INTEGRALE GEBOORTEZORG LEIDEN ( I N C A S - 2 P I L O T ) Juni 2014 Jaargang 1, editie 1 nummer 1 Introductie Dit is de eerste nieuwsbrief f die verschijnt voor het project INCAS-2 in Leiden. De werknaam van dit project is Integrale Geboortezorg Leiden. Met deze nieuwsbrief willen we alle direct en indirect betrokkenen bij de geboortezorgketen in Leiden informeren over de voortgang van het project. De frequentie van deze nieuwsbrief hangt af van de hoeveelheid nieuws die er te delen valt. Dit jaar staat er een hoop te gebeuren.. We verwachten en dan ook dat medio september en december de volgende nieuwsbrieven zullen verschijnen. In dit nummer Wat is INCAS-2 1 Even voorstellen: de Regiegroep 2 Projectstructuur 2 De stip op de horizon 3 Doelen 2014 3 Werkgroepen aan de slag 4 Ervaring van een van de onderzoekers: Fleur Lambermon 6 Veel leesplezier! Millicent Willems Projectmanager Wat is INCAS-2? De INCAS-onderzoeken gaan over integrale geboortezorg. Bij integrale geboortezorg gaat het om zorg die lijnoverschrijdend is en rondom de cliënt is georganiseerd. Zorgprofessionals passen zich aan aan de zorgvraag van de cliënt in plaats van andersom. Dit zal naar verwachting leiden tot hogere kwaliteit en meer continuïteit van zorg. Het INCAS-2 onderzoek is het vervolg op INCAS- 1. Bij INCAS-2 gaat het om experimenten waarbij integrale zorg wordt geïmplementeerd en geëvalueerd. In december 2013 is een intentieverklaring getekend tussen ketenpartijen. Met deze verklaring, het opgestelde projectplan en de projectsubsidies van Zorg en Zekerheid en Achmea kon het project Integrale Geboortezorg Leiden in januari 2014 van start gaan. Dit project maakt onderdeel uit van de INCA-2 studie. Dit is mede te danken aan de inzet van betrokken zorgverleners en zorgverlenende instellingen. Op dit moment zijn er diverse projecten in de maak die onderdeel gaan worden van INCAS-2.
Pagina 2 Even voorstellen: de Regiegroep Integraal Het project Integrale Geboortezorg Leiden kent een Regiegroep Integraal. Deze Regiegroep zit aan het stuur van het project, bewaakt de oorspronkelijke doelstellingen en is belast met de dagelijkse gang van zaken. De deelnemers van de Regiegroep zijn: Fennie Posthumus, namens Coöperatie LEO Jolanda Colli, namens Coöperatie LEO Juliët Droog, namens Geboortehuis Leiden (GHL) Jan van Lith, namens Geboortehuis Leiden (GHL) Monique van den Brink, namens Kraamzorgnetwerk Leiden (KLEO) Esther Zyp, procesbegeleider voor inhoudelijke werkgroepen Millicent Willems, projectmanager Vlnr: Juliët Droog, Fennie Posthumus, Jolanda Colli, Esther Zyp, Monique van den Brink, Jan van Lith, Millicent Willems Projectstructuur Het project kent de volgende projectstructuur met een gezamenlijk opdrachtgeverschap: de VSVpartijen, de Regiegroep Integraal en diverse werkgroepen die zich bezighouden met de inhoud van de zorg, de organisatie en bekostiging. opdrachtgever projectteam Regiegroep Integraal werkgroepen VSVpartijen intakehuisbezoek voorlichting basiszorgpad nataal organisatie financiering
Pagina 3 De stip op de horizon: waar gaan we naartoe? In het projectplan Integrale Geboortezorg Leiden hebben we de volgende ambitie opgenomen: De organisatie van de geboortezorg in Leiden e.o. wordt zo ingericht dat op ieder moment iedere zwangere de juiste zorg krijgt. De zwangere en haar ongeboren kind staan daarbij centraal: hun veiligheid, behoeften, belangen en wensen zijn leidend bij de inrichting van de geboortezorg. Het streven is het bereiken van een integrale geboortezorgorganisatie. Alle zorgverleners zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor deze organisatie en werken daarbinnen met behoud van hun professionele autonomie. De organisatie maakt de kwaliteit transparant en is gericht op verbetering van beleving en uitkomst. Het einddoel is een gezond kind, een gezonde moeder en tevreden ouders en zorgverleners. Dit wordt nagestreefd door de inhoud van de zorg centraal te stellen en daarmee ongewenste interventies te voorkomen. Doelen 2014 Tussen betrokken ketenpartijen en de twee betrokken zorgverzekeraars zijn afspraken gemaakt over de planning. Deze is ambitieus! 2014 noemen we het ontwikkeljaar waarin thema s worden uitgedacht en vastgelegd. Vanaf 2015 gaan we echt experimenteren en is het de bedoeling dat er gewerkt gaat worden volgens de nieuwe werkwijze. Eind 2014, aan het einde van het ontwikkeljaar, gaan we de volgende zaken opleveren: Met een prijskaartje dat past binnen de huidige uitgaven van de geboortezorg Een achterliggende verdeling van de vergoeding onder ketenpartners Een partij die als (voorlopige) contractpartij kan optreden voor de verzekeraar Een blauwdruk van een in de regio Leiden passend integraal zorgprogramma Een rapport met nulmetingen om uiteindelijke effectmetingen te kunnen doen in experimentfase (fase 2 = 2015 2017).
