Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 Organisatieontwikkeling... 4 Talenten Ontwikkelen... 6 Klant en Markt... 8

Vergelijkbare documenten
het College van B S W en leden van de gemeenteraad van de deelnemende gemeenten in de Gemeenschappelijke Regeling Promen

MODULAIR MODEL PROMEN VOOR GEMEENTERADEN

14 APRIL Promen į**

Herziene begroting Promen 2012

Ondernemingsplan ProWork 2019

Gouda, 18 september Begroting 2013 Promen

Inhoudsopgave... 2 Voorwoord... 3

BEGROTING bij ongewijzigd beleid Werkvoorzieningschap De Sluis

Gouda, 10 juli Begroting 2015 Promen

Bor Veen Algemeen Directeur Werkkracht

BaanStede. Denkt mee. Werkt mee.

Maatschappelijk jaarverslag. ProWork 2018

Raadsinformatieavond. dinsdag 22 april Transitieplan UW

Oplegnotitie begroting 2017

Notitie beschut werk. Aanleiding. Indicatiestelling beschut werk UWV

uw brief van: ons kenmerk: bijlage(n): datum: juni 2015

Meerjarenbegroting 2016 ev

2014 In cijfers SOCIALE WERKVOORZIENING

Individuele rapportage bedrijfsvergelijkend onderzoek Cedris 2013

De missie van DZB en de Wet werken naar vermogen

De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN

IW4 vooruitblik op de jaren 2019, 2022 en 2028

Wat gaat het kosten? Baten & lasten totaal. Bedragen * Inkomsten Lasten Bijdrage gemeente

Ondertussen.. In de SW

Aan de gemeenteraad van Alphen aan den Rijn; Kaag en Braassem Nieuwkoop

Beschut Werk in de praktijk. presentatie 30 maart 2016 Jan-Jaap de Haan (Cedris)

BRUNSSUM INWONERS 964 UITKERINGSGERECHTIGDEN 470 SW DIENSTVERBANDEN

Begroting Bedrijfsresultaat

Verslag van de extra vergadering van het Algemeen Bestuur van Promen d.d. 16 november 2015

Eerste Kwartaal verslag

Transitie Participatiewet: Regionale Stellingen

Detacheren in de Participatiewet Door Maarten Adelmeijer en Johannes ten Hoor

Overdrachtsdocument voor (nieuw) bestuur na de gemeenteraadsverkiezingen

Notitie. Deze notitie is bedoeld voor de 12 deelnemende gemeenten in de gezamenlijke communicatie naar hun raden toe.

Bijlage 1 : Beschut werk

Programma. Wat is de Participatiewet? Hoe kunnen wij u helpen?

DE PARTICIPATIEWET VOOR U ALS WERKGEVER

2015 In cijfers SOCIALE WERKVOORZIENING

Beschut werk in Aanleiding

Inleiding Uitgangspunten Meerjarenbegroting Vaststelling algemeen bestuur Bijlage 1 : Lijst van afkortingen...

advies Jaarrekening 2013 Gemeenschappelijke Regeling Breed

Transformatie Participatiewet in Den Haag

Aan de gemeenteraad. Registratienummer: GF Datum: 8 mei 2012 Agendapunt: 18. Behandelend ambtenaar: De heer C. Tiemersma

Detacheren & Uitzenden Anticiperen op Participatiewet. Door : Jan Klerks Controller WSD

Financieel verslag Derde Kwartaal d.d. 13 december DSW Rijswijk en omstreken

Aan de Raad. 1. Aanleiding Het voorstel wordt aan de raad voorgelegd in zijn kaderstellende rol

De vergoeding van Krímpenwijzer en Krimpens Sociaal team stijgt met 87 (van 69 naar 163).

Le L a e r a n n & & S h S a h r a e e b i b jie j e e n e k n om o s m t t S W S Zwolle 12 oktober

VERGADERING GEMEENTERAAD 2014

De Zijl Bedrijven Van sociale werkvoorziening tot Brug naar Werk. Jan-Jaap de Haan Wethouder Leiden

Bruggen, Bootjes en Trampolines

Kerngetallen 4 maandsrapportage Avres. Toeleiding naar werk, talentontwikkeling en sociale ontwikkeling

Begrotingswijziging IJmond Werkt! 2016 I

M E M O. : de gemeenteraad. : het college van burgemeester en wethouders. Datum : oktober : analyse en maatregelen.

Arbeidsmarkt Groningen Een van de 35 van Nederland

Gewijzigde begroting 2012

Ondernemingsplan Promen

de toekomst van sociale werkgelegenheid

Evaluatie. Plan van Aanpak Arbeidsmarktoffensief periode 1 juli 2015 tot en met 30 juni Gemeente Voorschoten

Presentatie Rapport Samen Verder Bouwen

Definitief bijgestelde begroting 2015 van Vixia BV en GR

Inleiding Uitgangspunten

Evaluatie. Plan van Aanpak Arbeidsmarktoffensief periode 1 juli 2015 tot en met 30 juni Gemeente Wassenaar

Een financieel toekomstperspectief voor het sw-bedrijf na 2013

Financieel verslag Eerste Kwartaal DSW Rijswijk en omstreken

JAARVERSLAG. Tomingroep BV, de feiten. Uitgebreid jaarverslag:

Financieel economisch verslag

Plan van Aanpak Format. Pilot functiecreatie gemeente/provincie SW bedrijf

JAARVERSLAG WVS. Werkvoorzieningschap Tomingroep, de feiten. Uitgebreid jaarverslag:

V505 Eerdere toezeggingen Capelle (B) V210 V60 ESF-baten (C) V 197 Totaal baten V912 V60

Toelichting rapportage NoordWestGroep 2016 Q4

JAARSTUKKEN Stichting De Wissel

Overheid & quotum Beknopte toelichting op resultaten ervaringsonderzoek onder werkgevers

Een financieel toekomstperspectief voor het sw-bedrijf na 2013

De Participatiewet. Raad op Zaterdag Den Haag, 21 september Edith van Ruijven

Schakelen tussen schaalniveaus sturen over organisatiegrenzen heen

uw brief van: ons kenmerk: bijlage(n): datum: juni 2014

STUUR HOUDEN. Voldoende snelheid in het schip houden, zodat het naar het roer luistert. STUUR HOUDEN 1

Notitie tijdelijke dienstverbanden medewerkers Risse

Felua groep heeft als missie mensen met een afstand tot werk te begeleiden naar zo regulier mogelijk werk.

Oktober Participatiewet; kansen in samenwerking

Beleidsregels Werknemersvoorzieningen, Jobcoach en Proefplaatsing gemeente Dantumadiel

Gewijzigde begroting 2015 Breed als zelfstandige GR, geen onderdeel Werkbedrijf

De detacheringswijzer. Publiek detacheren onder de Participatiewet: ongewenst of juist noodzakelijk?

