Studie Transport Bis Arne Allosserie stafmedewerker Ruimte en Infrastructuur Transport en Logistiek, POM West-Vlaanderen
DOELSTELLING Centrale onderzoeksvraag -> Geografisch afgebakend op West-Vlaanderen: Welke ruimtelijk economische strategie moet worden gehanteerd, in het kader van het Seine Schelde project, om het potentieel van de waterwegen en de watergebonden bedrijventerreinen maximaal te valoriseren? Op welke zones (inclusief terminalontwikkelingen) in West-Vlaanderen moet prioritair worden ingezet? Hoe kan West Vlaanderen in het licht van Seine Schelde project haar (versnipperd) beschikbaar en potentieel beschikbaar aanbod aan watergebonden bedrijventerreinen maximaal benutten voor VAL en VAS activiteiten en positioneren als 1 groot binnenvaartplatform?
METHODOLOGIE 1. Analyse van de aanbodzijde 2. Analyse van de vraagzijde 3. Matching vraag en aanbod
METHODOLOGIE 1. Analyse van de aanbodzijde van watergebonden bedrijventerreinen: Bezettingsgraad per bedrijventerrein Actieve of inactieve ontsluiting naar de waterweg Functioneel vs Niet-functioneel gebruik van de waterweg AS IS
RESULTATEN - OMGEVINGSANALYSE
RESULTATEN - Aanbod
RESULTATEN - Aanbod Prime location Direct inzetbaar Foutieve invulling
METHODOLOGIE 1. f 2. Analyse van de vraagzijde: Bestaande volumes op alle West-Vlaamse waterwegen (AS IS) Inschatting groei periode 2016-2025 (VVC, afgestemd met Vlaams Verkeers Centrum): Autonome groei Modal shift op basis van: Algemene evoluties inzake transport Stimulerende maatregelen Infrastructuurontwikkelingen (RTW, Seine Schelde)
RESULTATEN - Vraag Noodzaak aan een intermodale binnenvaartoplossing: Wegcongestie / mobiliteitsinfarct richting belangrijkste Vlaamse gateways Noodzaak aan een goede hinterlandontsluiting voor verankering en versterking industriële en logistieke clusters langs Seine Schelde Minimale bijkomende verwachte groei goederenvolumes voor WVL tegen 2025 is 7,2 miljoen ton Binnenvaart neemt 2,1 miljoen ton van deze groei voor zijn rekening
Opbouw gehanteerde groeiprognoses: RESULTATEN - Vraag Basis van de groei gebaseerd op prognoses goederenmodel Vlaams Verkeerscentrum Impact van stimulerende maatregelen (palletvervoer, kaaimurenprogramma, kilometerheffing, ) Impact infrastructuurontwikkelingen (Seine Schelde, RTW, RTR, )
RESULTATEN Vraag 2015-2025
RESULTATEN - Vraag Zowel de minimale als de maximale vraag naar bedrijventerreinen werd bekeken. Dit schetst de bandbreedte waartussen de verwachte vraag realistisch gezien zal liggen: Minimale vraag: De huidige terreinen worden eerst verder gebruikt tot al deze terreinen minstens de referentie overslag per oppervlakte bereiken. Pas daarna zal er een additionele vraag naar bedrijventerreinen ontstaan. Maximale vraag: Alle terreinen behouden hun huidige volume, maar kunnen geen additionele volumes meer faciliteren. Alle bijkomende volumes zullen dus onmiddellijk tot een additionele vraag naar watergebonden bedrijventerreinen.
RESULTATEN Vraag impact modal split Impact van vereiste gemiddelde modal split is zeer belangrijk: Indien er wordt gerekend met een modal split van 25%, kan er worden vastgesteld dat de maximale vraag naar bijkomende ruimte voor watergebonden bedrijvigheid zal stijgen van initieel 104 ha naar maximaal 174,3 ha.
