1 Historische Vereniging Delfia Batavorum Commissie Behoud Stadsschoon Secretariaat CBS: Vlamingstraat 56, 2611 KZ Delft 015 2140510 Aan het College van Burgemeester &Wethouders Postbus 78 2600 ME Delft Betreft: bezwaar tegen verleende omgevingsvergunning voor het bouwen van kademuren en bruggen bij het Bolwerk in Spoorzone. Delft, 27 februari 2013 Geacht college, Op 25 januari 2013 is een omgevingsvergunning verleend voor het vervangen en gedeeltelijk nieuw plaatsen van kademuren en bruggen op de locatie Bolwerk, in de Spoorzone (ter hoogte van de Buitenwatersloot/Binnenwatersloot) in de gemeente Delft. Zie ook de publicatie op 30 januari 2013 in het gemeenteblad. Het dossiernummer is 201202164. Als Commissie Behoud Stadsschoon van de Historische Vereniging Delfia Batavorum maken wij bezwaar tegen het verlenen van deze vergunning, op grond van argumenten die hieronder worden uiteengezet. KERN VAN ONS BEZWAAR Het bezwaar richt zich tegen het maken drie in plaats van twee bruggen als toegangen naar het Bolwerk, een voormalig verdedigingswerk bij de stadsmuur, dat in de Spoorzone wordt gereconstrueerd. Bij het Bolwerk in de oude vorm, voordat de spoorlijn langs Delft werd aangelegd, waren twee bruggen aangelegd. (Zie illustraties in bijlage bij deze brief). Blijkens de verleende vergunning is het nu de bedoeling om bij het nieuwe Bolwerk een derde brug bouwen ten behoeve van fietsverkeer vanuit de binnenstad naar de Buitenwatersloot en vice versa. Volgens de Commissie Behoud Stadsschoon is dat ongewenst, onnodig en nodeloos duur. TOELICHTING OP ONS BEZWAAR In het door de Gemeenteraad vastgestelde Masterplan van Joan Busquets is het volgende uitgangspunt voor het Bolwerk opgenomen:.in de Phoenixstraat zal een nieuwe gracht aangelegd worden.het Bolwerk krijgt door nieuw te graven waterpartijen weer het aanzien van een verdedigingswerk.. Pagina 1 van 5
2 De Commissie Behoud Stadsschoon juicht het toe dat het Bolwerk, zij het met een enigszins gewijzigde plattegrond, in ere wordt hersteld. Door de voorgenomen aanleg van de derde brug blijft van het aanzien van een verdedigingswerk echter niets over en wordt de karakteristiek onnodig om zeep geholpen. Het Bolwerk als verdedigingswerk hoort immers grotendeels vrij in het water te liggen. In de optie van de onze Commissie is een derde brug voor een optimale routering voor fietsers en voetgangers ook overbodig. De aanleg draagt niet bij aan een gemakkelijke, doorlopende fietsroute naar de Buitenwatersloot of omgekeerd, van de Buitenwatersloot naar de stad. Als, net als in de oude situatie, twee bruggen worden gebouwd kunnen fietsers via Bolwerk, de voormalige Houttuinen en de Coenderstraat naar de Buitenwatersloot rijden en vice versa. Deze route sluit wèl aan op de Buitenwatersloot (zie bijlage). Voor fietsers maakt het weinig verschil, voor het historische beeld maakt het een groot verschil. Bovendien draagt het bij aan de optimalisaties (bezuinigingen) die voor het plan moeten worden vastgesteld. ONZE ARGUMENTEN 1. In de brief, waarin de vergunning aan de aanvrager wordt verleend, stellen Burgemeester en Wethouders dat Delfia Batavorum in een veel eerder stadium bezwaar had moeten maken tegen de derde brug, en wel toen het Bestemmingsplan Spoorzone ter inzage lag. Op dat moment stonden nut en noodzaak van drie bruggen ter discussie. Het probleem is dat op de plankaarten van het oorspronkelijke en het herziene bestemmingsplan bij het Bolwerk geen bruggen zijn ingetekend. Het was voor ons (of anderen) derhalve niet mogelijk bij dit bestemmingsplan ons bezwaar tegen een brug aan de orde stellen. Wij konden niet voorzien, waar en hoeveel bruggen bij het Bolwerk zouden worden gebouwd. De discussie over nut en noodzaak konden wij toen niet aangaan. Die discussie voeren we dus nu. 2. In