Nieuwsbrief Werken is meedoen

Financieel verslag Prognose d.d. 25 maart DSW Rijswijk en omstreken

De aanpak van Inclusief Groep werkt! Werken leer je door te werken. We brengen mensen in bedrijf

Begrotingswijziging 2015-I

Registratienummer: GF Datum collegebesluit: 19 mei 2014 Agendapunt: 12

C. Herziene Begroting Bestuursbureau/bovenschools Strategisch Beleidsplan Omvang en verloop van reserves 15

Participatiewet. Figuur 2: Personen met bijstandsuitkering: verdeling naar leeftijd januari 2015 december % 80% 49% 54% 60% 40% 42% 37% 20%

Afwijking Prognose vs Begroting

BEGROTING Werkvoorzieningschap De Sluis

Voorstel aan de gemeenteraad van Oostzaan

Sociaal Werk Amsterdam

TRANSITIE Wwn w v n / hers r t s ruct c ure r rin i g S W S

Bedrijfsplan Participatiebedrijf

Gewijzigde begroting 2011 versie 2

BEDOELD VOOR DE ONDERNEMERS IN VOORSCHOTEN, LEIDSCHENDAM-VOORBURG EN WASSENAAR

Analyse en visie BaanStede in het licht van de Participatiewet

Transcriptie:

Ondernemingsplan 2016 1

Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 Organisatieontwikkeling... 4 Ontwikkeling leidinggevenden... 5 Ontwikkeling van professionals... 5 Regionale detacheringsfaciliteit... 5 Talenten Ontwikkelen... 6 In het Talentontwikkelbedrijf... 6 In de overige bedrijfsonderdelen... 6 Samenwerking met gemeenten... 6 Samenwerking WSP s... 7 Doorstroming... 7 Nieuwe doelgroepen... 7 Pilot WOC... 7 Klant en Markt... 8 Terugblik 2015... 8 Commerciële aanpak... 8 Verbonden partijen... 10 Financiële verantwoording... 11 Weerstandsvermogen...11 Financiering...11 Onderhoud kapitaalgoederen...11 Rechtmatigheid...12 Overzicht van baten en lasten...13 Toelichting overzicht baten en lasten...14 Meerjarenbegroting...19 2

Inleiding Met de nieuwe Participatiewet (PW) per 1 januari 2015 is één regeling voor de onderkant van de arbeidsmarkt tot stand gebracht. Deze fundamentele wijziging in het sociale domein maakt onderdeel uit van de drie decentralisaties op het gebied van werk, zorg en jeugd en gaat met aanzienlijke bezuinigingen gepaard. Daarnaast groeit het uitkeringenbestand, doordat de WSW en de Wajong zijn dichtgezet en de werkloosheid de afgelopen jaren fors is gestegen. De komst van de nieuwe wet heeft geleid tot een heroriëntatie op de rol en positionering van Promen, als integraal onderdeel van de gehele uitvoeringsketen in de sociale zekerheid. In dat kader is in het najaar van 2014 door het bestuur van Promen gekozen voor scenario 3 Focus op Werk uit het rapport van Robert Capel van 9 oktober 2014. Dit scenario is vervolgens door Promen nader uitgewerkt in het Modulair Model Promen dat op 9 juli 2015 aan het bestuur is gepresenteerd. Een model dat de bestaande en krimpende SWorganisatie verder optimaliseert en tegelijkertijd de opgebouwde kennis, infrastructuur en het netwerk van bedrijven en instellingen inzet voor de re-integratie van de andere doelgroepen uit de PW. In de afgelopen maanden is het Modulair Model Promen door Robert Capel op werking en toekomstbestendigheid getoetst en vergeleken met de voor- en nadelen van een eventuele splitsingsvariant. Het onderzoeksrapport is op 30 september jl. gepresenteerd aan het Algemeen Bestuur. In november a.s. zal door het bestuur worden besloten over de te nemen vervolgstappen. In het licht van bovenstaande ontwikkelingen is het thans voorliggende Ondernemingsplan 2016 (OP 2016) nog volledig gebaseerd op de uitgangspunten van het OP 2015. Dit betekent dat de vrijvallende arbeidsplaatsen als gevolg van de krimp in de SW zullen worden ingevuld door mensen uit de PW tegen betaling van een trajectvergoeding. Het daarmee te behalen PW-resultaat vloeit in 2016, evenals in 2015, terug in het totaalresultaat van Promen en verlaagt daardoor de gemeentelijke bijdragen. Op deze wijze wordt tevens voldoende tijd ingebouwd voor de gezamenlijke vormgeving van het vervolgtraject naar een nieuwe toekomstbestendige uitvoering van de PW. In het in 2016 op te stellen Ondernemingsplan 2017 zullen de nieuwe bestuurlijke keuzes en uitgangspunten volledig worden verwerkt. De (meerjaren) begroting Promen 2016-2019 is opgezet volgens de voorschriften van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). 3

Organisatieontwikkeling Promen beweegt zich als een publieke organisatie op verschillende manieren op de regionale arbeidsmarkt. Daarmee is Promen een organisatie die zowel het publiek belang dient als de markt (be)dient met producten en diensten. Een dergelijke positie is niet altijd eenvoudig en vraagt een hoop van de interne organisatie. Om een beweging te kunnen maken en onrust te voorkomen heeft Promen in 2015 een duidelijke bedrijfsstructuur neergezet. De organisatiestructuur is in onderstaande figuur weergegeven: Voor het inrichten van de organisatiestructuur heeft er een aantal organisatorische wijzigingen plaatsgevonden. Zo is het Shared Service Centrum (SSC) met de twee bedrijfsbureaus (van de bedrijfsonderdelen Groen en Schoon en Productie Binnen) samengevoegd en is er een afdeling Marketing en Sales ingericht. In het Talentontwikkelbedrijf zijn twee projectcoördinatoren aangesteld, om de deelnemende gemeenten en werkgevers beter van dienst te kunnen zijn. Ook is een aantal afdelings- en, stafhoofden en bedrijfsmanagers (opnieuw) benoemd en heeft het Dagelijks Bestuur in 2015 de dagelijkse aansturing binnen Promen gewijzigd naar een eenhoofdige directie. Verder zijn in 2015 de onderzoeksresultaten naar de oorzaken van de sociale onrust binnen Promen door Bureau BING in opdracht van het bestuur gepresenteerd. Vanuit de resultaten en aanbevelingen van het onderzoek is een verbetertraject gestart. Dit traject zal ook in 2016 als vast onderwerp terugkeren in de bijeenkomsten van bestuur, directie en de verschillende bedrijfsonderdelen. De nieuwe bedrijfsstructuur is de basis om een nieuwe verbeterslag te kunnen maken op het gebied van de bedrijfsprocessen zoals HR, Marketing en Sales, inkoop, planning, productie, ontwikkeling, doorstroom, uitstroom en de P&C-cyclus van Promen. Echter wat nog belangrijker is voor het eindresultaat en verder gaat dan alleen structuur, processen en instrumenten, is de wijze waarop Promen wil transformeren naar een klantgerichte en flexibele organisatie. Daarbij gaat het om de cultuur en het gedrag, de competenties van medewerkers, leiderschap en samenwerking. Samenwerking intern en extern, met gemeenten, werkgevers, UWV en een netwerk van zorgaanbieders, onderwijs en andere SW-en re-integratiebedrijven. 4

