JAARVERSLAG 2012. Status: definitief april 2013 Vastgesteld door het bestuur op 23 april 2013 Vaststelling goedgekeurd door de ALV op 23 april 2013
Inhoudsopgave. Inleiding..3 > UITGANGSPUNT.. 3 > DE AGENDA......3 > INRICHTING ONDERWIJSCOÖPERATIE...4 > STUREN.4 > VERBINDEN.4 > UITVOEREN.5 > BUREAU.5 > AMBITIE, RESULTATEN & ACTIVITEITEN.5 Hoofdstuk 1 - Professionele Bekwaamheid..7 > HERIJKING BEKWAAMHEIDSEISEN.7 o BEOOGDE RESULTATEN 2012.7 o VERANTWOORDING 2012.7 > REGISTER..7 o BEOOGDE RESULTATEN 2012.7 o VERANTWOORDING 2012.8 Hoofdstuk 2 - Professionele ruimte 9 > BEOOGDE RESULTATEN 2012...9 o VERANTWOORDING 2012.9 > LERAAR 24. 10 o VERANTWOORDING 2012 10 Hoofdstuk 3 - Communicatie & status / imago van het beroep)...11 > BEOOGDE RESULTATEN 2012.....11 o VERANTWOORDING 2012 11 Bestuur, ALV en LAR....12 Onderwijscoöperatie 2 Jaarverslag 2012 / 130423
JAARVERSLAG 2012 130423 / def. Inleiding Per 1 oktober 2011 is de Onderwijscoöperatie opgericht. De belangrijkste beroepsverenigingen (AOb, CNVO, FvOv, Platform VVVO en BON) * werken daarin samen met als doel: Een sterke beroepsgroep: van, voor en door de leraar. Genoemde beroepsverenigingen werken binnen de Onderwijscoöperatie hand in hand met de mensen die zij vertegenwoordigen. Dat zijn allen leraren in het basis- en voortgezet onderwijs, het beroeps- en hoger onderwijs. Zij vormen een krachtige beroepsgroep die eendrachtig samenwerkt aan de gezamenlijk geformuleerde ambities. In dit jaarverslag wordt gerapporteerd over de realisatie van het Beleidsprogramma 2012 van de Onderwijscoöperatie (statutair: Coöperatie van verenigingen van leraren en ander onderwijspersoneel). * Algemene Onderwijs bond, Christelijk Nationaal Vakverbond Onderwijs, Federatie van Onderwijsvakorganisaties, Platform Vakinhoudelijke Verenigingen in het Voortgezet Onderwijs, Beter Onderwijs Nederland Uitgangspunt Het belangrijkste uitgangspunt is dat de Onderwijscoöperatie van, voor en door de leraar zelf is. Een sterke beroepsvereniging, die zo breed gedragen wordt als de Onderwijscoöperatie, is niet alleen een steun en baken voor alle leraren in Nederland, maar wordt ook een gezaghebbende gesprekspartner voor de politiek en het onderwijsveld. De agenda De Onderwijscoöperatie richt zich op drie, elkaar versterkende, punten: De bekwaamheid van de leraar. Onderwijscoöperatie 3 Jaarverslag 2012 / 130423
De Onderwijscoöperatie helpt om kaders te stellen en normen te ontwikkelen die de kwaliteit van het beroep waarborgen. Dat gaat over vragen als: Wat moet een leraar precies kennen en kunnen om een goede leraar te zijn? Welke opleidingen en nascholingscursussen zijn belangrijk? Ook het zorgen voor een lerarenregister als belangrijk onderdeel van de beroepskwaliteit hoort daarbij. De professionele ruimte van de leraar. De Onderwijscoöperatie wil werken aan de versterking van de positie van de leraar in de onderwijspraktijk. Krijgt hij ruimte om als professional zijn vak goed uit te oefenen? Welke steun heeft hij nodig en hoe kan hij zich verder ontwikkelen? Een goed imago van het beroep. Een goede leraar die ruimte krijgt om zijn vak professioneel uit te oefenen is het fundament voor een goed imago. Maar er is meer voor nodig om dat imago uit te dragen. De Onderwijscoöperatie maakt zich er sterk voor. Inrichting Onderwijscoöperatie De coöperatie is ingericht volgens een zogenaamd drie lagen model : de sturings-, verbindings- en uitvoeringslaag. Sturen De coöperatie kent een Bestuur en daarnaast een Algemene Ledenvergadering als hoogste orgaan. In