Handreiking. Huisbezoek

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Handreiking. Huisbezoek"

Philomena Michiels
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Handreiking Huisbezoek Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen 28 februari 2013

2 1 Inleiding Deze handreiking verschijnt in het kader van de door de KNOV uitgevoerde pilot over het 34 weken huisbezoek. Dit was een van de vier pilots die voortkwamen uit de aanbevelingen van de Stuurgroep Zwangerschap en geboorte. 1 Tijdens de pilot is gewerkt volgens de in deze handreiking beschreven werkwijze. Uit de pilot bleek dat verloskundigen aan deze handreiking voldoende houvast hebben om aan de slag te gaan met het brengen van een 34 weken huisbezoek. Naast de pilot over het 34 weken huisbezoek die het laatste kwartaal van 2011 is uitgevoerd, heeft de KNOV in 2011 en 2012 nog 3 andere pilots uitgezet over de Stuurgroepaanbevelingen: continue begeleiding tijdens de baring, de casemanager en het zorgplan. 1 Een goed begin. Stuurgroep zwangerschap en geboorte. December

3 2 Doel van het huisbezoek en deze handreiking Het prenatale huisbezoek is een integraal onderdeel van de zorg door de verloskundige. Het biedt de cliënt de mogelijkheid om zich in gesprek met haar verloskundige, die vertrouwd en deskundig is, voor te bereiden op de bevalling. Het biedt de verloskundige de mogelijkheid een goed beeld te krijgen van de cliënt en haar thuissituatie. Het bezoek rond de 34 e week van de zwangerschap heeft een open en vertrouwelijk karakter waarin de verloskundige voldoende tijd heeft voor de zwangere. Hierbij staat het waarborgen van de zorg en de veiligheid van moeder en kind, van het gezin en van de zorgverleners centraal. Het huisbezoek is voor een deel vast omschreven en voor een ander deel individueel afgestemd. Het geprotocolleerde deel heeft betrekking op de veiligheid en de zorg in de thuissituatie. Het individueel afgestemde deel betreft het bespreken van de bevalling en de uitvoering van de medische controles. Hierbij komen de wensen en behoeften van de zwangere in samenhang met de thuissituatie aan bod. In deze handreiking is een aantal handvatten opgenomen om de invoering van het huisbezoek te vergemakkelijken in de eerstelijns verloskundige praktijk. U vindt informatie over de organisatie, de voorbereiding van de zwangere, de inhoud van het huisbezoek en de verslaglegging en overdracht. Meer informatie over de visie op het huisbezoek vindt u ook in de KNOV-visie op de Stuurgroepaanbevelingen van september Meer informatie over de bevindingen van de pilot, kunt u lezen in het Verslag pilot 34 weken huisbezoek van 25 april Beiden zijn te vinden op de website van de KNOV met behulp van de gelijknamige zoektermen. 2

4 3 Organisatie Met het huisbezoek is extra tijd gemoeid die als een aparte visite moet worden ingepland. Deze bezoeken mogen niet door spoeddiensten worden verstoord. Bespreek binnen de praktijk hoe de huisbezoeken het beste kunnen worden ingepland, bijvoorbeeld aansluitend aan het spreekuur of als onderdeel van een kraamvisitedienst. Gemiddeld duurt een huisbezoek minuten, plus de aanrijtijd. Bespreek in de praktijk wie de huisbezoeken aflegt. Bij voorkeur is dit de casemanager of in ieder geval een verloskundige die de zwangere goed kent. Neem het huisbezoek op in het zorgplan. Ga op voorhand na of er afspraken zijn met de ambulancedienst in de regio over tilassistentie in acute situaties, die gevolgen kunnen hebben voor de ruimte waarin vrouwen willen bevallen. 3

5 4 Voorbereiding van de zwangere Vertel de zwangere dat het huisbezoek een regulier onderdeel is van de zorg door de verloskundige, met als doel de voorbereiding van een veilige (thuis)bevalling. Afhankelijk van de afspraken in uw regio: vertel de zwangere dat zij ook een huisbezoek kan verwachten van de kraamzorgorganisatie, leg haar uit welk doel dat bezoek heeft en wat het verschil is met het huisbezoek door de verloskundige. Geef de zwangere rond 30 weken zwangerschap informatie over het geboorteplan en vraag haar of ze een geboorteplan wil schrijven. Gebruik dit plan tijdens het gesprek over de bevalling. U kunt informatie vinden op de website van de KNOV (zoekterm: geboorteplan). Maak een afspraak om rond de 34 e week van de zwangerschap een huisbezoek te brengen. Het is wenselijk dat bij het huisbezoek ook de partner aanwezig is en/of een ander persoon die bij de bevalling zal zijn. 4