Ontwikkeling leidinggevenden De (soms) ingewikkelde positie van leidinggevenden vraagt dat ze op verschillende niveaus kunnen bewegen, om kunnen gaan met uiteenlopende belangen, dat ze verantwoordelijkheid durven te nemen en eigenaarschap tonen. Om leidinggevenden te ondersteunen wordt er een management development programma opgezet (ondersteund door Insight) dat gericht is op leiderschap en het versterken van de verbinding met directie, MT en medewerkers. Om te kunnen innoveren en doelen te bereiken is goed leiderschap cruciaal en de basis voor samenwerking. In een organisatie als Promen waarin veel mensen hun eigen unieke bijdrage leveren aan het ontwikkelen en plaatsen van mensen, is het zaak dat die activiteiten blijvend op elkaar aansluiten. Alleen dan kunnen de doelstellingen en ambities worden gerealiseerd. Ontwikkeling van professionals Essentieel onderdeel bij het zo regulier mogelijk werken van mensen uit de doelgroep is jobcoaching. Een jobcoach begeleidt mensen naar een betaalde baan en biedt begeleiding. Bij gebrek aan adequate jobcoaching zullen veel medewerkers niet duurzaam regulier werken. Om de duurzaamheid te vergroten en teleurstellingen van zowel medewerkers als werkgevers zoveel mogelijk te voorkomen, wordt ingezet op het verder professionaliseren van jobcoaching binnen Promen. In dit kader worden 5 begeleiders opgeleid tot jobcoach en worden 10 professionals die al werkzaam zijn als jobcoach gecertificeerd als registerjobcoach bij de beroepsvereniging Jobcoaches Nederland. Hiermee kunnen de jobcoaches worden ingezet als ook door het UWV erkende professionele coaches. Een belangrijk ander instrument om werkplekken voor de doelgroep de realiseren is functiecreatie. Bij functiecreatie worden bedrijfsprocessen efficiënter georganiseerd door werkzaamheden opnieuw te verdelen. Dit gebeurt door werkprocessen te analyseren, relatief eenvoudige taken af te splitsen en deze taken samen te voegen tot nieuwe duurzame banen. Zo doet gekwalificeerd personeel het werk waarvoor het is opgeleid en worden elementaire taken uitgevoerd door mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Twintig medewerkers van Promen gaan de training functiecreatie volgen. Dit aantal is gewenst om de versnelling van binnen naar buiten integraal binnen Promen te kunnen vormgeven. Voor succesvolle individuele en groepsdetacheringsarrangementen is het cruciaal dat de professionals in de werkgeversdienstverlening minimaal het basisniveau hebben en kunnen doorontwikkelen- op het gebied van functiecreatie. Regionale detacheringsfaciliteit Er is sprake van een flexibele arbeidsmarkt: er is volop werk, maar dit resulteert lang niet altijd in vaste banen. Werkgevers hebben behoefte aan een flexibele schil om pieken en dalen op te kunnen vangen. Daarnaast geldt dat men medewerkers met een grote afstand tot de arbeidsmarkt wel een werkplek wil bieden, maar geen contract in verband met de werkgeversrisico s. Dit verklaart het hoge aantal detacheringen vanuit de SW. Om als publieke uitvoerder zoveel mogelijk mensen te plaatsen in het reguliere bedrijfsleven, dient er een sociaal detacheringsbedrijf opgezet te worden. Een regionale detacheringsfaciliteit komt tegemoet aan de vraag van werkgevers en helpt daarnaast bij het harmoniseren van instrumentarium. Immers, in de gehele regio kunnen werkgevers tegen dezelfde voorwaarden kandidaten gedetacheerd krijgen. Het detacheren van SW-ers gebeurt al op grote schaal. Er is door collega SW-bedrijven reeds geëxperimenteerd met het detacheren van WWB-ers. Deze ervaringen worden gebruikt om een regionale faciliteit te bouwen. Landelijk wordt deze behoefte ook erkend en ondersteund. Eind 2015 leveren de partijen uit de Programmaraad een handreiking detacheren op. Deze handreiking biedt een juridisch bestuurlijk afwegingskader. Gezien de doorlooptijd zullen de maanden september tot en met december gebruikt worden voor het verzamelen van de opgedane ervaringen. Deze worden samen met de handreiking gebruikt om begin 2016 een plan van aanpak op te leveren en uit te voeren. 5

Talenten Ontwikkelen In het Talentontwikkelbedrijf In het Talentontwikkelbedrijf van Promen ligt het accent op het ontwikkelen van medewerkers uit de WSW en uit de PW met als doel plaatsing op een zo regulier mogelijk werk. Binnen dit bedrijfsonderdeel is veel expertise over het aanleren van kennis en vaardigheden en de arbeidsmarkt. Alle leerwerktrajecten geven aansluiting op de regionale arbeidsmarkt. Er is een warm relatienetwerk van werkgevers beschikbaar om aansluitend op het leerwerktraject bij Promen de stap naar een reguliere baan mogelijk te maken. Vanuit dit bedrijfsonderdeel worden medewerkers geplaatst in een detacheringsconstructie met reguliere uitstroomgarantie. Alle trajecten geven direct aansluiting op de aantrekkende arbeidsmarkt. Deelnemers aan leerwerktrajecten stromen door naar uitzendbanen, naar werk in branches met een toenemende werkgelegenheid zoals transport en logistiek, techniek en facilitaire dienstverlening. De twee pijlers in het Talentontwikkelbedrijf zijn de dienstverlening aan gemeenten en de dienstverlening aan werkgevers. Binnen iedere pijler is een projectcoördinator aangesteld die verantwoordelijk is voor kwaliteit van dienstverlening en het coördineren van de werkzaamheden. Vanuit het Talentontwikkelbedrijf zorgen jobcoaches voor plaatsing en begeleiding op de werkvoer bij reguliere bedrijven. Er bestaat de mogelijkheid voor werkgevers om op basis van detachering dan wel begeleid werken medewerkers met een arbeidsbeperking een baan te bieden. Door de professionals worden diverse trainingen gegeven om de ontwikkeling naar zo zelfstandig en regulier mogelijk werken te ondersteunen. Zo wordt bijvoorbeeld een e- learning module budgettering aangeboden. Ook is recent gestart met de training openbaar vervoer voor de medewerkers die nu nog afhankelijk zijn van georganiseerd vervoer door Promen. Het trainingsaanbod vanuit het Talentontwikkelplein is gericht op zelfsturing, participatie en doorstroming naar regulier werk. In de overige bedrijfsonderdelen In het bedrijfsonderdeel Productie Binnen wordt gewerkt aan basale werknemersvaardigheden zoals op tijd komen, samenwerking en verantwoordelijkheid. In de externe bedrijfsonderdelen Groepsdetachering en Groen en Schoon wordt gewerkt aan het vergroten van zelfstandigheid, flexibiliteit en vakvaardigheden. De werkzaamheden zijn vergelijkbaar met de werkzaamheden in een reguliere baan. Voorbeelden hiervan zijn onze opdrachten bij PostNL, Markskramer, Huis van de Stad, Connexxion en het groenonderhoud voor gemeenten en particulieren. Ter ondersteuning aan het ontwikkelproces wordt Werkstap ingezet met gerichte werkopdrachten. Alle medewerkers WSW en deelnemers aan trajecten van Promen met voldoende werknemersvaardigheden worden gekoppeld aan vacatures. In 2016 wordt het instrument Werkstap ingezet voor alle medewerkers en deelnemers aan trajecten. Samenwerking met gemeenten Het Talentontwikkelbedrijf kent een nauwe samenwerking met de betrokken gemeenten. In 2015 is een start gemaakt om op projectbasis groepen uitkeringsgerechtigden te plaatsen in een passend leerwerktraject. De combinatie van werken en leren is een succesvolle formule gebleken om deelnemers te activeren naar regulier werk, ongeacht hun afstand tot de arbeidsmarkt. Voor wie niet zelfstandig de stap naar regulier werk kan maken zijn reintegratie-instrumenten vanuit de PW beschikbaar, zoals loonkostensubsidie, jobcoaching en proefplaatsing. Inmiddels zijn in 2015 160 deelnemers gestart in een traject met de werktitel 6

