JAARVERSLAG Maatschappelijk Welzijn Coevorden

JAARVERSLAG 2017 Maatschappelijk Welzijn Coevorden

Voorwoord In dit jaarverslag over 2017 kunt u lezen welke werkzaamheden er zijn verricht samen met en voor de inwoners van de gemeente Coevorden en de resultaten van die werkzaamheden. Het vakteam opbouwwerk en het vakteam maatschappelijk werk zetten zich dagelijks in om mensen - van jong tot oud - mee te laten doen in het maatschappelijke leven. MWC versterkt wijken en buurten en werkt aan het bevorderen van veerkracht van mensen in een kwetsbare posities. Het uitgangspunt is dat iedere burger talenten heeft en kan putten uit eigen kracht met ondersteuning van zijn eigen netwerk: gezin, familie, buren, vrienden. De professionele inzet is altijd in samenwerking, samenhang en afstemming met cliënten, het gezin, de buurt, de gemeente en (vrijwillige) organisaties en instellingen. De opbouwwerkers en maatschappelijk werkers van MWC werken vanuit de gemeentelijke sociale teams. Soms gaan ze samen met WMO consulenten op huisbezoek. Samen stemmen ze de werkzaamheden en de werkaanpak goed op elkaar af. Opbouwwerkers pikken vaak vroegtijdig signalen op uit de buurt of wijk en geleiden die door naar de gemeentelijke sociale teams of andere betreffende personen/instanties. MWC is er in geslaagd om goed te presteren in 2017. Het vakteam maatschappelijk werk heeft in totaal 1002 mensen begeleid en 1238 korte contacten gehad met inwoners uit de gemeente Coevorden voor informatie, advies en hulpverlening. Daarmee voldoen we aan de gemeentelijke taakopdracht. Financiën, gezondheid en familierelaties zijn de meest voorkomende onderwerpen waar inwoners problemen mee hadden. De tevredenheidsmeting laat zien dat cliënten zeer tevreden zijn over onze ondersteuning en hulpverlening. Het vakteam opbouwwerk heeft veel ondersteuning geboden in wijken en buurten bij burgerinitiatieven en activiteiten, zowel groepsgericht als individueel. Meest voorkomende vragen gingen over leefbaarheid; de mate waarin een dorp/wijk geschikt is om te wonen, te leven en te werken. Opbouwwerk ondersteunde ook vrijwilligersorganisaties bij het doen van fondsaanvragen, deskundigheidsbevordering, bemiddeling en visieontwikkeling. Het opbouwwerk fungeert vaak als eerste aanspreekpunt bij signalen en hulpvragen van individuele bewoners. Het opbouwwerk en maatschappelijk werk werken complementair. Daar waar het kan werken we van individueel naar collectief. Enkele voorbeelden: financiële problemen en budgetcursus, verlies en verwerken en rouwverwerkingsgroep, gepest worden en Rots en Water training. Steunpunt Mantelzorg heeft op verschillende manieren ondersteuning geboden aan mantelzorgers met als doel dat mantelzorgers hun zorgtaken kunnen vervullen en volhouden in combinatie met goede zorg voor henzelf en de uitvoering van andere levenstaken. Steunpunt vrijwilligerswerk heeft bemiddeld bij vrijwilligerswerkvragen van inwoners en organisaties. Het mobiliseren van krachten en mensen: dat is de rol van Maatschappelijk Welzijn Coevorden. Ons motto: niet vrijblijvend, maar resultaatgericht. Hoe dat is gelukt leest u in dit jaarverslag. Annelies Möhlmann Directeur-bestuurder Maatschappelijk Welzijn Coevorden 2 Maatschappelijk Welzijn Coevorden

4 Maatschappelijk Welzijn Coevorden uitgelicht in 2017 5 Maatschappelijk Welzijn Coevorden de organisatie 9 Resultaten opbouwerk 10 Cijfers maatschappelijk werk 12 Product 1: regulier gebiedsgericht opbouwwerk en vanuit de gemeentelijke sociale teams 22 Product 2: opbouwwerkinzet in het sociaal domein 25 Product 3: opbouwwerk en maatschappelijk werk gezond en veilig opvoeden en opgroeien 34 Product 4: Front office/ kenniscentrum 35 Product 5: Regulier maatschappelijk werk 43 Product 6: Steunpunt Mantelzorg en Steunpunt Vrijwilligerswerk 48 Bijlages COLOFON REDACTIE EN VORMGEVING: Maatschappelijk Welzijn Coevorden FOTOGRAFIE: Maatschappelijk Welzijn Coevorden DRUKKER: Editoo B.V. te Arnhem REDACTIEADRES: Maatschappelijk Welzijn Coevorden van Eijbergenstraat 5 7741 EL Coevorden 085-27 35 256 Jaarverslag 2017 3

Maatschappelijk Welzijn Coevorden uitgelicht in 2017 Maatschappelijk Welzijn Coevorden zet inwoners van de gemeente Coevorden in hun kracht en motiveert ze om mee te doen. De professionals zijn de ogen en oren in de buurt, zij weten wat er leeft en wat aandacht nodig heeft. Opbouwwerkers ondersteunen en stimuleren waar nodig. Maatschappelijk werkers helpen bij het oplossen van problemen. Samen zijn ze de kracht van Maatschappelijk welzijn Coevorden bij u in de buurt. De taakopdracht voor het maatschappelijk werk in 2017 - per Fte 125 cliënten begeleiden en 82 kortdurende contacten - is gehaald. Maatschappelijk werk heeft in totaal 1002 mensen begeleid en 1238 korte contacten verwerkt. Die korte contacten worden vooral gelegd in de Frontoffice. We hebben als casemanager 9 zorgmijders toegeleid naar hulpverlening. De Frontoffice van MWC is tijdens kantooruren beschikbaar voor crisiscasussen jeugd. Crisis betekent dat het niet kan wachten tot de volgende dag. In 2017 zijn er 14 huiselijk geweld zaken geweest. Bij het maatschappelijk werk worden een drietal probleemgebieden het meest besproken, namelijk: financiën, huisvesting en familierelaties. Maatschappelijk Welzijn Coevorden is actief lid van de gemeentelijke sociale teams en werkt gebiedsgericht. De opbouwwerker is vaak een sociaal makelaar in de wijken en dorpen: bemiddelen, informatie en advies geven, groepsinitiatieven ondersteunen, spreekbuis zijn, onderlinge verbanden leggen, ogen en oren openhouden om signalen op te vangen. Samen met buurtbewoners, vrijwilligers, gemeente en partners vormgeven aan de gezamenlijke lokale en maatschappelijke missie: preventie en participatie. De maatschappelijk werker is methodisch onderlegd, spreekt duidelijke taal, houdt de cliënt vaak een spiegel voor. Hij is er voor de cliënt om te stutten en te steunen, zet de cliënt zelf in actie, probeert samen met de cliënt erger te voorkomen, geeft informatie en advies, leert sociale vaardigheden aan, vertaald soms moeilijke vaktermen in begrijpelijke spreektaal. MWC maakt, daar waar het kan, zoveel mogelijk vraagstukken collectief zoals: rouwverwerkingsgroep, budgetcursus, assertiviteitstrainingen, moedergroep, ukkiegroep en jongeren informatiebijeenkomsten. De samenwerking tussen de vrijwilligers in de Ravenlijn Verbindt (multifunctioneel wijkgebouw met burgerinitiatieven) verloopt steeds voorspoediger. Het is nog niet gelukt niet om de hardnekkige buurtoverlast in de wijk Poppenhare effectief aan te pakken. In samenwerking met gemeente, politie en buurtbewoners wordt een passende aanpak ontwikkeld. In 2017 zijn er, vanuit Steunpunt Mantelzorg, met 55 jonge mantelzorgers contacten geweest en er zijn 135 nieuwe mantelzorgers in ons systeem geregistreerd. Het Steunpunt Vrijwilligerswerk heeft 178 hulp- en ondersteuningsvragen gehad, ruim 50% daarvan ging over inwoners die op zoek waren naar vrijwilligerswerk of vragen hadden over het doen van vrijwilligerswerk. De taken van het Steunpunt Vrijwilligerswerk en opbouwwerk Participatie kennen een overlap. In 2017 is intensief samengewerkt tussen beide functies met als resultaat in 2018 een Steunpunt Vrijwilligerswerk en Participatie waarin deze functies met elkaar geïntegreerd zijn. 4 Maatschappelijk Welzijn Coevorden

Maatschappelijk Welzijn Coevorden de organisatie Organisatie MWC heeft een platte organisatiestructuur. In de dagelijkse praktijk zijn er twee (uitvoerende) niveaus te onderscheiden. De directeur bestuurder en het overige personeel. Deze organisatiestructuur maakt het mogelijk om snel te anticiperen en te reageren op ontwikkelingen. De doorlooptijd tussen het initiëren van nieuwe diensten/werkwijzen en het ten uitvoer brengen daarvan is kort. De platte organisatiestructuur heeft ook als voordeel dat overheidsgeld niet op gaat aan teveel overheadkosten, maar daadwerkelijk besteed wordt aan opbouwwerk en maatschappelijk werk voor de (meest kwetsbare) inwoners van de gemeente Coevorden. Naast de reguliere organisatie bestaat er ook een organisatie voor Projecten en Diensten. Deze organisatie voert additionele werkzaamheden uit op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Het toezicht op de organisatie voor Projecten en Diensten wordt uitgevoerd door dezelfde Raad van Toezicht als van stichting Maatschappelijk Welzijn Coevorden. Raad van Toezicht De Raad van Toezicht (RvT) heeft de verantwoordelijkheid om toezicht te houden op de doelrealisaties van Maatschappelijk Welzijn Coevorden. Daarbij houdt de RvT zich aan de Governance Code van Sociaal Werk Nederland. De RvT van MWC bestond in 2017 uit één voorzitter en vier leden. Eén lid heeft zitting in de RvT op voordracht van het personeel. De RvT heeft structureel in het jaar overleg met de directeur-bestuurder. De RvT adviseert over de financiën, jaarrekening, begroting, kwartaalcijfers of informeert/adviseert over trends binnen het sociale domein en/of andere zaken. Jaarlijks voeren twee RvT-leden een functioneringsgesprek met de directeur-bestuurder. Voor die tijd vindt er een gesprek plaats met de personeelsvertegenwoordiging (PVT) van MWC. In afstemming met de PVT en met de directeur-bestuurder zijn in 2017 twee nieuwe bestuursleden benoemd. Eind 2016 hadden drie leden afscheid genomen van de RvT. Het laatste kwartaal van 2017 bestond de RvT weer uit een voltallig bestuurd, namelijk: Fokko Molema, voorzitter Arjen Faber, lid Annelies van de Valk, lid Herman Scholte, lid Rudolf Hidding, lid In 2017 kwam de Raad van Toezicht zes keer bij elkaar. Diverse thema s en onderwerpen kwamen tijdens de vergadering aan de orde: Een controlerend toezicht van het strategisch beleid. Daarbij ligt het accent vooral op de kwaliteit, cliëntgerichtheid, ondernemerschap en dienstverlening en inhoudelijke en financiële resultaten. Controleren en toezien op een gezonde bedrijfsvoering. Toezien op de ontwikkeling van partnerschap, samenwerking en innovatie. Toezien op een goede verbinding en samenwerking van Maatschappelijk Welzijn Coevorden met externe stakeholders. Toezicht op en vaststelling van op exploitatieoverzichten, jaarverslag en jaarrekening. Controleren en toezien op huisvesting- en personeelsbeleid Actief meedenken over innovatie, veranderende organisatie structuur Afvaardiging van RvT heeft jaargesprek gehouden met Personeelsvertegenwoordiging en Directeur-bestuurder. Personeel De medewerkers van MWC moeten kunnen werken in een constructieve, transparante, deskundige en inspirerende organisatie. Het personeelsbeleid is daar dan ook op gericht. Het aanbieden van deskundigheid en scholing daarbij is essentieel. In 2017 is de volgende (bij)scholing aangeboden: Training EFT voor relatiegesprekken: Emotionally Focused Therapy Bijscholing daderhulpverlening bij huiselijk geweld (train de trainer) Cursus Rots en Water Jaarverslag 2017 5

Herhalingscursus Bedrijfshulpverlening Bijscholing Meldcode van Veilig Thuis. Training/workshop presenteren. Medewerkersbijeenkomst voor alle medewerkers van vier Drentse welzijnsorganisaties. Iedere organisatie verzorgde workshops. Doel: leren en inspireren. In 2017 hebben ook cyclische werkbesprekingen en functioneringsgesprekken plaatsgevonden. De opbouwwerkers en hun specialisatie Helma Bosgraaf Helma is coördinerend opbouwwerker voor het multifunctionele gebouw Ravelijn Verbindt in Coevorden en opbouwwerker in het centrum van Coevorden. Jan Broekema Jan is coördinator van beide Steunpunten in de hele gemeente. Coördinatie Steunpunt Vrijwilligerswerk Coördinatie Steunpunt Mantelzorg Annelies Kampman Annelies is opbouwwerker participatie in de hele gemeente Coevorden. Begeleiden en ondersteunen van voornamelijk statushouders naar een zinvolle dagbesteding, zoals vrijwilligerswerk. Daan Heuver Daan is opbouwwerker in Meppen, Aalden, Benneveld, (Noord-) Sleen, Erm, Diphoorn, Schoonoord, De Kiel, Wezup (errbrug) en t Haantje. Ontwikkelen, initiëren en ondersteunen van burgerinitiatieven Opbouwwerk op school in Schoonoord en De Kiel Lid sociaal team Marina Lingenaar Marina is opbouwwerker in de Coevorder wijken Lootuinen en Poppenhare. Opbouwwerker op de Coevorder scholen M. v.d. Thijnen, Panta Rhei en de Wilhelmina. Voorlichting geven op alle basisscholen in de gemeente (Schoolpreventieplan). Ontwikkelen, initiëren en ondersteunen burgerinitiatieven. Lid sociaal team Verbinden van partijen en activiteiten in Poppenhare en Lootuinen. Burgerparticipatieprojecten Deelname kerngroep laaggeletterdheid Coördineren samenwerking gebiedscoördinatoren, sociaal team en ondersteuning MWC bij gemeentelijke fondsen Lid sociaal team Kim Slomp Kim is opbouwwerker in Oosterhesselen, Gees, Geesbrug en Zwinderen. Jongerenwerker (de straat op) in de hele gemeente Opbouwwerker op de scholen in Geesbrug Ontwikkelen, initiëren en ondersteunen van burgerinitiatieven. Geven van cursussen en trainingen Lid sociaal team Margreet Teunissen Margreet is opbouwwerker in Dalerpeel en Steenwijksmoer en Nieuwe Krim. Ontwikkelen, initiëren en ondersteunen van burgeriniatieven. Coördinator Buurtbemiddeling Fondsenwerving en crowdfunding Lid sociaal team Natascha van Doesburg Natascha is opbouwwerker in Tuindorp, Oranjewijk en Coevorden overig. Jongerenwerker (de straat op) in de hele gemeente Opvoedondersteuner bij de Ukkie- en (jonge) Moedergroep Ontwikkelen, initiëren en ondersteunen van burgerinitiatieven Geven van cursussen en trainingen Lid sociaal team Marije Ribbink Marije is coördinator van de brede school Som in Coevorden en opbouwwerker in wijk Binnenvree. Stimuleren en ondersteunen van de samenwerking binnen de brede school. Ontwikkelen van nieuwe activiteiten samen met partners om zo de ontwikkelingskansen voor kinderen in school en in de omliggende wijken te vergroten 6 Maatschappelijk Welzijn Coevorden