METHODOLOGIE 1. 1. t 2. 2. 3. Matching vraag en aanbod: Analyse bestaande en toekomstige West-Vlaamse inland terminals Bepaling behoefte: Locatie en tijdstip
RESULTATEN - Matching Mismatch tussen aanbod en vraag: aanbod 31,8 ha <-> vraag [99 ha - 174 ha] Belangrijk om vast te stellen is hoe vraag (2 laatste kolommen) geografisch foutief matcht met het aanbod (kolom 5 en specifiek 6)
RESULTATEN Vraag 2015-2025
RESULTATEN Impact RTW
RESULTATEN West-Vlaamse Inland Terminals Om maximale slaagkansen te geven aan de verschillende West-Vlaamse binnenvaart terminals moeten er strategische keuzes worden gemaakt in functie van het type van goederen dat er zal worden behandeld; River Terminal Wielsbeke trekt een groot deel van de containertrafieken aan van het verzorgingsgebied Kortrijk Waregem Roeselare: geografische ligging in het hart van de driehoek Kortrijk-Waregem-Wielsbeke het voor- en natransport kan net door de ligging van River Terminal Wielsbeke beperkt blijven tot een minimum. Ruimte om te groeien tot een Regionaal Logistiek Knooppunt
RESULTATEN Impact River Terminal Roeselare
RESULTATEN West-Vlaamse Inland Terminals Voor bulktrafieken en palletvervoer (met name afgewerkte bouwmaterialen, zand- en grind en (vee)voeders) is de River Terminal in Roeselare dan weer zeer gunstig gelegen. In de kern van het hinterland voor bulkstormen Binnen een straal van maximaal 10 km van het hart van de (Midden-) West-Vlaamse bulkverbruikende industrie.
RESULTATEN Impact AVCT
RESULTATEN West-Vlaamse Inland Terminals AVCT aan de Schelde Limieten 2018 Geen strategische ruimtebuffer Het gebrek aan ruimte is dan ook de achillespees voor een verdere groei van AVCT
CONCLUSIES Huidige functionele invulling van watergebonden bedrijventerreinen in West-Vlaanderen is erg laag: 903,6 ha aan watergebonden bedrijventerreinen 210,9 ha bezet door bedrijven die effectief gebruik maken van de waterweg Slechts 23% van het totale aanbod kent een functioneel gebruik Er is een bijkomende vraag van minimaal 99 ha tot maximaal 174 ha naar watergebonden bedrijventerreinen Momenteel is er slechts een beschikbaar aanbod van 31,8 ha
CONCLUSIES De ijzeren voorraad is schaars. De ligging van de huidige beschikbaarheid van bedrijventerreinen is niet optimaal. De bijkomende vraag naar terreinen situeert zich voor meer dan 50% in Zuid- en Midden-West-Vlaanderen, nl. verzorgingsgebieden Waregem en Roeselare. Bijkomend aanzuigeffect voor economische ontwikkeling komt van strategische keuze van inland terminals en de hieraan verbonden bedrijventerreinen Voldoende (ruimtelijke) groeikansen bieden voor werkingsgebieden van de River Terminal Wielsbeke, Avelgem Container terminal en de in ontwikkeling zijnde River Terminal Roeselare.
BELEIDSAANBEVELINGEN Er is dus nood aan een doordachte combinatie van oplossingen om Beleidsaanbevelingen W&Z beleidsmatig en maatschappelijk aan de vraag naar bijkomende ruimte voor watergebonden bedrijvigheid te kunnen blijven voldoen: 1. Bestaande bedrijven maximaal stimuleren om functioneel watergebonden te worden; 2. Bestaand en bestemd aanbod van onbebouwde bedrijfsgronden invullen met watergebonden bedrijvigheid 3. Doordachte strategie uitwerken om leegstaande en vrijkomende watergebonden bedrijfssites te hergebruiken ten behoeve van watergebonden bedrijvigheid 4. Doordachte strategie uitwerken om bestaande, niet-watergebonden bedrijven vrijwillig te laten herlokaliseren 5. Bestaande watergebonden bedrijven die een uitbreidingsbehoefte hebben, en waarvan alle wettelijke planningsprocedures in orde zijn, een open ruimte bestemming toestaan 6. In laatste orde, als alle voorgaande mogelijkheden zijn uitgeput, kan desgevallend worden overgegaan tot het herbestemmen van bestaande niet-economisch bestemde open-ruimtegebieden
BELEIDSAANBEVELINGEN Een betere en meer functionele invulling van de Beleidsaanbevelingen reeds beschikbare W&Z watergebonden bedrijventerreinen is noodzakelijk en zou het watergebonden aanbod kunnen vertienvoudigen. Een doorgedreven samenwerking tussen de Provincie West- Vlaanderen, de POM West-Vlaanderen, de intercommunales WVI en Leiedal en W&Z is hierbij een minimale randvoorwaarde om West-Vlaanderen kansrijk en succesvol te kunnen laten inspelen op de opportuniteiten van een grootschalig project als Seine-Schelde. Voorzie uitbreidingsmogelijkheden voor de huidige West-Vlaamse container terminals (RTW en AVCT) en bij uitbreiding voor bulk- en palletgoed terminal, nl. de River Terminal in Roeselare moeten maximaal voorzien worden.