COMMISSIE WELSTAND EN MONUMENTEN WEST 2013-7 Verslag van de vergadering van de Commissie Welstand en Monumenten West, gehouden op dinsdag 23 juli 2013 in Utrecht. Aanwezig : Verhinderd : De voorzitter, T. Frantzen, de leden E. Bet, T. van Rooijen en R. Roorda, M. van der Wiel (secretaris) M. Cramer (lid), F. Wintermans (lid), C. Boogert (uitvoerend secretaris) OVERZICHT VERSLAG A Ingekomen stukken en mededelingen B Notulen Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 25 juni 2013 C D D1 D2 D3 Algemeen Planbespreking Leidsche Rijn Centrum Noord kavel Z1 Proostwetering kavel H1 Rijnkennemerlaan-zuid / Knoflookweg / Kamilleweg / 3 e Oosterparklaan E Nagekomen plannen E1 Williamsperenlaan 9 E2 Winkelcentrum Terwijde blok B/C (ged.) F G Overige bouwplannen Plannen met preadvies, lijsten d.d. 04/07 en 18/07 2013 Rondvraag en sluiting Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 23 juli 2013
A Ingekomen stukken en mededelingen Geen. B Notulen Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 25 juni 2013 Het verslag is via een schriftelijke ronde vastgesteld. C Algemeen Geen. D Bouwplannen D1 Leidsche Rijn Centrum Noord kavel Z1 (Ont) Ontwerprichtlijnen Aanvraag : Projectbureau Leidsche Rijn Ontwerp : Rijnboutt Stedenbouwkundige Koek geeft een toelichting op de ontwerprichtlijnen voor de kavel langs het spoor, tussen het kantorencomplex van Cap Gemini en de parkeergarage. Er zal na de zomer een tender gestart worden voor een gebouw met 250 eenpersoonshuishoudens, 100 m2 detailhandel en 1300 m2 bvo leisure en horeca. Invulling van deze kavel moet leiden tot het verhogen van de aantrekkelijkheid van het stationsplein en toekomstbestendig zijn in relatie tot potentiële ontwikkelingen, zoals bijvoorbeeld een kiosk bij de onderdoorgang. Hoogbouw is hier mogelijk maar vanwege de bestemming wonen, in combinatie met de aanwezige geluidsbelasting, is 5 bouwlagen realistisch. Er is een ruim palet aan materialen en kleuren voorgeschreven, parkeren mag onder maaiveld of uit het zicht op eigen terrein worden opgelost en voor het fietsparkeren dienen inpandig maatregelen te worden getroffen. Reactie commissie De commissie vindt het positief dat er in de tijd van een negatieve conjunctuur gebouwd zou kunnen worden, maar is bezorgd of er geen 'restplan' wordt gerealiseerd dat de ambitie van het eindbeeld van Leidsche Rijn Noord in gevaar kan brengen. Door een meer ad-hocbenadering van kavelinvullingen in combinatie met de geluidsproblematiek zou de skyline van torens kunnen mislukken. Hoe verhoudt het plan zich tot de spelregels ten aanzien van hoogbouw en ten opzichte van Leidsche Rijn Kern? Vanuit zowel de supervisor als het Projectbureau Leidsche Rijn wordt aangegeven dat de randvoorwaarden voor deze kavel zowel rekening houden met de geplande grootschalige ontwikkelingen als met de dringende wens om nu verder te ontwikkelen ten behoeve van de levendigheid van het Stationsplein. Ten aanzien van de ontwerprichtlijnen adviseert de commissie de parcellering te heroverwegen omdat de blokmaat is verkleind (gesplitst kavel). Eén architectuur voor de drie gevels met bijzondere hoeken verhoudt zich goed tot de maatvoering van de reeds gerealiseerde, belendende gebouwen. Visuele parcellering zal gezien de blokmaat eerder verschijnen als cosmetische toevoeging aan een programma, waarbij een meer vrije plastiek geëigend kan zijn, en acht de commissie dan ook niet gewenst. De commissie kan zich vinden in de voorgestelde ontwerprichtlijnen voor deze kavel, maar vraagt aandacht voor een 'toekomstbestendig' plan. Daarnaast wordt geadviseerd om parcellering niet als richtlijn te formuleren vanwege de blokmaat van het pand en het schaaleffect ten opzichte van de omringende gebouwen. D2 (R) Proostwetering kavel H1 Voorlopig ontwerp hotel Aanvraag : Mariott International Ontwerp : Architectenbureau Van den Hoeven De architect licht toe dat de onderbouw bestaat uit een 5 meter hoge stalen constructie en de bovenbouw met de hotelkamers uit prefabdoosjes van 6 bij 3,40 meter. Voor de belangrijkste in zicht gelegen gevels is een andere vormgeving toegepast dan voor de minder prominent zichtbare gevels. De meer zichtbare gevels vanaf de A2 zijn opgebouwd uit geprofileerde witte kaders gevuld met vlakken, horizontaal georiënteerd. De gevels aan de Proostweteringzijde en aan de parkeerplaats zijn bekleed met verticale beplating. Op de Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 23 juli 2013 2
