Hoe voorkom je dat je bij de herinrichting van je schoolplein de écht belangrijke zaken over het hoofd ziet? Een ebook ontwikkeld door Van Ee Speeltoestellen
Ons nieuwe schoolplein: hoe moet dat er uitzien? Dames en heren, laten we doorgaan met het volgende agendapunt: ons schoolplein. Zoals jullie wel weten is het spul dat er nu staat nodig aan vervanging toe. En het algemeen bestuur heeft aan ons om een plan gevraagd. Hoe vinden wij dat het nieuwe schoolplein eruit moet gaan zien? Een van de leden trekt triomfantelijk een stapel catalogi vol speeltoestellen tevoorschijn. Een beetje houvast leek me wel handig, dus ik heb al wat naslagwerk verzameld. Hiermee komt het vast goed!. En zo slaat het gezelschap druk aan het bladeren en discussieren. Vinden we houtwerk mooi of toch RVS? En welke toestellen willen we dan? De een pleit voor een rode glijbaan, de ander wil per se een blauwe. De volgende vindt een glijbaan saai en wil liever een, kabelbaan, die leuke mandschommel én niet te vergeten de zandbak. In de vorm van een bloem. Of... toch gewoon rond? Ho, stop de persen! Bovenstaande situatie is er een die zomaar bij jullie op school zou kunnen voorkomen. We zien daarbij dat de focus tijdens het gesprek ligt op speeltoestellen. Wanneer we ons bij de inrichting van een schoolplein focussen op speeltoestellen, zien we echter de zeven competenties uit het pedegogisch kader 1 over het hoofd. Zullen we het kind eens centraal stellen bij de inrichting van het schoolplein? Waarbij we tegelijktijd kijken naar competentieontwikkeling volgens het pedagogisch kader. Want alleen dan voorkom je dat je bij de (her)- inrichting van je schoolplein de allerbelangrijkste zaken over het hoofd ziet. 1 Schreuder, L., Boogaard, M., Fukkink, R., & Hoex, J. (2011). Pedagogisch kader kindercentra 4-13 jaar. Amsterdam, Nederland: Reed Business.
Wat zien we dan over het hoofd? Jongens moeten hun energie kwijt, meisjes moeten socializen? Iedere juf of meester heeft behoefte aan rust in de klas. Het speelkwartier draagt daarin bij. En als het zo simpel was dat jongens alleen hun energie kwijt moeten en meisjes moeten socializen, dan heb je aan een grijs schoolplein genoeg. Das war, einmal. Als we realiseren dat kinderen op een schoolplein meer willen dan alleen heen en weer rennen, bestaat de kans dat we op zoek gaan naar blokken, boomstammen, stukken groen, en misschien zelfs wel naar speeltoestellen. Wanneer we dat doen, laten we dan kijken welke speeltoestellen een 100% match hebben met de competenties die kinderen onbewust willen ontwikkelen. De competenties volgens het pedagogisch kader MOTORIEK SOCIAAL EMOTIE EXPRESSIE MOREEL COMMUNICATIE COGNITIE Hoe werkt dat dan? Wat juffen en meesters binnen doen, gaat op een goed ingericht speelplein bij de kids buiten onbewust verder. Namelijk hun competentieontwikkeling. Binnen ontwikkelen kinderen zich bijvoorbeeld door te luisteren, puzzelen of lezen. Buiten dragen speelactiviteiten zoals rennen, schommelen of draaien net zo bij aan hun competentieontwikkeling. Wat is daarvoor nodig? De praktijk leert dat hiervoor een schoolplein nodig is dat rekening houdt met de behoefte van kinderen om te chillen, socializen en hun energie kwijt te kunnen. Als er dan ook nog speeltoestellen zijn die de kids onbewust steeds uitnodigen tot uniek en leerzaam spel, is een eerste stap gezet. Een voorbeeldje... Competentie Motorisch Speelactiviteit Zweven Pleinbehoefte Schommel
