Kostprijsmodel Januari 2005 Dhr. J. Huissoon Dhr. R. Mangre Drs. A. R. Sitter Drs. G.A.M. Willemsen
INHOUDSOPGAVE 1. CONTEXT EN ACHTERGRONDINFORMATIE...3 1.1 INLEIDING...3 1.2 TERMEN...4 1.3 DOEL, UITGANGSPUNTEN EN EISEN...6 2. MODELLEN + KEUZE...10 2.1 KOSTPRIJSMODELLEN...10 2.2 BEOORDELING GEPRESENTEERDE VARIANTEN...11 2.3 OVERWEGINGEN EN DISCUSSIE...14 3. HET VWA-MODEL INGEVULD...15 3.1 KOSTEN...16 3.2 ORGANISATIEONDERDELEN...16 3.3 PRODUCTCATEGORIEËN...20 3.4 COMBINATIES KOSTEN CENTRALE ORGANISATIEONDERDELEN EN KOSTENDRAGERS...22 3.5 COMBINATIES KOSTEN REGIONALE ORGANISATIEONDERDELEN EN KOSTENDRAGERS...26 2
1. CONTEXT EN ACHTERGRONDINFORMATIE 1.1 Inleiding Een ov erheidsorganisatie kan er voor kiezen een onderdeel van die organisatie tot een dienst die een baten-lastenstelsel v oert om te v ormen. De belangrijkste redenen hierv oor zijn v ergroting v an de doelmatigheid en kwantificering v an de bijdrage van dat organisatieonderdeel aan de overkoepelende beleidsdoelstelling. Om de erkenning te krijgen van een dienst die een baten-lastenstelsel voert is het nodig een aantal analyses uit te v oeren, afspraken te maken, processen v ast te leggen, producten v ast te leggen en de administratie daarop in te richten. Dit is v astgelegd in de instellingseisen v an het Ministerie v an Financiën. De Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) heeft de ambitie per 1 januari 2006 de bedoelde erkenning te v erkrijgen. Hiertoe is een projectorganisatie opgezet, bezet met VWA-ers. Verschillende w erkgroepen hebben aan de instellingeisen gewerkt; dit is vastgelegd in een aantal notities. Hieronder staat in ov erzicht w elke notities beschikbaar zijn. Al deze notities zijn bedoeld voor de betrokken partijen, bestaande uit secretaris-generaal (SG), directeuren-generaal (DG s), beleidsdirecties, DG VWA, VWA-managementteams en deels VWA-staf. Enige kennis van een baten-lasten dienst w ordt daarmee bekend v erondersteld. Hiertoe is aan de VWA-betrokkenen een cursus gegev en door de Rijksacademie voor Financiën en Economie in 2004. Alle notities betreffende de instellingseisen staan in het v olgende ov erzicht naast elkaar benoemd. Ook is er een managementsamenv atting beschikbaar. omgev ingsanalyse producten en diensten beschrijv ing processen KOSTPRIJSMODEL doelmatigheids- en outputindicatoren p&c cyclus risicobeleid pv a openingsbalans pv a financieel beheer pv a baten-lastenadministratie pv a resultaatgericht besturen accountantsv erklaring Een baten-lastendienst w erkt in een resultaatgericht besturingsmodel. Kenmerken hierv oor zijn de afspraken die op v oorhand, voorafgaand aan een zeker productiejaar, tussen opdrachtgev ers en opdrachtnemer w orden gemaakt ov er de te lev eren producten, de omv ang v an de productie en de prijzen erv an. De te leveren producten zijn in de producten- en dienstencatalogus beschrev en en de omvang van de productie w ordt ingegeven door de markt en de opdrachtgev er (binnen marges). De prijzen v oorafgaand aan een jaar heten voorcalculatorische kostprijzen en ze worden berekend volgens een v an tev oren afgesproken methode. Dat heet kostprijsmodel. Het kostprijsmodel v an de VWA betreft daarmee een zekere toerekeningsmethode van kosten - gekoppeld aan organisatieonderdelen - aan kostendragers. 3
leeswijzer Hoofdstuk 1 bev at de achtergrondinformatie. Deze informatie kan de lezer helpen de technische achtergrond v an een kostprijsmodel beter te begrijpen. In de v olgende paragraaf w orden enkele termen gedefinieerd. Verv olgens komen doel, uitgangspunten en eisen van het kostprijsmodel aan bod. Het hoofdstuk w ordt afgesloten met een ov erzicht v an de financieringsstromen. Hoofdstuk 2 bev at enkele standaardmodellen en een keuze v oor een model voor de VWA. In hoofdstuk 3 w ordt het model voor de VWA toegepast op de situatie per 2006. Dit hoofdstuk bev at daarmee de blauwdruk v oor de inrichting v an de financiële systemen. 1.2 Termen directe kosten Als kosten, vanuit een oorzakelijk verband, direct aan een product kunnen worden toegerekend worden deze aangeduid als directe kosten. indirecte kosten Indirecte kosten kennen geen direct v erband met de uiteindelijke producten. Veelal w orden ze ook aangeduid als overheadkosten. Voor de indirecte kosten wordt gezocht naar een bepaalde v orm van samenhang met de directe kosten v an producten. Is die samenhang er wel, dan kunnen de kosten op basis daarv an naar de v erschillende producten w orden toegerekend. Is die samenhang er niet, dan zullen de kosten op basis v an v erdeelsleutels worden toegerekend aan de producten. Een andere mogelijkheid is om deze kosten rechtstreeks ten laste v an het resultaat te brengen. kostensoorten Kostensoorten w orden onderscheiden naar de aard v an de gebruikte productiemiddelen. Voor de VWA moeten v olgens de richtlijnen v an de eigenaar ten minste de v olgende kostensoorten gebruikt w orden: personeelskosten; afschrijv ingen; huisv esting; ov erige materiële kosten, indien van materieel belang onderv erdeeld. kostenplaatsen Op de kostenplaatsen w orden de kosten v erzameld en verv olgens doorberekend aan de uiteindelijke producten. Hierbij kunnen, afhankelijk van de toegepaste methodiek, een aantal tussenstappen w orden onderscheiden. Hierbij w ordt naar hulpkostenplaatsen, algemene kostenplaatsen, hoofdkostenplaatsen en calculatorische kostenplaatsen gedifferentieerd. Op kostenplaatsen worden directe kosten en doorberekende kosten v an andere kostenplaatsen v erzameld. De doorbelasting naar andere kostenplaatsen of producten gebeurt op basis v an v ooraf afgesproken verdeelsleutels, te w eten: 4