De maatschappelijk werkers en hun specialisatie Kitty Aalderink Kitty is niet verbonden aan een gebied. Schoolmaatschappelijk werk Huiselijk geweld Opvoedingsondersteuning Geven van cursussen en trainingen Claudia Bergsma Claudia is niet verbonden aan een gebied Medewerker servicepunt/front office Contactpersoon voor alle basisscholen in gemeente voor preventief jeugdwerk Coördinatie Rots en Water Schoolmaatschappelijk werk Marjan de Boer Marjan is niet verbonden aan een gebied. Coordinator jeugdhulpverlening Opvoedingsondersteuning (V)echtscheidingen Beeldcoaching Het Relatiehuis Gezinscoaching Geven van cursussen en trainingen Chris de Jonge Chris is niet verbonden aan een gebied. Schoolmaatschappelijk werk Huiselijk geweld Buurtbemiddeling Geven van trainingen en cursussen Jorrit Hansen Jorrit is niet verbonden aan een gebied. Algemeen maatschappelijk werk Het Relatiehuis Voorkomen van huisuitzettingen Geven van cursussen en trainingen Michelle Kuiper Michelle is niet verbonden aan een gebied. Coördinator servicepunt/front office Opvoedingsondersteuning Schoolmaatschappelijk werk Geven van cursussen en trainingen Ferry Nieuwenhuijs Ferry is maatschappelijk werker in Aalden, Zweeloo, Benneveld Meppen en Coevorden stad. Specifieke kennis over financiële regelgeving en hulpverlening Voorkomen van huisuitzettingen Stagecoördinator Gezinscoach Geven van cursussen en trainingen Lid sociaal team Janny Seubring Janny is maatschappelijk werker in Sleen, Noord-Sleen, Erm, Diphoorn, Schoonoord, de Kiel, Wezup, Wezuperbrug, 't Haantje. Schoolmaatschappelijk werk Asielzoekerscentrum Aalden/Zweeloo Eerwraak/eer gerelateerd geweld Huiselijk geweld Geven van cursussen en trainingen Gezinscoach Karin Rust Karin is maatschappelijk werker in Oosterhesselen, Zwinderen, Gees, Geesbrug, Dalerpeel en Steenwijksmoer. Huiselijk geweld Contactpersoon kerken in de gemeente Rouwverwerking Geven van cursussen en trainingen Lid sociaal team Renate Niks Renate is niet verbonden aan een gebied. Zorgmeldingen jeugd Bedrijfsmaatschappelijk werk/vertrouwenspersoon Opvoedingsondersteuning Beeldcoaching (V)echtscheidingen Het Relatiehuis Gezinscoach Geven van cursussen en trainingen Paul Smit Paul is maatschappelijk werker in Coevorden, Dalen, Holsloot, Stieltjeskanaal, Dalerveen, Wachtum en Veenoord. Specifieke kennis over financiële regelgeving en hulpverlening Voorkomen van huisuitzettingen Participant netwerk voor zorgmijders Geven van cursussen en trainingen Gezinscoach Lid sociaal team Gerard Wolthuis Gerard is maatschappelijk werker in Coevorden Asielzoekerswerk Schoolmaatschappelijk werk Woonwagenwerk Specifieke kennis over financiële regelgeving en hulpverlening Zorgmijders Lid sociaal team Jaarverslag 2017 7

Financieel beleid MWC werkt aan een door de gemeente vastgestelde prestatieopdracht; de beleid gestuurde contractfinanciering. Vanuit MWC Projecten en Diensten, voeren we werkzaamheden uit waarbij ook andere financiers betrokken zijn zoals scholen, bedrijven, provincie en fondsen. HD accountants controleert de financiële boekhouding. De verantwoording van de besteding van de toegekende gemeentelijke financiering voor de uitvoering van het MWC productenboek is opgenomen in de jaarrekening 2017. Eind 2017 is vastgesteld dat MWC een gezond financieel beleid voert en financiële reserves heeft opgebouwd waarmee de door de accountant geadviseerde en door de RvT vastgestelde reserveringen kon doen. Huisvestingsbeleid Ook in 2017 heeft MWC zich ingespannen om laagdrempelig en goed bereikbaar te zijn. Onder het motto: eropaf hebben wij op diverse locaties verspreid in de gemeente onze hulp en diensten aangeboden. MWC heeft wekelijks een spreekuur gehouden in Coevorden, Dalen, Oosterhesselen, Schoonoord, Sleen, Geesbrug en Dalerpeel. Om de (huur)kosten zo laag mogelijk te houden, maken we in samenwerking met andere organisaties zoveel mogelijk gebruik van bestaande ruimtes, zoals in huisartsenpraktijken en dorpshuizen. Ondersteunende functies Annie Drijver: personeel & Organisatie en Financiën Co Smallegange: facilitair medewerker Vanity Houwen: communicatie, ICT en monitoring 8 Maatschappelijk Welzijn Coevorden

Resultaten opbouwwerk Gebied 1 Gebied 2 Gebied 3 Gebied 4 Gebied 5 Gebied 6 Gebied 7/8 Schoonoord, De Kiel, Wezuperbrug, Wezup en 't Haantje Zweeloo, Meppen, Benneveld en Aalden. Oosterhesselen, Gees, Zwinderen en Geesbrug. Noord-Sleen, Sleen, Diphoorn, Erm en Achterste Erm. Wachtum, Dalen, Holsloot, Den Hool, Dalerveen, Stieltjeskanaal en Veenoord. Dalerpeel, Nieuwe Krim en Steenwijksmoer Lootuinen, Tuindorp, Binnenvree, Poppenhare en Coevorden stad rest. Onderwerpen Toelichting De onderwerpen waarop opbouwwerkers registreren zijn: wonen en huisvesting, WMO, wet- en regelgeving, vrijwilligerswerk, particulier initiatief in wijk/dorp, opvoeden&opgroeien, opleiding&carrière, ondersteunen vrijwilligersorganisaties, mantelzorg, leefbaarheid, info geven over organisatie of vereniging, eenzaamheid, gezondheid*, financiën en familie&relatie. Alle onderwerpen komen in alle gebieden voor, maar in de afbeelding staan de meest voorkomende in dat gebied. * hulpvragen kunnen gaan over zorgaanbieders, sociale gezondheid of praktische onderwerpen zoals een Doe mee pas. Jaarverslag 2017 9

De opbouwwerker ondersteunt, adviseert, bemiddelt, activeert en leidt bewoners toe naar bijvoorbeeld het vrijwillige kader of hulpverlening. Uit bovenstaande grafiek blijkt dat er in 2017 324 hulpvragen van bewoners door bewoners zelf zijn opgelost met ondersteuning van de opbouwwerker. Bij hulpvragen wordt er bijna altijd samengewerkt met maatschappelijk werk of (vrijwillige) organisaties. Een doorverwijzing betekent dat de hulpvraag niet (meer) afdoende met de opbouwwerker kon worden opgelost. Cijfers maatschappelijk werk Resultaten 2017 contractuele verplichtingen gemeente Coevorden In de subsidieafspraken met de gemeente heeft MWC de opdracht om per FTE, 125 cliënten per jaar te begeleiden en daarnaast 82 cliënten kortdurende dienstverlening aan te bieden. Dit is conform landelijk geldende normen voor maatschappelijk werkorganisaties. Op basis van 8 FTE maatschappelijk werk zijn de cijfers als volgt. Clienten Aantal Productieafspraak Aantal aangemelde nieuwe clienten 2017 739 58% vrouw 42% man Clienten meegenomen uit 2016 263 Aantal cliënten uit huiselijk geweld trajecten* 14 Aantal cliënten uit cursussen* 91 Totaal aantal cliënten in 2017 1002 1000 ( FTE x 125) Cliënten per 1 FTE (1002:8) 125 125 *Deze cliënten zijn bij de 739 nieuwe aanmeldingen inbegrepen Korte contacten in 2017 1238 Per FTE (1238: 8) 155 Productieafspraken per FTE 82 De laatste drie jaren zijn de korte contacten enorm toegenomen. Deze stijging is te verklaren door de implementatie van de nieuwe frontoffice functie in 2014. 10 Maatschappelijk Welzijn Coevorden

Cursusaanbod 2017 Totaal Vrouw Man Assertiviteitstraining (volw.) 17 15 2 Rots en Water (assertiviteit voor kinderen) 29 8 21 Budgetcursus* 33 24 9 Rouwverwerking 4 3 1 Huiselijk geweldtraining moeder-kind 8 8 0 Jaarverslag 2017 11

Product 1: regulier gebiedsgericht opbouwwerk en vanuit de gemeentelijke sociale teams Opvallendste resultaten 2017 Gebied 1: Schoonoord, De Kiel, Wezuperbrug, Wezup, t Haantje Kledingbank Schoonoord Kledingbank Schoonoord is gestart vanuit vraag en behoefte van inwoners en wordt gerund door bevlogen vrijwilligers. Kledingbank Schoonoord is in maart 2017 gestart met ondersteuning van een opbouwwerker. Er is met succes kleding ingezameld, nagedacht over de aankleding en indeling, bekendheid aan gegeven en vrijwilligers geworven. Vrijwilligers ontmoeten elkaar en leren nieuwe vaardigheden. Mensen uit Schoonoord en omliggende dorpen doneren kleding en schoenen waardoor mensen die niet veel te besteden hebben hier (gratis) hun kleding kunnen verkrijgen. 93 personen (33 gezinnen) maken intussen gebruik van de kledingbank in Schoonoord. De gezinnen komen uit verschillende omliggende dorpen. De inwoners uit de volgende dorpen maken gebruik van de kledingbank: Schoonoord, de Kiel, Aalden, Wezup, Sleen, Nieuw Amsterdam, Emmen, Veenoord en Emmer Compascuum. Dankzij de kledingbank vinden er veel ontmoetingen plaats tussen inwoners. Dit resulteert in bijvoorbeeld: meer sociaal contact met statushouders waardoor er meer begrip voor hun situatie ontstaat. Mensen komen dankzij de kledingbank in contact met het dorpshuis waarop positief gereageerd wordt; mensen weten het dorpshuis en alle partijen/activiteiten beter te vinden. Er zijn plannen om in 2018 te beginnen met taalstage. In een periode van een half jaar kunnen statushouders in Schoonoord kan maken op een taalstage. Voor deze taal stage is er een samenwerking tussen de opbouwwerker, de kledingbank en de opbouwwerker sociale activering. De kledingbank creëert verbinding in het dorp: Dorpsbelangen, vrijwilligers, klanten en donateurs komen met elkaar in aanraking waardoor nieuwe initiatieven in het dorp ontstaan. Kledingbank Schoonoord werkt zonder winstoogmerk. Voor nieuwe kleding (kleding waar de kaartjes nog aan zitten) wordt een kleine bijdrage gevraagd van 2,- per stuk. Er staat een fooienpot in de winkel. Dankzij deze geringe inkomsten, kunnen vrijwilligers onkosten vergoeden De opbouwwerker heeft samen met de kledingbank een aanvraag gedaan om de ruimte waar de kledingbank gebruik van maakt met een jaar te verlengen. De gemeente heeft toestemming van het gebruik van de ruimte met een jaar verlengd. De opbouwwerker heeft samen met CMO STAMM een aanvraag gedaan bij het Oranjefonds. Dit omdat het LEADER project (financiering 5-puntenplan Schoonoord) een cofinanciering nodig had en kledingbank Schoonoord een startbedrag moest hebben om te kunnen starten. Kledingbank Schoonoord heeft een bedrag van het Oranje Fonds gekregen om materialen aan te schaffen. Buurtteam Schoonoord De opbouwwerker heeft samen met de gemeente Coevorden en inwoners uit Schoonoord de mogelijkheden onderzocht van een eventueel buurtteam in Schoonoord. De opbouwwerker heeft samen met inwoners en de gemeente de basis en de benodigde randvoorwaarden van het klussenteam opgezet. Inhoud buurtteam Schoonoord Buurtteam Schoonoord is er voor een ieder die zelf niet meer in staat is om bepaalde werkzaamheden te bekostigen en/of te verrichten en hier geen eigen netwerk voor heeft. Daarnaast zou het Buurtteam Schoonoord kunnen samenwerken met maatschappelijke partijen en zou het Buurtteam ingezet kunnen worden bij onderhoud van openbare ruimtes in Schoonoord. Een team van vrijwilligers en/of mensen uit het klantenbestand Participatie van de gemeente, verrichten werkzaamheden ter versterking van de leefbaarheid in Schoonoord. Vrijwilligers uit dat team kunnen klussen uitvoeren voor bewoners, organisaties en in de openbare ruimtes van het dorp. Voorbeelden van werkzaamheden: Veel statushouders in het dorp weten niet zo goed hoe ze hun eigen tuin moeten onderhouden. Dit lijdt soms tot irritaties bij inwoners. Buurtteam Schoonoord kan vergunninghouders dit leren. Divers groenonderhoud Klusjes in en om het huis en bij openbare ruimtes. 12 Maatschappelijk Welzijn Coevorden

