Raadsvoorstel Inleiding Zwembad Het Run in Drunen is een begrip in de wijde omgeving. In het openluchtzwembad hebben velen leren zwemmen. Jong en oud maken er nog steeds veel gebruik van. Het bad is zo n achttien weken per jaar open en wordt tot nu toe door de gemeente geëxploiteerd. Feitelijke informatie Taakstelling U heeft bij de voorjaarsnota 2010 een taakstellende bezuiniging vastgesteld voor Het Run van 300.000,00 per jaar ingaande het jaar 2013. Daarbij zijn de volgende mogelijkheden benoemd: - afstoten van het zwembad; - privatisering van het zwembad. Wij hebben onderzocht of de taakstelling behaald kan worden door privatisering. Er is daarvoor gezocht naar een enthousiaste ondernemer die het zwembad in erfpacht overneemt. Uitgevoerde acties Er is een prospectus opgesteld voor geïnteresseerde ondernemers waarin, naast informatie, de volgende kaders zijn meegegeven: - Behoud van maatschappelijke functie. De ondernemer dient de maatschappelijke functie van het zwembad te waarborgen. Voor de burgers moet (openlucht)zwemgelegenheid beschikbaar blijven; - Uitgifte in erfpacht. De gemeente Heusden geeft het grondperceel en het daarop staande zwembad het Run en de bijbehorende grond, de onroerende zaak, uit in erfpacht; - Overname voor het volgend zwemseizoen (2013). Er is bewust voor gekozen om zo min mogelijk voorwaarden aan de overname te verbinden en zoveel mogelijk ruimte te geven aan de plannen van geïnteresseerde ondernemers. De reden hiervoor is dat een ondernemer door toevoeging van functies en een commerciële exploitatie het zwemad naar de toekomst toe beter kan exploiteren dan de gemeente. Begin mei 2012 is Het Run in de markt gezet. Hierover is uitgebreid en gericht op de doelgroep gecommuniceerd. Er zijn uiteindelijk vijf bedrijfsplannen ingediend door geïnteresseerde ondernemers. In alle plannen zijn naast de zwembadexploitatie nog extra (commerciële) activiteiten toegevoegd. Twee plannen bleken onvolledig (financieel bod ontbrak), één plan had een structureel negatief financieel bod, één plan voldeed niet aan de ingangsdatum en van één plan was een gedeelte, ruimtelijk gezien, niet mogelijk. Om de vijf indieners de mogelijkheid te geven om hun plannen aan te passen is er een extra ronde aan de selectieprocedure toegevoegd. Twee partijen hebben zelf aangegeven geen aangepast plan in te sturen. We hebben uiteindelijk drie aangepaste plannen ontvangen. Twee daarvan liggen ver verwijderd van de in de prospectus genoemde kaders. Wij hebben besloten om te kiezen voor het beste van deze drie plannen. Daarmee valt de keuze op het plan van de Smulkar. Plan de Smulkar en voorwaarden De Smulkar is een plaatselijke ondernemer, die al 26 jaar hier zijn bedrijf runt. De laatste twee jaar verzorgt het bedrijf ook de horeca op Het Run. 1
De Smulkar heeft de volgende aanbieding: - Het zwembad openhouden voor de burger. Voor 2013 ziet dat er als volgt uit: - voor de openingstijden wordt een flexibel systeem gehanteerd; - daarnaast zal het zwemmen voor doelgroepen (zij het in beperktere mate) mogelijk blijven; - het abonnementensysteem verdwijnt en wordt vervangen door meerbadenkaarten; - Uitbreiding horeca. - Realiseren van een camping op de huidige ligweiden (zuidzijde complex); - Sluiting van het duikbad en hierop een sportveld realiseren (met panna-doeltjes en basketbalpalen); - Een erfpachtscanon betalen van 100,00 per jaar. Met de Smulkar zijn de volgende uitgangspunten overeengekomen die opgenomen worden in het op te stellen contract: - Openstelling van het zwembad door de Smulkar per 24 april 2013 (dus bij de start van het komende zwemseizoen), waarbij alle verantwoordelijkheid overgaat naar de Smulkar. De exacte overnamedatum, die voor 24 april 2013 ligt, wordt nog bepaald. - Voor een goede overdracht zal de gemeente uitsluitend voor het jaar 2013 de kosten betalen voor een minimum aan gediplomeerde toezichthouders en technisch medewerkers plus de kosten voor energie, onderhoud opstallen, machinekamer en water (verbruik en onderhoud). Afweging Privatisering van zwembad Het Run is, ten opzichte van zelf blijven exploiteren of sluiten, de beste oplossing. Voor de burger blijft