hoofdkostenplaats: afdeling of onderafdeling die rechtstreeks prestaties lev ert ten behoev e v an het eindproduct ( productiev e afdeling ); hulpkostenplaatsen: afdeling of onderafdeling die niet rechtstreeks productief is maar ondersteunend w erkt ten behoev e v an hoofdkostenplaatsen of in eerste aanleg ten behoeve van andere hulpkostenplaatsen; algemene kostenplaats: afdeling of onderafdeling die prestaties lev ert aan alle afdelingen v an de organisatie die niet nader aan andere kostenplaatsen of eindproducten toe te rekenen zijn (bijv oorbeeld de directie of de afdeling personeelszaken); calculatorische kostenplaats: dit is geen concreet aanwijsbare (onder-)afdeling in de organisatie, maar het betreft een kostengroepering die ten behoev e van de kostenv erbijzondering gemaakt moet w orden (bijv oorbeeld huisvesting). De mate w aarin kostenplaatsen aanwijsbaar zijn in een kostprijsmodel hangt af van de keuze v oor een model. kostendragers Hiermee w orden de producten en diensten bedoeld zoals zij in het traject tot een dienst die een baten lastenstelsel v oert, zijn gedefinieerd. kostprijs De som van alle onv ermijdbare, v oorzienbare, kw antitatief meetbare offers die in samenhang met het product moeten w orden opgeofferd. De kostprijs is met name een intern gegev en. Sommigen noemen de kostprijs het interne tarief. tarief De som van alle toegestane en gewenste en afgesproken kosten afkomstig van de kostprijs die aan de betaler in rekening worden gebracht. De opdrachtgev ers stellen de tariev en v ast aan de hand v an hun eigen retributieprincipes. Voor dit kostprijsmodel zijn minder van belang: variabele kosten Bij een direct verband met de omv ang v an de productie wordt gesproken van variabele kosten. De kosten v ariëren hierbij naar het aantal producten. Overigens is het onderscheid tussen vast en variabel niet absoluut. Personeelskosten zijn op korte termijn als v ast te beschouw en, maar op lange termijn zijn ze wel degelijk v ariabel. vaste kosten Deze w orden ook aangeduid als constante kosten. Vaste kosten zijn in principe onafhankelijk v an de omv ang van de productie. Met andere w oorden, bij toe- of afname v an het aantal producten blijv en de vaste kosten op hetzelfde niveau. Vaste kosten kennen w el een verband met de productiecapaciteit: ze v eranderen bij aanpassing v an de productiecapaciteit. 5
1.3 doel, uitgangspunten en eisen Het v oor de VWA te ontw ikkelen kostprijsmodel kent vier doelstellingen: kostprijzen vormen de basis v oor de prijs per product of dienst; kostprijzen vormen de basis v oor tariev en die aan derden in rekening w orden gebracht; kostprijzen zijn kw aliteitsindicatoren en w orden gevolgd in de tijd; kostprijzen zijn onderdeel v an de sturings- en beheersingsinformatie. Het kostprijsmodel is gestoeld op een aantal uitgangspunten, te w eten: de kostprijs is in principe kostendekkend, maar staat niet per se gelijk aan het in rekening te brengen ex terne tarief; facturatie v indt plaats aan bijv oorbeeld KDS, het bedrijfslev en, het Ministerie van LNV en het Ministerie v an VWS; de kostprijs is te allen tijde een 100% integrale prijs per eenheid product. Alle kosten v an de dienst die een baten-lastenstelsel v oert zijn er in versleuteld. Er w orden geen kosten buiten de kostprijs om aan de opdrachtgev er in rekening gebracht; de kostprijs per product v oor ex tern gebruik is v oor de hele organisatie gelijk, er zijn hierin geen regionale v erschillen. Regionale v erschillen gelden v oor intern gebruik; aggregatieniv eau; het model dient een zo hoog mogelijk aggregatieniv eau te hanteren v oor het toedelen v an kosten; een hoofdkostenplaats hoeft niet gelijk te zijn aan een organisatorische eenheid zoals een afdeling, team, lab en dergelijke; v anuit één hoofdkostenplaats mag toegerekend worden aan v erschillende kostendragers; ov erhead bestaat uit directie, management, staf, materiële kosten en niet uit afdelingen die inhoudelijke toegev oegde waarde leveren. Denk bij de laatste aan de toegev oegde waarde van onder andere toezichtsbeleid en risicocommunicatie. Dit zijn zelfdragende organisatieonderdelen in de betekenis dat ze zelfstandige producten maken; de berekeningswijze en totstandkoming v an de kostprijs dient door de jaren heen consistent te zijn, opdat ontw ikkelingen in de tijd (stijging/daling tarief) zichtbaar blijven. Veranderingen in de berekeningsw ijze worden per definitie met een aansluitingsanalyse v erklaard, de eigenaar behoudt zich het recht v oor om gedurende het jaar de kostprijs aan te laten passen. Dit is pas dan opportuun als er in het voorziene opdrachtenpakket een forse af- dan w el toename te zien is (>20%). Uit de instellingsprocedure volgt een aantal eisen dat aan een kostprijsmodel kan w orden gesteld. Aanv ullend daarop heeft de eigenaar nog een aantal eisen geformuleerd 1. 1 Tariefnota 6
In totaliteit betreft het de v olgende zaken: transparantie: het model dient zodanig te zijn dat de logica en redelijkheid v an het toekennen v an bepaalde kosten voor de meerderheid v an de gebruikers helder is; betrouw baarheid: het model dient bij dezelfde inv oer telkens dezelfde uitkomsten te bieden. Het model dient in v eranderende omstandigheden toepasbaar te blijven; het model dient aan te sluiten bij de tariefstructuur zoals die door de opdrachtgev ende beleidsdirecties w ordt uitgedacht. Het model dient ten minste de volgende kostencategorieën te onderscheiden: directe personeelskosten (loonkosten per uur + norm directe uren + totaal aantal directe uren); directe ov erheadkosten (management en staf ten dienste van primair proces/directe uren); directe materiële kosten, onderverdeeld naar afschrijv ingen, huisv estingskosten en ov erige materiële kosten (indien hier elementen v an materieel belang in zitten is een nadere uitsplitsing gew enst); indirecte ov erheadkosten (management en staf ten dienste van gehele organisatie); indirecte materiële kosten, onderverdeeld naar afschrijv ingen, huisv estingskosten en ov erige materiële kosten (indien hier elementen v an materieel belang in zitten is een nadere uitsplitsing gew enst). de v erdeelsleutels binnen het kostprijsmodel moeten helder zijn en zonodig wordt de eigenaar hier inzicht in verschaft; de w ijze w aarop de kostprijs is opgebouw d en tot stand komt moet eenvoudig uitlegbaar zijn aan derden. de kostprijs v an jaar t moet in jaar t+1 geëv alueerd worden door middel van een nacalculatie en een v erschillenanalyse (prijs, efficiency en bezetting). De informatie hieruit is een basis v oor de kostprijsberekening in jaar t+2. Hierbij zij uitdrukkelijk vermeld dat de calculatorische uitgangspunten bij v oor- en nacalculatie dezelfde zijn. Het v erschil tussen de v ooraf berekende prijs van een product en de w erkelijke kosten ervan moet zo klein mogelijk zijn - althans, als zich in de periode tussen v oor en na geen onv oorspelde wijzigingen hebben v oorgedaan. De lijnen v an v oor- en nacalculatie w orden v erder in het Plan v an Aanpak Financieel beheer uitgew erkt. de kostprijsinformatie voor de v aststelling v an de v oorcalculatorische kostprijs moet vooralsnog de v olgende componenten bev atten: prijs per eenheid output; aantal eenheden output; begroting, met specificatie v an omzet en kosten. Deze moet aansluiten bij het jaarplan; aansluiting tussen begroting en de kostprijs per eenheid output; ken-cijfers: a. v erhouding directe / indirecte uren, relatief en absoluut; b. percentage v an de ov erhead in het tarief (inclusief definitie v an de overhead); nacalculatie v an de kostprijs, gehanteerd in het afgelopen uitv oeringsjaar. Deze eisen leiden logischerw ijs tot een aantal beoordelingscriteria. De modellen die in hoofdstuk tw ee de rev ue passeren worden op de volgende criteria beoordeeld: transparant (inzicht in de kosten); transparant (heldere structuur); aansluiting met tariefstructuur LNV: v erdeling overhead / primair, direct / indirect, eenheden output et cetera; 7