Bouwen aan een Werkende Toekomst. Het project wordt in 2016 voortgezet met 210 trajecten. Samenwerking WSP s De samenwerking met het WSP Midden-Holland wordt in 2016 verder uitgebouwd. Het aantal vacatures dat voor de brede doelgroep gedeeld wordt zal toenemen naar minimaal 100 vacatures. Alle acties gericht op de werkgeversbenadering worden gezamenlijk uitgevoerd. Een vaste accountmanager maakt namens Promen deel uit van het WSP. Voor het WSPR (Rijnmond) geldt dat de samenwerking beperkt blijft tot het afstemmen van acties gericht op werkgevers en het delen van vacatures. Deze vorm van samenwerking wordt door beide partijen als bevredigend gezien. Doorstroming Er is een toename te zien van het aantal vacatures dat ingevuld wordt met kandidaten vanuit de SW of de PW. Momenteel werkt zo n 35% van de SW-medewerkers intern. Doelstelling is om dit percentage binnen vier jaar te verlagen naar 25%, wat neerkomt op een doorstroom van binnen naar buiten van 25 medewerkers per jaar. Vanuit Productie Binnen staat een groep van 20 medewerkers klaar om de stap naar groepsdetachering te maken. Deze groep wordt door het Talentontwikkelbedrijf voorbereid met een training gericht op werken in een regulier bedrijf. In Groen en Schoon, Groepsdetachering en de stafafdelingen worden medewerkers voorbereid op plaatsing bij een individuele opdrachtgever. Nieuwe doelgroepen Naast de doelgroepen vanuit de PW worden in 2016 werktrajecten aan schoolverlaters van VSO-PRO scholen, de reclassering, 2 e spoortrajecten en WMO-instellingen aangeboden. Promen neemt in de twee regiogemeenten deel aan een pilot dagbesteding. Pilot WOC Momenteel wordt een pilotvoorstel uitgewerkt om vanuit Promen een Werk en Ontwikkelcentrum (WOC) in te richten voor de gemeenten Gouda. Het WOC biedt een programma aan nieuwe instromers in de uitkering en is gericht op snelle doorstroom naar de arbeidsmarkt. Het WOC is complementair aan de trajecten in het kader van de PW. 7

Klant en Markt Terugblik 2015 In 2015 zijn de commerciële resultaten ten opzichten van 2014 sterk verbeterd. De omzet is in het eerste half jaar van 2015 gestegen met 10%. De groei is voornamelijk gerealiseerd in de bedrijfsonderdelen Productie Binnen en Groepsdetachering. Groen en Schoon en het Talentontwikkelbedrijf hebben in 2015 een stabiele omzet gerealiseerd. Door verbeterd relatiemanagement, de kwaliteit van het werk en een proactieve dienstverlening brengen bestaande klanten steeds meer opdrachten onder bij Promen. De groei in omzet wordt voornamelijk door bestaande klanten gerealiseerd. In het voorjaar heeft Promen de Participatiewet-campagne gehouden, waarbij presentaties zijn gehouden bij de businessclubs in de regio, klanten zijn geïnformeerd over alle aspecten van de Participatiewet en prospects zijn benaderd voor een adviesgesprek. Deze campagne heeft voor veel meer bekendheid gezorgd en 11 plaatsingen van WSW-ers bij nieuwe klanten opgeleverd. Daarnaast is medio 2015 gestart met een gerichte, strak georganiseerde acquisitieaanpak. Inmiddels hebben ca. 25 gesprekken plaats gevonden met prospects, waaruit een aantal vacatures en orders is ontstaan. De komst van de Participatiewet op 1 januari 2015 heeft er toe geleid dat er inmiddels 159 trajecten in het kader van Bouwen aan een Werkende Toekomst zijn gestart. In deze trajecten worden PW-ers begeleid om hen duurzaam naar werk te begeleiden. 20 PW-ers zijn inmiddels uitgestroomd naar regulier werk. Commerciële aanpak In 2016 wordt de ingezette commerciële lijn verder doorgetrokken. De match tussen medewerkers en werkaanbod blijft speerpunt. Eén van de pijlers is klantenbinding: goede communicatie met de klant, denken in oplossingen en de kwaliteit steeds verder verbeteren en daarmee klanten ontzorgen. Om de klantgerichtheid verder te versterken volgen alle medewerkers met een commerciële taak workshops klantgerichtheid. Het uiteindelijk doel is om de gunfactor van Promen te vergroten. Ook volgt voor hen een training Functiecreatie. De acquisitie wordt geprofessionaliseerd met de verwerking van marktdata in een CRMsysteem, gedegen marktanalyses en inzet van gerichte acquisitie- en marketingactiviteiten. Productie Binnen In het bedrijfsonderdeel Productie Binnen wordt in 2016 een krimp van het aantal medewerkers verwacht, veroorzaakt door de uitstroom van WSW-ers en beperkte instroom van PW-ers. De omzetdoelstelling voor dit bedrijfsonderdeel is daarom lager begroot dan in 2015. Productie Binnen heeft een lastige concurrentiepositie; alle SW-bedrijven hebben dezelfde commerciële uitdaging. Bovendien is veel verpakkingswerk geautomatiseerd en is er sprake van seizoenschommelingen in het werkaanbod. Desondanks wordt verwacht dat er in 2016 voldoende werk is: door de inspanningen van Promen, maar ook door gunstiger economische vooruitzichten. In 2016 wordt meer gericht op de grote orders. De leveringsbetrouwbaarheid wordt met deze keuze vergroot en de processen efficiënter ingericht. De continuïteit in de werkzaamheden die grotere opdrachten met zich meebrengt is goed voor de medewerkers, wat weer bijdraagt aan de kwaliteit van het werk. Groepsdetachering In het bedrijfsonderdeel Groepsdetachering wordt in 2016 de grootste groei verwacht. Groepsdetachering biedt werk op locatie, voornamelijk bij productiebedrijven (verpakken), distributiebedrijven (verpakken, ompakken, post sorteren en montagewerkzaamheden) en cateringbedrijven. In 2016 wordt de commerciële aanpak intensief accountmanagement - uit 2015 gecontinueerd. Ook wordt actief geacquireerd bij werkgevers waar (veel) 8

uitzendkrachten werkzaam zijn. Promen verwacht 50 PW-ers in dit bedrijfsonderdeel te kunnen opnemen. Groen en Schoon In dit bedrijfsonderdeel zijn de effecten van de Participatiewet het meest voelbaar. De uitdaging is het in goede banen leiden van de uitstroom van WSW-ers en de instroom van 100 PW-ers. Het verlies aan kennis en ervaring van de huidige WSW-ers wordt opgevangen door de PW-ers die, gezien de aard van de kortdurende trajecten, meer tijd en begeleiding nodig hebben voor deze taken. Specifiek voor Groen en Schoon worden daarom voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd. Er wordt verwacht dat in 2016 ruimt 8% van de omzet van het bedrijfsonderdeel door PW-ers behaald wordt. Talentontwikkelbedrijf Ook het Talentontwikkelbedrijf opereert in een concurrentiegevoelige markt. Promen onderscheidt zich door de unieke ervaring met de doelgroep, de begeleiding op de werkplek en het duurzaam plaatsen van medewerkers op reguliere arbeidsplaatsen. In 2015 is gestart met de trajecten Bouwen aan een Werkende Toekomst (BWT-trajecten). In 2016 wordt het verwachte aantal trajecten verhoogd van 160 trajecten (2015) naar 210 trajecten. Op basis van de leerervaringen uit 2015 wordt de inhoud van de trajecten meer toegesneden op de uitgangspunten van de Participatiewet: de kortste weg naar werk voor deelnemers die kunnen en een intensieve aanpak voor hen die dat nodig hebben. Er worden met alle gemeenten werkafspraken gemaakt over de voorselectie, aanmelding en de voortgang van het traject. Op basis van de evaluatiegesprekken met gemeenten wordt de verdeling van intensieve of reguliere trajecten voor 2016 opnieuw vastgesteld. 9