er zwemwater en de exploitatie(risico s) gaat volledig over naar de ondernemer. Alle lusten, lasten, risico s en aansprakelijkheid aangaande het zwembad liggen daarmee bij de ondernemer. Dat betekent wel dat hij zelf bepaalt welke tarieven en openingstijden hij hanteert, ook in de toekomst. De gemeente heeft daar geen zeggenschap meer over. Om de volgende redenen is het plan van de Smulkar het beste van de ingediende plannen: - Het bad blijft open voor de burger. - Doelgroepzwemmen blijft mogelijk. - De camping is een aanwinst op recreatief gebied. Daarnaast zijn de campinggasten ook potentiële klanten voor de horeca op het terrein. - Het beste financiële bod. Het plan van de Smulkar voldoet aan de kaders uit de prospectus (het openhouden van het zwembad voor de burger en een jaarlijkse erfpachtcanon). De Smulkar wil het bad weersafhankelijker openstellen. De gemeente was die weg al ingeslagen. Door te stoppen met jaarabonnementen zijn er ook geen verplichtingen meer aan abonnementhouders over het aantal openingsuren. De meerbadenkaarten zijn een handig alternatief voor een abonnement en bieden onze burgers de mogelijkheid om voor een redelijke prijs te zwemmen. Door het behoud van doelgroepzwemmen, blijven er, weliswaar beperkter dan voorheen, mogelijkheden voor (onze ex-vaste) klanten om hun baantjes te trekken. In eerdere plannen stelde de Smulkar een gefaseerde overname voor over een langere periode (maximaal vijf jaar), waarbij de exploitatiekosten voor de gemeente bleven. Men wilde allereerst ervaring met de exploitatie van het zwembad opdoen. Dit past niet binnen de gestelde kaders. Uiteindelijk is overeenstemming bereikt over overname voor het zwemseizoen 2013. 2
Wij vinden het redelijk om de ondernemer het eerste jaar financieel in de exploitatie te ondersteunen, zodat hij in dit jaar expertise in kan huren. Een goede doorstart is hierdoor mogelijk, waardoor het zwembad open blijft voor publiek. Dit is dus zowel in het belang van de ondernemer als de gebruikers van Het Run. Als we het zwembad zelf nog zouden blijven exploiteren, hadden we het duikbad (vrijwel) zeker gesloten. Dit bad wordt slechts beperkt gebruikt en brengt door zijn diepte en leeftijd relatief hoge kosten (voor waterbehandeling en onderhoud) met zich mee. Daarnaast is het gebruik van de hoge duiktoren als gevolg van gewijzigde wetgeving niet meer toegestaan, waardoor de functionaliteit verder is beperkt. Wij hebben alle vertrouwen in de Smulkar en dat deze het zwembad succesvol zal exploiteren. Uit de diverse gesprekken blijkt de intentie om het zwembad duurzaam open te houden en het publiek een uitgebreider programma te bieden. Bij het in de markt zetten is ervoor gekozen om het zwembadcomplex uit te geven in erfpacht. Voordelen voor de gemeente zijn dat de ondergrond en opstallen eigendom blijven. Hierdoor kan de ondernemer het zwembad niet zondermeer doorverkopen, met mogelijke sluiting als gevolg. Daarnaast krijgt de gemeente in geval van failissement de ondergrond met opstallen terug. Door voor deze vorm te kiezen was verder de verwachting dat er meer ondernemers zouden zijn die hun plan kunnen financieren. Inzet van middelen Structureel financieel effect privatisering In de begroting 2011 is met ingang van 2013 een bezuinigingstaakstelling van 300.000,00 voor gemeentelijke sportaccommodaties opgenomen. Deze bezuinigingstaakstelling wordt door de privatisering van Het Run voor een structureel bedrag van circa 150.000,00 gerealiseerd. Het bedrag dat hierdoor niet kan worden gerealiseerd, eveneens 150.000,00, betreft de kapitaallasten van de opstallen die voor rekening van de gemeente blijven. De belangrijkste reden dat de volledige taakstelling met de privatisering van Het Run niet wordt behaald, is dat er bij de taakstelling rekening mee is gehouden dat deze kapitaallasten zouden worden gecompenseerd door een huur-, pacht-, of verkoopopbrengst. Hoewel veel partijen interesse in de exploitatie van Het Run hebben getoond, blijkt het niet mogelijk om onder de huidige marktomstandigheden een wezenlijke pachtopbrengst en daarmee een grotere bezuiniging te realiseren. Ook kan, in tegenstelling tot volledige