Onderzoek Metropoolregio April 2012 Gemeente Schiedam Onderzoek & Statistiek
O n d e r z o e k M e t r o p o o l r e g i o P a g i n a 1 Inleiding Belangrijke items in de samenwerking binnen de metropoolregio zijn het gebruik van voorzieningen (cultuur, sport, evenementen) binnen de regio, bereikbaarheid, werk, recreatie en winkelen. Het onderzoek omvatte dan ook deze thema s. Hierbij stonden de volgende vragen centraal: waar gebruiken bewoners bepaalde voorzieningen, waar werkt men, welke recreatiegebieden worden bezocht, waar wordt er gewinkeld wanneer de dagelijkse boodschappen buiten beschouwing worden gelaten en hoe reist men naar de diverse voorzieningen, naar het werk, etc. Daarnaast is het van belang inzicht te krijgen waarom voorzieningen, recreatiegebieden en winkels buiten de eigen woonplaats worden bezocht. Opzet van het onderzoek: De stuurgroep van de metropoolregio heeft het Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) van de gemeente Rotterdam opdracht gegeven het onderzoek uit te voeren. Het COS heeft naar zoveel mogelijk gemeenten binnen de regio gezocht die willen deelnemen aan het onderzoek. Uiteindelijk hebben zestien gemeenten meegedaan, waaronder Schiedam. In Schiedam zijn 1.304 leden van het gemeentelijk internetpanel uitgenodigd deel te nemen aan het onderzoek. Gedurende een periode van vier weken namen 422 personen deel aan het onderzoek. Dit komt overeen met een respons van 32 procent. Onderstaande tabellen geven de belangrijkste uitkomsten weer van de Schiedamse respondenten. Omdat een relatief beperkt aantal inwoners is bevraagd moeten de resultaten gezien worden als indicatie.
O n d e r z o e k M e t r o p o o l r e g i o P a g i n a 2 Uitkomsten Cultuur en uitgaan Aan de Schiedamse respondenten is allereerst gevraagd hoe vaak men diverse uitgaansgelegenheden en culturele voorzieningen het afgelopen jaar heeft bezocht. Vooral restaurants worden door Schiedammers veelvuldig bezocht. Hoe vaak heeft u in het afgelopen jaar de volgende uitgaansgelegenheden en culturele voorzieningen bezocht?* Voorstelling (toneel, cabaret, musical, enz) 0 keer 1-3 keer 4-10 keer 11-25 keer >=26 keer 44% 42% 13% 0% 0% Klassiek concert/opera 83% 14% 3% 1% - Pop-/jazzconcert 76% 20% 3% 1% 0% Festival/evenement 50% 45% 4% 0% - Discotheek/danceclub 92% 6% 2% 0% - Restaurant 12% 32% 38% 14% 4% Café 49% 26% 14% 7% 3% Bioscoop 50% 32% 16% 2% 0% Museum 51% 36% 10% 2% - Expositie 69% 27% 4% - - * Percentages zijn afgerond op gehele getallen. ** Verklaring van symbolen: 0% het gegeven komt voor maar is afgerond minder dan 1%. - Het gegeven komt niet voor. Van de Schiedammers die het afgelopen jaar een restaurant hebben bezocht, deed 84 procent dit (onder meer) in Schiedam, gevolgd door Rotterdam (64%). Bezoek aan restaurants Gemeente Schiedammers Schiedam 84% Rotterdam 64% Vlaardingen 35% Delft 19% Den Haag 17% Elders in Zuid-Holland 56% Elders in Nederland 44% * gepercenteerd over respondenten die het afgelopen jaar een restaurant hebben bezocht ** het totaal telt niet op tot 100%, omdat er meerdere antwoorden mogelijk waren Ook voor de overige cultuurvoorzieningen en uitgaansgelegenheden is bekend welke gemeenten door de Schiedamse respondenten het afgelopen jaar zijn bezocht. Het beeld hiervan komt goed overeen met dat van de restaurants. Ook dan zijn het de buurgemeenten Rotterdam en Vlaardingen gevolgd door Delft en Den Haag waar dit soort voorzieningen worden bezocht. Amsterdam en Leiden komen wat meer in beeld bij een museumbezoek en Spijkenisse voor de bioscoop. De auto is het meest gebruikte vervoermiddel voor bezoeken aan cultuurvoorzieningen en uitgaansgelegenheden buiten de gemeente Schiedam. De reden dat men buiten Schiedam dergelijke voorzieningen bezoekt is gelegen in het feit dat het aanbod in bijvoorbeeld Rotterdam vele malen groter is. Dit blijkt veel Schiedammers aan te spreken.