Inspiratiehuis In het Inspiratiehuis, een modelwoning, aan de Stortstraat 13 in Schoonoord kan iedereen ervaren welke mogelijkheden en technologieën er zijn om langer thuis te wonen. De modelwoning is een gezamenlijk project van Woonservice, de gemeente Coevorden en MWC. De opbouwwerker heeft vrijwilligers bereid gevonden zodat er met elkaar inloopochtenden gerealiseerd konden worden. Om bezoekers goed te kunnen voorlichten over alle technische handigheden in het huis, hebben de vrijwilligers een voorlichting over Domotica gehad. Daarnaast probeert de opbouwwerker inwoners uit de regio naar de modelwoning te krijgen om ze te laten kennismaken met langer thuis kunnen wonen. VoorzieningenWijzer In 2017 is de VoorzieningenWijzer geïntroduceerd in Schoonoord. Bewoners konden thuis contracten met b.v. de energiemaatschappij of zorgverzekering, laten toetsen door de medewerkers van de VoorzieningenWijzer. Dit kan mensen tal van euro s per maand opleveren. Bleek dat bewoners in aanmerking kwamen voor een gemeentelijke voorziening, dan werd de bewoner doorverwezen naar MWC. Een maatschappelijk werker of opbouwwerker onderzocht dan samen met de bewoner de mogelijkheden en hielp met aanvragen. Naast de uitvoering, is MWC betrokken geweest in het voor- en natraject van het project. Sportverenigingen en Sporthal Schoonoord Schoonoord kent het 5 puntenplan. Eén van die punten is krachten van (sport)verenigingen bundelen en (sport)verenigingen behouden in het dorp. De opbouwwerker heeft begin 2017 een aantal verenigingen bij elkaar gebracht om plannen te ontwikkelen. Er zijn concrete ideeën ontstaan over aanpak achterstallig onderhoud, ver- en nieuwbouw. Tegelijkertijd ontwikkelt de gemeente een perspectiefnota voor het toekomstbestendig maken van de sportaccommodaties in de hele gemeente. Er is afgesproken om structureel af te stemmen met de gemeente rondom dit thema om ervoor te zorgen dat beide trajecten elkaar versterken. Rol van de opbouwwerker is om te ondersteunen waar nodig. De Kiel De werkgroep Zorg en Welzijn van Dorpsbelangen de Kiel, heeft contact gezocht met de opbouwwerker. Gezamenlijk een plan gemaakt dat naar vraag en aanbod van informele zorg in het dorp inventariseert. Wezuperbrug In 2018 worden contacten gelegd met de sleutelfiguren van het dorp. Wezup In 2018 worden contacten gelegd met de sleutelfiguren van het dorp. t Haantje Er is contact geweest tussen de opbouwwerker en Dorpsbelangen. Afgesproken is dat het dorp de opbouwwerker inschakelt op afroep. Beide partijen weten elkaar te vinden wanneer nodig. Opvallendste resultaten 2017 Gebied 2: Zweeloo, Aalden, Meppen en Benneveld Zweeloo Er is contact geweest tussen de opbouwwerker en Dorpsbelangen. Afgesproken is dat het dorp de opbouwwerker inschakelt op afroep. Beide partijen weten elkaar te vinden als dit nodig is. Aalden Er is contact geweest tussen de opbouwwerker en Dorpsbelangen. Het dorp was bezig met het in kaart brengen van de informele zorg in het dop. Volgens Dorpsbelangen is er behoefte aan een spreekuur van de opbouwwerker in het dorp. Dit omdat er signalen zijn dat inwoners niet weten waar ze heen moeten met bepaalde vragen. Per 9 januari 2018 is de opbouwwerker daarom iedere dinsdagmiddag aanwezig in het MFC Aelder Meent voor vragen en advies. Verder heeft de opbouwwerker contacten gelegd met andere partijen in het dorp zodat ze elkaar goed kunnen vinden waardoor inwoner beter geholpen kunnen worden. Meppen Het dorp heeft aangegeven geen ondersteuning nodig te hebben. Inwoners willen wel graag gebruik maken van de op- Jaarverslag 2017 13

bouwwerker op afroep. Benneveld In 2018 wordt contact gezocht met Dorpsbelangen en bewoners om te praten over de inzet van de opbouwwerker voor Dorpsbelangen en het dorp. Opvallendste resultaten 2017 Gebied 3: Oosterhesselen, Gees, Zwinderen en Geesbrug Oosterhesselen Samenwerking tussen opbouwwerker en Home Team Oosterhesselen i.v.m. in kaart brengen van signalen uit het dorp. Onder meer kwamen boven tafel kwamen eenzaamheid en beperkte vervoersmogelijkheden voor ouderen. Er zijn plannen om een buurthuiskamer in Oosterhesselen op te zetten. Wordt verder uitgewerkt in 2018. Opbouwwerker heeft Plaatselijk Belang Oosterhesselen ondersteund bij het opzetten van een dorpsplan in 2018. Opbouwwerker heeft beginnend ZZP-er wegwijs gemaakt in regelgeving en ondersteund in het opbouwen van een netwerk. Zorgcentrum en opbouwwerker werken samen bij zorgen rondom een bewoner. Gees Met Plaatselijk Belang is afgelopen jaar contact geweest en afgesproken dat de opbouwwerker op afroep beschikbaar is. Opbouwwerker heeft moeder en dochter ondersteund in aanvraag PGB. Zwinderen Met Plaatselijk Belang is er afgelopen jaar contact geweest en afgesproken dat de opbouwwerker op afroep beschikbaar is. Bosbad Zwinderen is ondersteund in het vinden van een vertrouwenspersoon, dit is verplicht i.v.m. de licentie ABC lesgeven van waaruit zij werken. Geesbrug Iedere donderdagochtend houdt de opbouwwerker inloopspreekuur in Geesbrug. Inwoners kunnen hier terecht met vragen over wonen, welzijn en zorg. De pannenkoekendag i.s.m. het Christelijk onderwijs, leerlingen, ouders, familieleden van leerlingen was een succes. N.a.v. signaal dat kinderen van Openbaar en Christelijk onderwijs niet samen willen spelen in de speeltuinen in Geesbrug, heeft de opbouwwerker het Openbaar en Christelijk onderwijs gestimuleerd om zich gezamenlijk met inwoners van Geesbrug in te zetten voor NL Doet om de openbare ruimte in het dorp te onderhouden. Dit is gelukt. Een Syrisch gezin in Geesbrug werd lastiggevallen door dorpsbewoners. Opbouwwerker is benaderd door de gemeente om mee te denken in deze casus. Plan van aanpak ontwikkeld en uitgevoerd. Het gezin wordt nu met rust gelaten. Tevens wordt er voor de man uit het gezin een participatieplek gezocht in het dorp. N.a.v. sluiting supermarkt Geesbrug heeft opbouwwerker gesignaleerd dat inwoners de pinfunctie en, met name de ouderen, de sociale contacten in het dorp missen. Hierna individueel gekeken naar het netwerk van deze ouderen en gezamenlijk oplossingen gevonden. Zorg rondom een inwoner van Geesbrug doorgezet door opbouwwerker naar hulpverlening en hele gezin daarin meegenomen. Opbouwwerker heeft samenwerking gehad met inwoner over verkeersveiligheid in Geesbrug,. Bewoner geadviseerd in het vinden van draagvlak alvorens plannen te maken. N.a.v. burenruzie in Geesbrug heeft opbouwwerker contact gezocht met bewoners, overleg gehad met woonvoorziening en een plan van aanpak ontwikkeld en aangeboden aan bewoners. Burenruzie is nog niet opgelost. I.s.m. met woonvoorziening heeft opbouwwerker open dag georganiseerd i.v.m. lang leegstaande seniorenwoning. Met succes, want de woning is weer verhuurd. Opbouwwerker heeft in individuele casussen ondersteuning geboden rondom zinvolle dagbesteding, financiën en opvoeden en opgroeien. Opbouwwerker heeft samenwerking opgezet met Zorgboerderij in Geesbrug. Moeders woonachtig op Zorgboerderij ondersteund in hun vragen m.b.t. leefbaarheid, financiën, opvoeden en opgroeien, zinvolle tijdsbesteding, etc. Meedenken en meewerken in het vinden van participatieplekken en het plaatsen van participatieklanten. Het onderhoud van de begraafplaats, de aanlegsteiger, de monumenten, de vijver en de kleine speeltuin gebeurt door vrijwilligers na bemiddeling van opbouwwerker. 14 Maatschappelijk Welzijn Coevorden

Buurthuiskamer Geesbrug I.v.m. overlijden deelnemers liep het aantal ouderen die deelnemen aan de buurthuiskamer terug. Het omkijken naar ouderen in Geesbrug moet een aandachtspunt blijven, vinden inwoners. Inwoners en ondernemers in Geesbrug zijn gevraagd door opbouwwerker om namen van ouderen door te geven, zodat de opbouwwerker of vrijwilligers buurthuiskamer hierop af kunnen gaan. Hierdoor zijn er tot nu toe drie nieuwe aanmeldingen. Er zijn twee nieuwe vrijwilligers geworven voor de buurthuiskamer. Er heeft een speciale paasmaaltijd plaatsgevonden voor deelnemer en vrijwilligers. Deelnemers en vrijwilligers hebben samen een uitje georganiseerd. I.s.m. opbouwwerker en peuters van peuterspeelzaal in Geesbrug is er een activiteit omtrent Sint Maarten georganiseerd. I.s.m. opbouwwerker en peuters van de peuterspeelzaal in Geesbrug is er een kerstactiviteit georganiseerd. Er is een speciale kerstmaaltijd georganiseerd voor en door deelnemers en vrijwilligers. Samenwerking opgestart tussen opbouwwerker en de openbare school voor het organiseren van activiteiten in 2018. Projectgroep leefbaarheid Geesbrug Inwoners van Geesbrug geven aan geen saamhorigheid te voelen in het dorp. Het dorp is volgens hen verdeeld in de kern, het buitengebied, het rode dorp, het industrieterrein en christelijk en openbaar. Een groep inwoners zet zich in om de saamhorigheid in het dorp te vergroten. Vanuit alle kernen is een inwoner bereid gevonden om mee te werken in een werkgroep met als doel het vergroten van de saamhorigheid. Opbouwwerker ondersteunt waar nodig. Met de projectgroep is de mogelijkheid onderzocht voor een hondenuitlaatveldje. Inwoners geven al geruime tijd aan dat zij last ondervinden van de hondenpoep. Helaas kan de gemeente geen toestemming geven voor een veldje en is dit plan definitief van de baan. Ontwikkelen van dorpswandeling in het kader van de Nacht van de Nacht. Dorpswandeling heeft geen doorgang gevonden omdat er onvoldoende vrijwilligers gevonden zijn. Jaarverslag 2017 15

Opvallendste resultaten gebied 4: Noord-Sleen, Sleen, Erm, Diphoorn Noord-Sleen In 2018 zullen er afspraken gemaakt worden met Dorpsbelangen over de inzet van de opbouwwerker. Sleen Opbouwerker heeft contact gehad met het dorpshuis. Zij gaven aan gebruik te willen maken van de opbouwwerker op afroep. Verder heeft de opbouwwerker deels spreekuur gedraaid i.v.m. ziekte van de maatschappelijk werker. Opbouwwerker heeft ondersteund in een aantal individuele casussen. Erm In 2018 zullen er afspraken gemaakt worden met Dorpsbelangen over de inzet van de opbouwwerker. Opbouwwerker heeft ondersteund in een aantal individuele casussen. Diphoorn In 2018 zullen er afspraken gemaakt worden met Dorpsbelangen over de inzet van de opbouwwerker. Opvallendste resultaten 2017 gebied 5: Wachtum, Dalen, Holsloot, Dalerveen, Stieltjeskanaal en Veenoord Dalen Dorpsbelangen Dalen en inwoners hebben in 2016 de opbouwwerker ingeschakeld voor ondersteuning bij een dorpsanalyse en realisatie van een dorpsvisie. De opbouwwerker heeft de groep begeleid in het proces: inwoners, organisaties en gemeente betrekken, enquêtes opstellen etc. In 2017 is er ondersteuning geboden bij het vervolg van de dorpsvisie. Opbouwwerker heeft Dorpsbelangen ondersteund bij aanvraag van een Dorpsbudget. Vanuit signalen van het Hometeam Dalen heeft opbouwwerker ondersteuning geboden aan kwetsbare oudere inwoners. Opbouwwerker heeft de kartrekkersrol in de Dalense werkgroep zorg voor elkaar. Doel van deze werkgroep is het tot uitvoering brengen van de doelen in de Dorpsvisie rondom Zorg voor Elkaar. Belangrijkste doelen zijn: de samenwerking en afstemming tussen formele en informele zorg is verbeterd en er zijn nieuwe verbindingen gelegd. De informatievoorziening rondom (informele) zorg is verbeterd. Wachtum Er zijn contacten gelegd met het bestuur van Dorpsbelangen over de inzet van opbouwwerker. Het bestuur weet nu beter waar het opbouwwerk bij kan ondersteunen en weet de opbouwwerker op afroep te vinden. MWC staat nu ook vermeld op de lokale website van Wachtum. Holsloot Opbouwwerker heeft contact gelegd met het bestuur bij gemeentelijke bijeenkomsten. Tevens afstemming met de gebiedscoördinator over ontwikkelingen en mogelijke aanknopingspunten. Hier is nog geen vervolg aan gegeven, het dorp doet veel zelf. Dalerveen Afstemming geweest over de vernieuwing van het schoolplein bij een gemeentelijke bijeenkomst. Tevens afstemming met de gebiedscoördinator over ontwikkelingen en mogelijke aanknopingspunten. Hier is nog geen vervolg aan gegeven, het dorp doet veel zelf. Stieltjeskanaal Dorp trekt op met Dalerveen bij dorpsontwikkelingen. Veenoord Opbouwwerker heeft afgestemd met de gebiedscoördinator. Er is geen contact tot stand gekomen met dorpsbewoners, omdat Veenoord meer georiënteerd is op Emmen. Geografisch gezien horen er ook slechts enkele woningen bij de gemeen- 16 Maatschappelijk Welzijn Coevorden

Opvallendste resultaten 2017 gebied 6: Dalerpeel, Steenwijkssmoer en de Nieuwe Krim Steenwijksmoer Opbouwwerker heeft contacten met Plaatselijk Belang (PB) versterkt. In 2017 heeft het opbouwwerk het bestuur van PB op verschillende onderwerpen ondersteund: vormgeven organisatiestructuur; geadviseerd over verbetering kwaliteit en contacten met speeltuinvereniging; (her)schrijven van het projectplan Natuurlijk Steenwijksmoer; geadviseerd over financieringen zoals stimuleringsfonds en Uitvoeringsregeling Herstructurering Ruimtelijke Kwaliteit. Inzet opbouwwerk op afroep. PB weet het opbouwwerk inmiddels goed te vinden Nieuwe Krim Nieuwe Krim is aangesloten bij de structurele overleggen van Dalerpeel, waaronder het dorpsteam. De opbouwwerker zit het dorpsteam voor en brengt partijen samen. Inwoners in Nieuwe Krim weten de opbouwwerker te vinden middels o.a. het inloopspreekuur. Daar is opbouwwerker in contact gekomen met zorgmijders (oggz). Opbouwwerker heeft zodanig vertrouwensband weten op te bouwen met zorgmijders (betreft een gezin), dat zij heeft kunnen zorgen voor inzet van de hoognodige specialistische hulp. Dalerpeel Opbouwwerker heeft goede contacten en samenwerking met Plaatselijk Belang. De dorpswinkelcommissie functioneert in principe zelfstandig. Opbouwwerker is op afroep beschikbaar. Bij vertrek van een aantal vrijwilligers en wat onvrede tussen vrijwilligers en commissieleden heeft het opbouwwerk succesvol bemiddeld. Daarna is actief gezocht naar nieuwe vrijwilligers, is de taakverdeling van de commissie weer helder en zijn er duidelijke afspraken gemaakt. Door bemiddeling van opbouwwerker zijn statushouders uit het dorp toegeleid naar klussen binnen de dorpswinkel om beter te integreren. Jonge moeders met weinig toekomstperspectief, zijn vrijwilligerswerk gaan doen bij de dorpswinkel. Ook hadden zij vragen op verschillende leefgebieden. Samen met opbouwwerker opgelost. Opbouwwerker heeft op afroep ondersteuning gegeven aan de werkgroep voor planontwikkeling en financieringsmogelijkheden van het nieuwe beweegterrein. Ook wordt hierin samengewerkt met de gebiedscoördinator van de gemeente. Er is een dorpsbreed overleg (één keer per jaar) waarbij alle verenigingen van het dorp samenkomen. Dit dorpsbreed overleg wordt zeer gewaardeerd. Daar waar mogelijk worden verbindingen gelegd en/of ondersteunen verenigingen elkaar. De opbouwwerker bereidt samen met de leden het overleg voor. Dorpsteam is uitgebreid met twee nieuwe leden. Regelmatig is er afstemming tussen opbouwwerker en Plaatselijk Belang over bijvoorbeeld het stimuleringsfonds en het dorpsbudget. Hierin wordt gekeken naar een dorpsbrede aanpak en op welke wijze bewoners nog meer betrokken kunnen worden bij de planvorming. Wordt in 2018 doorontwikkeld. Opbouwwerker heeft ook verschillende verenigingen in Dalerpeel ondersteund, waaronder de muziekvereniging bij planbeschrijving en aanvraag stimuleringsfonds. En de speeltuinvereniging op bestuurlijk en organisatorisch vlak. De ondersteuning wordt voortgezet in 2018. Het opbouwwerk heeft bemiddeld tussen woningstichting Mooi Land en de oudere bewoners in verband met grote onvrede van de woningen aan de Oranjestraat. De communicatie met de stichting verliep zeer slecht en de woningen en achterpaden werden slecht onderhouden volgens de bewoners. Achterpaden zijn dankzij interventies van opbouwwerker door Mooi Land tijdelijk aangepakt. Het onderhoud en verbeteringen aan de woningen zijn niet meer ingepland omdat Mooi Land de woningen per 1 januari 2018 heeft verkocht aan Domesta. Opvallende inzet van opbouwwerk in 2017 op individueel niveau: Een moeder zonder opleiding en toekomstperspectief is toegeleid naar het Nugger traject van de gemeente Coevorden. Zijn verschillende bewoners toegeleid naar verschillende voorzieningen (wmo) en zijn voor gezinnen regelingen getroffen zoals Doe Mee pas en Jeugdsportfonds. Oudere bewoners zijn geholpen met het beantwoorden van vragen over (achterstallige) betalingen van verzekeringen en nutsvoorzieningen. Daarmee is voorkomen dat de schulden zijn opgelopen. Jaarverslag 2017 17