de toelichting op de wijzigingen van het bestemmingsplan (2.3. Wijzigingen met betrekking tot het ontwerp) worden bruggen bij het Bolwerk wel genoemd, maar ook zonder verdere precisering. Zie pagina s 13 en 17. Aantal en plaats blijven buiten beschouwing. Het betreft een wijziging, die toelaat dat een brug voor auto s toegankelijk wordt. Citaat uit het herzien bestemmingsplan: 4. Bruggen Bolwerk Op het Bolwerk komt een toegang voor een pompkelder van de spoortunnel te liggen. Via deze toegang moet onderhoud kunnen worden gepleegd aan de tunnel. De bruggen voor langzaam verkeer, die het Bolwerk verbinden met de Coenderstraat en Westvest, dienen in sporadische gevallen ook te kunnen worden gebruikt voor hulpdiensten en voor het onderhoud van de op het Bolwerk gelegen spoortunnelvoorzieningen. Dit is juridisch mogelijk gemaakt door binnen de bestemming Water ook dit type verkeer toe te staan. Er is hier sprake van een verbinding tussen Westvest en Coenderstraat. Op zichzelf zegt dat niets. Die verbinding is ook mogelijk bij aanleg van twee bruggen. 3. In de Voorschriften, hoofdstuk II Bestemmingen artikel 12 Verkeersdoeleinden (pag 18) onder o. worden fietsroutes genoemd. : voet- en fietspaden, met ter plaatse van de aanwijzing "fietsroute", een fietsroute; Op het Bolwerk is wel de V ingetekend, maar geen fietsroutes getekend/aangeduid. Pagina 2 van 5
3 4. In de Voorschriften, hoofdstuk II Bestemmingen artikel 17 Water (pag. 24) is de bestemming water vastgelegd. Kruisingen ten behoeve van voetgangers en fietsers zijn hier toegestaan. De bouwvoorschriften bij artikel 17 (2b) maken het bouwen bruggen mogelijk, maar een plaats wordt (uiteraard hier) niet bepaald. Bruggen bouwen mag dus wel, maar hoeft niet. 5. In latere stadia werden (door ontwerper Joan Busquets in zijn schetsontwerp voor de buitenruimte) en op de zogeheten General Drawing 1 van de Spoorzone wel bruggen ingetekend. De status van deze documenten is voor ons echter niet helder. Zij zijn geen onderwerp van een inspraakprocedure geweest. Het ontwerp voor de buitenruimte staat op dit moment in de Raad wel ter discussie i.v.m. optimalisaties, ofwel: bezuinigingsingrepen. Het zou dan ook een vraag aan de Gemeenteraad moeten zijn, of het laten vervallen van de derde brug bij het Bolwerk in de optimalisaties past. 6. Ten behoeve van de plannen voor de Spoorzone is een zogeheten Kwaliteitsteam (het Q- team) ingesteld, dat bovengrondse bouwplannen beoordeelt aan de hand van een beeldkwaliteitsplan. Dit plan heeft ter inzage gelegen, maar het zegt niets over buitenruimte, water of bruggen. Het zegt iets over gebouwen: in het beeldkwaliteitsplan staan de regels voor de architectuur en het materiaalgebruik van de nieuwbouw in de Spoorzone. 7. Het Q-team beoordeelt plannen nog voordat een bouwvergunning wordt aangevraagd. Het is een vooruitgeschoven post voor de welstandscommissie (de Commissie Welstand en Monumenten) bij de beoordeling van (stedenbouwkundige) bouwplannen. Ook op dit punt ontstaat voor de Commissie Behoud Stadsschoon een probleem. Voor de vergunningaanvraag voor het bouwen van de drie bruggen bij het Bolwerk is een oordeel gevraagd aan de Commissie Welstand en Monumenten. De Commissie Welstand en Monumenten heeft tijdens de mondelinge zitting te kennen gegeven, dat zij het met ons eens is en dat de derde brug op het Bolwerk achterwege zou kunnen blijven. Dit is ook in het verslag vastgelegd. Echter: deze opvatting deed niet meer ter zake, nu het Q-team al een oordeel over het Bolwerk/c.q. de bruggen heeft gegeven. 8. Voor ons is onbekend hoe het Q-team de bruggen heeft beoordeeld, omdat de bijeenkomsten en de conclusies/commentaren van dit team niet openbaar zijn. Voor ons is het niet te begrijpen dat het Q-team zich over water en bruggen uitlaat, terwijl dat zover wij kunnen nagaan niet in zijn opdracht staat/ geen onderdeel is van het beeldkwaliteitsplan. 