heldere v erdeelsleutel; eenv oud: uitlegbaarheid; eenv oud: administratiev e inspanning. financiering De VWA kent drie grote financiers. De grootste financier is VWS, in tw eede instantie komt er een groot bedrag bij de gekeurde bedrijven vandaan en tot slot draagt LNV een substantieel deel aan de financiering bij. Hieronder is w eergegeven welke middelen uit welke financieringsbron komen en w at de omv ang erv an is. Heel kort is het doel van de middelen in het plaatje aangeduid. Slechts om zaken in de huidige situatie herkenbaar te houden worden termen gebruikt die na 1 januari 2006 niet meer gelden. Na de schematische w eergave volgt de toelichting waar per blokje wordt toegelicht w elke middelen het betreft. financie ring 2006 pe r financier uit gedrukt in huidig e termen VWA VWS/VGP LNV/VD De rden moederbijdra ge 69.0 87 mln. moederbijdrage CE 9.1 75 mln b edrijven VWA/R ca. 6 8.0 mln. uitbesteed ond erzoek RIVM 6.918 mln. lopen de explo itatie VWA/R 7.5 65 mln. opbrengsten certificaten 1.0 mln. DGF 2.5 mln. overig opbrengsten VWA/R 382.000,- bron: begroting 2005, jaarschijf 2006. CE, pagina 151, doorbelasting vanuit VWA/KvW en VWA/RVV niet meegenomen. Financier VWS/VGP Het grootste bedrag, 69.087 mln., is indertijd berekend en bedoeld voor het werk w aarv oor de directie Voeding, Gezondheidsbescherming en Prev entie (VGP) de opdrachtgev er is (het voormalige VWA/Kv W gedeelte v an de VWA). De CE w ordt dus uit deze middelen niet bekostigd, maar voor zov er de directie Toezicht wordt gev uld met functies die in het oude plaatje nog bij de VWA/Kv W hoorden, is dat wel zo. Voor het grootste gedeelte is dit geld niet geoormerkt. De budgetten v oor DHW ( 4.538.000,-), de Tabakswet ( 500.000,-), bioterrorisme ( 1.134.000,-), normalisatie activ iteiten NEN ( 144.000,-) en de bijdrage v oor de ex ploitatie v an BBB ( 1.065.000,-) zijn geoormerkt. De middelen die besteed dienen te worden aan uitbesteed onderzoek bij het RIVM, bedragen naar v erwachting in 2006 6,918 mln. Deze middelen vallen onder het onderzoeksprogramma van het bureau Risicobeoordeling. 8
Financier LNV/VD LNV/VD financiert de CE voor 9175 mln. Deze middelen w orden v ia de begroting van LNV beschikbaar gesteld, maar de helft is afkomstig v an VWS. Dit laatste deel v an de financiering is bij de overdracht van de VWA v an VWS naar LNV-FEZ (Financieel Economische Zaken) door middelen v an een begrotingsw ijziging ov ergedragen. Deze middelen zijn bedoeld v oor de kerntaken versterkt toezichtadv ies, risicocommunicatie en risicobeoordeling. Binnen LNV zijn v ervolgens de middelen ov ergedragen v an FEZ naar de budgethouder VD (directie Voedselkwaliteit en Diergezondheid). LNV/VVA draagt 7,565 mln. bij, voor het toezicht op een aantal categorieën v eterinaire producten en v oor zov er de retributie de keuringstaken niet dekt. In de huidige situatie betreft dat de VWA/RVV. Het (DierGezondheidsFonds) DGF betaalt 2,5 mln. voor toezicht op Transmissible Spongiform Encephalopathy (TSE), Aviaire Influenza (AI), scrapie et cetera. Het DGF is een officieel rijksbegrotingsfonds waarv oor de minister van LNV v erantw oordelijk is en daarom is het niet onder de v olgende categorie geplaatst. Derden Voor het VWA/RVV-deel van de w erkzaamheden w orden de meeste middelen verkregen via tarifering aan het bedrijfslev en. Dit bedrag zal dalen als gev olg van de uitplaatsing v an de keuringsw erkzaamheden voor de roodv leessector. Het is een keuze deze middelen w el of niet als omzet v an de VWA te zien. Aangezien de eindv erantw oordelijkheid v oor de keuringsw erkzaamheden bij de VWA ligt, w ordt ervoor gekozen dit wel onder te omzet van de VWA te scharen. Derden betalen v erder nog v oor de afgifte v an ex portcertificaten v an de VWA/Kv W, op jaarbasis is dat circa 1,0 mln. Er zijn ov erige opbrengsten van 0,382 mln. 9
2. MODELLEN + KEUZE Gegev en de uitgangspunten, doelen en eisen, gegev en de situatie qua financiering en het feit dat er meer opdrachtgev ers en afnemers zijn, moet een model w orden gekozen, dat in de v erschillende kaders kan v oorzien. In dit hoofdstuk passeren enkele modellen de rev ue. Het hoofdstuk wordt afgesloten met een beschrijv ing v an de keuze v an het VWA-model. 2.1 Kostprijsmodellen direct costing Bij de methode van direct costing w orden uitsluitend de directe kosten ten laste v an de producten gebracht. De ov erige kosten, dus de indirecte kosten, worden rechtstreeks ten laste van het resultaat gebracht. Deze methode staat haaks op het uitgangspunt dat een integrale kostprijs w ordt berekend. De methode is daarmee bij uitstek niet geschikt voor een dienst die een baten-lastenstelsel voert. Dit model wordt helemaal buiten beschouw ing gelaten. delingsmethode De delingsmethode houdt in dat voor de kostprijsberekening alle kosten v an de productie in een zekere periode w orden gedeeld door het aantal in die periode gemaakte producten. De methode is eenvoudig en transparant in de betekenis v an een heldere structuur. De producten die een organisatie v oortbrengt moeten gelijksoortig zijn om van de delingsmethode gebruik te kunnen maken. De delingsmethode v oldoet niet omdat de productenportfolio v an de VWA breed en div ers is. Het delen van de totale kosten door het totaal aantal producten biedt daardoor geen accuraat beeld v an de werkelijke prijs per product. opslagmethode De opslagmethode gaat uit v an het onderscheid tussen directe en indirecte kosten. De directe kosten w orden uiteraard v olledig aan een product toegerekend, met een opslag v oor de indirecte kosten. Kenmerkend is dat er een lineair v erband w ordt v erondersteld tussen de directe en indirecte kosten. De opslagmethode kan simpel, enkelvoudig, w orden toegepast, door alle indirecte kosten zonder nadere v erfijning samen te nemen en te verdelen. De verfijnde meervoudige opslagmethode is nauwkeuriger door de indirecte kosten v erder te splitsen en per categorie te v erdelen. De opslagmethode biedt aanknopingspunten qua benadering, maar v oldoet niet v anwege het verondersteld lineaire v erband tussen directe en indirecte kosten. Hoge directe kosten betekenen niet automatisch dat deze kostenv eroorzaker navenant gebruikmaakt v an de indirecte kostenv eroorzakers. Een duurdere adv iesafdeling maakt niet per definitie meer gebruik van de diensten van directie en staf en is niet per definitie duurder gehuisv est. Met andere w oorden: het v eronderstelde ev enredige v erband tussen directe en indirecte kosten is niet aanw ezig. 10