Opbouwwerker is nauw betrokken geweest bij gezin met ernstig ziek kind. Opbouwwerker heeft in overleg met ouders, verschillende partijen de hulp en zorg voor het kind en ouders (met daarbij de nodige aanpassingen in huis) geïntensiveerd en heeft PGB aangevraagd. Ouders hebben een goed contact met de opbouwwerker en hebben vertrouwen. Het broertje van het zieke kind is toegeleid naar maatschappelijk werk en ondersteuning als jonge mantelzorger. Opbouwwerker heeft op verzoek van de school bemiddeld tussen twee ruziënde meisjes. Dit conflict speelde al jaren en was bepalend voor de sfeer in de groep. De rust in de klas is teruggekeerd, meisjes hebben handvatten gekregen hoe met elkaar om te gaan. De samenwerking tussen school en opbouwwerker (op school) is goed. Regelmatig worden signalen gedeeld en is advies gegeven. Het opbouwwerk heeft de vrijwilligers van de klussendienst gevraagd voor tuinonderhoud bij een oudere met alzheimer. Deze inwoner ontbreekt het aan sociaal netwerk en financiën. Er was sprake van moedervenijn en anonieme meldingen (VTD) of spookbestellingen naar elkaar. Opbouwwerker heeft alle moeders en deelnemers van het venijn in beeld gekregen en heeft met allen afzonderlijk contact gelegd en bemiddeld. Er is nu meer rust omdat één van de moeders verhuisd is naar een andere plek in het dorp. In deze casus heeft opbouwwerker samengewerkt met Domesta, politie en een maatschappelijk werker. Een aantal van deze moeders zijn vrijwilligerswerk gaan doen in de dorpswinkel. Opvallendste resultaten 2017 gebied 7/8: Centrum, Lootuinen, Tuindorp, Poppenhare en Binnenvree Centrum (volgens uitvoeringsovereenkomst gemeente 2017) Opbouwwerker heeft contacten gelegd met bewoners, de G1000 organisatie, een aantal ondernemers en de gemeente, zoals de gebiedscoördinator, de WMO-afdeling en het Team actief voor werk, over het centrum. In gesprek met bewoners, vanuit eigen netwerk benaderd en bezocht, via buurthuiskamer en Samen aan Tafel. Opbouwwerker heeft met de gemeente afgesproken om in het centrum in eerste instantie contacten te leggen met verschillende bewoners en partijen om te horen wat er leeft. Opbouwwerker heeft contact gezocht met de Buurt- en Speeltuinvereniging (BSV). Deze bestaat uit één persoon en er gebeurt weinig tot niets rondom deze BSV. BSV gaat op zoek naar leden met - indien nodig - op afroep ondersteuning van opbouwwerker. Aanpak ABCD (uitleg herhaaldelijk aan de orde geweest in kwartaalrapportages), training Domesta, gemeente, MWC en bewoners start eind februari 2018. Opbouwwerk heeft gesprekken gevoerd met de gemeente en de politie, rondom problemen met statushouders. Opbouwwerker heeft vergunninghouders doorverwezen naar passende hulp. Tot nu toe is de rust wedergekeerd. Centrum visie is vastgesteld door de raad. Opbouwwerker en stagiaire waren aanwezig tijdens een avond over de centrumvisie, samen met ondernemers en bewoners. Naar aanleiding hiervan in gesprek geweest met ondernemers. Ondernemers en bewoners hebben hun zorgen geuit over de visie. Stagiaire van MWC heeft als opdracht vanuit school, MWC en gemeente onderzoek te doen naar het sociale aspect rondom het centrum. Initiatief ligt bij opbouwwerker om actie te ondernemen n.a.v. de uitkomst van het onderzoek. Burgerinitiatief eettafel bewoners Sallandflat. Zij organiseren zelf drie keer per jaar ontmoetingen inclusief diner voor onderling bewonerscontact. De opbouwwerker heeft ruis en onrust weggenomen over concurrentiegevoelens tussen bewoners en vrijwilligers Buurthuiskamer/Samen Tafelen en bewoners Sallandflat. Een echtpaar uit het centrum heeft opbouwwerker benaderd i.v.m. donatie van een keyboard. Opbouwwerker heeft verbinding gelegd met de parkschool. School zet keyboard nu in voor muzieklessen. Individueel contact met vrijwilliger van Samen Tafelen. Deze mevrouw werd niet door de groep geaccepteerd. Opbouwwerker heeft bemiddeld. Deze vrijwilliger kreeg een andere plek en participeert nu bij Ravelijn Verbindt Team vrijwilligers van Buurthuiskamer en Samen Tafelen is uitgebreid. Opbouwwerker heeft met vrijwilligers van Samen Tafelen planning 2018 gemaakt. Ook is afgesproken bij andere leveranciers te kijken voor bezorgen van maaltijden i.p.v. altijd maar één leverancier aan te houden. Opbouwwerker centrum maakt kennis met Coevorden in Dialoog. De hiervan heeft een bezoek gebracht aan Ravelijn Verbindt en ziet hier diverse mogelijkheden. Vervolg in het voorjaar van 2018. MFC Ravelijn Verbindt (volgens uitvoeringsovereenkomst gemeente 2017) Coördinator heeft intensief contact gehouden met betrokken partijen en heeft onrust en ruis weggehaald door het bespreekbaar te maken met als resultaat dat er een goede samenwerking tussen de diverse partijen en omwonenden tot stand is gekomen. Voorbeeld hiervan is dat er in de buurt onrust was over de komst van gebedsruimte van Al Islam. De coördinator initieer- 18 Maatschappelijk Welzijn Coevorden

Succesverhaal participatie: Musa en Jan* helpen elkaar! Musa is statushouder en sinds een paar jaar woonachtig in Nederland. Hij is bij Ravelijn Verbindt terecht gekomen om te helpen met klussen om het gebouw af te krijgen voor de officiële opening in maart 2017. Daar helpt Jan sinds maart 2017 ook. De broer van Jan had contact opgenomen met de opbouwwerker participatie om te vragen om hulp, want volgens broer moest hij van de bank af komen en wat gaan doen. De opbouwwerker heeft met Jan een afspraak gemaakt. Inderdaad, Jan wilde graag wat doen, maar wist niet zo goed wat. Hij had sinds een paar maanden een prothese en moest ondervinden wat hij wel en niet meer kon. Samen hebben we gekeken naar een leuke plek en vonden deze bij Ravelijn Verbindt. Nadat het gebouw gereed was voor de opening, zijn Jan en Musa samen gaan werken in de moestuin van Ravelijn Verbindt. In de moestuin werd Nederlands, Arabisch en Gronings gesproken. Er ontstond een mooie samenwerking tussen Jan, Musa en nog een aantal statushouders met als eindresultaat een moestuin vol groenten en fruit. De opbrengt konden zij zelf verkopen in de buurt. Daarvan konden ze weer nieuwe plantjes kopen voor het volgende seizoen. Op een dag was het eindelijk zover dat de vrouw van Musa en zijn vier dochters naar Nederland konden komen. Ook kreeg hij op dat moment een ander huis. Jan heeft geholpen alles in het huis op orde te krijgen zodat het huis klaar was voor de gezinshereniging. De mannen helpen elkaar en staan voor elkaar klaar. Een mooie vriendschap is ontstaan. *Musa en Jan zijn gefingeerde namen de een gesprek tussen Al Islam en de omwonenden. Men is met elkaar in gesprek gegaan en er is inzicht en begrip in elkaars standpunten ontstaan. Een ander voorbeeld: commerciële en maatschappelijke partijen hebben gezamenlijk Sint Maarten gevierd. Opening: in maart 2017 is MFC Linthorst Homanlaan geopend. Dit trok veel belangstellenden en was een groot succes. Vervolgens zijn in juni de naam (Ravelijn Verbindt) en het logo onthuld. De naam is bedacht door inwoners. Naast de samenwerking met de gebruikers van het pand zijn er ook nieuwe samenwerkingsverbindingen ontstaan. De coördinator heeft hiervoor zelf contacten gezocht. Daarnaast hebben partijen contact gezocht met de coördinator en daarin aangegeven graag te willen samenwerken met Ravelijn Verbindt. Voorbeeld: Stichting 4kidz heeft Ravelijn Verbindt gebruikt als vertrekpunt voor hun vakantieweek en heeft hier ook een informatieavond georganiseerd. Taken in de Ravelijn Verbindt zijn mede dankzij coördinator opgevuld zijn door omwonenden en door vrijwilligers die geplaatst zijn via het gemeentelijke team Actief voor Werk of via de vrijwilligersvacaturebank van MWC. Het gaat om werkzaamheden zoals kantinedienst, schoonmaken, onderhouden moestuin, kinderactiviteiten en naailessen geven. Hierbij is samengewerkt met de diverse partijen en omwonenden. Voor het onderhoud van de moestuin wordt nu samengewerkt met OBS De Parkschool, statushouders en cliënten van Promens Care. Partijen in de Ravelijn Verbindt ervaren een groei in aantal bezoekers. Partijen ervaren korte lijnen in de samenwerking onderling. Voorbeeld: een bezoeker wilde hulp bij het invullen van papieren en kwam daarom de Ravelijn Verbindt binnen. Door aanwezigheid van de Voedselbank kon hij zich ook meteen daar inschrijven. Randvoorwaarden zoals gebruikersovereenkomst, gebruikersoverleg en huisregels voor de Ravelijn Verbindt zijn gerealiseerd. Twee medewerkers van MWC hebben de coördinatietaken bij Ravelijn Verbindt verdeeld. Dit haalt deels de kwetsbaarheid eruit en het werkt efficiënter. Collegebezoek bij Ravelijn Verbindt. Tijdens een rondleiding langs alle partijen in het pand, werd gesproken over de samenwerking en de toekomstvisie. Ambtenarenbezoek vanuit team Actief voor Werk, re-integratie en WMO om mogelijkheden te laten zien voor nieuwe verbindingen en nauwere samenwerking. Ontwikkelingen voor in 2018: Er zijn gesprekken geweest in 2017 met de volgende partijen: Beter Thuis Wonen ( zorginstelling) Drenthe College Samen Sterk Zijn ( ondernemersplatvorm van ZZ-ers in de zorg) Sport Drenthe Deze partijen hebben een rondleiding gehad in het gebouw en willen mogelijk gebruik maken van mogelijke ruimtes bij Ravelijn verbindt in 2018. Jaarverslag 2017 19

Lootuinen Er is in 2017 een nieuwe opbouwwerker gestart in Lootuinen die gewerkt heeft aan zichtbaarheid, de relatie en het opbouwen van vertrouwen met BSV en bewoners in de wijk. De opbouwwerker heeft het bestuur van de BSV ondersteunt in de fraudezaak van de voormalige penningmeester, zodat het bestuur met een schone lei kon beginnen. De financiën zijn nu op orde. Het opbouwwerk heeft bemiddeld inzake de unit die de BSV wilde plaatsen bij de speeltuin. De BSV heeft hiervoor geld gekregen van het Stimuleringsfonds. De gemeente gaf echter geen toestemming om de unit te plaatsen en stelde een plek voor in de Ravelijn Verbindt. De BSV ging uiteindelijk akkoord. Het opbouwwerk begeleidde het bestuur van de BSV in dit proces en gaf informatie en advies bij onderwerpen zoals organisatie en financiën. Het wijkteam Lootuinen is in 2017 uitgebreid met bewoners. De onvrede over de wijk groeide bij bewoners. In oktober 2017 kwamen er 40 bewoners de vergadering van het wijkteam bijwonen en legden daar hun zorgen en vragen neer. Volgens hen verpaupert de wijk en gaat de leefbaarheid achteruit. Het opbouwwerk heeft deze signalen bij betrokken organisaties neergelegd. De zorgen en vragen waren wijk-overstijgend en zijn opgeschaald. Uiteindelijk is er een bewonersavond georganiseerd. Op deze avond hebben bewoners hun vragen en zorgen kunnen bespreken met verschillende organisaties en antwoorden kunnen krijgen. Nu wordt er in het wijkteam met elkaar bepaalt hoe de leefbaarheid in de wijk verbeterd kan worden. Het opbouwwerk is kartrekker van het wijkteam, begeleidt de bewoners, bemiddelt en verbindt. Er is samen gewerkt met Domesta om achterpadverlichting te realiseren. De realisatie ervan blijft uit vanwege onenigheid tussen gemeente en Domesta over de financiering. Het opbouwwerk bemiddelt hierin en onderhoudt de contacten met bewoners en creëert draagvlak. Tuindorp De opbouwwerker wordt gevraagd om te adviseren en verbindingen te leggen in de werkgroep achterpadverlichting. Eind 2017 is de achterpadverlichting gerealiseerd door bewoners uit de wijk. Een bewoner uit Tuindorp vraagt ondersteuning van opbouwwerker bij het plan om een Speelotheek op te zetten. De opbouwwerker heeft ondersteuning geboden bij het schrijven van een plan, bij het doen van een aanvraag voor het stimuleringsfonds en heeft verbinding gelegd met de BSV. Daarnaast is er vacature geplaatst op de vrijwilligersvacaturebank van MWC voor vrijwilligers voor de Speelotheek. De Speelotheek heeft een pluim gekregen vanuit het Stimuleringsfonds, en zal als vereniging onder BSV Tuindorp vallen. Vrijwilligers vragen vervolg ondersteuning van opbouwwerker in 2018. Participatie in de Ravelijn Verbindt 20 Maatschappelijk Welzijn Coevorden

