Gemeenteraad Heerenveen uw brief van: ons kenmerk: bijlage(n): datum: 14.3004216 2 12 juni 2014 Onderwerp: Geachte raad, Graag willen wij u onze zienswijze geven op de financiële rapportages die wij van Caparis NV hebben ontvangen. Het betreft hier de financiële rapportage over het 1e kwartaal 2014 en de jaarrekening 2013. Rapportage 1 e kwartaal 2014 Bedrijfsresultaat Caparis NV heeft in het 1 e kwartaal een bedrijfsresultaat gerealiseerd (inclusief incidentele baten en lasten) van 634.000 positief, dit is ruim 929.000 beter dan begroot (begroting 295.000 negatief). Exclusief incidentele baten en lasten bedraagt het bedrijfsresultaat 628.000 positief. Op basis van de resultaten over het 1 e kwartaal en een eerste vooruitblik over heel 2014, verwacht Caparis dat het begrote bedrijfsresultaat 2014 substantieel zal verbeteren. De omvang is uiteraard mee afhankelijk van de gevolgen van de invoering van de Participatiewet voor Caparis. In de 2 e kwartaalrapportage zal een eerste financiële schatting gemaakt worden van het verwachte bedrijfsresultaat 2014. De verbetering van het bedrijfsresultaat is vooral gerealiseerd door een hogere netto toegevoegde waarde ( 386.000 hoger dan begroot) en lagere bedrijfskosten ( 521.000 lager dan begroot). Alle bedrijfsonderdelen hebben een NTW gerealiseerd in lijn met of beter dan begroot. De grootste verbeteringen in de NTW zijn gerealiseerd bij de bedrijfsonderdelen Groenservice en Industrie. Bij vrijwel alle kostencategorieën is een besparing gerealiseerd. Het grootste deel van de besparing is gerealiseerd door lagere loonkosten kader. Cumulatief over het 1 e kwartaal is de kaderbezetting circa 15 fte lager dan begroot. Momenteel is wel sprake van enkele openstaande vacatures. Deze vacatures zullen de komende tijd ingevuld gaan worden.
2 Samengevat in een tabel: OPBRENGSTEN Begroting Realisatie Verschil NTW 4.155 4.541 386 Opbrengsten BW 390 405 15 Totaal opbrengsten 4.545 4.946 401 KOSTEN Totaal kosten 4.927 4.406-521 Bedrijfsresultaat Q1-2014 exclusief eenmalige baten en lasten -382 540 922 Incidentele baten en lasten -88-94 -6 Bedrijfsresultaat Q1-2014 inclusief eenmalige baten en lasten -294 634 928 Omzet per gemeente In totaal hebben de bij de GR aangesloten gemeenten nu 23% van de begrote gemeentelijke omzet gerealiseerd. Onze gemeente heeft op dit moment een omzet van 27% gerealiseerd ten opzichte van de begrote jaaromzet en 28% ten opzichte van 2013. De gemeente Weststellingwerf heeft op 10 april 2014 de GR schriftelijk geïnformeerd over haar besluit om voorlopig af te zien van het in uitvoering nemen van het onder eigen verantwoordelijkheid en in eigen beheer nemen van het groenonderhoud. Caparis gaat er vooralsnog van uit dat de eventuele financiële effecten van dit besluit binnen de huidige begroting kunnen worden opgevangen. Sociale resultaten Realisatie taakstelling De totale taakstelling 2014 van de bij Caparis aangesloten gemeenten is, ten opzichte van 2013, met (afgerond) 109 Se toegenomen. Dit wordt vooral veroorzaakt door de gemeentelijke herindeling van Boarnsterhim. Aan het einde van het 1 e kwartaal is er sprake van een onderrealisatie van 33,1 Se. Deze onderrealisatie doet zich hoofdzakelijk voor bij de gemeenten Leeuwarden en Smallingerland. Door de onverwachte grote groei van de taakstelling 2014 in combinatie met uitstroom van Sw-medewerkers die al 3 contracten hebben gehad, moeten nog een groot aantal plaatsingen gerealiseerd worden. Caparis probeert om in het 2 e kwartaal de onderrealisatie zoveel mogelijk terug te dringen. Opgemerkt wordt wel dat het steeds moeilijker wordt om tijdelijke formatieruimte voldoende in te vullen, gelet op de komende ontwikkelingen. Wachtlijst De wachtlijst is in het 1 e kwartaal ten opzichte van 31 december 2013 met 76 personen afgenomen. Voor onze gemeente is sprake van een afname van 20 personen. Er staan nu nog 19 mensen met een SW-indicatie op de wachtlijst. De afname wordt met name gerealiseerd door een uitstroom naar Caparis.
