Inspecties en analyses Naar een meerjarenprogrammering Maudoux Jean-Philippe DG Controlebeleid Wetgevend kader Het toezicht op de voedselketen wordt uitgevoerd op basis van officiële controles Verordeningen 882/2004 en 2017/625 (officiële controles) De controles moeten regelmatig worden uitgevoerd, aan gepaste frequenties, rekening houdende met: i. risico s (SciCom) m.b.t. producten of activiteiten m.b.t. de locatie van de activiteiten m.b.t. het gebruik van stoffen, processen, enz. m.b.t. het misleiden van de consumenten ii. de voorgeschiedenis van de operator resultaten van voorgaande controles iii. de betrouwbaarheid van de autocontrole iv. de kans op fraude 1
Controleprogramma s Officieel controleprogramma : dekt de volledige voedselketen beoogt de naleving van de garanties en normen voor alle aspecten die tot de bevoegdheden van het FAVV behoren Zijn niet inbegrepen in het programma dat door DG controlebeleid is opgesteld : Validatie-audits van de autocontrolesystemen Inspecties en/of analyses : met het oog op erkenningen en toelatingen na overtredingen in opvolging van klachten bij verdenkingen Certificering Keuringen in het slachthuis Activiteitenverslag In 2016 werden 119.487 missies uitgevoerd, waaronder: 55.730 inspectiemissies (255.360 checklists) 30.125 missies met bemonstering (85.905 monsters) De resultaten van de missies zijn gunstiger in inrichtingen met een gevalideerd autocontrolesysteem (ACS) (89% vs. 66%) Over het algemeen liggen de conformiteitspercentages hoog. 87% van de checklists (CL) en 96% van de monsters Verschillen tussen sectoren, activiteiten (PAP=Plaats/Activiteit/Product), parameters Bijvoorbeeld: CL hygiëne: PRI (97%); TRA (90%); DIS (69%) Restaurant (59%); traiteurs (71%); frituren (66%), enz. Bijvoorbeeld : Ziektekiemen (96,0%); dioxines (99,9%), enz. PROGRAMMA S OPTIMALISEREN (Toekenning van middelen in verhouding met de risico s) 2
Inspectieprogramma BP 2015-2017 Thema 1: Een efficiënte organisatie van de controle van de voedselketen met het oog op optimale voedselveiligheid OS1.1.1 : De herevaluatie van de inspectiefrequenties voor iedere PAP en aanpassing indien nodig Risicoprofiel Inspectieresultaten (2011-2015) Vooropstellen van de validatie van het ACS (2011-2015) verificatie van de middelen (impact VTE) 3
Beoordeling van de inspectiefrequenties op basis van de risicoprofielen (benadering) vastleggen van de risicoprofielen voor elke PAP evaluatie binnen 3 werkgroepen (sectoren PRI, TRA, DIS): Indicatief klassement van de PAP binnen de sector (bijvoorbeeld vergelijking t.o.v. het sectorgemiddelde, grondige analyse van P25 en P75) Expertenbeoordeling (risico s inherent aan de activiteit) (bijvoorbeeld invoer van additieven) De wil om kwetsbare consumenten te beschermen (bijvoorbeeld YOPI: kinderdagverblijven, scholen, ziekenhuizen, enz.) Revisie van historisch zeer hoge inspectiefrequenties Programmatie van de inspecties: herinnering Twee benaderingen 3 frequenties (Fl=verlaagde frequentie, Fb=basisfrequentie, Fh=verhoogde frequentie) Op basis van het risicoprofiel van de operator Validatie van het ACS (40 punten) Sancties (20 punten) Inspecties, Fb 1/2 (20 punten) 2 frequenties (verlaagde frequentie en basisfrequentie)+ opvolging Op basis van het risicoprofiel van de operator opvolgingsinspectie voor x% van de operatoren in overtreding (Fo=opvolgingsfrequentie) Nadat de correctieve acties zijn genomen 4