De opbouwwerker is betrokken geweest bij een bewonersavond over leefbaarheid in de buurt, i.s.m. Domesta en gemeente. Bewoners vragen ondersteuning van opbouwwerker bij het in het eigen beheer nemen van een veldje in de wijk. Opbouwwerker ondersteunt bij het uitwerken van de ideeën en zoekt afstemming met de gemeente en Domesta. Bewoners willen de bouwhekken in Tuindorp opknappen door met kinderen in de wijk doeken te versieren en aan de hekken te hangen. i.s.m. opbouwwerker en Domesta. Bewoners gaven een volgend overleg aan dat ze toch geen uitvoering willen geven aan het plan. Bewoners zijn bang dat de doeken worden vernield. Poppenhare Er is in 2017 een nieuwe opbouwwerker gestart in Poppenhare. Opbouwwerker heeft gewerkt aan de relatie en het winnen van vertrouwen bij de Buurt- en speeltuinvereniging (BSV) en bewoners in de wijk. De BSV is intensief begeleid door de opbouwwerker om de nieuwe bestuursleden te ondersteunen bij onderwerpen als organisatie en financiën. De opbouwwerker heeft de BSV ondersteund bij het aanvragen van subsidies bij de NAM en de Rabobank voor de speeltuin in de wijk. De opbouwwerker ondersteunt de BSV en heeft bemiddeld richting de gemeente inzake de renovatie en plan van aanpak van de Playground. Het opbouwwerk ondersteunt, adviseert en begeleidt de BSV bij de aanvraag van de Leadergelden. De vrijwilligers van de wijktuin hebben een nieuw plan van de tuin gemaakt. De inrichting van de tuin is gewijzigd in afstemming met andere gebruikers. De opbouwwerker heeft de vrijwilligers ondersteund en verbinding gezocht met andere partijen. Nieuw in 2017 was de samenwerking met groenbedrijf BTL. BTL werkt samen met de vrijwilligers van de wijktuin. De opbouwwerker ondersteunde de vrijwilligers in die samenwerking en heeft geadviseerd in het werven van nieuwe vrijwilligers. In de Jozef Israelstraat is ook een (andere) speeltuin gerealiseerd, aangelegd en gefinancierd door Domesta. De aanleg stagneerde in eerste instantie doordat bewoners geen verantwoordelijkheid namen voor het onderhoud en de schoonmaakwerkzaamheden van de speeltuin. Door bemiddeling van de opbouwwerker heeft een groep bewoners nu de verantwoordelijk genomen. Er is een bedrag overgebleven van de aanleg van de speeltuin. Bewoners mochten dit resterende bedrag van Domesta houden. Bewoners realiseren daarvan nu een trapveld aan de Breitnerstraat. Zij creëren daarvoor zelf draagvlak bij andere bewoners en zijn eindverantwoordelijk voor de financiën. Ze krijgen hierbij ondersteuning van het opbouwwerk. Soms dropt de gemeente een project bij bewoners zonder afstemming en zonder dat er draagvlak voor is vanuit de wijk. Afgelopen jaar gebeurde dat bij een aanbestedingsprocedure van groenonderhoud in de wijk. Bewoners hadden geen inspraak in de procedure. Het wijkteam heeft de vraag van de gemeente daarom teruggelegd bij de gemeente In de brede school Som heeft een Internationale Vrouwendag plaatsgevonden. Vrouwen uit o.a. Poppenhare en Lootuinen namen deel. Opbouwwerker was aanwezig om contacten te leggen en is mede-organisator in 2018. Vanuit de gemeente is een traject gestart; Mee Doen. Hiervoor zijn allochtone vrouwen benaderd die al jaren in Nederland wonen maar nog weinig deelnemen aan de samenleving. De regie van het project lag bij de gemeente en het opbouwwerk heeft info en advies gegeven zowel aan de gemeente als aan de vrouwen. 15 vrouwen hebben deelgenomen. De vrouwen hebben zich ontwikkeld. Ze passen nu Nederlandse gebruiken toe, spreken beter Nederlands en sommigen willen zelfs graag werken of een opleiding volgen. Er is in de wijk overlast van een groep jongeren (11-17 jaar). De rol van het opbouwwerk was in eerste instantie om signalen te verzamelen en deelde dit met o.a. politie, gemeente. De jeugd kwam eerst samen bij de brede school Som. Daar zijn camera s geplaatst. De groep heeft zich toen verplaatst naar o.a. de omgeving van supermarkt de Coop. In afstemming met de betrokken partijen heeft het jongerenwerk ingezet op bemiddelingsgesprekken met zowel jongeren, ouders als bewoners om de overlast in te dammen. Dit bleek niet afdoende. De situatie liep tegen het einde van 2017 uit de hand en bewoners gaven aan zich niet meer veilig te voelen in hun eigen huis. Ook waren ze ongerust over mogelijke escalatie tijdens de jaarwisseling. Er werd ingezet op extra handhaving vanuit gemeente en politie. Daardoor is de jaarwisseling tamelijk rustig verlopen. Om de overlastproblematiek op te lossen kost tijd en is er medewerking nodig van alle betrokken partijen. Opbouwwerk zet zich hiervoor maximaal in binnen de beschikbare capaciteit. Kledingbank de Cirkel De Kledingbank heeft in maart 2017 intrek genomen in de Ravelijn Verbindt. Een opbouwwerker bood ondersteuning. Na een periode van succesvolle samenwerking (zie vorige kwartaalrapportages) waarbij onrust werd weggehaald, alle weer dezelfde kant op stonden en een vernieuwde koers werd uitgestippeld samen met de vrijwilligers, kwam er onvrede bij vrijwilligers. De samenwerking tussen een aantal vrijwilligers en de opbouwwerker verlief stroef. Intensieve bemiddeling van MWC en gesprekken mochten niet baten. Jaarverslag 2017 21

Een aantal vrijwilligers wilden geen ondersteuning meer en stopten met hun werkzaamheden. De Kledingbank gaat zichzelf in 2018 opheffen. Binnenvree De opbouwwerker ondersteunde het dagelijks bestuur BOB (Stichting Breed Overleg Binnenvree). Het dagelijks bestuur bouwt de taken af. Zij worden ouder en willen stoppen. Er zijn geen opvolgers. Samen met alle partners wordt gezocht naar een nieuwe vorm. Dit wordt een wijkplatform BOB nieuwe stijl. De opbouwwerker ondersteunde het bestuur van BSV Binnenvree bij het dagelijkse bestuur en het vinden van subsidies. Opbouwerker heeft samen met Domesta huisbezoeken afgelegd in het kader van het project Schoon, heel en veilig. Een aantal buurtbewoners willen graag een speelvoorziening in de straat realiseren. Het opbouwwerk legt hiervoor verbindingen met de gemeente, Domesta en de BSV. Opbouwwerker heeft een mantelzorger ondersteund en uiteindelijk doorverwezen naar maatschappelijk werk. Opvallendste resultaten gebied 8: Oranjewijk Oranjewijk De opbouwwerker heeft geparticipeerd in het wijkteam i.s.m. Domesta, gemeente en politie. Er is een voorzet gegeven om een burendag te organiseren. Bewoners geven aan dat dit wellicht iets is voor 2018. De opbouwwerker krijgt vanuit de wijk het signaal over een eenzame oudere. De opbouwwerker legt contact met de bewoner en deze geeft aan op zoek te zijn naar meer sociale contacten. De opbouwwerker legt verbinding met de buurthuiskamer van MWC en het wijkteam Oranjewijk. Daarnaast is er verbinding gelegd met de participatie opbouwwerker. Op de vrijwilligersvacaturebank van MWC is een vacature uitgezet voor een maatje. Er zijn twee maatjes gevonden. Door persoonlijke omstandigheden van de bewoner ligt de vraag eind 2017 stil. De opbouwerker houdt regelmatig contact met betreffende bewoner. De opbouwwerker ondersteunt op afroep de terugkerende activiteitenmiddag Oranjewijk, georganiseerd door bewoners. Product 2: opbouwwerkinzet in het sociaal domein Buurthuiskamers en Samen Tafelen Buurthuiskamers en Samen Tafelen (SAT) zijn activiteiten gericht op preventie rondom zorg, het voorkomen van eenzaamheid en het bevorderen van participatie. Daarbij sluit het opbouwwerk zoveel mogelijk aan bij bestaande zorgstructuren, (vrijwillige) kaders en bestaand activiteiten aanbod. De afgelopen jaren zijn sommige koffie momenten in een dorpshuis uitgegroeid tot een buurthuiskamerconcept. Inwoners ontmoeten elkaar daar voor een kop koffie en een praatje of voor een warme maaltijd. Veel ouderen, vooral alleenstaanden, vinden het fijn om samen met anderen te kunnen eten. Zij vinden er gezelligheid en een betaalbare en verse warme maaltijd. Naast contact kan men daar ook terecht voor vraagstukken over wonen, welzijn en zorg. Doelgroep (voornamelijk) Senioren. Werkuitvoering De buurthuiskamers worden gerund door plaatselijke vrijwilligers. De gezonde maaltijden worden gekookt door vrijwilligers (Geesbrug) of geserveerd door de plaatselijke slager (Coevorden) of bezorgd door de zorgvoorziening in het dorp (Schoonoord). Geven van informatie en advies en verbinding leggen tussen de bewoners is hierbij het sleutelwoord. Uitwisseling van ervaringen in de persoonlijke sfeer zijn geregeld aan de orde. De opbouwwerker uit het betreffende gebied, ondersteunt en verbindt de vrijwilligers of bezoekers waar nodig. Buurthuiskamer Schoonoord is in 2017 gestopt in gezamenlijk overleg met de bezoekers. De buurthuiskamer in Schoonoord werd minimaal bezocht. Samen Tafelen wordt daar wel goed bezocht en vindt gewoon doorgang. 22 Maatschappelijk Welzijn Coevorden

Resultaten Locatie SAT Hoe vaak per jaar Gemiddeld aantal bezoekers per keer Coevorden 24 30 Schoonoord 10 15 Geesbrug 47 18 Gemiddeld bezoeken per week circa 60 inwoners een buurthuiskamer in de gemeente Coevorden Onderwerpen die veel spelen bij bezoekers buurthuiskamers: Gezondheid Leefbaarheid Eenzaamheid Deelnemers krijgen een voedzame en gezonde maaltijd tegen een betaalbare prijs. Door deze ontmoetingen ontstaan vaak weer nieuwe vriendschappen en plannen. Het grote aantal deelnemers bewijst dat er veel behoefte is aan samen tafelen. Deelnemers krijgen informatie en advies over zorg en welzijn. De opbouwwerker bemiddelt en verbindt. Effecten Van contact komt contact. Sommigen ontdekken een gezamenlijke hobby en spreken daar iets over af. Anderen kennen gemeenschappelijke kennissen en komen zo tot nieuwe contacten. De ene deelnemer neemt de andere in het vervolg mee naar de gym. De kans op eenzaamheid neemt af. Jaarverslag 2017 23

Opbouwwerk Participatie (volgens uitvoeringsovereenkomst gemeente 2017) Opbouwwerk Participatie is halverwege 2016 gestart als pilot. In de pilot worden mensen met een bijstandsuitkering, die geen arbeidsverplichting hebben, toegeleid naar een zinvolle dagbesteding. De opbouwwerker participatie ondersteunt en begeleidt hen - in samenwerking en afstemming met de gemeentelijke klantmanager - hen bij hun vrijwilligerswerk en maatschappelijke dienstverlening. Zoveel mogelijk in hun eigen woonomgeving. Daarbij wordt rekening gehouden met hun mogelijkheden, talenten en interesses. Doelgroep In 2017 is de doelgroep verbreed naar mensen met een bijstandsuitkering en statushouders, die geen arbeidsverplichting hebben. Maar ook: kwetsbare inwoners die niet zelfstandig de eerste stappen te zetten op de participatieladder kunnen zetten. Het gaat hierbij om inwoners die in meer of mindere mate sociaal geïsoleerd zijn, veelal geen betaalde arbeid (kunnen) verrichten en mentale of fysieke beperkingen kennen. Werkuitvoering De doelgroep komt bij de opbouwwerker participatie terecht via klantmanagers gemeente, maar ook via Domesta, POH, vrijwilligersvacaturebank en MFC Ravelijn Verbindt. Statushouders helpen bij het vinden van passend vrijwilligerswerk dat aansluit bij hun interesses en talenten met als nevendoel verbetering van hun Nederlandse taal. Met de gemeente samenwerken en afstemmen over het zoeken, vinden en organiseren van participatieplekken. Sociale activering. Ondersteunen van organisaties/ondernemers bij het plaatsen van vrijwilligers. In 2017 is de koppeling gemaakt naar het Steunpunt Vrijwilligerswerk. In 2018 integreren opbouwwerk participatie en het steunpunt met elkaar. Resultaten Goede samenwerking met de gemeente. Korte lijnen en gebruik maken van elkaars netwerk en kennis. Meer plekken gevonden waar mensen kunnen participeren. Goede afstemming met team Actief voor Werk. Veel samenwerking op het gebied van het vrijwilligerssteunpunt. Meer vraag naar klussen op gebied van informele zorg, zoals een maatje. Toename van mensen die vrijwilligerswerk willen doen Toename van samenwerking met overige partijen zoals POH, Domesta, Itomtaal Uitbreiding van netwerk van opbouwwerker zodat er meer geschikte plekken gevonden zijn. 2017 Meest voorkomende antwoorden* Aantallen Aanleiding ondersteuning opbouwwerker participatie Vrijwilligerswerk eigen keuze Verplichte tegenprestatie Werkervaring opdoen 40 7 5 Meest samengewerkt met welke professionals Klantmanager gemeente Eigen netwerk klant Collega s MWC 35 12 10 Doel/na te streven resultaat bij klant ** Gevoel van zinvol bezig zijn Talenten (her)inzetten Dagritme Verbeteren Nederlandse taal 42 48 40 30 24 Maatschappelijk Welzijn Coevorden

Let op * Per klant zijn er soms meerdere antwoorden mogelijk ** Vaak is er geen einde aan de ondersteuning. Opbouwwerker blijft op de achtergrond aanwezig om te voorkomen dat mensen terugvallen en voor vragen, informatie of advies. De opbouwwerker stimuleert de klant om actief te zijn en te blijven en helpt eventueel door te stromen naar ander vrijwilligerswerk om een optimaal resultaat te bereiken. Effecten Participatie bevordert de zingeving, sociale contacten, zelfvertrouwen etc. van de klant. Het verkleint de kans op eenzaamheid en isolatie (zorgmijders) en daarmee kan duurdere inzet van zorg worden voorkomen. Talenten worden ingezet voor de samenleving. Kwetsbare inwoners weten waar ze terecht kunnen voor informatie en advies over wonen, welzijn en zorg. Opbouwerker en gemeente delen inhoudelijke kennis en ervaringen en leren van elkaar. Succesverhaal participatieklant Via een klantmanager van team Actief voor Werk, werd Ali* doorverwezen naar opbouwwerk participatie om te kijken of hij vrijwilligerswerk kan doen om zijn Nederlandse taal te verbeteren en de Nederlandse cultuur te leren kennen. Ali was in land van herkomst koeienboer geweest. Via eigen netwerk MWC zijn wij door een plaatselijke dierenarts in contact gekomen met een melkveehouder die kennis wilde maken met de man en mee dacht in mogelijkheden om de kennis van Ali weer in te zetten. Tijdens het kennismakingsgesprek was er meteen een klik en is afgesproken dat hij een dag mee mocht lopen om te kijken hoe het gaat. De meeloopdag was geslaagd! Er zijn afspraken gemaakt om Ali mee te laten draaien op de boerderij. Drie maanden verder en zij geven beide aan dat het erg goed gaat. Ali heeft er veel plezier in omdat hij zijn vak weer kan uitoefenen en zijn Nederlandse taal verbetert. Daarnaast leert Ali ook veel Nederlandse gebruiken in de melkveehouderij. Elke donderdagmiddag helpt hij mee met werkzaamheden in de stallen, melkt de koeien en tussendoor schuift hij aan bij het gezin voor echte Hollandse pot. Het gaat zelfs zo goed dat de boer met Ali heeft afgesproken dat hij een extra middag kan komen helpen. *Ali is een gefingeerde naam Product 3: Opbouwwerk en maatschappelijk werk gezond en veilig opvoeden en opgroeien Schoolpreventieplan In het kader van het Schoolpreventieplan verzorgt een opbouwwerker voorlichting op alle 27 basisscholen in de gemeente Coevorden. (Sociaal) maatschappelijke onderwerpen worden bespreekbaar gemaakt en voorlichting over gegeven. Doelgroep Basisschool leerlingen uit groep 6, 7, en 8. Gekozen is voor deze leeftijd omdat ze bezig zijn met het ontwikkelen van hun eigen mening, er in deze leeftijdscategorie groepsdruk begint te komen en de leerlingen over niet al te lange tijd naar het voortgezet onderwijs gaan, waarbij er nog meer een beroep gedaan wordt op hun weerbaarheid. Jaarverslag 2017 25