Pagina 4 De werkgroepen aan de slag In februari zijn de zes werkgroepen aan het werk gegaan. Zij hebben opdrachten meegekregen vanuit de Regiegroep:: Werkgroep Voorlichting Werkgroep Intake/huisbezoek Werkgroep Basiszorgpad Wekgroep Nataal Werkgroep Organisatie Werkgroep Financiering In de verschillende werkgroepen zijn alle disciplines en organisaties die in de geboortezorgketen werken, betrokken. Van een aantal werkgroepen zijn de eerste producten in concept al opgeleverd. Deze worden in de eerstvolgende vergadering van het VSV voorgelegd ter besluitvorming. Hieronder volgt een update van een van de werkgroepen. Werkgroep Voorlichting De Werkgroep Voorlichting heeft als opdracht een plan uit te werken om de voorlichting in de regio te stroomlijnen en te organiseren. Daarbij worden o.m. de volgende onderwerpen betrokken: standaard/basisinformatie die op elke zwangere van toepassing is de wijze waarop de voorlichting wordt aangeboden de frequentie en tijdsmomenten waarop de voorlichting plaatsvindt In de Werkgroep Voorlichting is de afgelopen periode hard gewerkt aan een nieuw programma waarmee de zwangere eenduidig en effectief kan worden voorgelicht. De eerste producten zijn nu klaar voor besluitvorming in het VSV: 1. Algemene zwangerschapsvoorlichting 2. Groepsvoorlichting De algemene voorlichting betreft de voorlichting voor elke zwangere. Nadat de checklist is geïmplementeerd, is er gewerkt aan de inhoud van de uniforme teksten. Daarna zijn alle teksten binnen het format van Nativitate geplaatst. De inhoudelijke teksten worden in de komende VSV vergadering ter besluitvorming ingebracht. Naar verwachting kan de geboortemail van Nativitate vanaf juli 2014 worden geïmplementeerd. Groepsvoorlichting wordt gezamenlijk ingericht en gegeven, op diverse locaties in de buurt van de zwangere. Door de werkgroep zijn alle beschikbare informatiebijeenkomsten voor zwangeren in de regio geïnventariseerd. Vervolgens zal, in overleg met alle betrokken partijen worden bepaald welke groepsvoorlichting, wanneer, waar en door wie worden aangeboden. Op dit moment worden de inhoud, organisatie en financiën m.b.t. de voorlichting uitgewerkt. De werkgroep verwacht in het VSV van 6 oktober 2014 een uitgewerkt aanbod te kunnen introduceren. Werkgroep Intake/Huisbezoek De Werkgroep Intake/Huisbezoek heeft de opdracht om te zorgen dat bij alle zwangeren op uniforme wijze een adequate integrale intake wordt gedaan. Hierbij worden volgens een protocol de risicofactoren geïnventariseerd. Op basis hiervan krijgt de zwangere een zorgpad op maat.