9. Wij citeren hier ter verduidelijking uit de inleiding van het beeldkwaliteitsplan pagina 1. Het beeldkwaliteitsplan vormt het nieuwe formele toetsingskader voor de welstandscommissie bij de beoordeling van bouwvergunningen voor de nieuwbouw binnen de Spoorzone. Daarnaast zal een Kwaliteitsteam (Q-team) aan de hand van dit beeldkwaliteitsplan de architecten van de deelprojecten begeleiden en de ontwerpen hieraan toetsen. Ook dient het beeldkwaliteitsplan als inspiratiebron voor de betrokken partijen, zoals ontwikkelaars, gemeente en architecten. Het door de gemeenteraad vastgestelde Masterplan van prof. Joan Busquets en Bestemmingsplan Spoorzone vormen, tezamen met de General Drawing (G1) Spoorzone, die onderdeel uitmaakt van de aanbesteding van de Spoortunnel, de basis van dit beeldkwaliteitsplan. Pagina 3 van 5
4 10. Zoals duidelijk is geworden hebben wij ook bij de Commissie Welstand niet kunnen reageren. Die weg is afgesneden door het instellen van het Q-team. Ook in het Juridisch kader voor het Delftse welstandsbeleid is opgenomen dat bij een positief advies van een kwaliteitsteam over een bouwplan er slechts een formele bekrachtiging van het advies door de Welstandscommissie dient plaats te vinden aan het eind van het traject. Het niet kunnen reageren, staat echter haaks op de Verordening Welstand die voorschrijft dat vergaderingen en besluiten openbaar zijn. Het Q-team Spoorzone wijkt daar vanaf. Door deze nu gehanteerde procedure is een ook een discussie over nut en noodzaak bij de Welstandscommissie, en eventuele aanpassing van het welstandsadvies, onmogelijk geworden. 11. Overigens is het de vraag of het noodzakelijk was dat de Commissie Welstand zich verschool achter het Q-team. In december 2012 heeft uw College een Kwaliteitskamer ingesteld. Deze Kwaliteitskamer vervangt de verschillende kwaliteitsteams, die op dat moment bestonden. Deze Kwaliteitskamer is bij plannen betrokken tot het moment van de aanvraag van de omgevingsvergunning. Bij deze vergunningaanvraag zelf geeft de commissie Welstand en Monumenten haar onafhankelijk advies, zoals dat nu ook al gebeurt, aldus uw college. CONCLUSIE UIT BOVENSTAANDE ARGUMENTEN Voor ons staat vast dat discussie over de derde brug om welke reden dan ook door de gemeente is/wordt geblokkeerd. Wij vragen het besluit in heroverweging te herzien, de discussie over nut en noodzaak van de derde brug aan te gaan en de aangevraagde vergunning alsnog te weigeren. TER AFSLUITING Wij voegen onze eerdere mening/zienswijze over het Bolwerk aan Uw College bij de vergunningaanvraag ter informatie als bijlage nog eens toe. Wij zenden kopie van ons bezwaar naar de Raadsfracties, de Commissie Welstand en Monumenten en de Stadsbouwmeester. Wij zien uit naar Uw reactie. Met vriendelijke groet, Namens de Commissie Behoud Stadsschoon Voorzitter Secretaris Peter Jonquière Els Kemper-van Eendenburg Pagina 4 van 5
5 CC: - Raadsfracties - Commissie voor Welstand en Monumenten - Stadsbouwmeester BIJLAGE: -Onze eerdere mening/zienswijze aan B&W bij de vergunningaanvraag. Pagina 5 van 5
1 Bijlage bij 2013-02-27 BOLWERK bezwaar vergunning derde brug. ILLUSTRATIES Hieronder vindt u illustraties, die verhelderend kunnen zijn bij ons bezwaar. Bolwerk zoals in schetsplan van Joan Busquets (links). Hij tekende drie bruggen. Wij geven aan welke brug kan vervallen, hoe de fietsroute kan worden. Rechts het Bolwerk zoals in het herziene Bestemmingsplan Spoorzone. Geen bruggen ingetekend. 1 e Bestemmingsplan Spoorzone. Geen bruggen te zien. Pagina 1 van 2
2 De historische situatie van het verdedigingswerk in 1675 (links) en in 1832. Twee bruggen, entree naar de stad gericht op Binnenwatersloot. Pagina 2 van 2