Het schoolplein anno vandaag daagt uit tot uniek spel en draagt bij aan deze motorische competenties: Grof Fijn Zintuiglijk We horen het u denken: Dat is leuk, maar wat betekent dat voor mijn schoolplein?. Het betekent dat er voor kinderen op het schoolplein ruim voldoende speelmogelijkheden moeten zijn die hun motorische ontwikkeling onbewust prikkelen. U vraagt zich vast af welke dan... 1.1. De grof motorische competentie Grof Rennen Heeft u ooit een speelplaats gezien zonder rennende kinderen? Die kans is klein. Want zoals u weet barsten kids van de energie. Dat merk je vanzelf in het schoollokaal na een aantal uur rekenen en taal. Dan wordt er geschoven en gewiebeld: kortom, de hoogste tijd om naar buiten te gaan. De energie moet er uit! Het enige wat we daarvoor hoeven te doen, is kinderen buiten de ruimte te geven. De rest gaat al snel vanzelf. Want een kind dat vol energie, enthousiasme en nieuwsgierigheid zit, gaat maar al te graag op avontuur. Klimmen Vandaag ga ik proberen of ik zonder eraf te vallen aan het einde van de evenwichtsbalk kan komen Weet je nog van vroeger: die hoge bomen, met hun mooie, stevige takken. Ze vroegen er toch gewoon om beklommen te worden? Voor je het wist was je al halverwege de boom. Zou je nog verder durven, naar de top? Klimmen gaat over het durven verleggen van je grenzen. Stapje voor stapje, trede voor trede. Kinderen worden zo sterker, maar leren ook omgaan met een gezonde dosis risico. Daarom is klimmen zo goed voor de totale ontwikkeling van het kind. Het vraagt niet alleen om spieren, maar ook om een creatieve blik.
Zweven Als ik op de schommel zit, dan doe ik alsof ik een vliegtuig ben! Kijk, ik vlieg! Intussen beweegt het kind, traint het de motoriek en het evenwicht. Grof Als er iets is waar veel kinderen van lijken te dromen, dan is het wel om te kunnen vliegen. Net zoals een vliegtuig of vogel hoog in de lucht zweven! Het zou toch gaaf zijn als dat kon? Misschien is dat waarom schommels en kabelbanen zo n grote aantrekkingskracht hebben. Schommelen geeft kinderen een ontspannen gevoel: even lekker uitrusten. Maar wat is er nu leuker dan één schommel? Juist! Meer schommels. Want schommelen wordt nog leuker als je het samen met anderen doet. Uit onderzoek van de Universiteit van Washington is zelfs gebleken dat kinderen die samen schommelen, onderling beter kunnen samenwerken. Balanceren Balanceren is voor het kind een essentiële competentie. Dat begint al met het avontuur van de eerste stapjes zetten. Door veel te oefenen gaat het steeds beter en het draagt natuurlijk bij aan het zelfvertrouwen. Leren balanceren is een proces dat tijdens het opgroeien steeds doorgaat. Want wist u dat zelfs de schrijfvaardigheid en leesvaardigheid van een kind ook worden beïnvloed door het evenwichtsorgaan? Balanceren is dus een topprestatie voor je evenwichtsorgaan! Precies daarom horen er ook evenwichtstoestellen op een schoolplein thuis. Ze dagen kids uit, stimuleren de motoriek én dragen bij aan het opbouwen van zelfvertrouwen. Glijden Zie je hoe hoog ik sta? En dan ga ik zo heel hard naar beneden. Dat durf jij lekker niet he! Maar ikke wel! Wij merken dat voor veel kinderen de glijbaan hèt favoriete speeltoestel is.waar heeft dat toch mee te maken, kun je dan denken. Glijden: wat is daar zo bijzonder aan? Probeer je maar eens zo klein te maken als een kind. Ineens is een glijbaan dan een enorme uitdaging! De grootte, de hoogte, het niet weten wat er komen gaat. Het geweldige gevoel van: eigenlijk durfde ik niet, maar toch kon ik het! En nu wil ik nog een keer! En nog een keer! Door te glijden, overwinnen kinderen zichzelf. In het begin is het daarom meestal nog even eng. Maar door te observeren, proberen en aangemoedigd te worden, ontdekken kinderen al snel dat glijden een adrealinekick geeft.