beide organen is elke lidorganisatie vertegenwoordigd. Op dezelfde lijn is de Leraren Advies Raad (LAR) gepositioneerd. De LAR heeft 50 zetels die naar rato van de afzonderlijke lidorganisaties worden bezet door leraarleden. De LAR spreekt adviseert bij de inhoudelijke beleidsontwikkeling. De coöperatie betrekt ook vijf gezaghebbende (vak)wetenschappers die deelnemen aan de bijeenkomsten van de LAR. Verbinden Iedere lidorganisatie heeft een verbindingsofficier afgevaardigd. De verbindingsofficieren vormen de schakel tussen het beleid dat wordt vastgesteld binnen de sturingslijn en de Onderwijscoöperatie 4 Jaarverslag 2012 / 130423
uitvoering. Zij organiseren en begeleiden de inzet van hun leraren. Tegelijkertijd koppelen zij de resultaten c.q. ervaringen, opgedaan in de uitvoering terug naar de sturingslaag. Zij vormen als makelaars dus een onmisbare schakel in de coöperatieve keten. Uitvoeren Leraren worden zoveel als mogelijk ingezet bij activiteiten van de coöperatie. Dit gebeurt in de projecten en activiteiten die binnen de 3 programmalijnen worden uitgevoerd. Coöperatief samengestelde werkgroepen zien toe op zowel de inrichting als de bemensing van de projecten en activiteiten. Bureau De coöperatie beschikt voorts over een kleine bureauformatie. Kerntaak van het bureau is het aanjagen, regisseren, coördineren en faciliteren van de gezamenlijke activiteiten van de coöperatie in het netwerk van lidorganisaties. Ambitie, Resultaten & Activiteiten De eerder genoemde lidorganisaties hebben de Onderwijscoöperatie opgericht met als doel om in gezamenlijkheid de positie van onderwijsgevenden te versterken en de verdere ontwikkeling van hun beroepskwaliteit te stimuleren en te ondersteunen. Leidend hierbij zijn de bekwaamheid van de leraar, de professionele ruimte van de leraar en de status/imago van het beroep. De Onderwijscoöperatie levert een bijdrage aan de ontwikkeling van een meer zelfbewuste beroepsgroep leraren. Het doel van de Onderwijscoöperatie is verbetering van de onderwijskwaliteit en een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van een meer zelfbewuste beroepsgroep, waarvan de leden zelf verantwoordelijkheid nemen en zeggenschap verwerven over de uitvoering van hun beroep, individueel en collectief. Het motto is dan ook: van, voor en door de leraar, waarbij leraren hun bijdrage leveren via de aangesloten organisaties. Zij dragen zorg voor een brede representatie van de beroepsgroep. De beroepsgroep leraren is als collectief eerstverantwoordelijke voor de beroepskwaliteit. Vanuit die rol draagt de Onderwijscoöperatie bij aan kaders en eisen ten aanzien van bekwaamheidsonderhoud en aan de ontwikkeling van bijpassende instrumenten. Onderwijscoöperatie 5 Jaarverslag 2012 / 130423
De Minister en de Staatssecretaris van OCW beschouwen de Onderwijscoöperatie als hun overlegpartner voor onderwerpen die de beroepskwaliteit van de leraren betreffen. Dit laat onverlet dat ook binnen andere gremia de dialoog over professionele aangelegenheden aan de orde kan worden gesteld. De Onderwijscoöperatie zal optreden als de vertegenwoordiger van docenten in gesprek met zowel de overheid als de verschillende sectorraden. Uitgangspunt voor de richting van de coöperatie vormt de zogenaamde ARA-matrix. Daarin worden de aandachtsvelden omschreven waarop de coöperatie actief wil zijn, namelijk thema s en maatregelen omtrent: Kwaliteit Waardering & erkenning Inspiratie Deze worden geconcretiseerd in drie programmalijnen: 1. Bekwaamheid: dit is een breed, kaderstellend thema dat zich uitstrekt van het beroepsprofiel /bekwaamheidsbeschrijving tot en met het register en daaraan gekoppeld nascholingsaanbod. 2. Professionele Ruimte: dit is een meer procesmatig thema dat direct gekoppeld is aan de werkzaamheden van de leraar in de onderwijspraktijk. 3. Communicatie & Status/Imago beroep: Dit thema hangt sterk samen met de activiteiten op de twee voorgaande lijnen maar vormt ook op zichzelf een belangrijk werkterrein van de coöperatie. Onderwijscoöperatie 6 Jaarverslag 2012 / 130423