Pagina 5 De werkgroep heeft zich gebogen over de organisatie van de intake in relatie tot de counseling voor prenatale screening en de termijnecho. Hierbij is klant centraal en belangrijk uitgangspunt. Een voorstel hiervoor ligt ter besluitvorming voor bij de komende VSV-vergadering. centraal en gezamenlijke zorg gebaseerd op wederzijds vertrouwen en expertise. In oktober zullen aanvullende zorgpaden voor specifieke doelgroepen worden opgeleverd voor akkoord in het VSV. In het voorstel zal de intake voornamelijk gaan plaatsvinden in de eerste lijn. Voorafgaand aan de intake (liefst dezelfde dag) vindt de termijnecho plaats. Bij een eventuele miskraam kan dan ook direct begeleiding worden gegeven. Ook is de werkgroep momenteel bezig met de inhoud van de intake. Hierbij worden instrumenten voor risico-inventarisatie die in ontwikkeling zijn betrokken. De verwachting is dat in het VSV van oktober een bruikbaar instrument voor onze regio voorgesteld kan worden. Naast de intake buigt deze werkgroep zich ook over het huisbezoek. Het voorstel vanuit de werkgroep is om het huisbezoek bij elke zwangere aan te bieden, tenzij er goede redenen zijn om hiervan af te wijken. Ook wil de werkgroep de termijn vervroegen van 34 naar 32 weken. In het voorstel wordt uitgegaan van de kraamzorgconsulente die het huisbezoek doet. Haar rol wordt uitgebreid met een aantal verloskundige thema s. Gedurende de gehele zwangerschap kan er op indicatie ook nog een huisbezoek gedaan worden door de verloskundige. Werkgroep Basiszorgpad Deze werkgroep heeft zich gebogen over het ontwerp van een basiszorgpad dat uitgaat van het basiszorgpad van het CPZ. Het nieuwe basiszorgpad moet gaan gelden voor elke zwangere en omvat de zorgonderdelen intake, voorlichting en standaardcontroles die er qua inhoud en tijd zijn vormgegeven. In de VSV-vergadering ligt een voorstel voor het integrale basiszorgpad ter besluitvorming. Uitgangspunten bij het ontwerp waren de zwangere De andere werkgroepen De andere Werkgroepen Nataal, Organisatie en Financiering zijn ook druk bezig met het onderzoeken en uitwerken van hun thema s. Zo is de Werkgroep Nataal bezig de quick wins te inventariseren om de barende één op één te kunnen begeleiden en continuïteit van zorg te verbeteren. Kraamzorg, verloskundigen, O&G verpleging en gynaecologen zetten ieder hun eigen competenties in om samen optimale zorg vorm te geven. De Werkgroep Organisatie heeft criteria opgesteld waar de toekomstige organisatie aan moet voldoen. Ook zijn er al wat schetsen gemaakt van verschillende organisatievormen om met elkaar af te tasten wat een goede richting zou kunnen zijn. Het doel is te komen tot een organisatie die passend is voor de ontwikkelingen in de regio.
Pagina 6 Ervaring van een van de onderzoekers: Fleur Lambermon Als onderzoekers van het Athena Instituut zijn wij nauw betrokken bij het INCAS-2 project. Aangezien het belangrijk is om bij de implementatie van integrale geboortezorg rekening te houden met verschillen in visie en belangen, wordt er gebruik gemaakt van Reflexive Monitoring in Action. Dit is een onderzoeks- en implementatiemethode die recht doet aan dergelijke verschillen tussen de betrokken beroepsgroepen. Binnen deze methode maken wij gebruik van verschillende tools om het implementatieproces van INCAS-2 project te monitoren, namelijk de Dynamische Leer Agenda (DLA) en reflectiesessies. Tijdens reflectiesessies formuleert de Regiegroep samen met de onderzoekers hoe de uitwerking van integrale zorg in de regio Leiden eruit moet zien en welke knelpunten/barrières er op welke manier geslecht moeten worden. Dit wordt gedaan in de vorm van leervragen en actie- en verbeterpunten, waaruit vervolgens de DLA wordt opgesteld. Tijdens de eerste reflectiesessie op woensdag 21 mei is er samen met de Regiegroep input gegeven aan de DLA. De leervragen hebben o.a. betrekking op het komen tot een voor ieder gewenste uiteindelijke organisatievorm, het betrekken van de verschillende beroepsachterbannen bij het INCAS-2 project, en het interpreteren van de CPZ-richtlijnen binnen de regio Leiden. Elke 6 maanden zal tijdens reflectiesessies de DLA worden geëvalueerd en bijgewerkt: zijn opgestelde leervragen opgelost, moeten actie-en verbeterpunten eventueel worden aangescherpt en/of hebben zich nieuwe leervragen ontwikkeld? De reflectiesessies en DLA zijn er op gericht om de regiegroep constant te laten reflecteren op de voortgang van de pilot.