afstoting/sluiting van de zwembadfunctie, geen verkoopopbrengst worden gerealiseerd. Op basis van gemeentelijke boekhoudvoorschriften (BBV) is de gemeente bij uitgifte in erfpacht verplicht om de boekwaarde van Het Run te waarderen tegen de rendementswaarde. Met de overeengekomen erfpachtscanon van 100,00 is deze waarde van het verpachte perceel 2.500,00. Dit is circa 1.264.000,00 lager dan de boekwaarde op het moment van overdracht. De lagere boekwaarde moet afgewaardeerd worden en zorgt voor een eenmalig boekverlies van 1.264.000,00. Er wordt voorgesteld dit verlies ten laste van de algemene reserve te brengen. Dit zorgt voor een afname van de reservepositie en hierdoor een structureel rentenadeel van circa 50.000,00. Hier staat tegenover dat de kapitaallasten van Het Run met circa 130.000,00 afnemen. Per saldo heeft de afwaardering een positief effect van circa 80.000,00. Samengevat is het budgettaire effect van privatisering van Het Run dat structureel 70.000,00 ( 150.000,00 -/- 80.000,00) van de ingerekende taakstelling niet wordt gehaald. 3
Dit bedrag kan binnen de geprognosticeerde saldi van de meerjaren begroting 2014 2016 opgevangen worden. Het financiële voordeel is in de eerstkomende jaren lager dan de ingerekende bezuinigingstaakstelling. Toch biedt privatisering financieel gezien nog extra kansen. In voorgaande jaren is het namelijk een aantal keer niet gelukt om de geraamde opbrengsten voor Het Run te halen. Het risico op dergelijke nadelen (ligt na privatisering niet meer bij de gemeente. Effect 2013 bij privatisering Privatisering zorgt in 2013 ook nog voor incidentele kosten in verband met de oplevering en de eenmalige financiële bijdrage aan de ondernemer. Voor 2013 is het budgettaire effect daarom nadeliger dan in de jaren daarna. In onderstaande tabel is het budgettaire effect van privatisering voor de jaarschijf 2013 weergegeven. Hierbij geldt dat de kosten die te maken hebben met het noodzakelijke onderhoud ten laste van de reserve onderhoud sportaccommodaties komen. Daarnaast is in 2013 nog sprake van afschrijvingslasten, omdat Het Run pas in de loop van 2013 wordt overgedragen. Kapitaallasten 2013 75.000,00 Eenmalige kosten 2013 145.000,00 Budgettair effect 2013 220.000,00 Het tekort van 220.000,00 wordt ten laste van de post onvoorzien voor 2013 gebracht. Het meerdere zal ten laste komen van het begrotingssaldo 2013. Dit wordt evenals de verrekening van de onderhoudskosten met de onderhoudsreserve, meegenomen in de eerste berap 2013. Zoals eerder aangegeven, ontstaat in 2013 een incidenteel nadeel van 1.264.000,00 als zijnde het boekverlies op afwaardering van Het Run. Hierbij wordt de algemene reserve voorgesteld als dekking. Personele gevolgen Voor Het Run werd vooral gebruik gemaakt van inhuurkrachten. Doordat deze inhuur niet meer nodig is, kan deze besparing direct worden gerealiseerd. Het vaste personeel dat voor Het Run werkzaam is, kan worden ondergebracht in het rooster van de overige sportaccommodaties (vooral zwembad Die Heygrave). Hierdoor hoeft voor de overige accommodaties minder personeel ingehuurd te worden. Risico Algemeen Hoewel de plannen van De Smulkar gebaseerd zijn op een zeer realistisch ambitieniveau, is een exploitatie gedurende de volledige erfpachtperiode niet bij voorbaat te garanderen. Ons college heeft vertrouwen in de ondernemer, die absoluut in staat moet worden geacht de exploitatie van het zwembad tot een duurzaam succes te maken. Mede gezien de bijdrage die de gemeente verleent tijdens de startfase. Bij het bepalen van de risico s die de gemeente loopt, dient een onderscheid gemaakt te worden in de risico s die de gemeente loopt gedurende de exploitatie door de ondernemer en de risico s bij (voortijdige) beëindiging van de pachtovereenkomst. Aangezien de concept overeenkomst nog onderwerp van onderhandeling is en voorwerp van intern beraad, wordt deze in dit stadium voor de raad vertrouwelijk ter inzage gelegd. 4