1. Professionele Bekwaamheid a. Herijking bekwaamheidseisen Beoogde resultaten 2012: Uiterlijk maart 2012 ligt er een voorstel voor de herijking van de bekwaamheidseisen gebaseerd op een kernachtige beschrijving van het beroep leraar. In het voorstel wordt concreet verwoord wat de leraar moet weten en kunnen om professioneel verantwoord te kunnen beginnen met het uitoefenen van het beroep. Het voorstel bestaat uit de volgende documenten: een preadvies aan het bestuur van de Onderwijscoöperatie op grond waarvan het bestuur de Minister kan adviseren; een publieksversie van de beroepsbeschrijving en de bekwaamheidseisen waarmee de Onderwijscoöperatie het beroep leraar krachtig, publiekelijk profileert; een gebruikersdocument (toelichting en handreiking voor gebruik). een verantwoordingsdocument met procesverslag en verantwoording van gemaakte keuzes. Verantwoording 2012 Het voorstel voor de herijking van de bekwaamheidseisen is gerealiseerd en de afstemming met de sectorraden is afgerond. De PO-, VO- en MBO Raad kunnen instemmen met de uiteindelijk voorgestelde redactie in drie sets. De MBO Raad houdt echter vast aan voorkeur voor sectorspecifieke bekwaamheidseisen. Het voorstel en de standpunten zijn toegezonden aan het ministerie van OCW. De publieksversie van de beroepsbeschrijving en de bekwaamheidseisen, het gebruikersdocument en het verantwoordingsdocument zijn eveneens gereed. Over de uiteindelijke vaststelling en inwerkingtreding valt nog niets te zeggen, omdat dit afhankelijk is van het nog te doorlopen politieke traject. De minister heeft de ambitie uitgesproken de herijkte bekwaamheidseisen in 2013 vast te stellen. b. Register Beoogde Resultaten 2012: In 2012 dient er sprake te zijn van een ingerichte registerorganisatie. Registercriteria, -reglement en toepassingsprotocol zijn gereed. Er is sprake van geaccrediteerde aanbieders en gevalideerd aanbod. Het serviceplatform (tweede release) is gereed. Het communicatieplan en de marketingcampagne - inclusief toolkit - zijn afgerond. De onderzoeksaanpak is vastgesteld. Onderwijscoöperatie 7 Jaarverslag 2012 / 130423
Verantwoording 2012 Er staat thans (lees in het verslagjaar ) een voorlopige registerorganisatie en er is een voorlopige reglementering. Hiermee is de voortgang in werkzaamheden gewaarborgd. Het communicatieplan en de campagne zijn gereed. De Toolkit, oftewel de gereedschapskist van de ambassadeurs Register.nl is eveneens gereed gemaakt voor de start van de campagne. Er is nu voldoende voorlichtingsmateriaal, maar waar nodig wordt uiteraard verder doorontwikkeld. De eerste trainingen van het ambassadeursteam zijn uitgevoerd en de voorlichting door ambassadeurs begint geleidelijk op gang te komen. Het opschalen van daadwerkelijke lerarenbetrokkenheid in de werkprocessen van het register verliep langzamer dan in de oorspronkelijke planning beoogd was. De lerarenbetrokkenheid in het validerings- en waarderingsproces van het register is uiteindelijk in 2012 kwantitatief op een redelijk