Verbonden partijen De GR Promen beschikt over een onderliggende private structuur met een aantal BV s om zowel doelgroep als niet doelgroep personeel te kunnen verlonen (zgn. verloning BV s). Hieronder wordt de huidige private structuur per 31 december 2014 beschreven. Promen Holding BV Promen Holding BV is een houdstermaatschappij die zelf geen activiteiten uitvoert, maar wel beleidsinvloed heeft op de dochterwerkmaatschappijen. De aandelen zijn voor 100% in handen van de GR Promen. Sterwork BV Sterwork is de naam van de vennootschap die is opgericht om op te treden als formele werkgever van niet doelgroep personeel. Feitelijk worden de niet doelgroep medewerkers tegen betaling van de loonkosten gedetacheerd bij de GR Promen. De aandelen zijn voor 100% in handen van Promen Holding BV. Prowork BV Prowork is de naam van de vennootschap die is opgericht om op te treden als formele werkgever van doelgroep personeel. Feitelijk worden de doelgroep medewerkers tegen betaling van de loonkosten gedetacheerd bij de GR Promen. De aandelen zijn voor 100% in handen van Promen Holding BV. Protalenten BV Protalenten is een lege BV waarin momenteel geen activiteiten plaatsvinden. De aandelen zijn voor 100% in handen van Promen Holding BV. 10

Financiële verantwoording Weerstandsvermogen Door het bestuur van Promen is de wens uitgesproken om weerstandsvermogen op te bouwen. De redenen voor het vormen van een weerstandsvermogen zijn gelegen in het afdekken van de risico s die in de exploitatie van Promen bestaan, bijvoorbeeld risico s die samenhangen met de afbouw van WSW-subsidies en met de invoering van de PW. Eind 2014 is sprake van een aanwezig weerstandsvermogen van ca. 1 mln. In 2015 zal de nota weerstandsvermogen door het Algemeen Bestuur worden vastgesteld. De desbetreffende paragraaf in de jaarstukken 2015 zal vervolgens dienovereenkomstig worden aangepast. Financiering In de (meerjaren)begroting 2016-2019 is uitgegaan van het financieel beleid van Promen zoals vastgelegd in het treasurystatuut van september 2015. Uitgangspunt is prudent vermogensbeheer. Ten gevolge van de invoering van de Wet Verplicht Schatkistbankieren per 15 december 2015 zijn de mogelijkheden ten aanzien van het vermogen van Promen verder ingeperkt. Met het schatkistbankieren worden decentrale overheden verplicht hun overtollige middelen aan te houden bij het ministerie van Financiën. De belangrijkste uitzonderingen hierop zijn het drempelbedrag dat mag worden aangehouden op de eigen rekening-courant (0,75% van het begrotingstotaal) en het onderling uitlenen tussen decentrale overheden indien er tussen beide partijen geen toezichtrelatie is. Volgens de wet mag Promen nu twee zaken met haar middelen doen: Inzetten voor de publiek taak; Aanhouden in s Rijks schatkist (schatkistbankieren). Op de bij de schatkist aangehouden middelen wordt momenteel geen dan wel een zeer minimale rente vergoed. Onderhoud kapitaalgoederen Het beleid van Promen voor kapitaalgoederen en infrastructuur is deze in stand te houden in een vorm die passend is bij de bedrijfsvoering en medewerkers een veilige en passende werkomgeving te bieden. Promen heeft daartoe op drie locaties gebouwen in gebruik: Locatie Zuider IJsseldijk, Gouda Locatie Marconistraat, Gouda Locatie Mient (3-5-7), Capelle aan den IJssel Door een accent op het naar buiten plaatsen van doelgroepmedewerkers wordt het aantal locaties en de infrastructuur steeds aangepast. Het bedrijfsonderdeel Groen en Schoon is momenteel gehuisvest aan de Marconistraat. Medio 2016 loopt de huurtermijn van deze locatie af. Het is de bedoeling dat Groen en 11

Schoon dan in het pand op de Zuider IJsseldijk wordt gehuisvest. Een projectteam zal dit proces begeleiden. Het gebouw op de locatie Zuider IJsseldijk is volledig in eigendom. Het pand aan de Mient in Capelle aan den IJssel wordt gehuurd. Het onderhoud van het pand in Capelle aan den IJssel is voor rekening van Promen. De staat van onderhoud is slecht en mogelijkerwijs wordt het pand op termijn gesloopt. Daarom is er voor gekozen slechts correctief onderhoud uit te voeren. Het risico hierbij is dat er onverhoopt een grote kostenpost kan ontstaan. In 2016 zal een projectteam worden geformeerd om tot passende huisvesting in 2017 te komen. De afgelopen jaren is het budget voor het onderhoud aan het pand aan de Zuider IJsseldijk laag begroot. Om deze locatie voor wat betreft onderhoud op niveau te houden, wordt in 2016 de onderhoudsreserve met 75.000 aangepast. Een meerjaren onderhoudsplan (MJOP) ligt hier aan ten grondslag. Rechtmatigheid Het door het Algemeen Bestuur op 22 december 2005 vastgestelde controleprotocol en normenkader is verouderd. De actualisatie zal nog in 2015 ter hand worden genomen. Daarmee staan de formele kaders voor de rechtmatigheid over 2016 tijdig vast. Promen beschikt over een sterke verbijzonderde interne controle (VIC) functie. Op basis van een uitgebreid programma worden periodiek audits uitgevoerd op de kwaliteit van de uitgevoerde interne controles, een systematiek waarop ook door de externe accountant wordt gesteund. In het najaar van 2015 zullen opnieuw nadere afspraken worden gemaakt over de inhoud van het jaarrekeningdossier 2015 en de aard en systematiek van de vastleggingen, zodat het interne jaarrekeningdossier nog beter bruikbaar is voor de accountantscontrole. Daarnaast zullen de VIC bevindingen worden teruggelegd in de organisatie, de herstelacties stringent worden gemonitord en wordt het MT geïnformeerd over de voortgang. 12

Overzicht van baten en lasten Promen Ondernemingsplan 2016 bedragen x 1.000 Prognose 2015 Begroting 2016 OP 2016 OP 2016 - Prognose OP 2016 - Begroting Program m a Wsw Wsw subsidie 31.344 29.733 29.547-1.797-186 Omzet Individuele detachering 2.140 2.240 2.295 155 55 Omzet Groepsdetachering 2.561 2.767 2.865 304 98 Omzet Groen & Schoon 4.148 4.160 4.000-148 -160 Omzet Productie Binnen 1.530 1.194 1.310-220 116 Omzet W sw 10.379 10.361 10.470 91 109 Toerekening omzet aan Overige regelingen -323-596 -603-280 -7 Totaal omzet W sw 10.056 9.765 9.867-189 102 Kosten W sw personeel 32.570 31.763 31.439-1.131-324 Kosten begeleid werken 1.150 905 1.158 8 253 Kosten niet-doelgroep personeel 5.698 5.618 5.415-283 -203 Overige bedrijfskosten 2.269 2.172 2.271 3 99 Bijzondere baten en lasten 0 0 150 150 150 Totaal bedrijfslasten W sw 41.687 40.458 40.433-1.254-25 Financiële baten en lasten -135-130 -130 5 0 Toevoeging/vrijval reserve groot onderhoud 34 0-75 -109-75 Resultaat Wsw -388-1.090-1.223-836 -133 Program m a Overige Regelingen Omzet trajecten, trainingen en overige 600 1.041 946 346-95 Toegerekende omzet Overige Regelingen 323 596 603 280 7 Totaal omzet overige regelingen 923 1.637 1.549 626-88 Vergoeding loonkosten W iw / Prowork 620 485 500-120 15 Totaal omzet overige regelingen 1.543 2.122 2.049 506-73 Kosten W iw personeel 620 485 500-120 15 Kosten Prowork personeel 125 0 150 25 150 Overige personeelskosten overige regelingen 0 182 0 0-182 Kosten niet-doelgroep personeel (OvR) 682 1.270 833 151-437 Overige bedrijfskosten (OvR) 267 365 283 16-82 Totaal bedrijfslasten Overige regelingen 1.694 2.302 1.765 71-537 Resultaat Overige regelingen -151-180 284 435 464 Resultaat W sw + Overige regelingen -539-1.270-940 -401 330 Gemeentelijke bijdragen 918 1.270 940 22-330 Resultaat Promen 379 0 0-379 0 13