Beweging van binnen naar buiten In onderstaande tabel is het totale overzicht opgenomen van de gemiddelde realisatie. 3 Trajecten Caparis had over het 1e kwartaal gemiddeld 131 fte s trajectdeelnemers actief. Dit is in lijn met de begroting (135 fte s). Caparis heeft eind 2013 met de gemeenten nieuwe afspraken gemaakt om deze doelgroep (trajectdeelnemers) nog beter te kunnen bedienen en de kans op succes voor zowel bijstandsgerechtigden, gemeenten als Caparis te vergroten. In onze gemeente zijn geen trajecten gestart. Binnen de gemeente Heerenveen is tot op heden gekozen voor een andere aanpak. Ziekteverzuim Het cumulatieve ziekteverzuim voor het kader bedraagt 7,8% waar de doelstelling voor het 1 e kwartaal 2014 op 5,2% ligt. Voor de SW-medewerkers bedraagt dit 14,9% waar de doelstelling voor het 1 e kwartaal 2014 op 14,5 ligt. Uit de analyse blijkt dat vooral het langdurige verzuim door Caparis niet of nauwelijks te beïnvloeden is. Het totaal verzuim van Sw-medewerkers in het 1 e kwartaal is nagenoeg in lijn met de begroting. Ten opzichte van vorig jaar is dit lager. Het totaal verzuim met betrekking tot het kaderpersoneel is hoger dan begroot en hoger ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Enkele kadermedewerkers zijn ernstig ziek en herstel wordt niet of niet op korte termijn verwacht. Jaarrekening 2013 Caparis NV Algemeen Het jaar 2013 is voor Caparis NV zowel op financieel als sociaal vlak succesvol geweest. De doelstellingen voor beide aandachtsgebieden zijn (ruimschoots) behaald. Dit zowel ten opzichte van 2012 als ten opzichte van de begroting 2013. Alle bedrijfsonderdelen van Caparis hebben de bedrijfsresultaten weten te verbeteren door zowel groei in omzet als verdere kostenbesparingen. Een uitzondering betreft het bedrijfsonderdeel Ontwikkeling & Integratie (hierna: O&I). Als gevolg van een te lage (niet kostendekkende) vergoeding per traject, is bij dit bedrijfsonderdeel het begrote bedrijfsresultaat niet gerealiseerd. Medio 2013 is de huidige dienstverlening en organisatie van O&I geëvalueerd. Op basis van deze evaluatie zijn verbeterplannen gedefinieerd; deze plannen zijn in het 4e kwartaal 2013 en 1e kwartaal 2014 geïmplementeerd. Al met al heeft bovenstaande geleid tot een positief bedrijfsresultaat over 2013 van 1.281.000. Sociale doelstellingen Ieder jaar wordt een overeenkomst gesloten tussen de GR SW Fryslan en Caparis NV. Hierin worden diverse doelen gesteld die hieronder verder worden toegelicht. Taakstelling De totale taakstelling 2013 van de bij Caparis aangesloten gemeenten is, ten opzichte van 2012, met (afgerond) 10 Se afgenomen. Gebleken is dat dat ultimo het 4e kwartaal sprake is van een onderrealisatie van 2,1 Se (ultimo 3e kwartaal: 4,7 Se). Bij de gemeente Heerenveen is er geen sprake van onder- of overrealisatie.
4 Wachtlijst Voor de gemeente Heerenveen is de wachtlijst per saldo afgenomen met 32 personen. Met name de uitstroom naar Caparis heeft deze beweging in gang gezet. Beweging van binnen naar buiten In de jaarovereenkomst tussen Caparis en de GR is overeengekomen dat wordt gestreefd naar een aandeel Detacheringen/Begeleid Werken per 31 december 2013 van 36,3%. In onderstaande overzicht is de stand per 31 december 2013 vergeleken met de opdracht van de GR en de eindstand 2012. Uit de tabel blijkt dat Caparis de opdracht van de GR voor wat betreft het aandeel Detacheringen/Begeleid Werken heeft gehaald. Gerealiseerd is een percentage van 37,1% bij een opdracht van 36,3%. Omgerekend naar fte s (en Se) betekent dit dat per 31 december 2013 circa 807 fte s (858,8 Se) werkzaam zijn bij een reguliere werkgever middels detachering of begeleid werken. Dit is een stijging van 39 fte s ten opzichte van ultimo 2012 (768 fte). De groei in 2013 is hoofdzakelijk gerealiseerd door een stijging van het aantal groepsdetacheringen. In het 2e en 3e kwartaal heeft Caparis enkele grote groepsdetacheringen gerealiseerd, onder andere bij het pakkettendepot van PostNL en een schildersbedrijf. In de grafiek op de volgende pagina is de ontwikkeling van het aandeel Detacheringen/Begeleid Werken over de periode 2009 tot en met 2013. Financiele doelstellingen De resultatenrekening (winst- en verliesrekening) van Caparis heeft met ingang van 2013 een wijziging ondergaan. Met ingang van 2013 maakt het zogeheten subsidieresultaat geen onderdeel meer uit van de resultatenrekening van Caparis. Het subsidieresultaat maakt vanaf 2013 onderdeel uit van de resultatenrekening van de GR. Consequentie hiervan is dat de resultatenrekening 2013 niet één op één te vergelijken is met de resultatenrekening 2012. In onderstaand overzicht (en in de bijgevoegde jaarrekening) zijn de vergelijkende cijfers 2012 aangepast om een juiste vergelijking te kunnen maken.