niveau gebracht. De registercommissies hebben hun draai gevonden en werken doelmatig. Ten behoeve van de validering van nascholingsaanbod is in het najaar een technische voorziening opgeleverd, waarmee aanbieders hun aanbod kunnen voorleggen aan de registercommissies. De subcommissies VO zijn eveneens ingericht en gestart. In samenwerking met LOOK is een monitor onderzoek opgezet waarmee de beeldvorming ten aanzien van registerleraar.nl wordt gevolgd. De eerste meting is uitgevoerd. Een terugblik op het verloop van de ontwikkeling van het register in 2012 toont een aantal vertragingen. De technische realisatie verliep trager dan verwacht en de looptijd van het programmaplan werd daardoor met een halfjaar verlengd. De late release van de techniek ten behoeve van de aanbieders betekende een trager op gang komen van de samenwerking met aanbieders. In het verlengde daarvan zijn ook de opbouw van de backoffice en het productief worden van de registercommissies vertraagd. Deze belemmering is nu weggenomen. De voorbereiding van de pilotprojecten met de sectorraden vroeg veel tijd. In het MBO komen de projecten nu van de grond. Begin 2013 zullen VO en daarna PO volgen. Onderwijscoöperatie 8 Jaarverslag 2012 / 130423
2. Professionele ruimte Beoogde resultaten 2012: Er zijn 10 bestaande projecten of activiteiten ontsloten voor de doelgroep. Er zijn eveneens 10 projecten of activiteiten geanalyseerd op randvoorwaarden, succesfactoren en haalbaarheid. Minstens 300 leraren hebben ervaring opgedaan met het vormgeven van hun professionele ruimte door zelf projecten en activiteiten te initiëren. Er is een analyse beschikbaar van bestaande relevante projecten, activiteiten, onderzoeken en publicaties. Er is een publicatie opgeleverd met adviezen voor scholen over organisatiemodellen voor de hantering van professionele ruimte. Er hebben lerarenconsultaties over professionele ruimte plaatsgevonden. Er is casuïstiek over leraren die hun professionele ruimte benutten en over leraren die tegen de grenzen van hun professionele ruimte aanlopen. Daartoe richt de Onderwijscoöperatie in: - Een etalage waarin leraren goede praktijkvoorbeelden vinden. - Een doorgeefluik waar leraren kennis, informatie en ervaring ten aanzien van thema s binnen professionele ruimte aantreffen. - Een werkplaats waar leraren zelf projecten en activiteiten realiseren. Verantwoording 2012 Door het uitvallen van de programmamanager heeft een aantal activiteiten vertraging opgelopen. Dat heeft effect op de oplevering van de volledige realisatie. Peer review vroeg om toenemende aandacht binnen deze programmalijn. Een tweetal ronde tafelconferenties is mee voorbereid en vormgegeven. In het verslagjaar is een opzet van het project gemaakt en is het project in tijd uitgezet (met een looptijd van 2013 tot 2017). Samenwerking is gezocht en gevonden met het CAOP en de Inspectie van het onderwijs. Er hebben consultatierondes met MBO docenten plaatsgevonden. De consultaties met leraren uit het PO worden in samenwerking met het CAOP voorbereid (In 2013 zal een aantal ronde tafel conferenties worden gehouden). Met de werkgroep zijn criteria opgesteld waar een project aan moet voldoen om in aanmerking te komen voor de etalage. Gelijktijdig is gestart met het ontsluiten van goede voorbeelden. Op leraar 24 is een etalage ingericht waar goede voorbeelden zijn ontsloten. Op aanvankelijk initiatief van McKinsey begeleidt de Onderwijscoöperatie samen met ex-mc Kinsey medewerkers zestien scholen bij het verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs Van goed naar geweldig'. Negen coaches van de Onderwijscoöperatie, medewerkers van de AOb en CNV Onderwijs, en acht pro bono en ex-consultants van McKinsey werken hier in nauw samen bij het toepassen van interventies, die zijn gebaseerd op het internationale onderzoek van McKinsey How the world s most improved school systems keep getting better Het project loopt in 2013 door (schooljaar 2012 2013). Onderwijscoöperatie 9 Jaarverslag 2012 / 130423