koppen in de witte gevel zijn een aantal kaders gevuld met reclameuitingen. Een luifel accentueert de entree aan de Proostweteringzijde. De technieklaag valt weg achter de opgetrokken gevel. Supervisor Klein-Breteler heeft schriftelijk positief gereageerd op het ontwerp met een kleine aan- en opmerking, maar dit betrof een plan met een andere ritmiek in de gevelindeling dan nu aan de commissie wordt voorgelegd. In dit eerdere ontwerp was de raamindeling van de witte gevels minder horizontaal georiënteerd en eenduidiger vormgegeven. Reactie van de commissie De commissie is niet overtuigd van de aannames omtrent de zichtbaarheid van de gevels. Zij twijfelt of de dominante kop daadwerkelijk dusdanig zichtbaar is en vreest dat juist de achterzijde in het zicht van de A2 komt te liggen. Zij vraagt dit bij een volgende planbehandeling beter stedenbouwkundig in beeld te brengen. Het hotel is gelegen tussen bijzonder vormgegeven, architectonisch zeer expressieve gebouwen, waar dit ontwerp onvoldoende antwoord op is. De commissie meent dat door de wijze waarop de beide geveltypen worden toegepast het gebouw 'uit elkaar valt'. De aan de commissie voorgelegde gewijzigde, meer horizontale raamindeling zal een ander effect geven dan beoogd, omdat grote delen van de omkaderde vlakken bestaat uit colorbel en niet uit blank glas. Ook is de gevelindeling in relatie tot de vluchtwegen plattegrondtechnisch niet gunstig opgelost. Er bestaan vragen over de wijze waarop het gebouw op de grond, in het gras, staat. De commissie heeft bezwaar tegen de vele en relatief grote reclame-uitingen. Het parkeerterrein is aan de laad- en loszijde een echte achterkant en er bestaat twijfel of de aankomst van de hotelgasten aan deze zijde niet veraangenaamd kan worden, waaraan de terreininrichting een bijdrage kan leveren maar onvoldoende. De commissie constateert dat het gevelprincipe van de witte gevels van de bovenbouw een openheid uitstraalt die niet waargemaakt kan worden vanwege ruime mate van toepassing van colorbel. De witte gevels appelleren aan een gevoel van welkom, terwijl de rest van het gebouw aankomstzijde en entreezijde juist donker en anoniem zijn. De plattegrondopzet met de vluchtwegen op de koppen vraagt om heroverweging. De hoeveelheid, de omvang en de wijze waarop de reclamevlakken worden opgenomen in de gevelsystematiek is te overdadig en niet goed opgelost ten opzichte van de architectonische opzet. Bij een volgende planbehandeling wil de commissie graag meer inzage over de stedenbouwkundige situatie in verband met de zichtbaarheid van de gevels. D3 Rijnkennemmerlaan-zuid / Knoflookweg / Kamilleweg / 3 e Oosterparklaan (Ont) Voorlopig ontwerp 46 eengezinswoningen Aanvraag : Heembouw Ontwerp : op ten noort blijdenstein Architect Zwart licht de bijzondere constructie toe met in de planontwikkelingsfase de betrokkenheid van meerdere partijen waaronder de aannemer. In de uitwerking is gezocht naar architectonische eenheden van drie tot acht woningen waardoor zowel de beoogde variëteit als de gewenste samenhang wordt bereikt. Er zijn drie architectonische eenheden uitgewerkt die in verschillende configuraties worden toegepast. De traforuimte en het stadsverwarmingstation worden in aansluiting op de architectuur van de woningbouw opgenomen in het plan. Op het binnenterrein wordt het parkeren opgelost, aangevuld met een grote boom. Supervisor Bleijs geeft aan zeer tevreden te zijn over de voorstellen en ermee in te stemmen. De commissie vindt het een zorgvuldig uitgewerkt plan met overtuigende bemonstering. Punt van aandacht betreft de raamindeling van de drielaagse woningen met kap: door het herhalen van een raamformaat wordt de associatie met appartementen opgeroepen, hetgeen wellicht voorkomen kan worden door een meer klassieke gevelcompositie. Ook vraagt de commissie de bergingen mogelijk wat meer op te waarderen en aandacht voor de inrichting van het maaiveld zoals bij de aansluitingen van de woningen zonder voortuin op het openbaar gebied. Gesuggereerd wordt om de maatsystematiek van de langsgevels Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 23 juli 2013 3