Werkuitvoering Het opbouwwerk geeft preventief voorlichting over een bepaald onderwerp d.m.v. gastlessen. Door het gehele schooljaar worden deze lessen ingeroosterd. De scholen bepalen zelf het thema. Onderwerpen die in dit schooljaar aan de orde kwamen: Jongeren en financiën Eten en bewegen Alcohol en roken In gesprek over seks Jonge mantelzorgers Resultaten Er zijn 51 lessen gegeven door de opbouwwerker. Op 23 basisscholen in de gemeente Coevorden. In totaal zijn er 949 jongeren bereikt. In 2017 kwam de vraag vanuit scholen om onderwerp LHBT (Lesbienne, Homo, Biseksueel en Transgender) aan het aanbod toe te voegen. Dit is ontwikkeld en zal aangeboden worden in 2018. Effecten Naast het geven van informatie en advies krijgt de opbouwwerker zo ook contact met jongeren en de jongere met de opbouwwerker. De opbouwwerker kan via deze lessen veel signalen opvangen en die vertalen naar preventief aanbod en/of hulp. Opbouwwerk en preventief jeugdwerk op school Opbouwwerk op school betreft de scholen: Wilhelmina, Mijndert van der Thijnen en Paul Kruger in Coevorden; de Slagkrooie en de van Royenschool in Schoonoord; Willem Alexander in Dalerpeel en de Zwarm en de Wegwijzer in Geesbrug. Op deze scholen is vanuit Preventief Jeugdwerk ook een maatschappelijk werker verbonden. De werkzaamheden tussen de opbouwwerker, preventief jeugdwerk en andere organisaties, worden structureel uitgevoerd in nauwe samenwerking en afstemming met elkaar. Opbouwwerk op school Een opbouwwerker op school zorgt in samenwerking met de (professionals op) scholen voor extra preventieve aandacht aan kinderen en ouders die dat nodig hebben en functioneert als intermediair tussen scholen en de buurt. Preventief jeugdwerk De preventief jeugdwerker is een maatschappelijk werker en is het aanspreekpunt voor professionals op de scholen als het gaat om opvoed- en/of opgroeivragen, maar ook op het gebied van zorg en veiligheid. Uitgangspunt is zoveel mogelijk preventief te werken en indien nodig zo snel mogelijk passende ondersteuning/hulp in te zetten (1 gezin, 1 plan, 1 regisseur). Doelgroep Ouders, kinderen, professionals op de basisschool en buurtbewoners. Werkuitvoering De opbouwwerker en preventief jeugdwerker zijn wekelijks fysiek op school aanwezig. Via gesprekken met de schooldirecteur, de intern begeleider, GGD en leerkrachten ontvangen de opbouwwerker en preventief jeugdwerker signalen van gezinnen op school of uit de wijk, die even extra aandacht nodig hebben. Met de betrokken partijen wordt bepaald welke hulp het meest passend is. Zo preventief mogelijk waar kan (0e of 1e lijns) of meer inzet als dat nodig is ( 2e lijns). De opbouwwerker gaat ook bij nieuwe gezinnen in de wijk op huisbezoek. Door dat contact weet de nieuwe bewoner waarvoor hij allemaal bij het opbouwwerk terecht kan. Resultaten Opbouwwerk op school Met 29 nieuwe kinderen (en het bijbehorende gezin) heeft de opbouwwerker contact gelegd, of heeft de opbouwwerker tijdelijk ondersteund. De drie meest voorkomende onderwerpen bij gesprekken met ouders en kinderen in het opbouwwerk op school 26 Maatschappelijk Welzijn Coevorden

Familie en relatie Opvoeden en opgroeien Gezondheid Preventief jeugdwerk Vanuit preventief jeugdwerk heeft MWC 11 casussen opgepakt vanaf september 2017. Van de eerste helft van 2017 zijn er geen cijfers beschikbaar. De drie meeste voorkomende onderwerpen bij hulpverlening aan kinderen in preventief jeugdwerk: Weerbaarheid Scheiding van ouders Gedrag op school en/of in de thuissituatie Effecten De opbouwwerker en de preventief jeugdwerker op de school hebben een belangrijke signaleringsfunctie, een preventieve werking en een verbindende functie. De intermediairfunctie van het opbouwwerk in de school kan de ouderbetrokkenheid bij de school vergroten. De opbouwwerker en preventief jeugdwerker op school zijn van het hele systeem rondom het kind op de hoogte. Een kind kan zich op school wel sociaal aangepast gedragen, maar kan problemen in de wijk geven. Dat pakt het opbouwwerk, samen met het kind en de ouders integraal aan. Goede samenwerking tussen het basisonderwijs en de jeugdzorg (MWC, GGD) kan veel onnodig beroep op dure jeugdzorg voorkomen. Jaarverslag 2017 27

Coördinatie jeugd (volgens uitvoeringsovereenkomst 2017) Doelgroep Alle jeugd ( van 0 tot 23 jaar) en hun ouders in de gemeente Coevorden Werkuitvoering Coördinatie in het voorliggend veld: coördineren van werkzaamheden rondom jeugd in samenwerking met GGD en Icare: Met regelmaat zijn er overleggen georganiseerd betreft visie, werkafspraken, afstemming. De personele problemen bij de GGD leden tot problemen om hiermee constructief aan de slag te gaan. De pilot op de basisscholen (gezamenlijk contact MWC en GGD) heeft in 2017 doorgang gekregen door een andere verdeling van subsidiegelden. In juni hebben MWC, GGD en Icare gesproken met wethouder Jeroen Huizing en een beleidsmedewerker van de gemeente over het integrale visiedocument Kracht van Coevorden. Dit is als leidraad gebruikt voor het visiedocument Jeugd van MWC, Icare en GGD. Actieve participatie KTO en samenwerking met JGZ en jeugdconsulent. Het organiseren en borgen van een heldere structuur als opschaling van ondersteuning nodig is: Voor een sluitende aanpak jeugd is de werkaanpak rondom spoed voor jeugd, route huiselijk geweld en zorgmeldingen, route verwijzingen, POH jeugd, bouwstenen en verwijzingswijzer voorliggend veld, KTO en regie voorliggend veld geoptimaliseerd. Afschalen van de tweede lijns naar de eerste lijns hulpverlening op het gebied van jeugd is een aandachtspunt. Samenwerking POH-Jeugd: MWC heeft korte lijnen met POH waardoor tijdig de juiste hulp kan worden ingezet: In 2017 zijn er vier overleggen geweest met POH, MWC en GGD. De evaluatie van POH Jeugd heeft plaatsgevonden. Door de contacten met de functioneel coördinator en POH Jeugd zijn we op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen betreft POH Jeugd: uitbreiding van POH ers in 2018. Resultaten Coördinatie in het voorliggend veld: coördineren van werkzaamheden rondom jeugd in samenwerking met GGD en Icare: Qua visie, ontwikkeling en werkaanpak omtrent jeugd zitten MWC, Icare en GGD veelal op eenzelfde lijn en is er veel samenwerking en afstemming. Het visiedocument Jeugd van MWC, Icare en GGD is in concept gereed. In 2017 is het MWC en GGD gelukt om op korte termijn te komen tot het gezamenlijk bezoeken van de basisscholen. Bij een aantal basisscholen sluit sinds kort de opbouwwerker uit dat gebied ook aan bij de overleggen met de IB ers van de basisscholen, om zo nog laagdrempeliger en preventiever te kunnen inzetten bij hulp- en zorgvragen. Actieve participatie KTO en samenwerking met JGZ en jeugdconsulent. Het organiseren en borgen van een heldere structuur als opschaling van ondersteuning nodig is: In overleg met de functioneel coördinator zijn er afspraken gemaakt rondom sluitende achterwacht en Spoed voor Jeugd. Samenwerking POH-Jeugd: MWC heeft korte lijnen met POH waardoor tijdig de juiste hulp kan worden ingezet: In de overleggen is de mogelijkheid gecreëerd om elkaar te consulteren, casussen te bespreken en de in te zetten hulpverlening af te stemmen. De nieuwe medewerkers POH worden in 2018 uitgenodigd om deel te nemen aan het overleg. Effecten Coördinatie in het voorliggend veld: coördineren van werkzaamheden rondom jeugd in samenwerking met GGD en Icare: Het visiedocument Jeugd van MWC, Icare en GGD is in concept gereed. De pilot op de basisscholen laat zijn positieve effecten zien: Duidelijker zorgaanbod voor kinderen, ouders, scholen. Meer afstemming en terugkoppeling t.a.v. hulpverleningstrajecten. Meer hulpvragen waarbij preventief kan worden ingezet. Meer verwijzingen naar 2e lijns zorg via de schoolarts. Registratie in het Kinddossier van de GGD. 28 Maatschappelijk Welzijn Coevorden

Actieve participatie KTO en samenwerking met JGZ en jeugdconsulent. Het organiseren en borgen van een heldere structuur als opschaling van ondersteuning nodig is: Verbeterde sluitende aanpak jeugd rondom spoed voor jeugd, route huiselijk geweld en zorgmeldingen, route verwijzingen, POH jeugd, bouwstenen en verwijzingswijzer voorliggend veld, KTO en regie voorliggend veld. Samenwerking POH-Jeugd: MWC heeft korte lijnen met POH waardoor tijdig de juiste hulp kan worden ingezet: Betere afstemming over passende hulpverlening. Consultatie heeft positieve resultaten: wat te doen en door wie. Per casus kan worden afgestemd en doorverwezen naar MWC en is er directe contact met de frontoffice of betreffende maatschappelijk werker. (Outreachend) Jongerenwerk Alle jongeren in de gemeente Coevorden moeten gezond en veilig kunnen opgroeien en zelfstandig kunnen deelnemen aan het maatschappelijk leven. Daar zet (outreachend) jongerenwerk op in. De jongerenwerkers houden rekening met het ontwikkelingsniveau van de jongeren. Daarbinnen is aandacht voor startkwalificaties en andere jeugd(hulp)voorzieningen. Het jongerenwerk zet vooral in op het terugdringen van overlast door jongeren en het stimuleren van krachten en talenten van jongeren. Het jongerenwerk legt actief contacten met jongeren, signaleert, analyseert, verbindt en werkt preventief. Ze zetten signalen om in praktische acties door en voor de doelgroep. Collectief waar het kan, individueel waar moet. Doelgroep Jongeren van 8 t/m 23 jaar in de gemeente Coevorden die elkaar hoofdzakelijk ontmoeten in openbare ruimtes en op school. Extra aandacht wordt gegeven aan die jongeren die risicovol opgroeien door problemen thuis en/of in hun sociale omgeving. Werkuitvoering De jongerenwerkers zijn zichtbaar op straat, laagdrempelig en gaan eropaf. De jongerenwerkers leggen en onderhouden contacten met jongeren en bouwen een vertrouwensband op. De insteek is dat jongeren inzicht krijgen in de consequenties van hun gedrag. Jongeren en buurtbewoners worden met elkaar in gesprek gebracht om te praten over overlast, vinden van oplossingen en werken aan de haalbaarheid daarvan. Bewoners en winkeliers krijgen methodes aangereikt over hoe op een goede manier om te gaan met overlast van hangjongeren. Jongerenwerkers hebben structureel contact met winkeliers, bewoners, politie en scholen ouders en de gemeentelijke sociale teams. Gesprekken met alle betrokkenen gaan over: wat speelt er, wat is de overlast, wat willen en kunnen de partijen hier zelf actief in betekenen. De jongerenwerkers stimuleren jongeren om positief te participeren en kansen te benutten door eigen verantwoordelijkheid en zelf initiatieven te nemen. Vanuit het groepsgerichte aanbod, straatwerk, sociaal team, politie komen signalen en meldingen binnen over jongeren. Sommige signalen betekenen dat jongeren individuele hulp nodig hebben. Doordat de jongerenwerkers bekend en vertrouwd zijn bij de jongeren pakken zij daar waar het kan de eerste hulpverlening op (intermediair). Bij zwaardere problematiek wordt via een warme overdracht doorverwezen naar maatschappelijk werk of andere hulpverlening. Resultaten Onderwerpen die het meest besproken zijn tussen jongeren en jongerenwerkers: Effecten Opleiding en carrière Financiën Familie en relatie Gezondheid Opvoeden en opgroeien Meestal wordt een individuele hulpvraag van een jongere opgelost door de jongere zelf met ondersteuning van een opbouwwerker. Verder valt op: 3 keer is een jongere doorverwezen naar 2getthere. 7 keer is een jongere doorverwezen naar de gemeente. 3 keer is een jongere doorverwezen naar maatschappelijk werk Jaarverslag 2017 29

