Indicatoren Kwaliteit Huisartsenzorg bij patiënten met COPD Versie 2.2 1 maart 2017 Specificaties Het NHG maakt Standaarden voor de huisarts. Voor het interne kwaliteitsbeleid van de huisarts(praktijk) maakt het NHG indicatoren voor het medisch handelen, o.a. voor gebruik als spiegelinformatie. Deze indicatoren raken de kern van de NHG-standaard, zijn betrouwbaar, beperkt in aantal en worden verzameld in het reguliere zorgproces. Criteria voor gebruik van indicatoren voor andere doeleinden (zoals externe verantwoording) zijn: Validiteit: In de praktijk is getest of de indicator aan zijn doel beantwoord. Relevantie: De indicator leidt tot verbetering van de zorg op patiëntniveau. Onderscheidend vermogen: De indicator laat significante verschillen tussen huisartsen zien. Deze set indicatoren is daar nog niet op getoetst. Reden aanpassing: nieuwe NHG Standaard Nieuw: - indicatoren (4) over ziektelast - indicatoren (2) over aantal exacerbaties in voorgaande 12 - indicator over registratie BMI en ongewenst gewichtsverlies Inclusies: - diagnose COPD Exclusies: - geen Aandachtspunten: - ernstgraad COPD. Bij licht-licht (lichte ziektelast en geen roken en geen klachten): geen spirometrie en jaarlijkse controle; wordt niet expliciet geëxcludeerd Bij licht plus (lichte ziektelast en roken of klachten): spirometrie per 3 jaar, ten minste jaarlijkse controle Bij matige ziektelast: jaarlijks spirometrie, controle minstens 2/jaar - drietal indicatoren beschreven omdat deze (nog) voorkomen in de InEen benchmark Zie ook documentatie over - berekening leeftijd, duur inschrijving en duur hoofdbehandelaar - specificaties exporteren data Toelichting Aanvullingen tbv gebruik bij zorggroepen en voor de InEen Benchmark Pagina 1 van 9
Het NHG en InEen willen binnen het domein van de huisartsenzorg gebruik maken van dezelfde zorginhoudelijke indicatoren. Bij de populatiegegevens bestaat er bij InEen behoefte aan enkele aanvullende gegevens; deze zijn gearceerd aangegeven. Daarnaast kunnen er enkele zorginhoudelijke indicatoren zijn waarover eerder al afspraken zijn gemaakt voor gebruik in de zogenaamde InEen Benchmark. Voor de uniformiteit in de documentatie worden deze indicatoren hier aanvullend vermeld, eveneens gearceerd. De indicatoren die voor de InEen Benchmark gebruikt worden zijn aangeduid met BM in de kolom indicatie nummer. Bepalen populatie (tellers en noemers) Hoewel het NHG en InEen gebruik willen maken van dezelfde zorginhoudelijke indicatoren, is er wel een verschil in de populatie waarover wordt gerapporteerd. Dit heeft gevolgen voor zowel de tellers als de noemers. Hierbij spelen twee zaken: 1. vooralsnog zijn er verschillen op detailniveau bij de selectiecriteria hoofdbehandelaar en inschrijving vaste patiënt, 2. bij rapportages voor zorggroepen gaat het om de deelpopulatie die zorg ontvangt via geïntegreerde eerstelijns zorg. Voor de indicatoren huisartsenzorg gaat het over alle patiënten in de praktijkpopulatie die voldoen aan de inclusiecriteria: diagnose, vaste patiënten die 12 of meer zijn ingeschreven in de praktijk en huisarts voor 12 of meer hoofdbehandelaar. Voor programmatische zorg (zorggroepen) is dit momenteel op detailniveau iets anders gespecificeerd, namelijk om patiënten die voldoen aan de diagnostische criteria, waarbij de huisarts hoofdbehandelaar is en die zijn ingeschreven in de praktijk (vaste patiënten). In aanvulling hierop gaat het om patiënten die zorg ontvangen voor 12 of meer via geïntegreerde eerstelijns huisartsenzorg, ook wel programmatische zorg of ketenzorg genoemd. De selectie van