LESBRIEF NR 3 VOOR GROEP 5 + 6 + DOWNLOAD DEZE LESBRIEF OOK OP SAMSAM.NET Wat is Samsam? Samsam is een cross-mediale methode over wereldburgerschap en kinderrechten. Het doel van Samsam is leerlingen te laten zien en ervaren dat mensen wereldwijd verbonden zijn: samen delen, leren en samen verantwoordelijk zijn voor de wereld. Dichtbij en ver weg. Samsam verruimt je blik. OPDRACHT 1 FILMPJES KIJKEN OP SAMSAM.NET Tijdsduur: 10 min. Werkvorm: klassikaal Doel: introductie van de ReportersClub Kinderrecht: het recht op een schoon milieu Hoe gebruikt u Samsam in de klas? Weinig tijd? -> Doe alleen opdracht 1. Tijd voor verdieping? -> Kopieer het werkblad op p. 2-3 en deel het uit. Begrijpend lezen? -> Kopieer Nieuwsbegrip op p. 4-5-6. De handleiding staat op samsam.net De opdrachten uit deze lesbrief sluiten altijd aan bij de kerndoelen van burgerschap (34 t/m 50). Waar gaat het over? In onze oceanen drijven ontelbaar veel stukjes plastic. Al die plastic deeltjes samen noemen we plastic soep. Wetenschappers voorspellen dat de plastic soep de komende jaren alleen maar groter zal worden. In deze Samsam wordt uitgelegd hoe plastic soep ontstaat, wat er zo gevaarlijk aan is én kinderen vertellen wat we er zelf tegen kunnen doen. Nieuw - ook voor op het digibord! REPORTERS- CLUB + APP 1. Bekijk het filmpje op samsam.net/ reportersclub op het digibord. 2. Laat leerlingen thuis een account aanmaken (met hun ouders) en voer met de groep de eerste missie uit: maak een #zwerfie. ouder + telefoon Wat is een zwerfie? Een zwerfie is een foto van het opruimen van zwerfvuil. Een echte #zwerfie moet wel gepost worden op social media of de ReportersClub! 1
OPDRACHT 2 WERKBLAD: OVERAL PLASTIC! Tijdsduur: 15 min. Werkvorm: individueel en klassikaal Doel: nadenken over eigen gedrag Kinderrecht: recht op een schoon milieu / gezondheid BEGIN HIER Plastic is overal om ons heen. Je gebruikt het elke dag. Soms weet je niet eens dat ergens plastic in zit. Vul de lijst in: wat heb jij vandaag gebruikt of aangeraakt? IN MIJN KAMER: matras lichtknop wekker kleding (kijk op het etiket: zit er acryl, nylon of polyester in?) slippers of gympen plastic speelgoed (bijv. lego) IN DE BADKAMER: tandenborstel Plastic om mij heen: tandpasta douchegel haarborstel of kam IN DE KEUKEN EN WOONKAMER: plastic drinkbekers of schaaltjes frisdrankfles boterkuipje broodbeleg in plastic verpakking dvd s en games televisie OP SCHOOL: fietsbel of fietstassen schooltas of rugzak broodtrommel stiften en pennen liniaal flessen verf digibord WIST JE DAT? Wat is jouw plasticscore? Tel hoeveel vakjes je hebt aangekruist: Plastic bestaat nog niet zo lang. Toen jouw opa en oma nog kinderen waren, waren er bijna geen plastic HIER VERDER Veel verpakkingen voor eten en drinken zijn van plastic. Die gooien mensen na één keer weg. Hoeveel plastic gooit jullie klas vandaag weg? Pak allemaal je eten en drinken uit je schooltas. Leg de dingen met een wegwerp-verpakking apart. Bijvoorbeeld plastic flesjes, koek- en snoeppapiertjes, boterhamzakjes, pakjes drinken. Hoeveel plastic verpakkingen tellen jullie in totaal? Reken uit: hoeveel verpakkingen zijn dat per week? En per maand? Kijk op samsam.net 2
OPDRACHT 3 WERKBLAD: KNUTSELEN MET PLASTIC AFVAL Tijdsduur: 20 min. Werkvorm: : klassikaal Doel: creativiteit bevorderen. Leren dat afval waarde heeft (als nieuwe grondstof) Kinderrecht: het recht op een schoon milieu / gezondheid, het recht op spel en vrije BEGIN HIER WAT HEB JE NODIG? Lege plastic flesjes Scherpe schaar Kneedgum of lijm Takjes of gebruikte rietjes Scherp mesje (vraag je juf of meester hulp) Eventueel: gaatjestang en glasverf Veel plastic verpakkingen gooien we na één keer gebruiken weg. Zonde, want je kunt er prima mee knutselen. Kijk maar op pagina 11 en 15 in SamSam. Volg de stappen en maak iets moois van afval Bloemen van flesjes 1 2 Spoel de fles schoon en haal het etiket eraf. 3 Knip of snij de bodem van de fles (vraag je juf of meester hulp). 4 Knip er blaadjes en vormen in. Gebruik je fantasie. 5 Maak ze met kneedgum of lijm vast aan het takje. Of knip de rietjes vier keer Klaar! TIP! 6 Buig het plastic met je vingers. Zo maak je nog meer vormen. Met een gaatjestang of glasverf kun je de bloemen versieren. Kijk op samsam.net 3