Toelichting overzicht baten en lasten Personeel WSW Voor de personeelsplanning WSW wordt uitgegaan van een afbouw van de huidige WSWpopulatie door pensioneringen en natuurlijk verloop. Ook wordt ervan uitgegaan dat tijdelijke dienstverbanden grotendeels worden verlengd. Personeelsplanning Wsw (SE) Prognose 2015 (gem.) OP 2016 2017 2018 2019 Begeleid Werken 90,6 90,8 88,6 86,6 84,3 Individuele detachering 156,4 153,4 153,1 147,4 141,9 Groepsdetachering 205,6 228,0 218,6 212,1 203,7 Groen & Schoon 325,0 302,4 293,0 278,7 266,3 Productie Binnen 361,0 313,2 297,9 285,2 272,0 Staf 61,4 65,2 56,9 52,1 46,5 Totaal Promen 1.200,0 1.152,9 1.108,2 1.062,1 1.014,8 Voor 2016 wordt ervan uitgegaan dat ca. 25 medewerkers een positieve stap op de werkladder zullen maken. De verdeling van de bovenstaande personele aantallen over de deelnemende gemeenten is opgenomen op bladzijde 24 (cijfers per gemeente) Personeel Overige regelingen In de personeelsplanning overige regelingen wordt rekening gehouden met de uitvoering van onderstaande Participatiewet trajecten: 2016 2017 2018 2019 Aantal PW trajecten 210 270 364 458 In de planning 2016 is rekening gehouden met een traject duur van 6-12 maanden, een werkweek van 20-25 uur en een verminderde productiecapaciteit van 25% i.v.m. reintegratie activiteiten. Tevens is rekening gehouden met de overloop van trajecten tussen de jaren. Personeelsplanning Overige Prognose regelingen (FTE) 2015 (gem.) Totaal 2016 Totaal 2017 Totaal 2018 Totaal 2019 Individuele detachering 3,7 7,2 8,0 10,3 12,5 Groepsdetachering 16,0 17,4 20,0 25,6 31,2 Groen & Schoon 27,2 34,5 40,1 51,3 62,5 Productie Binnen 31,8 19,1 16,0 20,5 25,0 Totaal Promen 78,7 78,2 84,2 107,7 131,2 In 2015 was nog sprake van uitvoering van een aantal (oud) WWB-trajecten. Deze trajecten lopen niet meer door in 2016. WSW-subsidie Voor de WSW-subsidie wordt uitgegaan van een subsidiebedrag van 25.900 per SE in 2015. Voor de jaren daarna wordt een afname verondersteld van 500,- per jaar: 2016 2017 2018 2019 Subsidie per SE 25.400 24.900 24.400 23.900 14

Vanuit de personeelsplanning WSW en bovenstaande subsidiebedragen volgen onderstaande totalen: Wsw subsidie Totaal 2016 Totaal 2017 Totaal 2018 Totaal 2019 (x 1.000) Totaal Promen 29.547 27.593 25.916 24.254 Voor 2016 is nog rekening gehouden met de bonus begeleid werken over het jaar 2014 ad. 264k. Deze bonus wordt in 2016 voor het laatst uitgekeerd. De verdeling van de bovenstaande bedragen over de deelnemende gemeenten is opgenomen op bladzijde 24 (cijfers per gemeente) Omzet WSW Voor de omzet wordt rekening gehouden met een reële verbetering van de opbrengst per medewerker. Medewerkers vanuit de overige regelingen dragen bij aan de omzet die binnen de WSW wordt gemaakt. De toerekening aan de overige regelingen gaat uit van 20% reintegratie activiteiten én 20-25% lagere opbrengst per medewerker. Kosten WSW-personeel Loonkosten WSW De gemiddelde loonkosten WSW zullen in 2016 naar verwachting met 1,3% stijgen t.o.v. 2015 (prognose 2015: 29.325; OP 2016: 29.710). Hierbij is rekening gehouden met: pensioneringen periodieke verhogingen verhoging van het wettelijk minimum loon in 2016 (met 1%) een éénmalige uitkering van 275 p.p. in 2016 hogere sociale lasten (1%) en gelijkblijvende pensioenpremies. Kosten Wsw-personeel (x 1.000) Prognose 2015 (gem.) OP 2016 2017 2018 2019 Loonkosten Wsw 31.460 30.575 29.393 28.358 27.249 Overige personeelskosten Wsw 1.110 864 717 687 656 Totaal kosten Wsw personeel 32.570 31.439 30.109 29.044 27.905 15

Overige personeelskosten WSW De overige personeelskosten zullen in 2016 dalen met ca. 268k. De kosten dalen naar rato van de omvang van het SW-personeelsbestand. Daarnaast wordt rekening gehouden met 250k afname van kosten voor collectief vervoer: vanwege de afschaffing van het collectief woon/werk vervoer is rekening gehouden met een besparing van 120k. vanwege het in eigen beheer uitvoeren van collectief werk/werk vervoer (groepsdetacheringen) is rekening gehouden met een verschuiving in de kosten van 130k onder de overige personeelslasten naar 130k overige bedrijfslasten (afschrijving, belasting, verzekering, brandstof en tijdelijke huur van bussen). vanwege de afschaffing van het collectieve woon/werk vervoer is rekening gehouden met een ca. 15k stijging in de reiskostenvergoedingen. Kosten begeleid werken De subsidie loonwaarde voor begeleid werken bedraagt ca. 12.750 per persoon. De kosten per begeleid werker zullen naar verwachting niet significant stijgen de komende jaren. Kosten niet-doelgroep De loonkosten niet-doelgroep (ambtenaren + Sterwork) dalen volgend jaar met 0,7% t.o.v. 2015 (prognose 2015: 55.700; OP 2016: 55.300). Hierbij is rekening gehouden met: pensioneringen periodieke verhogingen een éénmalige uitkering van 275 p.p. in 2016 voor Sterwork personeel 1,4% loonsverhoging per 1 januari 2016 en een éénmalige uitkering van 0,74% in juli 2016 voor ambtelijk personeel hogere sociale lasten (1%) en gelijkblijvende pensioenpremies. De formatie niet-doelgroep 2016 bedraagt 110,9 fte (prognose 2015: 105,1). Naast de optimalisatie van een aantal functies is in de formatie 2016 rekening gehouden met de volgende uitbreidingen: voor de uitvoering van PW-trajecten: 2 trajectbegeleiders, 2 afdelingsmanagers en 2 voorlieden voor Groepsdetachering en Groen en Schoon 1 SPV-medewerker. 16

