgende uitgangspunten te kiezen: - Voor de gehele gemeente bij nieuwbouw en reconstructies, met uitzondering van de vesting, over te gaan op de NPR 13201-1 voor zowel de lichtkwaliteit als de gelijkmatigheid van de openbare verlichting; - De lichtmasten zo te plaatsen dat aanrijschade wordt voorkomen. Dit betekent in het algemeen dat de lichtmasten aan de buitenkant van het trottoir geplaatst worden (dus niet aan de wegzijde) of in dezelfde rij als waar de bomen geplaatst worden/zijn. Bovendien de lichtmasten zoveel mogelijk aan één zijde van de weg plaatsen i.v.m. de geleiding van het verkeer; - De lichtmasten zo te plaatsen dat men bij onderhoud aan groen zo min mogelijk problemen ondervindt. Dit betekent in het algemeen dat de lichtmasten bij beplanting aan de rand van de groenstrook worden geplaatst en bij gazons in de verharding; - Bij aanschaf van nieuwe lichtmasten vooralsnog te kiezen voor aluminium masten; - Voor nieuw aan te leggen verblijfsgebieden, vrijliggende fietspaden en bedrijventerreinen te kiezen voor wit licht; - Voor nieuw aan te leggen gebiedsontsluitingswegen te kiezen voor geel licht; - In de voorjaarsnota van 2004 een investeringsbedrag van 230.000,00 opnemen voor het vervangen van 1500 armaturen in de kern Vlijmen door energiezuinige armaturen en lampen - Een eenmalig krediet beschikbaar te stellen van 10.400,00 voor het uitvoeren van een stabiliteitstest op lichtmasten ouder dan 25 jaar en jonger dan 35 jaar. 7/10
- Een eenmalig krediet beschikbaar te stellen van 18.000,00 voor de eerste fase van de vervanging van de TLEM-lampen. - In de voorjaarsnota van 2004 een bedrag van 18.000,00 voor 2004 en 7.000,00 voor 2005 op te nemen voor de tweede en derde fase van het vervangen van de TLEM lampen. - Voor lichtmasten ouder dan 30 jaar en/of waaruit bij de stabiliteitstest is gebleken dat ze niet langer meegaan dan 5 jaar, wordt tijdens de planperiode van deze beleidsnotitie een herverlichtingsplan opgesteld (conform NPR 13201-1). Op basis van dit herverlichtingsplan wordt, indien nodig, een extra krediet aangevraagd middels een apart B&W-voorstel; - Het herverlichtingsplan doorrekenen met drie varianten nl: 1. Conform de minimale eisen van de NPR 13201-1 2. Conform de maximale eisen van de NPR 13201-1 3. Conform de maximale eisen van de NPR 13201-1, waarbij de verlichting na 24:00 uur gedimd wordt naar een lager verlichtingsniveau (conform de minimale eisen van de NPR 13201-1); - In 2004 het beleidsplan openbare verlichting opstellen op basis van het herverlichtingsplan; - Volgend op het beleidsplan 2004 een beheerplan openbare verlichting opstellen. Advies raadscommissie Voorstel Wij stellen u voor om bijgaand conceptbesluit vast te stellen, Het college van Heusden, de secretaris, mr. J.T.A.J. van der Ven de burgemeester, drs. H.P.T.M. Willems 8/10
BIJLAGEN: TER INZAGE: Conceptbesluit Beleidsnotitie openbare verlichting 2003 t/m 2005 1. B&W besluit B200114290, Opstellen beleidsplan openbare verlichting. 2. Projectplan Renovatie Vlijmen. 3. NPR 13201-1, Richtlijnen voor de openbare verlichting. 4. Politiekeurmerk De stukken liggen ter inzage in de leeskamer, locatie Vlijmen. Steller: D. Veen 9/10
CONCEPTBESLUIT De gemeenteraad van Heusden in zijn openbare vergadering van 30 september 2003; gezien het voorstel van het college van 12 augustus 2003,doc.nr. B200300926; b e s l u i t : de beleidsnotitie openbare verlichting 2003 t/m 2005 inclusief de bijbehorende aanbevelingen vast te stellen. Aldus besloten in zijn openbare vergadering van 30 september 2003; De raad voornoemd, de secretaris, de voorzitter, mr J.T.A.J. van der Ven drs. H.P.T.M. Willems 10/10