1 961 Aankondiging van een nieuw produkt: de Enka-zeem. Coedgekeurd door het Instituut tot Voodichting bij Huishoudelilke Arbeid. Het zou nog tot maart I968 voordat de fabriek voor zemen op de Kleefse Waard in bedri.jf kwam. zomer 1952 De CMC krijgt een eigen huis. Sinds 7 decemller 1948 heeft de produktie plaats gevonden in het Sove gebouw. oktober 1964 Het kruimeltransport naar de stortvloer van het chemisch bedri jf wordt gemechaniseerd. december 1964 Zo werd Henk Viset Nederlonds kqmpioen cross countrlj op 24 februori 1957 (1 3 km in 45 min. en 44 secanden) AKU maakt de oprichting bekend van een Joint Venture met de Amerikaanse Ceneral Electric Company. Samen hebben zij de N.V. Polychemie AKU-CE opgericht die een thermoplastísch materiaal zaal gaan maken dat " de meest opzienbarende ontdekking op het gebied van kunststoffen is sinds nylon". Het produkt zal PPO {polyphenyleenoxyde) gaan heten. De fabriek vindt onderdak in het Sove gebouw op de Kleefse Waard en produceert vanaf het voorjaar van 1 965. Een von de eerste bulhtransparten van CMC. De tqnkquto werd handmatig gevuld 19
december 1965 l Einde van de potspinnerij I 'áa 4) Het tijdperk van de potspinnerij is definitief ten einde. Vanaf nu zal het bandengaren geheel op continumachines worden gesponnen. Het historisch moment: 24 december 1965 om 00.39 uur precies! De laatste vier potspinmachines wordt voorgoed het zwijgen opgelegd. Bedrijfsdirecteur ir.w.j. Wolff is met enkele stafleden aanwezig. Hij neemt de laatste geloste koek in ontvangst. In de loop van de ochtend is er een feestelijke bijeenkomst voor een aantal leid inggevenden. Er wordt terugge' keken: de eerste potmachine werd op 30 april 1948 ingesponnen, de tweede op 1 mei en de derde op 27 mei van hetzelfde jaar. De vervanging Ien uitbreiding) begon al in 1952. Ook werd er getrakteerd: een enorme banketletter P. Deze veranderingen betekenden ook het einde van de nabewerking. Die vond vanaf dat moment in Steenbergen plaats. april 1966 Drie AKU-concernbedrijven gaan elastomeer garen maken Er wordt hard gewerkt in Obernburg, Barcelona en Kleefse Waard. Een nieuw produkt doet zijn intrede: elastomeer, een synthetisch garen met rubberachtige elgenschappen. Voor het einde van het jaar kan met de produktie worden begonnen. Het garen krijgt later de merknaam Enkaswing. 1968 Het snijden \ an paluestet ofv?l De eerste proefmachines voor Colbond vezelvlies en Colback worden op de Kleefse Waard in bedrijf gesteld. Colback werd vrij snel succesvol. Colbond, dat werd gemaakt uit polyester afvallen, kende meer problemen. Na een langdurige periode van worstelen en doorzetten veroverde ook dit produkt een plaats op de markt. Beide produkten zijn bestemd voor de vloerbedekkings- en dakbaanindustrie. maart 1968 Enka-zeem in commerciële produktie Na de spons en het sponsdoekje gaat nu ook de Enka-zeem in produktie. De zemen worden aan het begin van een indrukwekkende straat van 140 meter uit poeder geboren en aan het elnd keurig verpakt afgeleverd. lr.d.makkink is 20
bedrijfsleider van de splinternieuwe fabriek; ir. J.J.M. Mulderink coórdineerde de research op dlt voor AKU geheel nieuwe terrein.. april 1968 Kleefse Waard 25 jaarl Een bijzondere zitting van de Ondernem ingsraad (OR), een bijeenkomst van mensen, die deze 251aar van dichtbij hebben meegemaakt en de ultreiking van een pakket aan medewerkers en gepensioneerden. Dat waren de voornaamste pu nten van het feestprogramma. Een afvaardiging van het personeel overhandigde de bedrijfsdirecteur Dr.T. Herrema namens de medewerkers een fraai Delftsblauw wandbord. OR-voorzitter C. Vlug bood een vlag aan met daarop meer dan levensgroot het wapen van de Kleefse Waard. Bij deze gelegenheid werd een bundel met herdenkingsartikelen uitgegeven. Vlag met lahatiewopen voor het eerst in top tijdens de viering van het 25 j0rig jubileum van de lakqtie 2t
l0 januari 1969 Eerherstel voor buiten gebruik gestelde machines '. ï * Als gevolg van de teruglopende bandenmarkt in 1 966, werden in I967 twee kleine CCS-machines afgedankt. Deze oud-.jes werden weer opgeknapt en daardoor kon men in 1968 snel reageren op de weer.aantrekkende markt. De "oudjes" september 1969 Fusiebericht AKU I KZO gepubliceerd Voor de gehele AKU-gemeenscha p, dus ook voor de Kleefse Waard, een datum van zeer groot belang. Er zal weer veel verande ren. Het rode AKu-vignet, kenmerkend en opvallend, verdwijnt van het dak van het chemisch bedrijf. In "De Spindop" wordt uitgebreide informatie gegeven. Ook gaat men in op de vraag "Wat betekent deze verande ring voor u?" 1970-1972 In deze periode vond op de Kleefse waard de (proef)produktie van Xylee plaats. Xylee was een synthetisch leer bestemd voor het maken van schoeisel. ln de voormalige rayonvezelspinnerij werd een fabriek voor de vervaardiging van laminaten gerealiseerd, in de proefgarenspin nerij vond de nabewerking plaats. Het produkt is echter nooit tot een commercieel succes geworden. Ook de vervaardiging van Enkora-H, een soepel leatherlook produkt voor de kledingindustrie kende te veel problemen en werd in de loop van 1 975 gestopt. De oarcpronkelijke meet don l OO tn hoge schoorsteen acln de Ambochtstta0t nq de ooflogshondelingen op loapril 1945 22