patiënten die zorg ontvangen via geïntegreerde eerstelijnszorg kan worden gemaakt op basis van de uitkomst van de bepaling controlebeleid of deelname ketenzorg. In de beschrijving van tellers en noemers is dit onderscheid in deze documentatie nader uitgewerkt in de vorm van enkele [variabelen] voor de parameters waarin er verschil is tussen huisartsenpraktijk (NHG) en zorggroep (InEen). Het gaat om de volgende variabelen: - [huisarts] voor de selectie op de bepaling hoofdbehandelaar met uitkomst huisarts, volgens de criteria in de tabel hieronder; - [inschrijving] voor de selectie op de uitkomst inschrijving als vaste patiënt, volgens de criteria in de tabel hieronder; - [populatie]: deze variabele is samengesteld uit de gegevens hoofdbehandelaar, inschrijving en zorgverlening (controlebeleid of deelname ketenzorg) volgens de criteria in de overzichtstabel hieronder. Overzicht verschillen selectie populatie populatie huisartsenzorg geïntegreerde eerstelijns zorg diagn. criteria diagnostische criteria diagnostische criteria hoofdbehandelaar huisarts 12 huisarts inschrijving vaste patiënt 12 vaste patiënt zorgverlening (als onderdeel van de variabele populatie) niet van toepassing controlebeleid, programmatische zorg, 12, of deelname ketenzorg COPD, ja, 12 Merk op dat bij de variabelen [huisarts] en [inschrijving] het onderscheid geen betrekking heeft op de uitkomst, maar alleen op de termijn voor een geldige waarde. Bij de variabele [zorgverlening] is er zowel een onderscheid bij de uitkomst (van de bepaling controlebeleid), als ook in de termijn voor een geldige uitkomst. Pagina 2 van 9
NB. Het ligt in de bedoeling om vanaf 2018 de criteria bij hoofdbehandelaar en inschrijving tussen NHG en InEen gelijk te trekken. Voor de operationalisatie van de indicatoren tbv de InEen Benchmark wordt voorlopig verwezen naar het document Aanscherping specificaties indicatoren landelijke benchmark 2016 van InEen. Aanpassing in versie 2.1 tov. 8 juni 2016 Volgnummer 14, indicator 8: % patiënten met COPD met BMI < 21 of met registratie ongewenst gewichtsverlies met uitkomst ja. Omschrijving van de teller aangepast. Teller moet zijn: patiënten met COPD met registratie van de BMI in de afgelopen 12 én met registratie ongewenst gewichtsverlies in de afgelopen 12 waarbij BMI < 21 of ongewenst gewichtsverlies met uitkomst ja Inclusie criteria: leeftijd ouder dan 40 jaar (> 40) vervallen Tekstueel aangevuld en aangepast om tot één documentatie te komen met InEen. Toegevoegd: populatiegegevens voor zorggroep en InEen (gearceerd) Volgnummering daarop aangepast Indicatie toegevoegd bij díe indicatoren die van toepassing zijn voor de landelijke Benchmark van InEen; in de kolom indicatornummer: BM Aanpassing in versie 2.2 tekstueel onder toelichting : NB deelname ketenzorg COPD opgenomen als alternatief om populatie bij zorggroep te selecteren Indicator 8, correctie bij ziektelast met uitkomst licht. Het identificatienummer van de uitkomst licht moet zijn 389. Indicator volgnummer 21, % met spirometrie, komt niet meer voor in de benchmark en is vervallen. volgnummers aangepast Pagina 3 van 9