Tijdsduur: 45 minuten Werkvorm: individueel en klassikaal Doel: begrijpend lezen Tekst lezen en een tekstschema invullen De tekst die je gaat lezen gaat over twee dingen: plastic soep (de eerste vier stukjes); het verzamelen van plastic (de laatste vier stukjes). Je gaat straks bij opdracht 2 de stukjes tekst over plastic soep samenvatten. Samenvatten is in het kort vertellen waar een tekst over gaat. Je vertelt in een paar zinnen wat het belangrijkste is van een langere tekst. 1. Lees eerst de tekst. Onderstreep tijdens het lezen de woorden en stukjes van zinnen die belangrijk zijn. 2. Je gaat nu een schema bij de tekst maken. Dit schema kun je gebruiken bij het samenvatten! In het schema staan kopjes uit de tekst. Kies bij elk kopje uit de tekst twee dingen die bij dat stukje tekst horen. Je kiest die woorden en zinnen uit het vak hieronder. 3. Streep telkens door wat je al hebt ingevuld. Kijk ook goed in de tekst! afval in meer gooien een groot probleem giftig mensen ergeren zich moeilijk op te ruimen naar zee drijven opruimacties uit elkaar vallen Plastic soep Opruimen Onzichtbaar Giftig Zwerfvuil CED-groep - www.nieuwsbegrip.nl 4
Tijdsduur: 45 minuten Werkvorm: individueel en klassikaal Doel: begrijpend lezen De tekst samenvatten Je gaat de vier stukjes tekst over plastic soep samenvatten. Maak daarvoor de volgende vragen. Kijk ook in het schema bij opdracht 1! In een samenvatting staan meestal geen voorbeelden. 1. Lees het stukje onder Opruimen. Bespreek wat de belangrijkste informatie is. Kies dan A, B of C. A. In Nicaragua gooien mensen hun afval op straat. Dat wordt opgeruimd. B. Jorge is tien en woont in Nicaragua. Zijn stad ligt aan een heel groot meer. C. Mensen gooien hun afval in het meer. Via rivieren drijft het naar zee. 2. Lees het stukje onder Onzichtbaar. Bespreek wat de belangrijkste informatie is. Kies dan A, B of C. A. Overal in de wereld ligt plastic in zee. Plastic drijft naar zee via rivieren. En het komt ook uit havens. B. Plastic afval in zee is een groot probleem. Plastic in zee valt uit elkaar. Dat noemen we plastic soep. C. Zonlicht en de golven maken het plastic zacht. Pas na tien jaar breekt het plastic in grote stukken. 3. Lees het stukje onder Giftig. Bespreek wat het belangrijkste is en kies dan A, B of C. A. Het plastic afval wordt in zee geloosd. Vooral landen met veel fabrieken doen dat. B. Het plastic is moeilijk op te ruimen. Het is ook giftig en vaak dodelijk voor zeedieren. C. Vogels en vissen denken dat het plastic afval voedsel is. Ze eten het plastic ook op. 4. Lees het stukje onder Zwerfvuil. Bespreek wat het belangrijkste is en kies dan A, B of C. A. Het grote Meer van Nicaragua ligt ook vol plastic. Waar je ook kijkt, overal liggen flessen, tasjes en zakjes. B. In Nicaragua liggen veel flessen, tasjes en zakjes. Daarom organiseren de mensen opruimacties. C. Ook in meren ligt veel plastic dat in zee terechtkomt. Mensen ergeren zich eraan en houden opruimacties. 5. Lees nu alle zinnen die je hebt gekozen achter elkaar. Is dit een goede samenvatting? CED-groep - www.nieuwsbegrip.nl 5
Tijdsduur: 45 minuten Werkvorm: individueel en klassikaal Doel: begrijpend lezen Vragen over de tekst beantwoorden 1. Kijk in het stukje tekst onder het kopje Zwerfvuil. Daar staat: Veel mensen ergeren zich aan de rommel. A. Wat betekent ergeren? Als je je aan iets ergert, dan vind je iets a. saai b. spannend c. vervelend B. Erger jij je weleens aan iets? Waar erger je je dan aan? 2. Kijk bij het kopje Gratis. In een andere stad hebben ze een slimme oplossing bedacht. Wat is die oplossing? 3. In het stukje Spelen staat het woord: vuilnisrapers. A. Dit woord bestaat eigenlijk uit twee woorden. Welke woorden zijn dat? B. Wat zijn vuilnisrapers dan? 4. In de tekst staat dat mensen hun vuilnis zomaar op straat of in het meer gooien. Wat vind je daarvan? Waar gooi jij je plastic weg? Gooi je het thuis in een aparte bak? Gooi je het buiten weleens op straat? Ik zoek naar plastic en zie In de tekst gaat het over plastic. Overal om je heen zie je spullen van plastic. Kijk maar eens goed rond in de klas! 1. Speel in je groepje of met de klas het spel Ik zoek naar plastic en zie Kijk rond in de klas en noem iets op wat van plastic gemaakt is. Als je aan de beurt bent, noem je eerst de dingen op die al genoemd zijn, en daarna vul je het aan met jouw voorbeeld. Je moet dus heel goed opletten wat er wordt gezegd en dat onthouden! Bijvoorbeeld: Ik zoek naar plastic zie: een etui, een gieter en een pen. 2. Welke dingen van plastic zijn allemaal genoemd? Bedenk waarvan het ook gemaakt kan worden. Bijvoorbeeld: een etui van plastic kan ook van een lapjes stof gemaakt worden. CED-groep - www.nieuwsbegrip.nl 6