Draaien Grof Let er maar eens op. Kinderen kunnen volledig geobsedeerd zijn door alles wat rondjes draait. Denk maar aan de wieltjes van een speelgoedautootje, een draaimolen, of het draaien van de wasmachine. Er is iets aan draaien wat ons blijkbaar fascineert. Dat heeft alles te maken met de intensiteit van deze beweging. Want wie zelf maar lang genoeg blijft draaien, zal zich op een gegeven moment duizelig gaan voelen. Ja, logisch, hoor ik u denken. Maar is dat wel zo logisch? Voor een kind vaak niet. Zij zijn nog volop in de ontdekkingsfase. Stap voor stap verkennen kinderen hun grenzen en vinden uit hoe hun lichaam werkt. Daarom is het ervaren van draaiende bewegingen van groot belang. Zo wordt het evenwichtsorgaan getraind en ontwikkelt het kind richtingsgevoel. Bovendien leert het omgaan met sterke prikkels. Sporten Wie denkt dat kinderen sporten om het winnen Helaas, die heeft het toch net even bij het verkeerde einde. Onderzoek laat namelijk zien dat kinderen tussen de 10 en 12 jaar niet sporten om te winnen, maar omdat ze daar blij van worden. Sporten stimuleert hun geluksgevoel. De lol gaat er juist af wanneer kinderen zich gepusht voelen om te presteren. Wat ik het allerleukste vind om te doen in de pauze? Dat is geen moeilijke vraag! Een potje voetbal met Bart, Floris en Jochem! Het gaat er dan ook om dat we de kids buiten aanmoedigen te doen wat zij leuk vinden. Dan gaat het ontwikkelen al snel vanzelf. Vaak onbewust leren kinderen tijdens het sporten namelijk veel over samenwerking, strategie bepalen en het omgaan met emoties. Daarom is het van belang om op het schoolplein verschillende sport- en spelmogelijkheden aan te bieden die voor de kinderen leuk zijn, maar ook bijdragen aan hun ontwikkeling.
1.2. De fijn motorische competentie Fijn Priegelen Met een verbeten gezicht en het puntje van haar tong naar buiten, zit de kleine Laura op het randje van de zandbak. Naast haar liggen verschillende vormpjes zorgvuldig uitgestald. Als je even de tijd neemt om haar te volgen, dan begrijp je waar ze zo ingespannen mee bezig is. Steeds keert ze een emmer zand om. Dat zijn de sterke torens van het kasteel!. Vervolgens wordt iedere toren netjes afgewerkt met een vormpje. Totdat eentje het onder al dat moois begeeft en instort. Even zie je de teleurstelling, maar al snel wordt er een nieuwe emmer zand omgekeerd. Nu wordt het vormpje er zachter op gedrukt. Met resultaat, de toren blijft staan! Tijdens het spelen, zowel binnen als buiten, komt het dus ook aan op behendigheid en inzicht. Onbewust leert een kind steeds meer de impact van zijn handelingen in te zien: als ik dit zo doe, dan gebeurt dat. Denk daarbij aan spelletjes zoals knikkeren op het schoolplein. Tijdens deze en andere activiteiten trainen kids hun concentratie en doorzettingsvermogen. 1.3 De zintuiglijke competentie Horen Zintuiglijk Let er maar eens op. Tijdens een gemiddelde schooldag krijgen kinderen ontzettend veel prikkels te verwerken. Want welke geluiden hoor je eigenlijk allemaal op het schoolplein? Het geluid van de wind, vogels die tsjilpen, geschreeuw van oudere kinderen, het tikken van een springtouw tegen de grond, een juf die van een afstandje instructies geeft. Kortom, schooldag na schooldag worden kinderen als vanzelf gestimuleerd om goed te luisteren en nieuwe geluiden te herkennen. Op deze manier krijgen zij aandacht voor hun omgeving en wat daar gebeurt. Maar ook leren de kids een scheiding te maken tussen hoofd- en bijzaken. Ruiken Wist u dat mensen meer dan één biljoen verschillende geuren kunnen ruiken? Maar kunnen we niet meteen vanaf onze geboorte. Wanneer een kind opgroeit ontwikkelt het pas het volledige reukvermogen. Dat proces loopt door tot onveer het twintigste levensjaar. Maar waarom is dat dan zo belangrijk? Een kind dat goed kan ruiken, is alert en weet wanneer er gevaar dreigt. Door geuren te onderscheiden, wordt een kind ook beter in het verbinden van objecteigenschappen en creeert het eigen voorkeuren. Tijdens het buitenspelen kunnen kinderen volop ruiken en nieuwe geuren ontdekken.
