Niet culturen maar mensen ontmoeten elkaar: Culturele diversiteit in het justitiële werkveld 1
Stichting Pharos Expertisecentrum gezondheidsverschillen Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen Kaveh Bouteh k.bouteh@pharos.nl www.pharos.nl www.huisarts-migrant.nl www.lampion.info
Hoeveel poten heeft de olifant? Weet je het zeker? 29 maart 2015 Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 3
WOORDEN AFFECTIEVE WAARDE
Warming-Up 29 maart 2015 Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 5
Quizvraag 1 Hoeveel verschillende nationaliteiten zijn er aanwezig in Nederland? A 150 nationaliteiten B 170 nationaliteiten C 190 nationaliteiten D 201 nationaliteiten 29 maart 2015 Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 6
Quizantwoord 1 C. 190 nationaliteiten 29 maart 2015 Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 7
Quizvraag 2 Hoeveel verschillende nationaliteiten zijn er aanwezig in Amsterdam? A. 170 nationaliteiten B. 180 nationaliteiten C. 190 nationaliteiten D. 210 nationaliteiten 29 maart 2015 Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 8
Quizantwoord 2 A. 170 nationaliteiten 29 maart 2015 Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 9
Quizvraag 3 Welke van de vier grote steden kent het hoogte aandeel niet westerse migranten inwoners? A. Amsterdam B. Rotterdam C. Den Haag D. Utrecht 29 maart 2015 Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 10
Quizantwoord 3 A. Amsterdam 27% B. Rotterdam 57% C. Den Haag 11% D. Utrecht 6% 29 maart 2015 Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 11
Quizvraag 4 Wat was voor de tweede wereldoorlog het land met de meeste islamitische inwoners? A. Turkije B. Nederland C. China D. Duitsland 29 maart 2015 Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 12
Quizantwoord 4 A. Turkije B. Nederland C. China D. Duitsland 29 maart 2015 Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 13
Quizvraag 5 Hoeveel procent van de Marokkaanse vrouwen in Nederland van de eerste generatie is analfabeet? A. 30% B. 60% C. 90% 29 maart 2015 Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 14
Quizantwoord 5 A. 30% B. 60% C. 90% 29 maart 2015 Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 15
Quizvraag 4 Welke aandoening(en) komen meer voor bij migranten? A Schizofrenie B Diabetes mellitus C Darmaandoeningen D Depressie 29 maart 2015 Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 16
Quizantwoord 4 Welke aandoening(en) komen meer voor bij migranten? A Schizofrenie B Diabetes mellitus C Darmaandoeningen D Depressie 29 maart 2015 Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 17
Migrantenproblematiek, allochtonen in aanraking met het strafrecht Impact van verschillen Contextueel mechanisme -Migratieproces Risicoprofiel/ determinanten -Opvoeding autoritatieve vormen van controle & Contextueel mechanisme & Cultureel en etnische achtergrond -Culturele achtergrond -Sociaal-economische achterstand -Discriminatie en stereotypering -Geletterdheid -Taal barrière -Communicatie problemen -Houding en vaardigheden van professionals -Culturele mismatch tussen ouders en instanties -LVB -Kennis van het Nederlandse strafrechtelijke systeem en afwijkende verwachtingen ten aanzien van strafdoelen
Factoren die een rol spelen in de betrokkenheid van allochtone ouders in Nederland De interacties tussen professionals in de justitiële keten en allochtone ouders verlopen moeizaam. Redenen daarvoor liggen in verschillende visies : Volgens professionals ligt het begin van het probleem bij de ouders: ze zijn ongeïnteresseerd, nemen geen verantwoordelijkheid en oefenen te weinig controle uit op hun kinderen. Allochtone ouders wijzen daarentegen vaak de Nederlandse samenleving als hoofdschuldige aan. 29 maart 2015 Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 19