O n d e r z o e k M e t r o p o o l r e g i o P a g i n a 3 Sport Over het bezoek aan sportvoorzieningen, waarmee onder andere zwembaden, sporthallen, stadions en sportvelden mee worden bedoeld, is de volgende vraag gesteld: Hoe vaak heeft u in het afgelopen jaar een sportvoorziening bezocht? als toeschouwer bij wedstrijden met entreegeld 81 12 3 3 1 als toeschouwer bij gratis wedstrijden 68 14 7 5 7 om er zelf te sporten 57 4 6 6 27 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 0 keer 1-3 keer 4-10 keer 11-25 keer >= 26 keer De meeste bezoeken aan sportvoorzieningen worden gedaan om zelf te sporten. Uit het onderzoek blijkt dit zeer lokaal gericht. Schiedammers sporten vooral in Schiedam, Vlaardingen en Rotterdam. Het bekijken van gratis sportwedstrijden speelt zich meer af op regionaal niveau. De respondenten geven namelijk aan dat zij wedstrijden van familie en/of vrienden bezoeken. Deze wedstrijden vinden vaak buiten Schiedam plaats (door uitwedstrijden of doordat de club waar familie/vrienden sporten zich niet in Schiedam bevindt). De afhankelijkheid van de auto om dit soort wedstrijden te bezoeken is logischerwijs hoog. Wedstrijden waar entreegeld voor moet worden betaald vinden veelal in Rotterdam plaats. Hier bevinden zich in de regio de meeste clubs op een niveau waar entreegeld wordt gevraagd. De auto is ook hier het meest gebruikte vervoermiddel, maar de afhankelijkheid is veel minder groot. Van het openbaar vervoer (trein, tram en metro) wordt eveneens goed gebruik gemaakt om deze sportwedstrijden te bezoeken. Recreatiegebieden De Schiedamse respondenten konden tevens aangeven welke groen- en watergebieden zij het afgelopen jaar hebben bezocht. Onderstaande tabel geeft de top-10 van meest bezochte recreatiegebieden in de regio weer. Top-10 bezoek aan groen- en watergebieden (recreatiegebieden) Gebied Schiedammers Strand Hoek van Holland 53% Broekpolder 34% Scheveningen 30% Krabbeplas (surfplas) 27% Kijkduin 27% Oeverbos (de Lickebaert) 26% Delftse Hout 19% Het Hof van Delfland (Buytenhout, Midden Delfland, Ackerdijkse Plassen) 19% Rottemeren 16% Brielse Meer 16% * het totaal telt niet op tot 100%, omdat er meerdere antwoorden mogelijk waren In deze top-10 staan naast bekende badplaatsen als Hoek van Holland, Scheveningen en Kijkduin vooral gebieden dichtbij Schiedam gelegen. De meeste gebieden worden bezocht om te wandelen of te fietsen. De auto en de fiets zijn de meest gebruikte vervoermiddelen om bij deze recreatiegebieden te komen. Naar Scheveningen gaan Schiedammers ook met de trein en tram.