kostenplaatsmethode Via de kostenplaatsmethode kunnen meerv oudige indirecte kosten aan meer soorten producten worden toegerekend. De indirecte kosten worden echter onafhankelijk van de omvang van de directe kosten toegerekend aan een product. In plaats daarvan worden nader v ast te stellen verdeelsleutels gebruikt die de oorzakelijke relatie tussen product en indirecte kosten zo goed mogelijk weergev en. Denk hierbij onder andere aan m 2, aantal productie-eenheden, aantal fte s en aantal kilometers. De kostenplaatsmethode biedt de mogelijkheid de kostprijzen van de producten van de VWA nauwkeurig te berekenen. Verder v oldoet het niet volledig omdat bepaalde hoofdkostenplaatsen meerdere producten kunnen lev eren, zoals v eterinaire teams. Een nadere verdeling van de kosten is daarv oor nodig. activity based costing Uitgangspunt v an activ ity based costing is dat de indirecte kosten w orden doorbelast aan producten in de mate w aarin de producten de kosten daadw erkelijk veroorzaken. Daarbij w orden niet de v erdeelsleutels van de kostenplaatsmethode gebruikt, maar v ormen activ iteitenanalyses de basis v oor de toerekening. De enige v erdeelsleutel is daarmee de aan een bepaald product bestede tijd. Deze methode biedt de zuiv erste kostprijsberekening maar is door de complexiteit en de last die dat op de administratie legt, feitelijk niet te v erkiezen. 2.2 Beoordeling gepresenteerde varianten criterium deling opslag kosten-plaats abc transparant (heldere structuur) +++ ++ + - transparant (inzicht in de kosten) -- -+ ++ +++ aansluiting met tariefstructuur opdrachtgev ers : verdeling in --- -+ ++ +++ ov erhead/primair, direct/indirect/prijs per eenheden output etc. heldere v erdeelsleutels +++ ++ ++ +- eenv oud: uitlegbaarheid +++ +++ ++ +- eenv oud: administratiev e inspanning +++ ++ +- -- De deling- en opslagmethode scoren overw egend goed op vier van de zes criteria. Maar zij bieden een onv oldoende beeld van de prijs per eenheid output. Voor een overw egend outputgestuurde organisatie is dat punt v an te groot belang om concessies te doen. De kostenplaatsmethode en de activ ity based costing methode laten het tegenov ergestelde beeld zien: ze scoren goed op inzicht in de kosten, aansluiting met de tariefstructuur v an de opdrachtgev ers en de prijs per eenheid. Activ ity based costing vergt te v eel analy tische en administratiev e inspanning. 11
VWA-model Voorgesteld w ordt een kostprijsmodel op te stellen dat gebaseerd is op de kostenplaatsmethode. De kosten v an algemene en hulpkostenplaatsen worden niet in het model zelf, intern, doorbelast aan verschillende hoofdkostenplaatsen, maar ze w orden direct v anuit hun kostenplaats aan de kostendragers toegerekend. Dit is een cruciaal verschil met de kostenplaatsmethode, waar die tussenstapjes wel worden gemaakt. Er w ordt wel van de kostenplaatsmethode gebruik gemaakt doordat de calculatorische kostenplaatsen worden doorberekend aan de hulp-, algemene en hoofdkostenplaatsen. Het al of niet maken v an de doorbelastingen, de tussenstapjes met andere woorden, bepaalt in sterke mate de transparantie v an het model. Voorbeeld: bij doorbelasting van de centrale directiestaf ov er de centrale directeur ov er het afdelingshoofd, is het niet meer goed aan te gev en w at de ov erhead per onderdeel is en hoe deze ov erhead zich verhoudt tot de gew enste tariefstructuur v an LNV. Het maken van doorbelastingen dient dus te w orden v ermeden omdat het de uitlegbaarheid v an het model negatief beïnv loedt. Groot v oordeel v an het model is dat de basis voor toerekening v an indirecte kosten altijd de kostendrager zelf is, oftew el de direct toerekenbare basis van het product of de dienst. Dit heeft v oor de tariefstellers als groot v oordeel dat men er voor kan kiezen een specifieke overheadcategorie uit het tarief v an een product te snijden zonder dat dit gev olgen heeft v oor de andere ov erheadcategorieën in relatie tot het product. In het proefdraaijaar is dat v an w aarde omdat onder invloed van het retributietraject een dergelijk kenmerk de discussie overzichtelijk kan houden. Het v oorgestelde model elimineert de tw ee grootste nadelen (de doorbelastingen en administratief ingew ikkelde v erdeelsleutel) en is daarmee toegesneden op de VWA. De kosten w orden v erdeeld in directe en indirecte kosten. Inzake de directe kosten is er geen v erbijzonderingprobleem: deze kunnen rechtstreeks worden toegerekend aan de kostendragers (producten). Haarscherp geredeneerd zijn er vrijw el geen directe kosten. Voor het gemak w ordt echter gesteld dat alle kosten v an het directe personeel en met hen de kostencategorieën die bij hen horen (Personeel, Materieel, huisv esting, rente en afschrijv ing) samen de directe kosten zijn en dat deze direct aan de kostendragers worden toegekend. Voor de indirecte kosten bestaat w el een v erbijzonderingprobleem: deze kosten zijn niet rechtstreeks aan de producten toe te rekenen, maar w el direct aan de kostenplaatsen. Er wordt daarin onderscheid gemaakt naar hoofd-, hulp-, algemene en calculatorische kostenplaatsen. De indirecte kosten worden per kostenplaats v erzameld en rechtstreeks vanuit de betreffende kostenplaats doorbelast aan de kostendrager (=product). Onderlinge doorbelasting tussen de kostenplaatsen v indt in beginsel niet plaats, met uitzondering v an de calculatorische kostenplaatsen. Per kostenplaats wordt een volume georiënteerde doorbelastingssleutel bepaald v olgens de formule (C+V): W. Dit staat v oor de optelsom v an de vaste plus de variabele kosten van die kostenplaats gedeeld door de geprognosticeerde productie c.q. andere basis. Uitgangspunt ter w ille v an eenv oud en transparantie is slechts één v erdeelsleutel per kostenplaats. Op de kostendrager (product) worden zow el de directe kosten als de indirecte kosten (doorbelasting vanuit kostenplaats) v erzameld. De totale kostprijs per product bestaat dus uit de directe kosten + de doorbelaste indirecte kosten van de kostenplaatsen, gedeeld door de eenheid v an het product. De eenheid v oor inspecties en monsters is het product zelf, de prijs is een stuksprijs. Voor keuring wordt v ooralsnog doorgew erkt met een uurtarief aangev uld met toeslagen. 12
