SOA AIDS congres Een simpele boodschap wel zo fijn voor iedereen

Transcriptie

1 SOA AIDS congres 2016 Een simpele boodschap wel zo fijn voor iedereen

2 van links naar rechts: Jose Keetelaar projectleider Laaggeletterdheid en Gezondheidsvaardigheden GGD Gelderland Zuid Marjolijn van Leeuwen onderzoeker / trainer Pharos Richard Starmans huisarts Schilderswijk, Den Haag

3 Medicijngebruik

4 Laaggeletterden 2,5 miljoen Nederlands hebben grote moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. Zij zijn laaggeletterd. Vaak hebben zij ook moeite met omgaan met een computer. Bron: Aanpak van laaggeletterdheid - Algemene Rekenkamer (2016) 4 Titel

5

6 Wat zijn gezondheidsvaardigheden? De cognitieve en sociale vaardigheden die de motivatie en het vermogen van individuen bepalen om informatie te verkrijgen Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 6

7 Wat zijn gezondheidsvaardigheden? De cognitieve en sociale vaardigheden die de motivatie en het vermogen van individuen bepalen om informatie te verkrijgen te begrijpen Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 7

8 Wat zijn gezondheidsvaardigheden? De cognitieve en sociale vaardigheden die de motivatie en het vermogen van individuen bepalen om informatie te verkrijgen te begrijpen te gebruiken Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 8

9 Wat zijn gezondheidsvaardigheden? De cognitieve en sociale vaardigheden die de motivatie en het vermogen van individuen bepalen om informatie te verkrijgen te begrijpen te gebruiken op manieren die gezondheid bevordert en in stand houdt Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen pagina 9

10 Niveau s gezondheidsvaardigheden Niveau 0: Onder basisniveau Analfabeet (ongeveer ) Niveau 1: Functionele gezondheidsvaardigheden Niveau 2: Communicatieve gezondheidsvaardigheden Geletterdheid, rekenen (2,5 miljoen laaggeletterden, taalniveau 1F of lager = streefniveau basisonderwijs of lager) Cognitieve en sociale vaardigheden waarmee men actief kan participeren Niveau 3: Kritische gezondheidsvaardigheden Waarbij men beter in staat is informatie kritisch te beoordelen en meer controle heeft over de eigen situatie Nutbeam, 2000 (+ toevoeging niv. 0 door MvL)

11 European Health Literacy Survey (HLS-EU, 2011) Algemene gezondheidsvaardigheden Nederland (%) Ontoereikend 1,6 Problematisch 25,7 Voldoende 47,9 Uitstekend 24,8 (Sørensen 2011)

12 Gezondheidsvaardigheden (mede)afhankelijk van schoolse vaardigheden Vakken zoals: mondelinge vaardigheden: luisteren en spreken schriftelijke vaardigheden: lezen en schrijven (geletterdheid) rekenen Vaardigheden zoals: hoofd- en bijzaken onderscheiden samenvatten categoriseren plannen overzicht houden abstract denken reflecteren op zelf..

13 Praktische problemen met o.a. de weg vinden in de zorg zoeken op het internet (digitale vaardigheden) (uitnodigings)brieven begrijpen (ook via ) folders, websites, formulieren, bijsluiters begrijpen gesprekken met zorgverleners voeren klachten adequaat en in chronologische volgorde benoemen uitleg en adviezen begrijpen en in praktijk brengen behandelplan, revalidatieplan begrijpen medicijnen op de juiste manier innemen eigen doelen stellen, leven (re)organiseren, zelfmanagement

14 Voorbeelden van gevolgen voor gezondheid Het vóórkomen van astma en COPD, diabetes, kanker, hart- en vaatziekten en psychische problemen is bij deze groepen beduidend hoger dan bij andere bevolkingsgroepen. Als voorbeeld de cijfers over diabetes: 5,2% van de laagst geletterde mannen heeft diabetes tegenover 1,5% van de hoogst geletterden. Voor vrouwen is dat respectievelijk 6% en 0,9%. Ouderen met lage gezondheidsvaardigheden hebben anderhalf tot tweemaal hogere kans op voortijdige sterfte dan ouderen met adequate gezondheidsvaardigheden.

15 Wat kunnen we doen?

16 Links ondheidsvaardigheden_en_laaggeletterdheid.pdf