Van toepassing zijnde frequenties In functie van de score Fb = basisfrequentie Toegepaste frequentie 3 frequenties 2 frequenties + opvolging Fb 1/2 Fb<1/2 Verlaagd 61 80 60 80 53 60 Basis 39 60 0 59 0 52 Verhoogd 0 38 Opvolging Evaluatie van de frequenties op basis van de risicoprofielen van de PAP Aanpassing van de frequenties Verlaging van Fb en Fl (in het voordeel van de operatoren die goede resultaten behalen) Verhoging van de Fh en Fo (gericht op de minder goede operatoren) Coherentie, afstemming van de frequenties (bijvoorbeeld producent grondstoffen vs. verwerkingsbedrijf van food dat zijn bijproducten valoriseert) 5
Inspectieprogramma Inspectiefrequenties vastgesteld per PAP Drie frequenties (Fb, Fl, Fh) TRA (vlees, vis): herziening van het KB van 22/12/2005 TRA en DIS (activiteiten die gevoelig worden geacht, d.w.z. waarvan de Fb 1/2): de Fo van 100% worden vervangen door Fh 1/1 (bijvoorbeeld gekoelde opslag van melk en eieren, grootkeukens met bereiding ter plaatse, enz.) Twee frequenties (Fb, Fl) en opvolgingsinspectie (Fo) % scopes (checklists) Lijst van frequenties Implementatie van de nieuwe frequenties (januari 2018) Analyseprogramma 6
BP 2015-2017 Thema 1: Een efficiënte organisatie van de controle van de voedselketen met het oog op optimale voedselveiligheid OS1.1.1 : Een wetenschappelijk gefundeerd meerjarig analyseprogramma dat jaarlijks wordt aangepast Methodologie (statistiek) 02ter-2003 ; 08-2005 ; 27-2006 Gevaren (schadelijke effecten) 40-2005 ; 13/14/21-2010 ; 04-2013 ; 18-2016 Inhoud (matrices gevaren, plaatsen) 08/09/10/14-2009 ; 24-2010, 10/11/12/13-2014 ; 16/17/18-2016 (sectorbenadering) Resultaten (trendanalyse) 16/17/18-2016 (sectorbenadering) Sectorale bemonsteringsplannen 37-2002 ; 16-2004 ; 16-2011 (dierenvoeders) ; 02-2008 (molenaars) ; 13/2010 (aardappelen) ; 23-2013 (runderen), enz. Actie limieten 24-2004 ; 16-2006 ; 32-2010 ; 01-2014 ; 20-2016 Sectorbenadering Thematische evaluatie (sinds 2015) van het programma (matrices, gevaren, plaatsen) De implementatie van de methodologie harmoniseren keuze van benaderingen (waakzaamheid of toezicht) Bepalen van de populaties, van de criteria (bijvoorbeeld effecten van pesticiden, verduidelijking van de schatting, enz.) De uitwisselingen tussen experten/wetenschappers bevorderen Relevantie van de keuzes voor matrices, gevaren, plaatsen, enz. van de analyseresultaten (trendanalyses) 7
SciCom : 13 sectoren 1. Dierengezondheid 2. Plantengezondheid 3. Microbiologische contaminanten 4. Chemische contaminanten (zware metalen, migratie, enz.) 5. Procescontaminanten (acrylamide, MCPD, enz.) 6. Toxines (mycotoxines, fycotoxines, biogene aminen, enz.) 7. Residuen van gewasbeschermingsmiddelen en van biociden 8. Residuen van geneesmiddelen 9. Antibioticaresistentie 10. Allergenen 11. Verboden producten (hormonen, feedban, enz.) 12. Genetisch gemodificeerde organismen 13. Kwaliteit en additieven Beschikbare of gevraagde adviesen Vragen 2017 Vragen 2018 Dierengezondheid Plantengezondheid Microbiologische contaminanten Chemische contaminanten (zware metalen, migratie, enz.) Procescontaminanten (acrylamide, MCPD, enz.) Toxines (mycotoxines, fycotoxines, biogene aminen, enz.) Residuen van gewasbeschermingsmiddelen en van biociden Residuen van geneesmiddelen Antibioticaresistentie Allergenen Verboden producten (hormonen, feedban, enz.) Genetisch gemodificeerde organismen Kwaliteit en additieven x x 18-2016 x x x Dierenvoeders 16-2016 x x 18-2016 x x x x x Vlees, vleesproducten en bereidingen op basis van vlees x 17-2016 x x x 18-2016 x x x x x x Melk, melkproducten en bereidingen op basis van melk x 17-2016 x x x 18-2016 x x x x x x Eieren, eiproducten en bereidingen op basis van eieren x 16-2016 x x 18-2016 x x x x x x Monsters van dierlijke oorsprong x 16-2016 x x 18-2016 x x x x x Bijen, honing, bijenteeltproducten x x x 18-2016 x x x x x x Producten en bereidingen van de visserij of de aquacultuur x x x x 18-2016 x x x x x x Dierlijke bijproducten NHC x x Meststoffen, bodemverbeterende middelen en teeltsubstraten x x x x Gewasbeschermingmiddelen en biocides x Zaden, vermeerderingsmateriaal en plantaardige monsters x 18-2016 Granen en producten op basis van granen x x x x x 18-2016 x x x x x Aardappelen en producten op basis van aardappelen x x x x x 18-2016 x x x x x Zaden, olieachtige vruchten, plantaardige olien x x x x x 18-2016 x x x x x Eetbare bloemen, vruchten, groenten en hun bereidingen x x x x x 18-2016 x x x x x Gemengde producten x x x x 18-2016 x x x x x Bijzondere voedermiddelen x x x x 18-2016 x x x x x Additiven, droge specerijen en condimenten x x x 18-2016 x x x x x Dranken x x x x 18-2016 x x x x x Verpakkingen, contactsmaterialen en vervoersmaterialen x x Water niet bestemd voor consumptie x x x 18-2016 x x Monsters van het milieu en andere x x x 8
BP 2015-2017 Thema 1: Een efficiënte organisatie van de controle van de voedselketen met het oog op optimale voedselveiligheid Van een exhaustieve jaarlijkse herziening J0 Jaarlijkse herziening J1 Jaarlijkse herziening J2 CCER CCER CCER Uitgebreid gamma aan matrix/gevaren CCER: Coördinatiecel Controleprogramma en Externe Rapportering De impact en het risico van aanpassingen met betrekking tot het controleprogramma, de masterdata, enz. evalueren. BP 2018-2020 Thema 1: Een efficiënte en doeltreffende organisatie van de controle van de voedselketen met het oog op optimale voedselveiligheid Naar een meerjarenprogramma Meerjarige sokkel (J0-J1-Jn) CCER CCER Jaarlijkse thema s Thema J0/a Thema J0/b Thema J0/c Thema J1/a Thema J1/b Thema J1/c Thema Jn/a Thema Jn/b Thema Jn/c 9
Fase Fase 1: Programma s 1 : 2017-2019 2018 Reglementaire aanpassingen Residuen en contaminanten in producten van dierlijke oorsprong (slachtgegevens) Nematoden in aardappelpercelen(oppervlakten) Dierziekten (aantal bedrijven) Aanbevelingen van het SciCom Scicom + wetgeving 2017 µbio (vlees, melk, 2018 eieren) 2019 Geneesmiddelen µbio (groenten & fruit) Studie CODA Runderbrucellose Samenstelling van pesticiden Varia BVD, mycotoxines Actielimieten 447.126 (-5,0%) Gecoördineerd EU-programma Uitgebreid gamma Profielen aan matrices/gevaren Scicom + wetgeving CCER CCER CCER CCER Nieuwe parameters Verordening 669/2009 Pesticiden Analyseprogramma 2018 Globaal plan: 447.126 (-5,0%) Plan FAVV : 178.724 (-0,8%) FAVV : 176.160 (98,6% van het plan) FAGG : 1.664 (0,9% van het plan) DMO s : (BSE-testen in de slachthuizen) : 900 (0,5% van het plan) Buiten het plan van het FAVV: 268.402 (-7,6%) Derden (bedrijfsdierenartsen, Arsia/DGZ, gewesten, ) 10