Er w ordt analoog aan de werkwijze v an de inspecties naar standaardisatie toegew erkt. De eenheden voor de productcategorieën meldingen en incidentmanagement, productmanagement, risicocommunicatie, bestuurlijke boetes, onderzoekprogramma en pro-actiev e risicobeoordeling zijn v ermeld in de productenen dienstencatalogus. Merk hierbij op dat de financiering en sturing erv an programmatisch van aard is: er w ordt dus door de opdrachtgev ers v oor de productcategorieën een bedrag ter beschikking gesteld, op basis v an een voorcalculatie, maar er v indt geen verrekening plaats. Het in deze notitie gepresenteerde model w ordt gekenmerkt door een eerste kostenv erdeling met als criterium de producten en dienstencatalogus. De organisatie-eenheden worden dus hierop onderscheiden, het kleinste niv eau is een afdeling of een team. Voor de afdelingen signalering en ontw ikkeling en voor de directie Toezichtsbeleid en Communicatie, v oor w at betreft het T deel, wordt een forfaitaire opdeling v an (de kosten van) de afdeling v oorgesteld. Nu is het denkbaar dat op teamniveau ook een onderverdeling moet w orden gemaakt: de veterinaire teams zijn de eerst in aanmerking komende. Immers, een veterinair kan zowel inspecties als keuringen v errichten, zelfs op dezelfde dag. Dat lev ert bij de berekening van de v oorcalculatorische kostprijs de vraag op aan w elke kostendrager de kosten v an genoemde veterinair moeten w orden toegerekend. Voorgesteld w ordt dit ook forfaitair te doen. Als v an een team 50% v an de tijd v an de directe fte s w ordt besteed aan keuringen, dan moeten in de voorcalculatorische berekening van het uurtarief v oor keuringen de kosten v an het team v oor 50% worden meegenomen. Terugkomend op de stelling dat de eerste kostenv erdeling w ordt gemaakt met als criterium de producten uit de producten en dienstencatalogus, dan is het v an belang te realiseren dat dit het leitmotiv is voor alle volgende indirecte kostentoedelingen. Met andere w oorden: de kw antitatiev e omvang van de organisatorische eenheid horend bij een kostendrager - en dit kunnen zijn de aantallen directe fte s, de omzet in die kostendrager of het aantal eenheden - is de sleutel v oor alle toerekeningen van indirecte kosten. Visueel ziet dat er als v olgt uit. Erv an uitgaande dat het grote v ierkant de kostendrager is en dat de kleine blokjes indirecte kosten zijn, laat het v oorgestelde model zien dat v oor elke categorie de indirecte kosten (regionaal MT-lid, regionale directeur plus staf, centrale Bedrijfsvoering en Bestuursondersteuning, centrale directie en staf) in een eigen relatie staan met de kostendrager. Als de retributiesteller (de opdrachtgev er) aangeeft een bepaalde categorie ov erhead niet te willen meerekenen in het tarief, dan kan dit in het v oorgestelde model zonder v erschuivingen in de andere categorieën ov erhead w orden w eggenomen. Als de directe relatie tussen alle categorieën indirecte kosten en de kostendrager niet één op één is, maar als er indirecte kosten w orden toegekend op een basis van kostendragers plus al eerder toegekende indirecte kosten, dan is het niet mogelijk zonder complexe gevolgen voor de toerekeningen v an indirecte kosten aan andere producten, de indirecte kosten toe te rekenen. Visueel ziet dat er zo uit. 13
Het is niet zo dat de uitkomsten v an de modellen zo v erschillend zouden zijn, het is eerder dat de tw eede benadering, w aarbij de basis v oor toerekening met elke toerekening opschaalt, onnodige onduidelijkheid creëert. 2.3 Overwegingen en discussie Bij de beoordeling van het kostprijsmodel is het criterium eenv oud van groot belang. Gecombineerd met de inv oering van de feed to food v erordening 2, de overdracht van de roodv leeskeuring en de fusie zal tussen 2004 en 2006 het momentum w orden gecreëerd voor een kwaliteitsv erbetering v an de kostprijsmethodiek v an de VWA. Aan de eenv oud van het model zijn grenzen gesteld, doordat de organisatie randv oorw aarden heeft geschapen (circa 2600 mensen met een div ers werkpakket met tw ee opdrachtgev ers en een regionale spreiding en specialisatie). De organisatie van de w erkzaamheden op locatie, dus inspecties, monstername en keuringen kan hier v erder aan bijdragen. Hier liggen nog v oldoende v erbeterpunten v oor de efficiëntie, te denken v alt aan logistieke oplossingen in de zegelkeuringen in de havens, toezicht op keuring, het delegeren v an bepaalde (meer administratiev e) keuringsw erkzaamheden aan priv aat personeel. Ook in de organisatie v an de facturatie en de communicatie ov er de tariev en kan een en ander v ereenvoudigd worden. Het v alt niet uit te sluiten dat de ontv angende partij liever een afgerond tarief betaalt als dat betekent dat de duidelijkheid toeneemt. Kortom, v ersimpeling v an het kostprijsmodel is niet de panacee v oor de ervaren mate v an complex iteit, al is het wel het startpunt v an de discussie. 2 Verordening (EG) nr. 882/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2004 inzake officiële controle op de naleving van de wetgeving inzake diervoeders en levensmiddelen en de voorschriften inzake diergezondheid en dierenwelzijn (PbEU L 165 van 30 april 2004, blz. 1) 14
3. HET VWA-MODEL INGEVULD Het VWA-model v olgt schematisch de lijnen zoals in het vorige hoofdstuk is beschrev en. In de inleiding is geschrev en dat het kostprijsmodel v an de VWA een zekere toerekeningsmethode v an kosten - gekoppeld aan organisatieonderdelen aan kostendragers betreft. Dit hoofdstuk betreft de inv ulling hiervan. Een zekere toerekeningsmethode wordt hiermee dus een concrete en gedefinieerde toerekeningsmethode. Er blijft daarmee alleen nog de laatste stap v an de techniek over om een v olledig uitgew erkt kostprijsmodel te implementeren. Visueel ziet het model er op hoofdlijnen als v olgt uit. cent raal directie/management /staf/ materieel decentraaldirect ie/management/ st af materieel/ product management centraal productmanagement/imd Inspecties Monsters Keuringen Meldingen inc mgt Product management Communi catie Bstrl boetes Onderzoek programma Pr o- ac t. Risicob s De kostendragers zijn in de onderste rij weergegev en. Hier gaat v oor de regionale productie een decentrale ov erhead bij, met een stukje toegerekend v anuit het centrale productmanagement en ev entueel meldingen en incidentenmanagement. Vanuit de regio s w ordt een deel van de kosten v an de afdelingen signalering en ontw ikkeling toegerekend aan de kosten v an productmanagement. Over alle producten en diensten w ordt de centrale overhead toegerekend. 15