Overige bedrijfskosten Overige bedrijfskosten (x 1.000) OP 2015 Prognose 2015-06 OP 2016 Afschrijvingskosten 605 550 600 Huurkosten 157 229 259 Onderhoudskosten 555 559 500 Energieverbruik 455 400 415 Belastingen en verzekeringen 235 220 240 Accountants- en advieskosten 100 170 135 Indirecte productiekosten 50 60 55 Kantine - - 30 Overige 345 339 320 Subtotaal 2.502 2.536 2.554 Overige regelingen -267-267 -283 Totaal overige bedrijfskosten 2.235 2.269 2.271 T.a.v. de overige bedrijfskosten is rekening gehouden met: hogere huurlasten i.v.m. tijdelijke huur van bussen voor groepsdetacheringen lagere onderhoudskosten vanwege vorming/gebruik onderhoudsreserve energieverbruik: lagere kosten elektriciteit vanwege LED verlichting, hogere kosten benzine/diesel vanwege uitbreiding wagenpark hogere belastingen en verzekeringen vanwege uitbreiding wagenpark hogere accountantskosten i.v.m. toezicht AFM hogere kosten kantine vanwege afschaffing koffiegeld. Meerjarig is rekening gehouden met lagere huurlasten vanwege de verhuizing Marconistraat en hogere huurlasten vanwege de verhuizing locatie Capelle. Bijzondere baten en lasten Onder de bijzondere baten en lasten zijn opgenomen: Transitievergoedingen Onvoorzien 100k 50k Toevoeging/vrijval reserve groot onderhoud Op basis van een extern opgestelde onderhoudsplanning is een jaarlijkse toevoeging van 75k opgenomen in de begroting. 17

Omzet trajecten Promen realiseert een re-integratieomzet voor 150 reguliere en 60 intensieve trajecten in 2016. Daarbij is sprake van een trajectvergoeding van gemiddeld 3.480,- (regulier) voor intake, arbeidsfit- en VCA training, rapportage en uitstroompremie (o.b.v. 20 % uitstroom). Voor de intensieve trajecten geldt een gemiddelde opbrengst van 6.150 (meer tijdsbesteding voor de elementen van een regulier traject, veronderstelde uitstroom 10 %). Naast de omzet van PW-trajecten wordt uitgegaan van 10k overige trajecten en 45k voor trainingen (VCA). Omzet trajecten 2016 2017 2018 2019 Regulier 522.000 730.800 1.057.920 1.385.040 Intensief 369.000 369.000 369.000 369.000 Totaal 891.000 1.099.800 1.426.920 1.754.040 Overige RI-activiteiten Overige trajecten 10.000 10.000 10.000 10.000 Trainingen (VCA) 45.000 45.000 45.000 45.000 Totaal omzet trajecten 946.000 1.154.800 1.481.920 1.809.040 De verdeling van de bovenstaande bedragen over de deelnemende gemeenten is opgenomen op bladzijde 24 (cijfers per gemeente). Vergoeding loonkosten Wiw / Prowork De vergoeding voor loonkosten heeft betrekking op de loonkosten Wiw minus de omzet inleenvergoedingen. Voor Prowork worden geen loonkostenvergoedingen verwacht. Kosten Prowork personeel Voor de tijdelijke indienstname van Prowork personeel is rekening gehouden met een jaarlijkse kostenpost van 150k (ca. 10 medewerkers voor 25-26 uur per week tegen minimum loon). Kosten niet doelgroep Toerekening vind plaats op basis van werkelijke inzet voor PW-activiteiten. Overige bedrijfskosten Toerekening vind plaats op basis van werkelijke inzet voor PW-activiteiten. 18

Meerjarenbegroting Promen Ondernemingsplan 2016 bedragen x 1.000 Meerjarenbegroting 2016 2017 2018 2019 Program m a Wsw W sw subsidie 29.547 27.593 25.916 24.254 Omzet Individuele detachering 2.295 2.299 2.243 2.190 Omzet Groepsdetachering 2.865 2.778 2.750 2.700 Omzet Groen & Schoon 4.000 3.936 3.861 3.811 Omzet Productie Binnen 1.310 1.240 1.202 1.162 Omzet W sw 10.470 10.253 10.057 9.863 Toerekening omzet aan Overige regelingen -603-677 -866-1.054 Totaal omzet W sw 9.867 9.576 9.191 8.808 Kosten W sw personeel 31.439 30.109 29.044 27.905 Kosten begeleid werken 1.158 1.130 1.104 1.075 Kosten niet-doelgroep personeel 5.415 5.137 4.720 4.394 Overige bedrijfskosten 2.271 2.053 1.997 1.942 Bijzondere baten en lasten 150 150 150 150 Totaal bedrijfslasten W sw 40.433 38.579 37.015 35.466 Financiële baten en lasten -130-125 -120-115 Toevoeging/vrijval reserve groot onderhoud -75-75 -75-75 Resultaat Wsw -1.223-1.610-2.103-2.594 Program m a Overige Regelingen Omzet trajecten, trainingen en overige 946 1.155 1.482 1.809 Toegerekende omzet Overige Regelingen 603 677 866 1.054 Totaal omzet overige regelingen 1.549 1.831 2.347 2.864 Vergoeding loonkosten W iw / Prowork 500 400 300 200 Totaal omzet overige regelingen 2.049 2.231 2.647 3.064 Kosten W iw personeel 500 400 300 200 Kosten Prowork personeel 150 150 150 150 Overige personeelskosten overige regelingen 0 Kosten niet-doelgroep personeel (OvR) 833 1.046 1.380 1.714 Overige bedrijfskosten (OvR) 283 364 490 617 Totaal bedrijfslasten Overige regelingen 1.765 1.959 2.320 2.680 Resultaat Overige regelingen 284 272 328 384 Resultaat W sw + Overige regelingen -940-1.338-1.775-2.210 Gemeentelijke bijdragen 940 1.338 1.775 2.210 Resultaat Promen 0 0 0 0 19

Overige financiële overzichten Overzicht reserves en voorzieningen Reserve Nog te bedragen x 1.000 Algemene Reorganisatie Huisvestings- groot bestemmen Reserves reserve reserve reserve onderhoud resultaat Stand per 01-01-2016 (prognose) 1.138 138 101 95 369 Toevoegingen 369 - - 75 - Onttrekkingen - - - pm -369 Stand per 31-12-2016 1.507 138 101 170 - Voorzieningen Voorziening kosten ex werknemers Voorziening herstructurering Stand per 01-01-2016 (prognose) 262 150 Toevoegingen - - Onttrekkingen -57-58 Stand per 31-12-2016 205 92 Kasgeld limiet (x 1.000,=) Variabele Stap renterisico(norm) 1e kw 2e kw 3e kw 4e kw 1 Vlottende schuld 3.800 3.800 3.800 3.800 2 Vlottende middelen 3.500 3.500 3.500 3.500 3 Netto vlottend (+) of overschot middelen ( ) 300 300 300 300 4 Gemiddelde van (3) 300 5 Kasgeldlimiet 3.471 6a Ruimte onder de kasgeldlimiet 3.171 6b Overschrijding van de kasgeldlimiet - Berekening kasgeldlimiet 7 Begrotingstotaal 42.328 8 Percentageregeling 8,20% (5) = (7) x (8) / Kasgeldlimiet 3.471 100 20

Renterisico norm (x 1.000,=) Variabele Stap renterisico(norm) 2016 2017 2018 2019 1 Renteherzieningen - - - - 2 Aflossingen 88 88 88 88 3 Renterisico (1+2) 88 88 88 88 4 Renterisiconorm 8.466 8.133 7.891 7.652 5a Ruimte onder risiconorm 8.378 8.045 7.803 7.564 5b Overschrijding risiconorm - - - - Berekening renterisiconorm 4a Begrotingstotaal 42.328 40.664 39.455 38.261 4b Percentageregeling 20% 20% 20% 20% 4=(4ax4b/100) Renterisiconorm 8.466 8.133 7.891 7.652 21