Kennis van het Nederlandse strafrechtelijke systeem Een geringe kennis van het Nederlandse strafrechtelijke systeem en afwijkende verwachtingen ten aanzien van strafdoelen. Strafdoelen met een pedagogisch karakter of gericht op de ontwikkeling en het toekomstperspectief van jongeren, komen niet altijd overeen met de verwachtingen van allochtone ouders over het doel van de straf. 29 maart 2015 Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 20
Jongeren met een lichte verstandelijke beperking (lvb) Allochtone jongeren met een LVB beginnen op jongere leeftijd met het plegen van strafbare feiten; Ze hebben meer dan twee keer zoveel politiecontacten dan normaal begaafde jongeren; Ze hebben een nog hogere kans op psychopathologie; Overigens bleek ook uit het onderzoek dat deze jongeren niet vaker in groepen delicten plegen dan gemiddeld begaafde jongeren. Bovendien plegen ze dezelfde delicten als gemiddeld begaafde jongeren (voornamelijk vermogensdelicten) 29 maart 2015 Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 21
Cultureel referentiekader Gezondheid/ziekte: classificatie van ziekten Ziektebeeld Gezondheidszorg anders ingericht Ziekte-uiting / Ziekte-verklaring Taal (woorden, beelden, benoemen) Betekenisgeving en verklaring Transculturele setting Religieus Magisch Taboe 22
Omvang laaggeletterdheid niet persé LVB In Nederland: 10% functioneel analfabeten (>16 jr) 30% heeft een niet-nederlandse achtergrond 23
School... Op school leer je lezen schrijven en rekenen, maar ook: - Abstract denken - Kennis menselijk lichaam - Begrijpend lezen - Kritisch lezen - Plannen, ordenen en vooruit denken 24
Het begrip bejegening Wat verstaan wij onder het begrip bejegening? Op een respect en kwaliteitsvolle wijze communiceren waarbij de ander zich écht gehoord en begrepen voelt, en op een manier die recht doet aan beiden. 29 maart 2015 Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 25
Cultuurverschillen Collectivisme Weten hoe het hoort Respect voor ouderen Controleren Bevelsopvoeding Minder uitleggen Schaamte, extern geweten Individualisme Zelfstandigheid Voor jezelf opkomen Begeleiden Onderhandeling Meer uitleggen Schuld, intern geweten 29 maart 2015 Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 26
Figuur 3, Mensbeelden: 1. monisme 2. relativisme Analyse kader 3. communicatief moreel universalisme Wij zijn competenter dan zij. Zij zijn minder competent dan wij Wij moeten hen vertellen hoe het moet. (WIJ versus zij) Bron: Van Asperen 2003 De mens is bepaald (gedetermineerd). De mens is bepaald, dus niet verantwoordelijk. De mens wordt gevormd (in de eerste levensjaren). (wij versus zij). De mens heeft gegeven de omstandigheden een zekere mate van vrije keuze. De mens is verantwoordelijk voor zijn eigen gedrag en is in die zin mede verantwoordelijk voor de (wereld)gemeenschap. De mens is in staat tot veranderen. (wij allemaal)
Communicatieproces Om goed in gesprek te gaan, om professioneel te communiceren is het belangrijk om het communicatieproces te kennen zender, coderen, boodschap, decoderen, ontvanger 29 maart 2015 Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 28
Wat levert een goed gesprek op Een goed gesprek kost soms wat meer tijd en moeite, het levert ook veel op. Een goed gesprek zorgt voor meer contact en aandacht; meer wederzijds begrip (omdat je elkaar beter kent); meer tevreden jongeren en familie (want ze voelen zich gehoord); prettigere samenwerking (want er zijn minder irritaties en misverstanden); 29 maart 2015 Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 29
Open vragen Open vragen stellen is een basisvaardigheid voor goede gesprekken Het is in sommige culturen niet beleefd om nee te zeggen. Houd hier rekening mee. Je kan dan beter open vragen stellen. Geef de cliënt de gelegenheid vragen te stellen. Als u merkt dat de cliënt daar moeite mee heeft, moedig haar dan eventueel hiertoe aan. Schrijf afspraken duidelijk op voor de cliënt.
Communicatiepatronen: Direct en indirecte communicatie
Bedenk dat de kwaliteit van elke interventie staat of valt bij de interactie. En miscommunicatie kan je alleen wegwerken door middel van communicatie! Wees ten opzichte van uw cliënt een OEN; Open, Echt en Nieuwsgierig. Behandel een ander zoals jijzelf behandeld wilt worden!