5 Opbrengsten In 2013 is een bedrijfsresultaat gerealiseerd van 1.281.000 positief. Het bedrijfsresultaat6 van Caparis (inclusief bonus Begeleid Werken) is in 2013 verbeterd met 1.775.000 ten opzichte van 2012. De verbetering van het bedrijfsresultaat is gerealiseerd door zowel een hogere NTW als lagere bedrijfskosten. De activiteiten Business Post, Schoomaak en de Groeps-/flexdetacheringen hebben een substantiële verbetering van de NTW gerealiseerd. De groei is hoofdzakelijk gerealiseerd door acquisitie van nieuwe klanten. De overige activiteiten van Caparis hebben in lijn met 2012 gepresteerd. Een uitzondering betreft het onderdeel O&I. Kosten Nagenoeg alle kostencategorieën zijn in 2013 lager dan of in lijn met de realisatie 2012. De personeelskosten kader zijn lager dan 2012 door een lagere personele bezetting. De dienstverlening derden is in 2013 606.000 lager dan begroot door een ingezette reductie in inhuur derden vanaf medio 2013. De overige personeelskosten Sw zijn ten opzichte van 2012 met 117.000 gestegen (2013: 670.000 /2012: 553.000). Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt doordat Caparis met ingang van 2013 in mindere mate een beroep kon doen op opleidingssubsidies. Vergelijking begroting 2013 Ook ten opzichte van de begroting 2013 is het bedrijfsresultaat van Caparis verbeterd. Het bedrijfsresultaat is verbeterd met 2.235.000 ten opzichte van de begroting. Het gerealiseerde bedrijfsresultaat bedraagt 1.281.000 positief bij een begroot bedrijfsresultaat van 954.000 negatief. Deze verbetering is eveneens gerealiseerd door een hogere NTW in combinatie met lagere bedrijfskosten. De gerealiseerde NTW is 1.402.000 hoger dan begroot. Nagenoeg alle bedrijfsonderdelen van Caparis hebben een substantiële verbetering van de NTW gerealiseerd. Dit door hogere volumes bij Business Post, extra opdrachten voor Schoonmaakservice en extra winterwerk en eenmalige opdrachten voor Groenservice als gevolg van de stormschade eind oktober. Ook het
6 bedrijfsonderdeel Industrie heeft boven begroting gepresteerd. Dit is hoofdzakelijk veroorzaakt door een substantiële groei van het aantal groeps- en flexdetacheringen die door dit bedrijfsonderdeel zijn gerealiseerd. Dit heeft niet alleen een positieve invloed gehad op de financiële resultaten, maar heeft ook een belangrijke bijdrage geleverd aan de realisatie van de sociale doelen van Caparis. Omzet gemeenten De aangesloten gemeenten hebben zich in 2013 wederom ingespannen om zo veel mogelijk werk te gunnen aan Caparis. Caparis wordt door de aangesloten gemeenten als een preferred supplier beschouwd. De gerealiseerde gemeentelijke omzet bedraagt over 2013 7.358.000. Dit is 282.000 hoger dan 2012 en 1.117.000 hoger ten opzichte van begroting. Ook de gemeente Heerenveen heeft zich maximaal ingespannen en heeft de afgegeven omzetgarantie ruimschoots overtroffen. Ziekteverzuim Gebleken is dat het ziekteverzuim en dan met name het ziekteverzuim Sw, structureel boven begroting is gebleven. Het gerealiseerde kort verzuim van de Sw-medewerkers is 0,4% boven begroting. Het cumulatieve ziekteverzuim Sw bedraagt 14,5% en is hiermee 3,0% hoger dan begroot en 0,8% hoger dan 2012. Deze overschrijding wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door een hoger percentage langdurig zieken. Caparis heeft een grote groep Sw-medewerkers die langdurig ziek is (begroting: 5,7%/realisatie 8,3%) en dit beperkt de mogelijkheden aanzienlijk om het gemiddelde percentage te verlagen. Er is geen sluitende verklaring voor het hogere aantal langdurig zieken. Uit