Analyseprogramma 2018 : Globaal (per matrix) Aantal analyses: 447.126 (-5,0% = -23.442 analyses) Grondstoffen voor de landbouw: 11.576 (-0,2% = -18) Bemonsteringen dierengezondheid/residuen: 334.880 (-6,5% = -23.448) Brucella abortus (-31.000) ; Aujeszky (-3.000) ; Monitoring bijen (-1.600); BVD (+12.000) Fytosanitaire bemonsteringen: 17.974 (+0,6% = +99) Levensmiddelen: 77.917 (-0,1% = idem) Monitoring Vis (PAK s, geneesmiddelen, zware metalen, etc. : -1.144) en snoepgoed-waren (Kleurstoffen : -110); Kwaliteit (-292) ; mycotoxines (-118) ; µbio (+1.373) Non-food : 4.779 (0,0% = idem) Analyseprogramma 2018: Bemonsteringen door het FAVV (per matrix) Aantal analyses 178.724 (-0,8% = -1.442 analyses) Grondstoffen voor de landbouw: 11.576 (-0,2% = -18) Bemonsteringen dierengezondheid/residuen: 73.070 (-1,9% = -1.448) Nosema (-1.600) ; 96/23 (+139) Antiparasitaire middelen : (monitoring EU = screening) Fytosanitaire bemonsteringen: 11.382 (+0,9% = +99) Percelen voor het vermeerderen van aardappelen (Globodera) Levensmiddelen: 77.917 (-0,1% = -75) Monitorings Vis (PAK s, geneesmiddelen, zware metalen, etc. : -1.144) en snoepgoed-waren (Kleurstoffen : -110); Kwaliteit (-292) ; mycotoxines (-118) ; µbio (+1.373) Non-food : 4.779 (0,0% = idem) 11
Analyseprogramma 2018: Bemonsteringen door het FAVV(per parameter) 2017 2018 VER VER% Motieven Pathogene microorganismen 42.116 42.228 112 0,3% Advies 16/17-2016 ; 11-2017 Hormonen 32.590 32.591 1 0,0% Dierziekten 31.666 30.061-1.605-5,1% Monitoring Bijen (Nosema) Geneesmiddelen 13.484 13.070-414 -3,1% Monitoring Vis (2017) Microorganismen 10.433 11.694 1.261 12,1% Advies 16/17-2016 ; 11-2017 Fytosanitaire 11.283 11.382 99 0,9% Aardappelen (Globodera) PAK 8.245 8.018-227 -2,8% Monitoring Vis (2017) Pesticiden 7.085 7.250 165 2,3% Programma's EG 2017/2018 Kwaliteit 5.232 4.940-292 -5,6% Core business Zware metalen 4.423 4.161-262 -5,9% Monitoring Vis (2017) Mycotoxines 3.760 3.642-118 -3,1% Risico's Migratie 2.395 2.395 0 0,0% Additiven 1.822 1.667-155 -8,5% Monitoring Snoepgoed-waren (2017) Verboden 1.362 1.362 0 0,0% Radioactiviteit 1.200 1.200 0 0,0% GGO 809 809 0 0,0% Contaminanten 665 663-2 -0,3% Genotypering 592 592 0 0,0% Fycotoxines 369 369 0 0,0% Biocides 231 226-5 -2,2% Programma's EG 2017/2018 Irradiatie 182 182 0 0,0% Dénaturatie DBP 97 97 0 0,0% Histaminen 55 55 0 0,0% Fytotoxines 50 50 0 0,0% Allergenen 20 20 0 0,0% Totaal 180.166 178.724-1.442-0,8% Fase 2: Programma 2020-2022 Benadering te bepalen (BP 2018-2020) Meerjarige sokkel (2020-2021-2022)... CCER CCER Jaarlijkse Thema s Thema 2020/1 Thema 2021/1 Thema 2020/2 Thema 2021/2 Thema 2020/3 Thema 2021/3 Thema 2022/1 Thema 2022/ 2 Thema 2022/3 12
Programma s : sokkel en thema s Meerjarige sokkel Jaarlijkse Thema s Voortdurende en nodige waakzaamheid, gebaseerd op: de reglementaire verplichtingen De prioritaire risico s Voedselveiligheid Dierengezondheid Plantengezondheid Andere (antibioticaresistentie, BPA (pesticiden), enz. Periodieke controle van belangrijke items: De claims op etiketten Productgaranties enz. Bedankt voor uw aandacht 13