3.1 Kosten De kosten betreffen budgetten v oor: personeel; materieel; huisv esting; rente; afschrijv ing. Deze kosten krijgen in het grootboekschema hun ex acte definitie. Ze w orden gekoppeld aan de organisatieonderdelen zoals de directie Toezichtsbeleid en Communicatie, de afdeling Signalering en Ontw ikkeling in een regio, of het bureau Bestuurlijke Boetes. De op die manier bepaalde kosten worden een stap v erder toegerekend aan kostendragers, en dat zijn de producten zoals beschrev en in de producten- en dienstencatalogus. Als kosten niet direct te koppelen zijn aan een product, dan worden ze toegerekend op basis van een sleutel. Sleutels zijn: aantal fte s in relatie tot het geheel v an die populatie fte s, aantal v ierkante meters huisv esting, aantal w erkelijk gereden kilometers, hoeveelheid afgenomen diensten et cetera. 3.2 Organisatieonderdelen Het betreft kosten ingedeeld naar de v olgende organisatieonderdelen. De in het kostprijsmodel onderscheiden organisatieonderdelen kunnen zow el betrekking hebben op een volledige directie, op een v olledige regio, of op een onderdeel of subonderdeel erv an. Het organigram v an de VWA per 2006 ziet er nu als v olgt uit: 16
DG Centrale Interne Audit Directie Bedrijfsvoering Directie T&C Bureau Risicobeoordeling Dienst Concerncontrol VDD Beoordeling en advies Cluster Management ondersteuning Cluster Gecentraliseerde UItvoeringstaken FP&C Levensmiddelen en genotmiddelen Kennisintegratie en onderzoek Regio Noord Bedrijfsadministratie Productveiligheid Regio Oost P&O Communicatie Regio Noordwest Informatievoorziening en ICT Strategie, Ontwikkeling, Planvorming Regio Zuidwest Bureau Bestuurlijke boetes Regio Zuid Stafbureau VWA 17
centrale organisatieonderdelen directeur-generaal (inhoudelijke aansturing staf plus centrale interne audit eenheid); directie Toezichtsbeleid en Communicatie met als subonderdelen: directeur T&C plus staf plus Strategie, Ontw ikkeling, Planvorming (SOP); toezichtsbeleid (VDD, Lev ensmiddelen en genotmiddelen, productv eiligheid); risicocommunicatie met uitzondering v an interne communicatie (corporate communication); bureau Risicobeoordeling (beide onderdelen Beoordeling en adv ies en Kennisintegratie en Onderzoek); directie Bedrijfsv oering & Bestuursondersteuning met als subonderdelen: administratie Kw aliteitskeuring Dierlijke Sector (indien nog v an toepassing); bureau Bestuurlijke Boetes (dit staat direct in verhouding tot een product uit de catalogus). 18
De directeur Uitv oering vormt het draaipunt tussen de centrale en regionale organisatie. De exacte organisatie-indeling ziet er als v olgt uit. Algemene directie Dienst Uitvoering Clust er Management ondersteuning Cluster Gecentraliseerde uitvoeringstaken PC&S IMD Externe audit Vrijwaring en certificering Bureau brein Kwaliteitzorg en interne controle Juridisch zaken Meldkamer VWA incident- en crisiscentrum D&D Bureau ondersteuning directie uitv oeringsdirecteur plus managementondersteuning, plus tijdelijk het deel organisatieontw ikkeling; gecentraliseerde uitv oeringstaken met als subonderdelen: incidentmanagement en dierziektenbestrijding met drie aparte subonderdelen; ex terne audit/ Good Laboratory Practice (GLP); v rijwaring en certificering; bureau brein. 19
De te onderscheiden regionale organisatieonderdelen per 2006 zijn hieronder weergegev en. Regio Noord Regio Noordwest Regio Oost Regio Zuid Regio Zuidwest Toezicht productiebedrijven Toezicht productiebedrijven Toezicht productiebedrijven Toezicht productiebedrijven Toezicht productiebedrijven Toezicht consumentenproducten Toezicht consumentenproducten Toezicht consumentenproducten Toezicht consumentenproducten Toezicht consumentenproducten La borato rium La borato rium Laboratorium La borato rium La borato rium Signalering en ontwikkeling Signalering en ontwikkeling Signalering en ontwikkeling Signalering en ontwikkeling Signalering en ontwikkeling Bedri jfsvoe ring Bedri jfsvoe ring Bedri jfsvoe ring Bedri jfsvoe ring Bedri jfsvoe ring Toezicht mport regionale organisatieonderdelen regionale directeur plus bedrijfsv oering; toezicht productiebedrijv en; toezicht consumentenproducten; laboratorium; signalering en ontw ikkeling; bepaalde bijzondere toezichtstaken; toezicht import (alleen voor zuidw est). 3.3 Productcategorieën De kosten w orden v erdeeld ov er de volgende productcategorieën: inspecties; monsters; keuringen; meldingen en incidentmanagement; productmanagement; risicocommunicatie; bestuurlijke boetes; onderzoekprogramma; pro-actiev e risicobeoordeling. De outputgestuurde categorieën inspecties, monsters en keuringen zijn nog v erder te v erdelen naar kostendragers. Zonder deze onderv erdeling zou er een gemiddelde inspectieprijs, een gemiddelde monsterprijs en een gemiddelde keuringprijs ontstaan. Ofschoon dit een sterke versimpeling betreft en v ersimpeling op zich gew enst is, verdw ijnt er hierdoor een detailniv eau dat mogelijk nodig is voor de retributie. 20
De onderv erdelingen zijn v oor inspecties: inspectie v oedselv eiligheid, volgens Hy giënev erordening 3 3 ; in huidige termen uitgedrukt v alt daar ook de v leesverw erkende industrie onder (art. 10 uitsnijderij, koel- en vrieshuis, pluimveeuitsnijderij, v leesproductenbedrijv en art. 8, vleesbereidingen, v leesproductenbedrijv en art. 9); inspectie productv eiligheid; inspectie Drank-, Horeca-, en Tabaksw et (DHT); inspectie v t/vlees/v ee: veterinair-technologisch (v t) + controles voor v erlenen en onderhouden v an erkenningen op alle bedrijfslocaties v an de VWA/RVV plus transportmiddelen, v olgens Hy giënev erordening 3; inspectie import + Buitengrens Inspectie Posten (BIP), volgens Hy giëneverordening 3; dierv oeders (vetsmelterij, LRM-v erwerkend bedrijf, HRM-verw erkend bedrijf, LRM-v ervoederaar); inspectie ov erig: zoals Good Laboratory Practice inspecties, 2e lijns toezicht. De onderv erdelingen zijn v oor monsters: chemisch; residu onderzoek (ß-agonisten, hormonen, (dieren)geneesmiddelen); microbiologisch/trichinen; histologisch; bijzondere monsters; w aaronder technische monsters of monsters die normaliter onder de al genoemde categorieën vallen maar door hun aard zo afw ijkend en duur zijn dat ze daar niet in passen zonder de categorie heterogeen te maken. De onderv erdelingen zijn v oor keuringen: keuring v an ter slacht aangeboden levend dier; keuring v an geslacht dier; keuring v an derde-landenimport (van dierlijke oorsprong en (grondstoffen v oor) dierv oeders); ex portkeuring v an dieren en producten resulterend in certificering; het afgev en van een verklaring dat de zending voldoet aan de eisen die aan een dergelijke zending w orden gesteld door het land v an bestemming, met als doel uitv oering te gev en aan de nationale of communautaire regelgev ing of die v an het land van bestemming. Genoemde keuringen zijn v an toepassing op de volgende sectoren: vis; lev end v ee (ex portv erzamelplaats, levend v ee); roodv lees (art. 4 slachterij, runderslachterij, v arkensslachterij, kalverslachterij, bijzondere slachtplaats, w ild); w itv lees (pluimv eeslachterij, konijnenslachterij, wild). 3 Verordening (EG) Nr. 854/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2004 houdende vaststelling van specifieke voorschriften voor de organisatie van de officiële controles van voor menselijke consumptiebestemde producten van dierlijke oorsprong (PbEU L 139 van 30 april 2004,blz. 206). 21
3.4 Combinaties kosten centrale organisatieonderdelen en kostendragers Er zijn zev en centrale organisatieonderdelen die het model bepalen. directeur-generaal plus staf plus centrale interne audit eenheid; directie T&C met als subonderdelen: directeur T&C plus staf plus Strategie, Ontw ikkeling, Planvorming; toezichtsbeleid (VDD, Lev ensmiddelen en genotmiddelen, productv eiligheid); risicocommunicatie met uitzondering v an interne communicatie (corporate communication); bureau Risicobeoordeling (beide onderdelen Beoordeling en adv ies en Kennisintegratie en Onderzoek); directie Bedrijfsv oering en Bestuursondersteuning met als subonderdelen: kosten B&B centraal; administratie KDS (Kw alititeitskeuring Dierlijke Sector (indien v an toepassing); bureau BBB (Bestuurlijke boetes). Er zijn vijf centrale organisatieonderdelen die betrekking hebben op het centraal gepositioneerde deel v an de directie Uitv oering. uitv oeringsdirecteur plus managementondersteuning, plus tijdelijk het deel organisatieontw ikkeling; gecentraliseerde uitv oeringstaken met als subonderdelen: incidentmanagement en dierziektebestrijding met drie aparte subonderdelen Hieronder w ordt de standaardorganisatie in vredestijd verstaan. Voor de financiële grondslagen v oor crisisbestrijding w orden aparte afspraken gemaakt; ex terne audit/glp (Good Laboratory Practice); v rijwaring en certificering; bureau brein. In deze paragraaf w ordt per organisatieonderdeel aangegev en, aan w elke producten en diensten directe kosten w orden toeberekend. Voor de kosten die als indirecte kosten ontstaan, w ordt in de tabel w eergegeven, hoe deze kosten worden v ersleuteld ov er bepaalde producten. De producten, dus de dragers v an de kosten, zijn afkomstig uit de producten- en dienstencatalogus, alle kosten w orden dus hierover v erdeeld, hierbuiten worden bij een normale gang van zaken geen kosten in rekening gebracht. De v erdeling v an de kosten over de genoemde dragers is gebaseerd op bepaalde v erdeelsleutels. Hierbij is er basaal van uitgegaan, dat ov erheadkosten ov er alle kostendragers, in principe op basis van de direct ingezette fte,te v ersleutelen zijn. Het gedeelte indirecte kosten van (staf)afdelingen, dat dus niet direct aan een kostendrager te koppelen is, is op basis van de relatie naar de v erschillende kostendragers toe een ex plicietere v erdeelsleutel gekozen. 22
dienstdeel kostendrager (product) indirecte kosten door indirecte kosten verdelen over via verdeelsleutel staf + intern audit (onder DG) geen stafeenheid interne audit eenheid alle kostendragers direct v oor de kostendrager ingezette fte. directie T&C staf SOP geen staf T&C + SOP alle kostendragers er zijn 9 (hoofd) kostendragers, aan ieder kostendrager 1/9 deel T&C afdeling toezichtbeleid productmanageme nt staf + ondersteuning andere kostendragers keuring, inspecties, monsters, incidenten T&C afd. communicatie risicocommunicatie staf, interne communicatie alle kostendragers Bureau RB risicobeoordeling geen Bureau RB Onderzoeksprogramma geen directie B&B boetebeschikking v erweerschriften (BBB) alle kosten, m.u.v. BBB, zijn indirecte kosten alle kostendragers direct v oor de kostendrager ingezette fte. directie B&B facturatie KDS (dienst) directie DU (managementondersteuning) geen directie + cluster managementondersteuning alle kostendragers v an de directie DU direct v oor de kostendrager ingezette fte. DU, gecentr. uitv oeringstaken meldingen en incidentenmanagement DU, gecentr. uitv oeringstaken inspecties, onderdeel GLP 23
DU, gecentr. uitv oeringstaken v rijwaring en certificering afd.kosten keuring, onderdeel ex portcertificering; incidentenmanagement direct v oor de kostendrager ingezette fte. DU, bureau brein geen afd. kosten alle kostendragers direct v oor de kostendrager ingezette fte. DU, regionale directie geen regionale directie + staf alle kostendragers in de regio s direct v oor de kostendrager ingezette fte. DU, toezicht productiebedrijv en leidinggev ende + staf inspecties en keuringen (v is, lev end product, dierv oeders) direct v oor de kostendrager ingezette fte. DU, toezicht productiebedrijv en inspecties en keuringen (v is, lev end product, dierv oeders) DU, toezicht consumentenproduct en leidinggev ende + staf inspecties (Lev ensmiddelen, Productv eiligheid en Drank, Horeca & Tabak) direct v oor de kostendrager ingezette fte. DU, toezicht consumentenproducten DU, laboratoria inspecties (LM, PV, DHT) monsters DU, laboratoria staf + teams productmanagement omzet kostendrager / totale kostendragers DU, signalering en ontw ikkeling geen afd. kosten aan het domein v erbonden kostendragers 1/x deel v an x kostendragers 24