Zien Kijken moet je leren. Net als fietsen of lezen. Dat is voor kinderen nog niet altijd even makkelijk. Er is namelijk zoveel te zien! Waar te beginnen? Dat zie je ook het schoolplein. Daar is het in de pauzes of bij het ophalen en wegbrengen van de kinderen altijd een gezellige drukte. Het leven staat er nooit stil en altijd gebeurt er wel iets onverwachts. Dat vraagt kinderen om een open, oplettende blik en goed zicht. Niet alleen om ongelukken te voorkomen, maar ook om hen kennis te laten maken met nieuwe objecten of activiteiten. Zintuiglijk Zeker voor jonge kinderen is veel nieuw. Zowel binnen als buiten school zijn zij nieuwsgierig ingesteld. Juf, wat is dat? Meester, hoe heet dat? Door waar te nemen en vragen te stellen, vormt het kind zich een beeld van de wereld. Ook leert het overzicht te houden in (complexe) situaties. Een kleurrijk schoolplein, vol verschillende vormen, objecten en dynamiek, stimuleert kids zo om te gaan spelen en zichzelf onbewust te ontwikkelen. Voelen Kinderen willen het liefst alles aanraken. Thuis of in de klas leren zij dat dat niet altijd kan. Want het onschuldig willen aanraken van een kop hete koffie of iets scherps, kan natuurlijk gevaarlijk zijn. Buiten op het schoolplein kunnen kids echter hun gang gaan. Want door te voelen leren ze de driedimensionale wereld te begrijpen. Ze maken kennis met verschillende materialen en de werking van objecten. Op de ideale speelplaats is aanraken daarom niet verboden, maar eigenlijk verplicht! Vandaag mochten wij in de klas iets nieuws proeven: tuinkers! Dat had ik nog nooit op. We hebben dat zelf gekweekt in ons schooltuintje. Proeven Als we kijken naar hoe de huidige generatie kinderen opgroeit, dan merken we dat zij volledig vertrouwd zijn met de moderne technieken van vandaag. Maar waar komen die appels en peren in de winkel eigenlijk vandaan? Daarover leren de kinderen meer in het klaslokaal bij vakken als biologie. Maar wat is er leuker en leerzamer dan het zelf te kunnen zien én proeven? Het leerproces dat binnen begint, gaat daarom idealiter buiten verder. Bijvoorbeeld in de buitenklas of in een schoolmoestuin.
De Standerd 6 3774 SC Kootwijkerbroek 0342-751 957 verkoop@vaneespeeltoestellen.nl In dit ebook hebben we u kennis laten maken met een aantal zaken die zomaar over het hoofd gezien kunnen worden bij het (her)inrichten van een schoolplein. We hebben het niet over voor- en nadelen van de groene schoolpleinen gehad en niet over een aantal andere aspecten. Dit is slechts een begin. Op onze website vindt u meer ebooks over de verschillende onderwerpen. Teveel leeswerk en wilt u gewoon eens lekker achteruit zitten terwijl iemand komt vertellen wat er zoals bij komt kijken als je een schoolplein wilt inrichten? Bel dan 0342-751 957 en maak vrijblijvend een afspraak met een van onze adviseurs.