Beschrijving van benodigde data per indicator volgnr. ind. nr. omschrijving Populatie 1 BM % patiënten met COPD in praktijkpopulatie 2 % patiënten met COPD onder behandeling in de eerste lijn (hoofdbehandelaar is [huisarts]) in de praktijkpopulatie 3 BM % patiënten met COPD onder behandeling bij med. specialist in de praktijkpopulatie opmerking COPD: ICPC R95, op episodelijst, actuele episode Hoofdbehandelaar COPD: 2407, COHB RZ = 48, huisarts, laatste waarde ooit hoofdbehandelaar COPD: 2407, COHB RZ = 49, med. specialist ; laatste waarde ooit 4 BM % patiënten met COPD onder behandeling in de eerste lijn (hoofdbehandelaar is [huisarts] en [inschrijving] 5 BM % patiënten met COPD onder behandeling in de eerste lijn (hoofdbehandelaar is [huisarts] en [inschrijving] met zorgverlening via basishuisartsenzorg (op basis van uitslag controlebeleid) 6 BM % patiënten met COPD onder behandeling in de eerste lijn (hoofdbehandelaar is [huisarts] en [inschrijving] met zorgverlening via geïntegreerde eerstelijnszorg (ketenzorg, programmatische zorg; op basis van bepaling controlebeleid) voor 12 of meer controlebeleid COPD, 1785, COCB RZ = 500, geen programmatische zorg ; laatste waarde ooit, of Deelname ketenzorg COPD, 3829, COKZ RZ, 2, nee controlebeleid COPD, 1785, COCB RZ = 421 of 54 of 422 of 423 of 301 of 424 of 425 of 426 of 210 (1x per 2 jaar of 1x per jaar of 2x per jaar of 3x per jaar of 4x per jaar of elke 2 of elke 6 weken of elke maand of overig. (dus alles behalve geen programmatische zorg ), of Deelname ketenzorg COPD, 3829, COKZ RZ, 1, ja, 12 Pagina 4 van 9
Monitoring 7 1 % patiënten met COPD en met registratie ziektelast in de afgelopen 12 8 2 % patiënten met COPD en registratie ziektelast in de afgelopen 12 met ziektelast licht en met registratie ziektelast in de afgelopen 12 9 3 % patiënten met COPD en registratie ziektelast in de afgelopen 12 met ziektelast matig en met registratie ziektelast in de afgelopen 12 10 4 % patiënten met COPD en met registratie ziektelast in de afgelopen 12 met ziektelast ernstig Ziektelast COPD: 3013, ZLCP RA, laatste waarde afgelopen 12 Ziektelast COPD: 3013, ZLCP RA met uitkomst 389, licht, laatste waarde afgelopen 12 Ziektelast COPD: 3013, ZLCP RA met uitkomst 251, matig, laatste waarde afgelopen 12 Ziektelast COPD: 3013, ZLCP RA, laatste waarde afgelopen 12 met uitkomst 304, ernstig 11 5 en met registratie ziektelast in de afgelopen 12 % patiënten met COPD en met registratie functioneren (CCQ of MRC) in de afgelopen 12 CCQ: 2402, CCQT RQ, laatste waarde afgelopen 12 of MRC: 2210, MRCD RQ, laatste waarde afgelopen 12 manden 12 6 % patiënten met COPD en met registratie mate van functioneren (CCQ of MRC) in de afgelopen 12 en met CCQ 2 of MRC 3 en met registratie van de mate van functioneren (CCQ of MRC) in de afgelopen 12 CCQ: 2402, CCQT RQ, laatste waarde afgelopen 12 met uitkomst 2 of MRC: 2210, MRCD RQ, laatste waarde afgelopen 12 manden met uitkomst 3 Pagina 5 van 9
13 7 % patiënten met COPD en met registratie BMI in de afgelopen 12 én met registratie ongewenst gewichtsverlies in de afgelopen 12 14 8 % patiënten met COPD met registratie van de BMI in de afgelopen 12 én met registratie ongewenst gewichtsverlies in de afgelopen 12 waarbij BMI < 21 of ongewenst gewichtsverlies met uitkomst ja en met registratie van de BMI in de afgelopen 12 én met registratie ongewenst gewichtsverlies in de afgelopen 12 15 % patiënten met COPD en met registratie BMI in de afgelopen 12 in de afgelopen 12 16 9 % patiënten met COPD en met registratie aantal exacerbaties in afgelopen 12 in de afgelopen 12 17 10 % patiënten met COPD met 2 exacerbaties in de afgelopen 12 en met registratie van het aantal exacerbaties in de afgelopen 12 in de afgelopen 12 18 % patiënten met COPD en met twee of meer ( 2) corticosteroïd stootkuren in de afgelopen 12 BMI: 1272, QUET AO, laatste waarde afgelopen 12 en Ongewenst gewichtsverlies: 2673, GEWV AA, laatste waarde afgelopen 12 BMI: 1272, QUET AO, laatste waarde afgelopen 12 met uitkomst < 21 of Ongewenst