Vijf keer twee scholen per sector kunnen samen een meerjarige pilot interscolaire visitatie uitvoeren met ondersteuning van de Onderwijscoöperatie. De ondersteuning omvat begeleiding, scholing in het maken van kijkwijzers en het leren observeren en feedback geven. De opzet voor de digitale kijkwijzer is in 2012 afgerond. Hieraan was een groep van leraren verbonden die meeleest en die de kijkwijzer in 2013 gaat testen. De sluitingsdatum voor opgave aan het project ligt in begin 2013. In het kader van de werkplaats is het project Onderwijspioniers overgenomen door de Onderwijscoöperatie. Onderwijspioniers helpt leraren (uit alle sectoren) goede ideeën op school te realiseren. Voor het project is in het najaar van 2012 de wervingscampagne voor nieuwe pioniers gestart. Het project loopt door tot 2014. Er is een start gemaakt met analyse van projecten. Een aantal voorbeelden is ontsloten op leraar 24. In dit kader hebben twee schoolbezoeken plaatsgevonden: een VO-school die aan een specifieke vorm van Peer Review doet en een basisschool die de managementstructuur heeft heringericht op basis van onderwijskundig leiderschap en daarin leraren een sterke positie heeft gegeven. De programmalijn Professionele Ruimte creëert zoveel mogelijk dwarsverbindingen met de overige twee programmalijnen. Bovendien wordt - om professionele ruimte nadrukkelijk van de leraar te laten zijn - bij ieder project gewerkt aan de overdraagbaarheid. Leraar 24 Voor het programma Leraar24 is met de subsidiegever een transitieperiode vastgesteld. De Leraar24 onderuitputting van de Onderwijscoöperatie van 2011 wordt hiervoor aangewend. Na de transitieperiode moet duidelijk zijn of en hoe Leraar24 ingebed wordt binnen de activiteiten van de Onderwijscoöperatie. Verantwoording 2012 In de eerste maanden van het verslagjaar is een start gemaakt met de revisie op bestaande dossiers en video s op de portal. Na de zomer werd een begin gemaakt met nieuwe productie. Per half mei heeft het aantrekken van een eindredacteur gezorgd voor samensmelting van redactionele werkzaamheden van de LOOK - en OC redactie. De uitvoerende NTR redactie zit voor twee dagen per week bij de OC redactie. Dit vergemakkelijkte de uitvoering van de productie beduidend. De nieuwe productie heeft geleid tot ruim 7,5 uur zelf geproduceerd beeldmateriaal en 3 uur aan gebruikersmateriaal. In totaal staat er aan het eind van 2012 ongeveer 250 uur aan video materiaal on line. Verdeeld over de sectoren zijn in 2012 244 dossiers up to date zijn gemaakt. Door de samenwerking binnen het project KNOW staan begin 2013 44 dossiers on line waar state of the art wetenschappelijk onderzoek is ontsloten. Leraar 24 kent in 2012 9443 volgers op Twitter. Tijdens de avond van het Onderwijs kijken er ongeveer 2700 gebruikers naar de live stream. Vanaf dat moment is ook de grens van 100.000 Onderwijscoöperatie 10 Jaarverslag 2012 / 130423