Januari 197 1 Aandacht voor milieu Voor het eerst wordt in de Spindop melding gemaakt van de nagatieve bijverschijnselen van het spinnen van Rayon. Tijdens een bezoek van de Arnhemse Cemeenteraad en de schrijvende pers aan de Kleefse Waard wordt uitgebreid gediscussieerd over het onderwerp. Het ging nog hoofdzakelijk over stankklachten ten gevolge van de Enka produktie. ln de jaren die volgden kwamen ook bodem en water steeds meer in de publieke aandacht. Vanaf 1971 komen onderwerpen die het milieu betreffen ook de regelmatig aan de orde. De heren Walf en Schaap; joren l1nq een biizander dua 7 december 1973 25 jaar poeder voor alles Het zilveren jublileum van de CMC-fabriek wordt in de toneelzaal van De Enk feestelijk herdacht met veel speeches en cadeaus. Mr.B. Zevenbergen, voorzitter van de raad van bestuur en ln de vijftiger jaren hoofd van de CMC-verkoopaf deling, vertelt: "Een mooi produkt, dat z'n eigen plaats heeft binnen de onderneming, een plaats waarop het trots mag zijn." Het jaar 1975 Hoewel dit gedenkschrift aan onze lokatie Kleefse Waard is gewijd, kunnen we niet voorbijgaan aan wat er in I 975 binnen de onderneming als geheel gebeurde. Een zwaar jaar voor Enka Clanzstoff. Het nieuws uit de lokaties wordt overschaduwd door uitspraken, speciale Spindopedíties en -bulletins, geruchten, onzekerheid en vooral overleg. Het begint al op 6lanuari, als drs. J. van den Driest in zijn nieuwjaarsrede vaststelt: "Op inspiratie en persoonlijke inzet van ons allemaal zal het weer aankomen." Het gaat niet goed in de textielsector en ook bij de industriele gatens en nonfibers is niet alles rozegeur en maneschijn. Verwacht wordt dat in de loop van'75 verbetering zal optreden. Enka Glanzstoff is begin '74 het dieptepunt van de oliecrisis gepasseerd en in de eerste helft van dat jaar werden uitstekende resultaten bereikt. Maar na de slapte ln de zomerperiode bleef de opleving achten /ege en was de gang van zaken aanzienlijk slechter. Produktiebeperkende maatregelen, die in I 974 werden genomen, waren ook in het volgende jaar weer nod ig. 23
-! i r.ll I :l 2i Mr. B. Zevenbergen geeft de media tildens de jaarlijkse persconferentie een uitgebreide toelichting. Hij spreekt de hoop uit het komende jaar de rode cijfers te kunnen omzeilen februari 1975 Ook werktijdverkorting op de Kleefse Waard In verband met de aanhoudende afzetstagnatie en hoog opgelopen loorraden bes,uit ook de (ontinu garenspinnetii de produktie te gaan verminderen. Het gaat voornamelijk om bandengarens en vliezen. In totaal kunnen 285 arbeidsplaatsen niet worden bezet. Na overleg met vakbonden en overheidsinstanties werd met ingang van 24 februari werk' tijdverkorting ingevoerd. ln mei wordt Mr.B. Zevenbergen als voorzitter van de raad van bestuur opgevolgd door dr. H.C. Zempelin. Deze zegt in een interyiew: "Onze meest dringende taak is het nu wegen te vinden om Enka Clanzstoff minder afhankelijk te maken van de steeds terugkerende conju nctuu rschommelingen ". Bureau lvlckinsey krijgt - eveneens in mei opdracht tot het uitvoeren van een marktonderzoek. Het resultaat wordt op 29 juli bekend gemaakt. Eind oktober maakt de raad van bestuur ziln voorgenomen besluit over de sanering bekend De Kleefse Waard is daar niet rechtstreeks bij betrokken, voor zover het de produktie betreft. Maar aan de algemene bezuinigingsmaatregelen zal een behoorlijke bijdrage moeten worden geleverd. De lokatie is zeer nauw betrokken bij de voorgenomen sluiting van de oude fabriek FA aan de Beeld houwerstraat. De bedoeling is dat zoveel mogelijk medewerkers een vervangende funktie zullen krijgen op de Kleefse Waard. Drs. J. van der Woude, bedrijfsdirecteur van FA, zegt daarover: "We vechten nu niet meer voor het bedrijf, maar voor de mensen ". januari 1976 Geen nieuwe werktijdverkorting verwacht "De bezettingsgraad zal in 1 976 beter zijn dan in het afgelopen jaar. Over de gehele lokatie genomen, bedroeg zij in 1976 zo'n zeventig procent." Dat zei bedrijfsdirecteur Herweijer ter gelegenheid van het nieuwe jaar. Hij voegde eraan toe dat er duidelijk sprake is van een geweldige welwillendheid om de problemen samen op te lossen. 24