gewichtsverlies: 2673, GEWV AA, laatste waarde afgelopen 12 met uitkomst 1, ja NB. Beschreven omdat deze indicator voorkomt in de InEen benchmark over 2016. BMI: 1272, QUET AO, laatste waarde afgelopen 12 Aantal exacerbaties in de voorgaande 12, 3549, COAE RQ, laatste bepaling in afgelopen 12 NB. aantal exacerbaties is nul (0) is een valide uitslag. Aantal exacerbaties in de voorgaande 12, 3549, COAE RQ, laatste bepaling in afgelopen 12 : 2 NB. aantal exacerbaties is nul (0) is een valide uitslag (noemer) NB. Beschreven omdat deze indicator voorkomt in de InEen benchmark over 2016. Corticosteroïd stootkuur: 2 voorschriften met ATC H02AB06 of H02AB07 Pagina 6 van 9
19 11 % patiënten met COPD en met registratie longfunctie (FEV1 % voorspeld post BD of met eigen medicatie) in de afgelopen 36 20 12 % patiënten met COPD met uitslag FEV1 % van voorspelde waarde post BD of met eigen medicatie < 50 % 22 13 met een registratie in de afgelopen 36 van de longfunctie (FEV1 % voorspeld post BD of met eigen medicatie) % patiënten met COPD waarvan het rookgedrag actueel en bekend is FEV1 % voorspeld post BD, 1678, FVNB RL MP, laatste waarde afgelopen 36 of FEV1 % voorspeld met eigen medicatie, 3690, FVEM RL MP, laatste waarde afgelopen 36 FEV1 % voorspeld post BD, 1678, FVNB RL MP, laatste waarde afgelopen 36 met uitkomst < 50 % of FEV1 % voorspeld met eigen medicatie, 3690, FVEM RL MP, laatste waarde afgelopen 36 met uitkomst < 50 % Roken: 1739, ROOK AQ: 3, nooit, laatste bepaling ooit of (4, voorheen of 1, ja, laatste waarde in afgelopen 12 ) 23 14 24 15 % patiënten met COPD die roken in de groep patiënten waarvan het rookgedrag actueel en bekend is waarbij het rookgedrag actueel en bekend is. % patiënten met COPD en met registratie mate van beweging volgens norm gezond bewegen in de afgelopen 12 Roken: 1739, ROOK AQ: 1, ja ; laatste meting in afgelopen 12 Lichaamsbeweging volgens norm gezond bewegen, 3239, NNGB AQ, laatste waarde afgelopen 12 Behandeling 25 16 % patiënten met COPD met influenza vaccinatie in de afgelopen 12 26 17 % patiënten met COPD die behandeld worden met inhalatie corticosteroïden (ICS) ( 1 voorschrift in afgelopen 12 ) Influenza vaccinatie: ICPC-code R44 op E- of P-regel, in afgelopen 12 of ATC-code J07BB bij voorschriften, laatste registratie in afgelopen 12 Inhalatie corticosteroïden: ATC, R03BA of R03AK06 t/m R03AK12, 1 voorschrift(en) inhalatie corticosteroïden (ICS) in de afgelopen 12 Pagina 7 van 9
27 18 % patiënten met COPD en met 1 voorschrift(en) inhalatie medicatie in de afgelopen 12 en controle inhalatie techniek in de afgelopen 12 met gebruik 1 voorschrift(en) van inhalatie medicatie in de afgelopen 12 Inhalatietechniek: 1608, ASIT RQ: laatste meting in afgelopen 12 Inhalatie medicatie: ATC R03A of R03B Pagina 8 van 9
Overzicht benodigde data Episode: COPD, R95 Influenzavaccinatie, R44 Bepalingen: Hoofdbehandelaar: 2407, COHB RZ Controlebeleid COPD, 1785, COCB RZ Deelname ketenzorg COPD, 3829, COKZ RZ Ziektelast COPD: 3013, ZLCP RA CCQ: 2402, CCQT RQ MRC: 2210, MRCD RQ BMI: 1272, QUET AO Ongewenst gewichtsverlies: 2673, GEWV AA Aantal exacerbaties in de voorgaande 12, 3549, COAE RQ FEV1 % voorspeld post BD, 1678, FVNB RL MP FEV1 % voorspeld met eigen medicatie, 3690, FVEM RL MP Roken: 1739, ROOK AQ Lichaamsbeweging volgens norm gezond bewegen, 3239, NNGB AQ Inhalatietechniek: 1608, ASIT RQ ATC Corticosteroïd stootkuur: ATC H02AB06 of H02AB07 Inhalatie medicatie: ATC R03A of R03B Inhalatie corticosteroïden: ATC, R03BA of R03AK06 t/m R03AK12 Influenzavaccinatie: ATC, J07BB Pagina 9 van 9