landelijk onderzoek blijkt dat de bij de GR aangesloten gemeenten procentueel meer Swmedewerkers met een ernstige arbeidshandicap hebben (GR: 24%/landelijk 12%). Vermoed wordt dat hier een relatie ligt met de hoogte van het langdurig ziekteverzuim. Daarnaast kan de onzekerheid rond de invoering van de Participatiewet ook van invloed zijn op het ziekteverzuim. Door proactief met de medewerkers te communiceren wordt getracht zoveel mogelijk onduidelijkheid en onzekerheid weg te nemen. Het ziekteverzuim kader is 0,6% hoger dan begroot (begroting: 4,5%/realisatie: 5,1%), maar wel 0,2% lager dan 2012. Ook bij het kader trekt het percentage langdurig zieken het gemiddelde behoorlijk omhoog (begroting: 2,2%/realisatie: 3,2%). Het langdurig ziekteverzuim wordt veroorzaakt door enkele medewerkers die ongeneeslijk ziek zijn en is daarom niet te beïnvloeden. Het kortdurend ziekteverzuim is 0,4% lager dan begroot (begroting: 2,3%/realisatie: 1,9%). Caparis heeft in de zomer van 2013 door een externe partij een evaluatie laten uitvoeren naar het beleid rondom het ziekteverzuim. Hieruit blijkt dat het beleid en de aanwezige instrumenten voldoende is, maar dat de wijze waarop dit in de organisatie is ingebed een verdere aanscherping behoeft. In het 4e kwartaal is gestart met het verder optimaliseren van het verzuimbeheer. Hiermee wordt gehoopt het ziekteverzuim duurzaam te kunnen reduceren. Verwacht wordt dat dit medio 2014 tot de eerste zichtbare resultaten zal leiden.
7 Risico s Caparis NV Het belangrijkste risico voor Caparis betreft de invoering van de Participatiewet per 1 januari 2015. De Participatiewet heeft tot gevolg dat met ingang van 1 januari 2015 geen instroom in de Wsw meer zal gaan plaatsvinden. Dit betekent dat bij ongewijzigd beleid, het aantal Sw-medewerkers langzaam zal gaan dalen. De huidige opdracht van Caparis betreft het uitvoeren van de Wsw. Bij een ongewijzigde opdracht zal Caparis de komende jaren gaan krimpen. In 2013 was en ook in 2014 zal de invoering van de Participatiewet een belangrijk thema zijn in de gesprekken tussen Caparis en de aangesloten gemeenten. Verder wordt verwacht dat per 1 januari 2015 tussen de 275 en 300 Swmedewerkers met een tijdelijk dienstverband zullen uitstromen. Het risico is aanwezig dat in het 2e half jaar van 2014 al geen instroom meer zal plaatsvinden omdat de Sw ers op de wachtlijst onvoldoende perspectief zien. Dit kan mogelijk bij bepaalde activiteiten van Caparis leiden tot knelpunten. Op dit moment wordt onderzocht waar de uitstroom zich zal voordoen en hoe e bedrijfsvoering hierop moet worden aangepast. Gevolgen gemeente Heerenveen Ondanks dat Caparis het jaar afsluit met een positief resultaat van 1.281.000 zal dit niet leiden tot een winstuitkering aan de aandeelhouders. Op basis van de huidige statuten is het niet mogelijk winst uit te keren zolang het eigen vermogen van Caparis niet minimaal 30% van het balanstotaal bedraagt. Exclusief het resultaat over het huidige boekjaar is er sprake van een eigen vermogen van vrijwel nihil ( 60.000). Zoals reeds eerder gemeld zal de nieuwe Participatiewet leiden tot de herstructurering van Caparis NV. Een sterk eigen vermogen zal er toe leiden dat Caparis zelf in staat is deze kosten (deels) op te kunnen vangen zonder een beroep te hoeven doen op de deelnemende gemeenten. Indien u nadere inlichtingen over deze brief wenst, kunt u bellen met C. Tiemersma, telefoon 0513-617502. Hoogachtend, burgemeester en wethouders van Heerenveen. De gemeentesecretaris, De burgemeester, F.H. Perdok T.J. van der Zwan