DU, toezicht import inspecties (import) Toelichting op de tabel staf plus interne audit eenheid onder inhoudelijke aansturing van de DG (beheerd door Bedrijfsvoering en Bestuursondersteuning) De kosten v an de staf plus interne audit eenheid, die onder directe inhoudelijke aansturing van de DG staan, zijn indirecte kosten, v olledig te v erdelen over alle kostendragers op basis van het aantal directe fte s v an die kostendrager. Directie Toezichtsbeleid en Communicatie: de directeur T&C plus zijn/haar staf plus SOP: deze kosten zijn indirect, te v erdelen ov er alle kostendragers; toezichtsbeleid de drie hoofdinspecties lev eren (voor een gedeelte) een ex tern product: productmanagement. De hiervoor gemaakte kosten zijn directe kosten en rechtstreeks aan de kostendrager toe te rekenen. Voor de taken en w erkzaamheden die niet aan het ex tern product zijn gerelateerd, worden, indirecte kosten gemaakt, die ov er de kostendragers keuring, monsters, inspectie en incidenten te v erdelen zijn. Dit gebaseerd op de directe fte s v oor deze kostendragers; communicatie: voor het ex terne product Risicocommunicatie worden directe kosten gemaakt, die aan deze kostendrager direct toe w orden gerekend. Voor interne communicatie (corporate communication) gemaakte kosten zijn indirecte kosten en worden over alle kostendragers v ersleuteld. Bureau Risicobeoordeling De kosten v an bureau Risicobeoordeling zijn v olledig toe te rekenen aan het product pro-actiev e risicobeoordelingen en het onderzoeksprogramma en ze w orden hier volledig aan toegerekend. Verdeling tussen beide producten gaat op basis v an het aantal fte s ten opzichte van het totaal aantal fte s v an het bureau, w ant een v erdeling op basis v an omzet geeft een vertekend beeld. Er zijn geen indirecte kosten over andere kostendragers te v errekenen. Directie Bedrijfsvoering en Bestuursondersteuning De kosten v oor de directie Bedrijfsv oering en Bestuursondersteuning zijn indirecte kosten die over alle kostendragers versleuteld dienen te w orden. Toerekening vindt plaats op basis van de directe fte per kostendrager. 25
Het Bureau Bestuurlijke Boetes neemt op dit moment nog een bijzondere positie binnen de VWA in. Deze w orden programmatisch gefinancierd. Ev eneens neemt de facturatie ten behoev e van KDS een bijzondere positie in. Bureau Bestuurlijke Boetes De kosten v an het bureau Bestuurlijke Boetes zijn volledig toe te rekenen aan de producten boetebeschikkingen en verw eerschriften. Dienst Uitvoering Er zijn vijf centrale organisatieonderdelen die betrekking hebben op het centraal gepositioneerde deel v an de directie Uitv oering. - directeur uitvoering plus managementondersteuning De centraal geplaatste directeur Uitv oering heeft tw ee clusters bij zich. Het cluster managementondersteuning w ordt samen met de directeur als één gezien en v erdeeld over alle kostendragers van de Dienst Uitv oering. - gecentraliseerde uitvoeringstaken Het tw eede cluster dat bij de directeur Uitv oering is geplaatst bestaat uit de gecentraliseerde uitv oeringstaken met als subonderdelen: incidentmanagement en dierziektebestrijding met drie aparte subonderdelen (meldkamer, incidenten crisiscentrum en Diergezondheid & Dierziektebestrijding); dit kan v olledig w orden toegerekend aan het product meldingen en incidentmanagement (directe kosten); ex terne audit / GLP (subcategorie inspecties ): alle (directe) kosten worden hieraan toegerekend. v rijwaring en certificering; de werkzaamheden hebben relatie met exportcertificering (subcategorie keuringen ) en incidentenmanagement : De kosten dienen als indirecte kosten over deze kostendragers versleuteld te worden; bureau brein: alle kosten zijn indirecte kosten en dienen ov er alle kostendragers v ersleuteld te w orden. 3.5 Combinaties kosten regionale organisatieonderdelen en kostendragers Er zijn zev en regionale organisatie-eenheden die v oor het model v an belang zijn: regionale directeur plus bedrijfsv oering; toezicht productiebedrijv en; toezicht consumentenproducten; laboratorium; kenniscentrum; bepaalde bijzondere toezichtstaken; toezicht import. 26
In deze paragraaf w ordt per onderdeel aangegev en w elke kosten het betreft per organisatieonderdeel, of deze kosten helemaal w orden v ersleuteld ov er bepaalde producten of dat een deel v an de kosten als ov erhead w orden gezien. De producten, dus de dragers van de kosten, zijn afkomstig uit de producten- en dienstencatalogus, alle kosten w orden dus hierover verdeeld, hierbuiten w orden bij een normale gang v an zaken geen kosten in rekening gebracht. De v erdeling v an de kosten over de genoemde dragers is gebaseerd op bepaalde v erdeelsleutels. De keuze de kosten deels te versleutelen ov er kostendragers en deels als ov erhead te beschouw en is nog nader in te v ullen. Voor de verdeelsleutel geldt ook dat dit een nog nader in te vullen keuze is. - regionale directeur plus bedrijfsvoering Per regio is er een directeur met een bedrijfsv oeringafdeling. De kosten v an dezen w orden verrekend ov er alle kostendragers v an de regio s. <<Intern kan per regio een indicator v oor regionale kostenv erdeling worden berekend, echter zal hier geen kostprijs uit voort komen>> - toezicht productiebedrijven In elke regio is er een toezichtafdeling productiebedrijv en. De kosten van deze afdeling inclusief teamleiders w orden als directe kosten aan de kostendragers toegerekend. Vervolgens gebeurt dat ook met het eigen hoofd/mt-lid plus ev entuele daarbijbehorende staf. - toezicht consumentenproducten In elke regio is er een toezichtafdeling consumentenproducten. De kosten v an deze afdeling inclusief teamleiders w orden als directe kosten aan de kostendragers toegerekend. Vervolgens gebeurt dat ook met het eigen hoofd/mt-lid plus ev entuele daarbijbehorende staf. - laboratorium De kosten v an de laboratoria bestaan uit de kosten v an de teams plus de teamleider, ingedeeld naar chemie, microbiologie et cetera. Directe kosten w orden aan monster toeberekend. Voor zov er w erkzaamheden betrekking hebben op signalering, kunnen ze worden doorgerekend naar productmanagement. Immers, in de producten en dienstencatalogus staat aangegev en dat een deel van de producerende afdelingen v oor productmanagement bestaan uit signaleringafsdelingen. Een deel v an dit w erk wordt uitgezet bij het laboratorium. De kosten v an de hoofden/mt-leden kunnen v erv olgens over de teams w orden v erdeeld. - Signalering en Ontwikkeling De afdeling Signalering en Ontw ikkeling stuurt v oor een deel de uitv oering aan en grotendeels signaleert en ontw ikkelt het. Dit laatste deel levert zelfstandige producten op, beschreven onder productmanagement. Het deel aansturing v an de uitv oering valt aan te duiden aan ov erhead en kan bijv oorbeeld forfaitair w orden toegerekend. 27