O n d e r z o e k M e t r o p o o l r e g i o P a g i n a 4 Winkels Van de Schiedamse panelleden heeft een groot deel het afgelopen jaar minimaal een keer gewinkeld. Het gaat hierbij om het zogenaamde funshoppen, waarbij de dagelijkse boodschappen buiten beschouwing zijn gelaten. De Schiedammers deden dit voornamelijk dicht bij huis. Schiedam, Rotterdam en Vlaardingen voeren de top-10 aan. Top-10 bezoek aan winkels (niet-dagelijkse boodschappen) Gemeente Schiedammers Schiedam 84% Rotterdam 84% Vlaardingen 70% Delft 31% Den Haag 23% Maassluis 14% Capelle aan den IJssel 13% Amsterdam 12% Utrecht 12% Dordrecht 11% * het totaal telt niet op tot 100%, omdat er meerdere antwoorden mogelijk waren De top-3 gemeenten zijn ook de gemeenten die meerdere keren in het afgelopen jaar zijn bezocht om te winkelen. De fiets wordt redelijk vaak gebruikt om naar winkels in Schiedam, Rotterdam, Vlaardingen en in iets mindere mate naar Delft te gaan. Amsterdam, Utrecht en Den Haag worden veelal met de trein bezocht. De metro en de tram gebruiken Schiedammers eveneens vaak om in Rotterdam te winkelen. Waarom winkelen Schiedammers eigenlijk buiten Schiedam? Om deze vraag te beantwoorden is een aantal uitspraken over winkelen aan de respondenten voorgelegd. Ik vind winkelen in een andere gemeente leuker dan in Schiedam 67 Het winkelaanbod in andere gemeenten is beter dan in Schiedam 82 De mensen met wie ik winkel, willen buiten Schiedam winkelen 22 Het is makkelijker om buiten Schiedam te winkelen, omdat ik ook buiten Schiedam werk 11 Ik vind het leuk om in verschillende gemeenten te winkelen 63 Ik bezoek familie en/of vrienden in een andere gemeente en winkel dan meteen Ik heb geen speciale reden om in een andere gemeente te winkelen 30 20 % 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 * het percentage geeft het aandeel respondenten weer dat het met de uitspraak eens is. Uit het onderzoek blijkt dat de Schiedamse panelleden in zeer veel gemeenten winkelen. Enerzijds vinden zij het leuk om dit in verschillende gemeenten te doen, anderzijds speelt het winkelaanbod in Schiedam ook een rol. Het winkelaanbod wordt door 82 procent van de respondenten in andere gemeenten beter geacht dan in Schiedam. Hierdoor is het niet verrassend dat tweederde van hen aangeeft winkelen in een andere gemeente dan Schiedam leuker te vinden.
O n d e r z o e k M e t r o p o o l r e g i o P a g i n a 5 Werk Van de Schiedamse panelleden heeft in totaal 60 procent betaald werk. In de grafiek hieronder is te zien dat 20 procent betaald werk in Schiedam verricht en 39 procent buiten Schiedam. Het gaat dan vooral om werk dat zich in Rotterdam bevindt. Het gebruik van de auto om naar het werk te komen is vrij hoog, namelijk zeven van de tien respondenten die buiten Schiedam werken. 20% ja, in Schiedam 40% ja, buiten Schiedam 39% nee Men werkt buiten Schiedam omdat men het werk gewoonweg leuk vindt. Het aanbod aan werk in Schiedam speelt wat dat betreft geen grote rol. Het komt bijvoorbeeld regelmatig voor dat men het werk reeds deed en vervolgens in Schiedam is komen wonen. Conclusie De uitkomsten van dit onderzoek tonen wederom aan dat Schiedammers wat betreft voorzieningen veel gebruik maken van de faciliteiten die Rotterdam hiervoor biedt. Het gaat dan niet alleen om uitgaansgelegenheden zoals disco, bioscoop en theater, maar ook met het bekijken van sportwedstrijden, winkelen en werken trekt Rotterdam veel Schiedammers aan. De nabijheid van Rotterdam en ook Vlaardingen zorgt ervoor dat de hoge afhankelijkheid van de auto nog enigszins beperkt blijft. Openbaar vervoer en de fiets zijn voor veel Schiedammers geschikte alternatieven om deze steden te bezoeken. Verontrustend is wel dat de winkelgebieden buiten Schiedam aantrekkelijker worden bevonden dan die in Schiedam. Dit komt overigens overeen met uitkomsten uit eerdere onderzoeken zoals het Omnibusonderzoek, de Leefbaarheids- en Veiligheidsmonitor en diverse onderzoeken in het kader van de Stadsvisie en het imago van Schiedam. Nu de uitkomsten van het Schiedamse internetpanel bekend zijn, is het interessant om dit te kunnen vergelijken met de uitkomsten van de overige vijftien deelnemende gemeenten. Het COS van de gemeente Rotterdam zal binnenkort een uitgebreide rapportage voor de gehele metropoolregio uitbrengen. Hiermee kunnen dan vergelijkingen tussen de diverse gemeenten gemaakt worden. Daarnaast is dan ook bekend hoeveel personen uit de andere gemeenten van de voorzieningen in Schiedam gebruik maken.