De opbouwwerkers, jongerenwerkers, de gemeente, de politie, Domesta, bewoners uit Poppenhare en de supermarkteigenaar in Poppenhare meldden van jonge jeugd. De sfeer en de in de wijk lijdt eronder. Hierop is actie ondernomen en een werkgroep gevormd met de gemeente, de politie, Domesta, de opbouwwerkers en de jongerenwerkers. Zij zijn gegaan met de jeugd en hun ouders en bewoners werden gestimuleerd om daadwerkelijk meldingen te doen indien nodig. Nadat de afspraken zijn gemaakt, zijn de de jongerenwerkersmet de melders en met sommige ouders vanwege zorgen over hun kind(eren). In enkele gevallen is er doorverwezen naar hulpverlening. Jongerenwerk in de Ravelijn Verbindt: op initiatief van een groep jongeren, met ondersteuning van hun ouders en jongerenwerkers is er een jeugdhonk ingericht in de Ravelijn Verbindt waar de jongeren elkaar kunnen ontmoeten. Ze draaien de gehele organisatie en uitvoering, onder de naam JVC (Jongeren Vereniging Coevorden.) Het jongerenwerk heeft geparticipeerd in het plan Perspectief dat opgesteld is door De TrainingsFactory in Coevorden. Doel van het plan is om jongeren d.m.v. sport te leren om prestatie en doelgericht te werken en hierdoor gedragsveranderingen teweeg te brengen. I.s.m. gemeente Coevorden is het project Are You Ready ontwikkeld en aangeboden aan jongeren. De uitvoering ligt vooral in handen van het jongerenwerk. I.s.m. alcoholbrillen.nl een avond georganiseerd voor jongeren, waarbij ze d.m.v. verschillende opdrachten met een alcoholbril op, de verschillende stadia van dronkenschap hebben ervaren. Daarnaast theorie en voorbeelden uit de praktijk besproken over wat alcohol met je doet. N.a.v. signalen van horeca die alcohol schenkt aan minderjarige jongeren in de gemeente Coevorden, samen met gemeente en politie een plan van aanpak ontwikkeld. Nu worden er controles uitgevoerd. I.s.m. gemeente Coevorden meegedacht in het ontwikkelen van een vraaggerichte app voor jongeren. De jongerenwerker heeft door contacten die er al waren met inwoners, ingang bij verschillende gezinnen. Door deze ingang, is het jongerenwerk actief betrokken bij verschillende zorgmeldingen rondom jongeren. Samenwerking versterkt met 2getthere. In samenwerking met drie andere welzijnsorganisaties, de Noordelijke Dag van het Jongerenwerk georganiseerd in 2017. Deze zal begin 2018 plaatsvinden. Effecten Jongeren gaan verantwoordelijkheid voelen, denken meer in kansen en krijgen positiever zelfbeeld. Jongeren met problemen zijn eerder in beeld waardoor erger wordt voorkomen. Door het organiseren van allerlei acties zorgen de jongeren voor zelfstandige financiering van de activiteiten. Er is een positiever oordeel over en draagvlak voor de jongeren in de buurt, bij de ouders en de winkeliers. De buurtbewoners, winkeliers, ouders, scholen en politie erkennen het nut en de noodzaak, het grote netwerk en het vakmanschap van de jongerenwerkers. Het Relatiehuis Maatschappelijk Welzijn Coevorden werkt samen met een advocaat in Het Relatiehuis. Het Relatiehuis is er voor relatieproblemen. Door de nauwe samenwerking binnen Het Relatiehuis kunnen de professionals cliënten begeleiden van A tot Z. Soms vinden cliënten het lastig zelf de goede weg te vinden. Het Relatiehuis stippelt deze weg, samen met de cliënt uit. In 2017 zijn een aantal maatschappelijk werkers EFT geschoold voor Het Relatiehuis. Deze therapie is zeer succesvol bij relatieproblematiek. 30 Maatschappelijk Welzijn Coevorden

Doelgroep Bij het Relatiehuis kunnen (ex-)partners, gezinnen en kinderen uit de gemeente Coevorden terecht met problemen in hun relatie of voor begeleiding voor/tijdens/na een scheiding. Werkuitvoering Voor Het Relatiehuis is er een speciaal spreekuur. Er vindt een intakegesprek plaats. Dit gesprek wijst uit waarbij de cliënt hulp nodig heeft en wat het Relatiehuis daarin kan betekenen. Er wordt een plan opgesteld en er wordt indien nodig hulp ingeschakeld van de andere hulpverleners of de advocaat van Het Relatiehuis. Maatschappelijk werker begeleidt de cliënt of stel gedurende het traject. Resultaten In 2017 hebben er 25 clienten een traject gestart binnen Het Relatiehuis. De meest voorkomende hulpvraag (11 keer) aan Het Relatiehuis was: communicatieproblemen tijdens of na een echtscheiding. Praktische afwikkeling van de scheiding is daarna de meest voorkomende hulpvraag (8 keer). Overige hulpvragen kwamen 6 keer of minder voor. Vrijwel altijd speelt bij de cliënt een combinatie van hulpvragen. Effecten Het Relatiehuis biedt een integrale aanpak bij relatievraagstukken. De cliënt zit veel sneller op de juiste plek en hij hoeft niet lang te wachten op hulp. Sociale, emotionele en praktische vragen en problemen komen op één plek binnen en worden ook op één plek aangepakt. De kans op versnipperde hulpverlening is nu aanzienlijk minder. Het is inzichtelijk of de cliënt bij de juiste hulpverlening terecht komt. De partners van Het Relatiehuis delen ervaringen, kennis en regionale en landelijke ontwikkelingen Ukkiegroep Het consultatiebureau indiceert moeders met hun ukkie voor de ukkiegroep als er sprake is van achterstand in motorische, spraak- en taalontwikkeling welke door kind-, ouder-, of omgevingsfactoren wordt beïnvloed. Doelgroep Ouders ( moeders) met kinderen van 2 tot 2,5 jaar. Werkuitvoering Deze ukkies komen eens per week met hun ouder(s) naar de kinderopvang in brede school Som om (taal)vaardigheden van elkaar te leren onder begeleiding van een peuterzaalleidster en een vrijwilliger. De kinderen leren woordjes, samen spelen, samen delen, samen eten. Diverse onderwerpen komen aan de orde zoals: slaapproblemen, spelen en praten met je kind. De opbouwwerker neemt de ouders apart voor preventieve opvoedingsondersteuning. Resultaten In 2017 zijn 15 kinderen en hun ouder(s) geholpen m.b.t. hun ontwikkelingsachterstand op het gebied van taal en spraak. Ouders ontmoeten andere ouders: hun sociale netwerk groeit en ze wisselen onderling (opvoedings) informatie en ervaring uit. Ouders vergaren kennis over verschillende thema s rond de ontwikkeling /opvoeding van hun kind(eren), bijvoorbeeld over gezond eten, veiligheid in en om het huis, taalontwikkeling, en een netwerk om je heen bouwen. Ouders worden gestimuleerd om thuis voor te lezen en naar de bibliotheek te gaan. Zo dragen ze actief bij aan de taalontwikkeling van hun kind. Ouders krijgen informatie en advies over opvoeden en opgroeien, maar ook over wonen, welzijn en zorg. Ouders kunnen op vraag laagdrempelig worden doorverwezen, bijvoorbeeld naar maatschappelijk werk Effecten Dankzij de ukkiegroep stromen de kinderen beter voorbereid door naar de peuterspeelzaal of kinderopvang. De ouders geven aan dat door de contacten in de groep, hun netwerk is uitgebreid, dat ze steun vinden bij elkaar en elkaar helpen. Het blijkt dat de ouders meer inzicht hebben en zich bewuster zijn van de effecten van hun eigen denken en handelen op hun kind. Ouders gaan nadenken over hun toekomst (sporten, opleiding, werk). Jaarverslag 2017 31

Moedergroep De moedergroep is in 2017 verzelfstandigd. Door het jarenlang deelnemen aan de moedergroep, hebben de moeders een netwerk opgebouwd, hebben ze steun aan elkaar en zijn ze veel te weten gekomen over onderwerpen rondom opgroeien en opvoeden van hun kinderen en onderwerpen op andere leefgebieden. De opbouwwerker ondersteunt nog op afroep. De moedergroep maakt gebruik van de ruimte van MWC. Er was één moeder vanuit de moedergroep, die speciaal een jonge moedergroep wilde opstarten. Jonge (nieuwe) moeders hebben andere vragen dan oudere moeders. Met ondersteuning van de opbouwwerker is in mei 2017 de jonge moedergroep gestart. De groep bestaat nu uit 9 moeders tussen 19 en 23 jaar. Op vraag van de moeders, is er, om de week op de dinsdagmiddag, een bijeenkomst van twee uur. In de jonge moedergroep hebben moeders steun aan elkaar en leren ze van elkaar. Ze worden zich bewuster van hun eigen wijze van denken en handelen. Ook binnen hun verdere gezin, familie en buurt. De Jonge Moedergroep wordt ondersteund door een opbouwwerker met specialisatie opvoedondersteuning. Doelgroep Jonge moeders t/m 25 jaar uit de gemeente Coevorden. Werkuitvoering De jonge moeders geven voor een bijeenkomst aan, wat er speelt en waar ze mee aan de slag willen. Tijdens de bijeenkomst gaan we met de vraag aan de slag. 32 Maatschappelijk Welzijn Coevorden

Moeder uit de Moedergroep aan het woord Kunt u vertellen hoe u de hulp/samenwerking van MWC over het algemeen heeft ervaren? Goed dat zoiets bestaat. Heel erg leuk en gezellig, en we kunnen samen dingen uitwisselen. Wat vond u het meest prettig aan de hulp/samenwerking? Er wordt van alles georganiseerd, daar helpen we zelf aan mee. Het is altijd gezellig en je kunt alle vragen stellen die je maar wilt. Vond u iets niet zo goed aan de hulp/samenwerking? Zo ja, wat dan? Vind alles goed gaan. Waar hebt u het meeste aan gehad? Aan de adviezen en een écht luisterend oor van de opvoedondersteuner. Hebt u in uw dagelijkse leven profijt van de hulp/samenwerking die u bij MWC heeft gehad? Zo ja, hoe merkt u dat? Absoluut. Ik pas sommige adviezen toe bij m n kinderen en het helpt ook nog. Daarnaast is de aandacht voor het moeder zijn heel fijn. Resultaten In 2017 hebben 9 moeders deelgenomen aan de Jonge Moedergroep en is er 7 keer een bijeenkomst geweest van de Jonge Moedergroep. Onderwerpen die aan de orde zijn geweest zijn: Relatieproblemen Contact met je kind (babymassage) Uiterlijke verzorging Opleiding en scholing. Wonen Gezonde voeding Kinder EHBO Effecten Ongezonde leefpatronen worden doorbroken/besproken Moeders maken nieuwe contacten en voelen zich gesteund. Moeders verbreden hun horizon. Door deelname aan de moedergroep versterkt de moeder haar eigen kwaliteiten, gaat ze nadenken op welke wijze ze haar kwaliteiten kan gaan inzetten, voor haar kind, voor het gezin en voor de samenleving. Door de signalerende functie van de opbouwwerker kan er op tijd worden doorverwezen. Training: Rots en Water voor kinderen De training Rots en Water werkt preventief en vergroot de weerbaarheid, communicatie-, en sociale vaardigheden bij kinderen. Daarnaast voorkomt en vermindert het programma sociale problemen zoals pesten, conflicten, uitsluiting, meeloopgedrag en seksueel grensoverschrijdend gedrag. Scholen kunnen aan MWC vragen de training te verzorgen op hun school (buiten reguliere subsidiegelden). Ouders of scholen kunnen ook kinderen bij MWC aanmelden (vanuit regulier subsidiegeld0. Zodra er voldoende aanmeldingen zijn, verzorgen wij een interne training. Er kwamen vorig jaar 29 aanmeldingen binnen voor Rots en Water interne training. In 2017 is er drie keer een interne groep gestart. Training voor moeders en kinderen na huiselijk geweld De Moeder-kind groep is een training voor moeders en jonge kinderen die getuige zijn (geweest) van huiselijk geweld. De training richt zich op het voorkomen of verergeren van psychische problemen bij moeder en kinderen. In 2017 hebben 8 moeders met hun kinderen aan deze training deelgenomen. Jaarverslag 2017 33

Product 4: Front office/ kenniscentrum De frontoffice van Maatschappelijk Welzijn Coevorden is hèt centrale aanspreekpunt voor alle binnenkomende klantcontacten. Taak van de frontoffice medewerker is er op gericht, zoveel mogelijk hulp- en dienstverleningsvragen direct af te handelen. Indien de afhandeling niet volledig mogelijk is, draagt de frontoffice medewerker zorg voor de coördinatie van afhandeling. Ze leidt dit efficiënt door verder de organisatie in of door naar ketenpartnerorganisaties in de 1e en 2e lijn, gemeentelijke afdelingen of vrijwillig kader. De eisen die aan de frontoffice medewerker worden gesteld zijn hoog. De frontoffice medewerker heeft inhoudelijke hoogwaardige kennis van hulp- en dienstverlening op het gebied van wonen, welzijn, zorg, onderwijs en inkomen. Doelgroep Inwoners van de gemeente Coevorden, medewerkers van MWC, (vrijwillige) ketenpartners organisaties in de 0e, 1e en 2e lijn, gemeentelijke afdelingen. Werkuitvoering Front office coördineert totale caseload van de organisatie (maatschappelijk werk en opbouwwerk). Hoogwaardige ondersteuning, hulp en advies bieden aan cliënten, (vrijwillige) ketensamenwerkingspartners, gemeentelijke afdelingen en gemeentelijke sociale teams op het gebied van wonen, welzijn, zorg en inkomen. Centrale vraagbaak en informatieverstrekking voor medewerkers van MWC en voor gemeente en ketenpartners op het gebied van landelijk, provinciaal en gemeentelijk beleid, nieuwe ontwikkelingen, projecten etc. Voorbereidende werkzaamheden verrichten t.b.v. de medewerkers op het gebied van informatie, advies, overheidswetgeving en doorverwijzing. Afstemmen met, samenwerken met en verbinden van (vrijwillige) organisaties, gemeentelijke afdelingen, bedrijven. Ondersteunen van klanten bij vragen over wet-/regelgeving en dienstverlening. Nieuwe signalen, ontwikkelingen en werkwijzen delen met collega s, en ketenpartners. Frontoffice is inzetbaar zowel bij 0e als 1e lijnwerkzaamheden in de voorbereidende fase en verlaagt zo de druk op de aanmeldingslijst. Ontwikkelen, organiseren en implementeren van collectief aanbod aan de hand van signalen. Voeren van intakegesprekken, aanmaken en verwerken van gegevens in dossier. Beheren van de aanmeldlijst. 40 uur per week tijdens kantoortijd bereikbaar zijn; telefonisch, digitaal, fysiek. Actuele overzichten aanleveren zowel inhoudelijk als planmatig m.b.t. de totale organisatie-caseload. Coördineren gemeentelijke casussen Spoed voor Jeugd. Resultaten De frontoffice medewerker vangt de eerste prangende hulpvragen af, gaat er direct mee aan de slag samen met de cliënt en verlaagt zo de druk op de aanmeldingslijst waardoor er efficiënter gestuurd kan worden op volume in de caseload en doorloop van werkzaamheden. De frontoffice is vijf dagen per week acht uur per dag optimaal bereikbaar: zowel fysiek als telefonisch als per e-mail. De klant wordt deskundig geïnformeerd en geholpen. De samenwerking tussen frontoffice en de medewerkers is gericht op optimale service en inhoudelijke hulp- en dienstverlening. Door de inzet van deze functie in de organisatie is er nog meer efficiëntie en doelmatigheid bewerkstelligd. Door het snel afhandelen van (hulp)vragen in de 0e lijn, wordt het aantal interventie in de 1e lijn verminderd. De cliënten op de aanmeldingslijst hoeven geen weken te wachten voordat ze worden geholpen. Vanaf het eerste contact is hun casus operationeel. Medewerkers zijn/blijven op de hoogte van de meest recente landelijke en gemeentelijke beleidsveranderingen, trends, methodieken etc.. Er is een eenduidige communicatielijn tussen de organisatie, de inwoners en de samenwerkingspartners dankzij dit loket. Er is rechtstreekse communicatie met gemeentelijke sociale teams, functioneel coördinator en spoed voor jeugd over afstemming, uniformiteit en van plan aanpak. Effecten In onze kwantitatieve resultaten kunt u lezen dat er door deze frontoffice functie een toename is in de korte contactenin 34 Maatschappelijk Welzijn Coevorden