6 5 Het huisbezoek Thuissituatie Inventariseer: De bereikbaarheid van de woning. Kunnen verloskundigen, kraamverzorgenden, ambulance de woning gemakkelijk bereiken, al dan niet met een goede routebeschrijving? Wat is de afstand tot het ziekenhuis? Zijn er bijzonderheden? De geschiktheid van de ruimte(s) waar de vrouw wil bevallen. Is er voldoende verwarming? Is er voldoende bewegingsruimte voor de zwangere en haar begeleiders? Zijn de ruimtes gemakkelijk te bereiken, ook voor hulpdiensten? Zijn er aanpassingen nodig en mogelijk? En zo ja welke? Is er eventueel een alternatieve ruimte in het huis? De sociale situatie. Zijn er aanwijzingen dat er problemen zijn in de relaties of in de opvoedingssituatie binnen het gezin? Voorbereiding op de bevalling Inventariseer hoe de cliënt en haar partner tegen de bevalling aankijken en informeer hen standaard over verschillende aspecten van de baring (zie onder) en verder naar behoefte. Zie ook het informatieblad voor verloskundigen over het geboorteplan op de ledensite van de KNOV. Inventariseer: Eerdere bevallingservaringen: hoe zijn eventuele eerdere bevallingen verlopen, wat vond de cliënt prettig of vervelend, wat is belangrijk voor de verloskundige en kraamzorg om te weten? Verwachtingen/zorgen/angsten van cliënt en haar partner over de bevalling: hoe kijken zij aan tegen de bevalling, maken zij zich ergens zorgen over, zijn zij ergens bang voor? Wensen en behoeften van de cliënt en haar partner over de bevalling. Besteed daarbij aandacht aan de volgende onderwerpen: ondersteuning, plaats van bevalling, baringshoudingen, omgaan met pijn, omgaan met de baby direct postpartum, (borst)voeding. Voorbereiding op de bevalling door de cliënt en haar partner en deelname zwangerschapseducatie: wat hebben zij ter voorbereiding gedaan, voelen zij zich voldoende voorbereid, hebben zij nog aanvullende informatie nodig? Ondersteuning tijdens de baring: door wie uit haar eigen omgeving wil de zwangere ondersteund worden, is deze persoon voorbereid om zijn/haar taak tijdens de bevalling? Onderstaande onderwerpen komen vaak aan bod in de groepsvoorlichting. Als groepsvoorlichting gegeven wordt in uw regio: ga na of deze informatie goed begrepen is en of de vrouw/partner er nog vragen over heeft. Als er geen groepsvoorlichting gegeven wordt informeer dan over de volgende onderwerpen: Het verloop van de baring, de duur, eventueel afwijkend verloop en interventies. De rol van de verloskundige en kraamzorg tijdens de baring: wat is haar taak, wanneer is zij aanwezig, hoe staat zij ten opzichte van andere aanwezigen (partner, doula etc) en andere zorgverleners (klinisch verloskundige, gynaecoloog, verpleegkundige)? 5

7 De procedure bij thuis- en poliklinische bevalling: wanneer schakelt cliënt de verloskundige in, wanneer komt zij, wanneer komt de kraamverzorgende, wanneer vertrekt de cliënt eventueel naar het ziekenhuis, wie vangt haar daar op, wanneer kan zij weer naar huis? De procedure bij verwijzing naar de tweede lijn: wanneer wordt er verwezen, naar welk(e) ziekenhuis(zen) en welke zorgverlener(s) en wie draagt de verantwoordelijkheid over de zorg? Het belang van ondersteuning tijdens de baring en de rol van de partner daarin. Zie ook de handreiking Continue ondersteuning. Baringspijn, de gevolgen van pijn, de mogelijkheden van het omgaan met pijn in de eerste lijn en medicamenteuze pijnbehandeling (indicaties, mogelijkheden, voor- en nadelen, bijwerkingen, beschikbaarheid). Zie checklist pijn. Overig, naar behoefte van cliënt. 6

8 6 Verslaglegging en overdracht Leg na het huisbezoek gegevens vast in het verloskundig dossier. Noteer in ieder geval de datum van het huisbezoek en wie er bij aanwezig waren. Noteer verder eventuele bijzonderheden die uit de inventarisatie naar voren kwamen. Voeg een eventueel geboorteplan toe aan het dossier. Bespreek bijzonderheden ook in een praktijkoverleg. 7

Vergelijkbare documenten

Handreiking. Casemanagement 1

Handreiking. Casemanagement 1 Handreiking Casemanagement 1 Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen Juli 2013 1 In deze handreiking wordt de term casemanagement gebruikt. In plaats van casemanager kan ook de term Eerst