Investeringsbegroting 2016 (x 1.000,=) Groepsdetachering Tablets voorlieden (6x) 3 Bussen groepsvervoer (uitbreiding 4x) 80 Bussen groepsvervoer (vervanging 1x) 20 Lopende band (2x) 20 Pompschaarheftafels (8x) 10 Dozensluiter (2x) 11 Etikeermachine (2x) 14 Totaal groepsdetachering 157 Groen en Schoon Verjonging wagenpark (10x) 165 Elektrische auto's zwerfvuil (2x) 36 Duurzame onkruidbestrijding 65 Peukenzuiger 17 W erkboot 20 Totaal Groen en Schoon 303 Productie Binnen Luchttollen 10 Automatische stickermachines (10x) 4 Optimaliseren van/door productieband 15 Kunststof mallen 9 Diverse hef-, pomp- en tafelwagens 4 Machinale aanpassing en optimalisatie 5 Optimalisatie elektro afdeling 30 Totaal Productie Binnen 77 Gebouw, installaties en inventaris Verbouwing Groen en Schoon Zuider IJsseldijk 100 Inrichting Groen en Schoon Zuider IJsseldijk 20 Brandtrap vergaderzaal 10 Airco vervanging / aanpassing 35 Noodverlichting 5 Compressor 20 Subtotaal 70 Totaal gebouwen, installatie en inventaris 190 Hard- en software Vervangen netwerk / switches 40 Digitalisering van inkoopfacturen en contractenadministratie 40 Vervangen intranet 15 Aanpassen infrastructuur 10 Uitbreiden mobiele apparaten 5 Totaal hard- en software 110 Totaal investeringsbegroting 2016 837 Uitgangspunt voor de jaren 2016 t/m 2019 is dat sprake is van vervangingsinvesteringen, waardoor de jaarlijkse afschrijvingslasten gelijk blijven. 22

Risico s In dit Ondernemingsplan is een aantal veronderstellingen en uitgangspunten geformuleerd. Hierbij worden de volgende risico s onderkend: WSW-subsidie Het bedrag van de WSW-subsidie is alleen concreet voor het jaar 2015 vastgesteld, voor de jaren daarna is een veronderstelling opgenomen van een daling van het gemiddeld subsidiebedrag per WSW-er met 500,- per jaar. Voor het jaar 2016 zijn alleen voorlopige SW-budgetten per gemeente bekend. Het risico bestaat dat gemeenten minder SW-budget toegekend krijgen dan dat zij aan arbeidsplaatsen dienen te financieren binnen én buiten Promen. PW-trajecten Promen gaat voor 2016 uit van instroom van inwoners uit de Participatiewet die met behoud van uitkering worden ingezet op werkzaamheden binnen Promen. Het risico bestaat dat er (tijdelijk) geen volledige match kan worden gemaakt tussen de beschikbare PW-kandidaten en het beschikbare werk binnen Promen. Hierbij bestaat het risico dat de begrote omzet vanuit deze trajecten niet volledig wordt gerealiseerd. Promen is zich bewust van de bovenstaande risico s en is er waar mogelijk op gericht om de risico s te beheersen en eventuele tegenvallers te compenseren. 23

Cijfers per gemeente Personeelsplanning Wsw (SE) Prognose 2015 (gem.) OP 2016 2017 2018 2019 Capelle aan den IJssel 240,4 234,3 224,2 214,5 203,4 Gouda 441,4 429,6 413,4 395,3 378,0 Krimpen aan den IJssel 99,8 97,2 93,7 91,2 88,4 Krimpenerwaard 136,6 128,9 123,0 117,1 111,5 Waddinxveen 91,2 86,2 84,0 81,8 79,2 Zuidplas 85,3 83,8 79,9 75,3 71,2 Alphen aan den Rijn (Boskoop) 33,3 31,5 30,3 28,5 27,2 Overige gemeenten 72,0 61,4 59,5 58,3 55,9 Totaal Promen 1.200,0 1.152,9 1.108,2 1.062,1 1.014,8 Voor de deelnemende gemeenten geldt dat naast bovenstaande aantallen ook sprake is van realisatie van SE s buiten Promen: Door te betalen aan andere SWbedrijven (SE) 2015 (gem.) Prognose OP 2016 2017 2018 2019 Capelle aan den IJssel 64,3 63,4 62,0 60,8 59,6 Gouda 4,1 4,0 3,9 3,9 3,8 Krimpen aan den IJssel 6,8 6,7 6,6 6,4 6,3 Krimpenerwaard 1,5 1,7 1,7 1,6 1,6 Waddinxveen 1,8 1,8 1,7 1,7 1,7 Zuidplas 4,2 3,7 3,6 3,6 3,5 Totaal 82,7 81,3 79,6 78,0 76,4 De verdeelsleutels (voor de verdeling van SW-subsidie, gemeentelijke bijdrage en PWtrajecten) zijn als volgt: Verdeelsleutels Prognose 2015 (gem.) OP 2016 2017 2018 2019 Capelle aan den IJssel 21,3% 21,5% 21,4% 21,4% 21,2% Gouda 39,1% 39,4% 39,4% 39,4% 39,4% Krimpen aan den IJssel 8,8% 8,9% 8,9% 9,1% 9,2% Krimpenerwaard 12,1% 11,8% 11,7% 11,7% 11,6% Waddinxveen 8,1% 7,9% 8,0% 8,1% 8,3% Zuidplas 7,6% 7,7% 7,6% 7,5% 7,4% Alphen aan den Rijn (Boskoop) 3,0% 2,9% 2,9% 2,8% 2,8% Totaal Promen 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 24

Subsidie per gemeente Bonus BW 2016 2017 2018 2019 (x 1.000) (2016) 25.400 24.900 24.400 23.900 Capelle aan den IJssel 56 5.952 5.582 5.234 4.862 Gouda 49 10.911 10.294 9.646 9.035 Krimpen aan den IJssel 35 2.468 2.334 2.226 2.114 Krimpenerwaard 63 3.274 3.063 2.858 2.666 Waddinxveen 15 2.190 2.093 1.995 1.892 Zuidplas 19 2.128 1.990 1.838 1.701 Alphen aan den Rijn (Boskoop) 10 801 756 695 649 Overige gemeenten 16 1.560 1.482 1.424 1.336 Totaal Promen 264 29.283 27.593 25.916 24.254 Omzet Re-integratie (x 1.000) 2016 2017 2018 2019 Capelle aan den IJssel 191 235 305 372 Gouda 351 434 562 691 Krimpen aan den IJssel 79 98 130 162 Krimpenerwaard 105 129 167 204 Waddinxveen 70 88 116 145 Zuidplas 68 84 107 130 Alphen aan den Rijn (Boskoop) 26 32 41 50 Totaal Promen 891 1.100 1.427 1.754 Gemeentelijke bijdrage (x 1.000) 2016 2017 2018 2019 Capelle aan den IJssel 195 286 379 469 Gouda 358 527 699 871 Krimpen aan den IJssel 81 120 161 204 Krimpenerwaard 107 157 207 257 Waddinxveen 72 107 145 182 Zuidplas 70 102 133 164 Alphen aan den Rijn (Boskoop) 26 39 50 63 Bodegraven-Reeuwijk 31 - - - Totaal Promen 940 1.338 1.775 2.210 25