Exploitatie Ten behoeve van de overgang van de exploitatie doet de gemeente een eenmalige bijdrage. Verder draagt de gemeente niet meer bij in de kosten van de exploitatie. Eventuele tekorten komen vanaf begin af aan geheel voor rekening en risico van de onderneming. Gedurende de verdere exploitatie door de ondernemer loopt de gemeente dus geen directe financiële risico s. Het contract biedt verder waarborgen tegen verwaarlozing van onderhoud. Niet alleen is er sprake van een meerjarig onderhoudsplan dat verbindend is voor de ondernemer, er is ook nog een regeling opgenomen die de gemeente eenmaal per twee jaar het recht geeft op een schouw. Daarmee zijn de risico s ten gevolge van een nalatige bedrijfsvoering voldoende afgedekt. Beëindiging pacht Bij een beëindiging van de pachtovereenkomst door verloop van de pachtovereenkomst (na 30 jaar) is er in beginsel een verplichting om de ondernemer de marktwaarde te vergoeden van de gebouwen die met toestemming van de gemeente door hem zijn aangebracht. Daar staat echter tegenover dat het eigendom van deze gebouwen aan de gemeente toevalt. Daarnaast is in het contract vastgelegd dat deze vergoedingsplicht (voor gebouwen die de gemeente heeft toegestaan) is er niet indien de ondernemer de beëindiging van de pachtovereenkomst zelf veroorzaakt. Met deze regeling is het risico ten aanzien van de vergoedingplicht gematigd. In geval van faillissement van de ondernemer is het risico van de gemeente tweeledig. Allereerst ontstaat er een situatie waarbij de gemeente het zwembad weer in eigendom heeft zonder dat er is voorzien in een verdere exploitatie. Alsdan ontstaat er een nieuw beslismoment aangaande de toekomst van het zwembad. Indien er sprak is van een vroegtijdig faillissement betekent dit dat de bijdrage die de gemeente heeft geleverd in het overbruggingsjaar maar in (zeer) beperkte mate heeft gerendeerd. Het kan dan zelfs zo zijn dat deze overbruggingsbijdrage hoger uitvalt dan de besparing die de gemeente realiseert in de daaropvolgende jaren. Daarbij dient echter wel te worden opgemerkt dat nagenoeg al deze kosten ook voor rekening van de gemeente komen indien er niet geprivatiseerd wordt. Overigens kan deze situatie zich ook voordoen indien de ondernemer zich kan beroepen op de ontbindende voorwaarde dat de benodigde planwijziging waarmee een camping mogelijk wordt gemaakt niet binnen een redelijke termijn wordt vastgesteld. Conclusie Gezien de contractueel vast te leggen waarborgen is ons college van mening dat risico s in voldoende mate beperkt zijn, en dat deze de voorgenomen transactie niet in de weg staan. Procedure Momenteel wordt een contract opgesteld dat door ons kan worden gesloten. Er wordt naar gestreefd om de gemeentelijke werkzaamheden, die in de uitgangspunten genoemd staan, te verrichten voor de opening op 24 april 2013. De procedures voor de benodigde vergunningen en de ruimtelijke procedure zullen zo snel mogelijk worden opgestart. 5
Voorgenomen besluit Wij stellen u voor bijgaand besluit vast te stellen. Het college van Heusden, de secretaris, mr. J.T.A.J. van der Ven De burgemeester, drs. J. Hamming 6
De gemeenteraad van Heusden in zijn openbare vergadering van 5 februari 2013; gezien het voorstel van het college van 15 januari 2013; gezien het memo naar aanleiding van de informatievergadering; gelet op de beraadslaging; b e s l u i t : - openluchtzwembad Het Run te privatiseren en uiterlijk per 24 april 2013 in erfpacht over te dragen aan de Smulkar; - in te stemmen met de volgende uitgangspunten voor het contract met de Smulkar: 1. Openstelling van het zwembad door de Smulkar per 24 april 2013 (dus bij de start van het komende zwemseizoen), waarbij alle verantwoordelijkheid overgaat naar de Smulkar. De exacte overnamedatum, die voor 24 april 2013 ligt, wordt nog bepaald. 2. Voor een goede overdracht zal de gemeente uitsluitend voor het jaar 2013 de kosten betalen voor een minimum aan gediplomeerde toezichthouders en technisch medewerkers plus de kosten voor energie, onderhoud opstallen, machinekamer en water (verbruik en onderhoud); - de verdere uitwerking van het contract aan het college te laten; - het boekverlies in 2013 van circa 1.264.000,00 door afwaardering van de boekwaarde van openluchtzwembad Het Run ten laste van de algemene reserve te brengen. de griffier, de voorzitter, mw. drs. E.J.M. de Graaf Drs. J. Hamming 7