unieke bezoekers per maand doorbroken. 2012 is het laatste jaar van de NTR als consortiumpartner in Leraar 24. Aan het eind van 2012 zijn alle werkzaamheden van de NTR overgedragen aan de Onderwijscoöperatie. De Onderwijscoöperatie zal in 2013 de programmaleiding van Kennisnet overnemen. 3. Communicatie & status / imago van het beroep Beoogde resultaten 2012: Ondersteuning programmalijnen 1 en 2: actief meedenken en adviseren over communicatiestrategie om beoogde doelen te halen. Dag van de Leraar en Verkiezing van de Leraar van het Jaar : het opstellen van een voorstel met doelen, taken en verantwoordelijkheden ter goedkeuring voor het bestuur. Hierbij dienen actief leraren betrokken te worden door te vragen naar wensen en behoeftes. Vervolgens het uitvoeren van activiteiten om deze Dag en de verkiezing vorm te geven, waar mogelijk met leraren. Na realisatie dient evaluatie plaats te hebben. Platform Onderwijscoöperatie: het opstellen van een voorstel met doelen, taken en verantwoordelijkheden ter goedkeuring voor het bestuur. Hierbij dienen actief leraren betrokken te worden door te vragen naar wensen en behoeftes. Vervolgens het uitvoeren van activiteiten om het Platform OC vorm te geven, waar mogelijk met leraren. Verantwoording 2012 In het verslagjaar is door de programmalijn Communicatie het Communicatieplan registerleraar.nl ontwikkeld en door het bestuur goedgekeurd. In samenwerking met Kennisnet is een mogelijke aanpak voor het platform Onderwijscoöperatie verkend en een kernboodschap geformuleerd. Een eerste plan is in 2012 ontwikkeld. Door het uitvallen van de programmamanager in oktober 2012 heeft een aantal activiteiten vertraging opgelopen, waaronder de platform verkenning en het bepalen van de communicatiestrategie. Volledige realisatie hiervan zal daardoor wat later plaatsvinden. De Dag van de Leraar werd georganiseerd in Het Scheepvaartmuseum in Amsterdam. De verkiezing Leraar van het Jaar* leverde ook in 2012 weer drie onderwijskanjers uit PO, VO en MBO en daarnaast nog een vierde leraar die als ambassadeur voor het speciaal onderwijs werd verkozen. *De titel Leraar van het Jaar' is ook een erkenning voor het vakmanschap van individuele leraren, maar tegelijkertijd ook voor de beroepsgroep als geheel. Onderwijscoöperatie 11 Jaarverslag 2012 / 130423
BESTUUR, ALV en LAR Het Bestuur van de Onderwijscoöperatie was in 2012 als volgt samengesteld : De heer L. J. Kentson: Dhr. drs. R. van de Kraats : Dhr. J.P. van Lune Dhr. drs. W.T.G. Dresscher: Onafhankelijk voorzitter Platform Vakinhoudelijke Verenigingen VO (uit functie getreden: 01-09-2012) Platform Vakinhoudelijke Verenigingen VO (in functie getreden: 01-09-2012) Algemene Onderwijsbond (penningmeester) Dhr. M.R.J. Rog: CNV Onderwijs (uit functie getreden: 01-09-2012) Mevr. J. Krijt CNV Onderwijs (in functie getreden als vervangend bestuurslid: 01-09-2012) Dhr. J. Veenstra FvOv (in functie getreden: 01-01-2012) Dhr. Dr. A. M. Verbrugge BON Vergaderingen Bestuur: 20-01 / 10-02 /09-03 / 20-04 / 27-04 / 01-06 / 29-06 / 07-09 / 23-11 / 12-12 Op 20 april had het bestuur overleg met de MBO raad en de PO raad, op 2 november nogmaals met de VO raad en op 12 december met de MBO raad. Algemene ledenvergadering (ALV) De Algemene ledenvergadering (ALV) kwam in het verslagjaar niet fysiek bijeen. Het bleek niet mogelijk een datum te plannen waarop alle leden aanwezig konden zijn. Betrokkenheid van de ALV is om die reden langs digitale weg gerealiseerd. Lerarenadviesraad (LAR) De LAR is in 2012 bijeen geweest op: 15-02 /18-06 / 08-10 / 04-12 Ook de senatoren waren op deze bijeenkomsten aanwezig. Onderwijscoöperatie 12 Jaarverslag 2012 / 130423