die doorgezet wordt in de kopgevels (door twee kleuren voegwerk toe te passen) te doorbreken, maar dit is ter overweging aan de architect. Hoewel het huurwoningen betreft is het mogelijk toch raadzaam om optionele dakkapellen per type woning te ontwerpen. De commissie ziet de aanvraag omgevingsvergunning tegemoet. E Nagekomen plannen E1 Williamsperenlaan 9 13-009563 (R) Aanvraag omgevingsvergunning voor het plaatsen van een kozijn in de voorgevel Aanvraag : E. Luiten Ontwerp : onbekend In de aanvraag wordt voorgesteld in de gesloten houten wand naast de entree een raam te plaatsen. De commissie is van mening dat dit mogelijk is zonder dat de architectonische opzet van de woningen en het bouwblok geschaad wordt. Wel dient het venster dan kwalitatief goed vormgegeven te worden in de sfeer van het huizenblok met overeenkomstige, goede detaillering. Bij voorkeur is het voor het gevelbeeld beter de bovenzijde een lathoogte te verlagen, maar hiervoor dient na te worden gegaan of dit geen afbreuk doet aan het zicht van binnenuit. Verdere planbegeleiding wordt in handen gegeven van Bureau CWM. Geadviseerd wordt dat bij vergelijkbare vervolgaanvragen voor dit type woningen het definitief te vergunnen kozijn als standaard wordt gehanteerd. E2 (R) F Winkelcentrum Terwijde blok B/C (ged.) Voorlopig ontwerp 46 eengezinswoningen Aanvraag : Bouwfonds ASR Ontwerp : Hans Been Architecten (Zie notulen 21/08 2012 en 28/05 2013) Naar aanleiding van de laatste planbehandeling hebben de supervisor en de architect hun reactie op de commissieopmerkingen in een memo verwoord. Hierin wordt aangegeven dat er aan het belangrijkste bezwaar van de commissie, de strokenverkaveling met de afwijkende kapvorm, niet tegemoet wordt gekomen. Supervisor Bödecker geeft aan dat door een aantal architectonische kenmerken over te nemen van de al ontworpen, omringende gebouwen er naar zijn mening voldoende samenhang ontstaat. Architect Been licht in de memo toe op welke onderdelen er aansluiting gezocht is in de architectonische uitwerking, met name in relatie tot de woningen van Ponec. De commissie blijft grote problemen houden met de voorgestelde stedenbouwkundige invulling. De woningen met zadeldak zijn niet passend in deze stedenbouwkundige setting. Echter, de supervisor bepaalt uiteindelijk de stedenbouwkundige randvoorwaarden en dan is het vervolgens aan de commissie om over de architectonische uitwerking te adviseren. Zij meent dat er in deze nog een slag te maken is om op dit schaalniveau te trachten de afstemming op het winkelcentrum met zijn bebouwing te verbeteren. De woningen kunnen wat betreft vormgeving beter afgestemd worden op de context en de commissie verzoekt vóór de aanvraag omgevingsvergunning het plan nogmaals in de commissie te agenderen op architectuur. Overige plannen De plannen, genoemd in de lijsten d.d. 6 en 20 juni 2013, zijn met een preadvies van de secretaris aan de commissie voorgelegd. De leden van de commissie hebben besloten de advisering over te nemen. De preadvisering is verricht op basis van de aan de verschillende beleidsniveaus verbonden criteria, zoals vastgelegd in de welstandsnota. Samenvattend: Open : Verandering en handhaving zijn beide mogelijk, zowel naar structuur als naar architectuur. Respect : Essentiële eigenschappen van de aanwezige bebouwings- en omgevingskarakteristiek worden gerespecteerd. Behoud : Behoud en herstel van het aanwezige bebouwingsbeeld en versterken van de bestaande of historisch bepaalde karakteristiek van stedenbouwkundige, architectonische, landschappelijke of cultuurhistorische aard. Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 23 juli 2013 4
Stimulans : Het gebied vraagt vanwege zijn bijzondere of markante karakter extra aandacht voor versterking en stimulering van het beeld. Indien van toepassing, zijn de aanvragen getoetst aan de (welstands)criteria, zoals geformuleerd in de welstandsnota. De lijsten zijn ter inzage op het secretariaat en in te zien via de website http\\www.welstandutrecht.nl. G Rondvraag en sluiting De volgende vergadering vindt plaats op 9 juli 2013. De voorzitter De secretaris T. Frantzen M. van der Wiel Per 1 juli 2004 wordt de welstandsadvisering verricht op basis van de aan de verschillende beleidsniveaus verbonden criteria zoals geformuleerd in de welstandsnota 'De schoonheid van Utrecht' (vastgesteld door de raad van de gemeente Utrecht d.d. 24 juni 2004). (O) = open (R) = respect (B) = behoud (St) = stimulans (Ont) = ontwikkelingsgebied Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 23 juli 2013 5