de front office is het drukker geworden afgelopen jaar: meer mensen bezoeken het spreekuur in Coevorden en er komen meer telefoontjes binnen. Daarom wordt er structureel achterwacht ingezet. Coördinatie via één loket als eerste vangnet met HBO maatschappelijk medewerkers zorgt ervoor dat werkinzet sneller en goedkoper kan worden doorgeleid en wachtlijsten worden geminimaliseerd. De klant ervaart deze aanpak als positief. Product 5: Regulier maatschappelijk werk Kernopdracht van de gemeente Coevorden aan het maatschappelijk werk in 2017 Voor 2017 is de kernopdracht van de gemeente Coevorden voor het maatschappelijk werk: Het bieden van procesmatige hulpverlening aan 812 cliënten en 538 kortdurende contacten. Deze aantallen zijn bepaald op de visie en het aanbod zoals landelijk door de MO-groep is vastgesteld. Het maatschappelijk werk is aangesloten bij de Maatschappelijke Ondernemingsgroep (MO-groep), de werkgeversorganisatie op het gebied van Welzijn, Jeugdzorg en kinderopvang. De kerntaak van maatschappelijk werk in 2017 is procesmatige hulp- en dienstverlening bieden aan de burgers van de gemeente Coevorden, welke laagdrempelig, zo kortdurend mogelijk en versterkend is. Werkuitvoering Versterken van de sociale en economische zelfredzaamheid van inwoners van de gemeente Coevorden. Maatschappelijk werk richt zich in het bijzonder op de (sociaal) kwetsbare burger, in armoede, sociaal isolement, (huiselijk) geweldzaken en psychosociale problematiek. Werken vanuit een multi-methodische en integrale aanpak. Gediplomeerd/gecertificeerd en/of ruime kennis en ervaring op het gebied van: Positief Opvoeden Drenthe, Veilig Opvoeden Drenthe, Cognitieve Therapie, Oplossingsgerichte Hulpverlening, Taakgerichte Hulpverlening, Social-Casework, RET, Signs of Savity, KIES, Alles Kidzz, triple-p, Beeld Coaching, Gezinscoaching (SNS), Regievoering, Huisverbod/Huiselijk geweld, financiën, Zorgmijders, Multi probleem, Mediation, Hulp bij rampen, Rots en Water, EFT. Werken vanuit de gemeentelijke sociale teams. Gebiedsgericht werken. Jaarverslag 2017 35

Gebiedsgericht werken in 2017 binnen het gemeentelijke sociale team Om de hulp- en dienstverleningsinterventies vroegtijdig in te kunnen zetten is het belangrijk herkenbaar en laagdrempelig voor de inwoners te zijn. Vroegtijdige inzet kan het verergeren van de probleemsituatie voorkomen en heeft een preventieve werking. MWC levert zo snel en kort mogelijke integrale inzet in de gebieden mede vanuit de aanpak sociale teams. Maatschappelijk werk is kernpartner in de gemeentelijke sociale teams. Werken vanuit 8 gebieden in de gemeente Coevorden. Maatschappelijk werk en opbouwwerk werken complementair. Werken in het gebied, dichtbij de bewoners en (vrijwilligers)organisaties, zijn gemakkelijk aanspreekbaar, kunnen vroegtijdig signaleren en verbinden. Werken met kernketenpartners in onze gebiedsaanpak. Er zijn concrete werkafspraken gemaakt met deze kernketenpartners over cliëntoverleg, ketensamenwerking en afstemming met als doel het bieden van zo snel en kort mogelijke (integrale) interventie. Vanuit de kennis van de culturele, familiaire en professionele sociale kaart van het gebied. Samenwerken en verbinden vanuit de gemeentelijke beleidskaders. Groepsgerichte aanpak Er is in 2017 zowel vraaggericht als aanbodgerichte (gesignaleerd uit cijfers en/of door partners uit de keten) groepstrainingen aangeboden. Hulp bij financiële problemen Financiële problemen staan in de gemeente Coevorden al jaren met stip op nummer één. Ook in 2017 hebben de meeste cliënten zich aangemeld voor financiële hulp. De problemen bestaan doorgaans uit achterstand in betaling van de vaste lasten. De zorgverzekering is vaak het eerste wat niet wordt betaald. Daarna volgt gas en elektra. Vaak is het ontstaan van schulden een gevolg van één of meerdere onderliggende problemen: scheiding, ontslag, depressieve klachten of niet aan de bel willen trekken voor hulp. Doelgroep Alle inwoners van de gemeente Coevorden. Iedereen kan in een financieel lastige situatie terecht komen. Werkuitvoering De start is het maken van een hulpverleningsplan. Omdat het daar vaak aan ontbreekt: een overzicht maken van inkomsten en uitgaven van de cliënt De afloscapaciteit van de cliënt wordt bepaald. Als de schulden redelijkerwijs binnen drie jaar op te lossen zijn en de cliënt is leerbaar en gedisciplineerd stelt de maatschappelijk werker samen met de cliënt een schuldenregeling op. Als de maatschappelijk werker inschat dat de schulden te hoog zijn of de cliënt is niet in staat om op eigen kracht met ondersteuning van MWC - de schulden af te lossen wordt de cliënt doorverwezen naar de afdeling Schuldhulp van de gemeente Coevorden. Als vooruitzicht in een financieel zelfredzame cliënt ontbreekt of de cliënt is psychisch of verstandelijk beperkt, stuurt de maatschappelijk werker erop aan in overleg met de cliënt - zijn financieel beheer elders onder te brengen: in het eigen netwerk van de cliënt of bij budgetbeheer van de gemeente. Als het hiervoor genoemde niet haalbaar is, wordt de cliënt in overleg doorverwezen naar een bewindvoerder. Financiële problemen hebben altijd onderliggende oorzaken. Hiervoor wordt ook een hulpverleningsplan opgesteld. Resultaten Naast schulden, wordt er gewerkt aan onderliggende problemen, zoals relatie-, gezondheids- of opvoedproblematiek. Schulden nemen af, evenals de onderliggende problemen. Met woningcorporatie Domesta en afdeling Schuldhulp is een methodische aanpak voor cliënten met huurachterstand. Lees hierover meer in het volgende onderwerp. Effecten MWC spreekt de eigen kracht van de cliënt aan en maatschappelijk werkers stimuleren ze (weer) een actieve bijdrage te leveren in de maatschappij door bijvoorbeeld (vrijwilligers)werk te zoeken. 36 Maatschappelijk Welzijn Coevorden

Dankzij de hulp voelen cliënten zich mentaal en fysiek beter en doen ze minder een beroep op (duurdere) zorg. Armoede in zijn algemeenheid terugdringen. Voorkomen van huisuitzettingen Schulden kunnen zo hoog oplopen dat mensen de huur van hun huurwoning niet meer kunnen betalen. De situatie kan dusdanig escaleren dat een huisuitzetting onoverkomelijk is. Het is in ieders belang om te voorkomen dat een gezin op straat komt te staan. Daarom hebben Domesta, de gemeente en MWC een methodische aanpak gerealiseerd: voorkomen van huisuitzettingen. In juli 2017 is het convenant van Huis Blijft Thuis ondertekend door de gemeente, Domesta en MWC. In het convenant staan de samenwerkingsafspraken die gemaakt zijn tussen de drie partijen. Doel van het convenant is om huisuitzetting te voorkomen door een preventieve en proactieve aanpak. Met de ondertekening van het convenant heeft het project ook zijn officiële naam gekregen: Huis Blijft Thuis. Sinds deze methodische aanpak (die al werd gehanteerd voor officiële ondertekening van het convenant) worden er vrijwel geen mensen meer uit huis gezet, zijn de (huur)achterstanden minder hoog en is er oog voor het algehele welzijn van een gezin (schulden staan zelden op zichzelf). Doelgroep Inwoners van de gemeente Coevorden die twee maanden huurachterstand hebben bij Domesta en die Domesta of de gemeente niet kunnen bereiken of die hun afspraken niet nakomen. Werkuitvoering Bij twee maanden huurachterstand legt Domesta contact met de verhuurder. Bij geen gehoor of de gemaakte afspraken worden niet nagekomen, wordt een melding gemaakt bij afdeling Schuldhulp van de gemeente Coevorden. Afdeling Schuldhulp tracht nogmaals contact te leggen en indien nodig te komen tot een afbetalingsregeling met de huurder. Lukt dit ook niet, dan wordt de huurder aangemeld bij Maatschappelijk Welzijn Coevorden. MWC probeert alle mogelijke middelen in te zetten om een huurder te bereiken: telefonisch, via facebook, onverwachts langskomen, contact leggen met de buren etc.. Dit slaagt altijd. De maatschappelijk werker gaat samen met de cliënt een afbetalingsregeling treffen met Domesta om de huurachterstand in te halen. Wanneer mensen niet in staat zijn dit zelfstandig te doen of de financiële situatie dusdanig nijpend is, wordt afdeling schuldhulp van de gemeente Coevorden ingeschakeld. Zij nemen de financiën over en gaan een afbetalingsregeling aan met Domesta. Regelmatig komt het voor dat MWC moet bemiddelen als een regeling stagneert. Wanneer de cliënt herhaaldelijk de gemaakte afspraken niet nakomt, is een huisuitzetting het gevolg. Na een huisuitzetting blijft MWC de cliënt begeleiden bij het vinden van passende woonruimte en biedt hulp daar waar nodig. Resultaat In 2017 is MWC 45 keer ingeschakeld om huisuitzettingen te voorkomen. Een verdubbeling ten opzichte van 2016. In 2017 zijn bijna alle (dreigingen tot) huisuitzettingen voorkomen. 1 huisuitzetting kon niet voorkomen worden. Deze doelgroep wordt nauwelijks nog onder bewind gesteld. Dit komt doordat - naast de nauwe integrale samenwerking - de gemeente Coevorden budgetbeheer aanbiedt. De kans op uitval in een schuldentraject is hiermee veel kleiner geworden. Effecten Door de integrale preventieve aanpak is het voor de cliënt mogelijk de huurachterstand in te lopen en wordt de kans op huisuitzetting zeer sterk verkleind. De preventieve inzet voorkomt duurdere hulpverlening. Voorkomen van huisuitzetting bespaart zowel psychische als huisvestings- als meer financiële problemen. De integrale en protocollaire methode voorkomt op een later moment veel intensievere hulp. Jaarverslag 2017 37

Invulhulp Inwoners van de gemeente Coevorden kunnen elke week terecht op een speciaal spreekuur met vragen over voorzieningen, regelingen en het invullen van formulieren. Sommige mensen vinden het invullen van formulieren moeilijk doordat ze de wet- en regelgeving niet begrijpen, andere mensen hebben moeite met lezen en schrijven, e.d.. Meestal kunnen mensen snel geholpen worden (binnen een half uur) en incidenteel is een vervolgafspraak nodig. De Invulhulp wordt uitgevoerd samen met vrijwilligers. Doelgroep Inwoners van de gemeente Coevorden die gebruik willen of moeten maken van regelingen en voorzieningen, maar die weten regelgeving niet begrijpen of moeite hebben met lezen en/of schrijven. Werkuitvoering Iedere donderdagmiddag is er een speciaal inloopspreekuur voor invulhulp. Mensen hoeven van te voren geen afspraak te maken, men kan inlopen. Het spreekuur wordt gedraaid door twee vrijwilligers en een maatschappelijk werker van MWC. Bezoekers worden om de beurt geholpen door of een vrijwilliger of een maatschappelijk werker. Als het gaat om belastingaangifte, worden ze geholpen door een vrijwilliger die hier gespecialiseerd in is. Resultaat Het aantal bezoekers neemt toe. Jaarlijks bezoeken ruim 400 personen de Invulhulp. Mensen worden concreet geholpen met het invullen van voor hen moeilijke formulieren. Effecten Inwoners weten waar ze invulhulp kunnen krijgen: er is één plek en één tijdstip waar inwoners van de gemeente Coevorden terecht kunnen met vragen over regelingen en voorzieningen. De uitvoerende maatschappelijk werker genereert kennis over regelingen en voorzieningen die hij weer kan delen met de hele organisatie. Inwoners worden snel en adequaat geholpen. Veiligheid (volgens uitvoeringsovereenkomst gemeente 2017) Spoed voor jeugd De front office van MWC is tijdens kantooruren beschikbaar voor crisis jeugd. Crisis betekent dat het niet kan wachten tot de volgende dag. Werkuitvoering Als de jeugdige niet bekend is bij de gemeente dan pakken wij de crisis op. Is de jeugdige wel bekend bij de gemeente, dan pakt de persoon die de cliënt begeleidt het op en anders de achterwacht van de gemeente. Als MWC de casus oppakt, wordt afgestemd waar nodig af met de gedragswetenschapper of met de functioneel coördinator jeugd. Deze denken mee, geven advies, en geven mandaat om de hulp in te zetten die MWC nodig acht. Resultaat In 2017 heeft MWC 3 keer een casus Spoed voor Jeugd opgepakt. 38 Maatschappelijk Welzijn Coevorden

Effecten Integrale effectieve aanpak waarborgt de veiligheid. Zorgmeldingen MWC pakt zorgmeldingen op en zet passende hulp in. Een zorgmelding is een breed begrip en houdt in: een vernieling, diefstal, huiselijk geweld, openbaar dronkenschap of een vergelijkbaar incident waarbij één of meerdere minderjarige(n) betrokken is /zijn geweest op welke manier dan ook, en er om deze minderjarige(n) zorgen zijn. Doelgroep Minderjarigen waarover zorgen zijn, bijvoorbeeld over veiligheid. Werkuitvoering Wanneer de politie of ambulance een zorgmelding doet bij Veilig Thuis (VTD), wordt er triage uitgevoerd door hen. Wanneer de melding naar het voorliggend veld kan, wordt eerst onderzocht of de minderjarige al bij MWC bekend is. Wanneer de betreffende persoon bij MWC bekend is, neemt MWC contact op met deze cliënt of met de ouder. Afhankelijk van de melding, wordt interventie gepleegd: soms is het alleen een melding bespreken, soms hulp aan de minderjarige of soms hulp aan het hele systeem rondom de minderjarige. Ook wordt er een analyse gemaakt van de veiligheid. Wanneer blijkt dat de jeugdige nog niet bij MWC in beeld is, wordt de casus in het KTO (een samenwerkingsverband) neergelegd om samen met andere professionals te bepalen welke interventie ingezet wordt. Resultaat In 2017 heeft MWC 22 zorgmeldingen opgepakt. Hulp wordt ingezet voor alle betrokkenen waar nodig. 1 gezin, 1 plan, 1 regisseur. Effecten Client verwerkt nare ervaringen, evenals het gezin eromheen krijgt hulp waar nodig. Client en andere betrokkenen kunnen weer met een veilig gevoel het leven op pakken. Door vroegtijdige inzet, coördinatie en regisseurschap wordt escalatie voorkomen. Huiselijk geweld en huisverbod MWC is verantwoordelijk voor de hulpverlening aan slachtoffers en plegers van huiselijk geweld en traject Huisverbod binnen de gemeente Coevorden. Huiselijk geweld Doelgroep Slachtoffers en plegers van huiselijk geweld in de gemeente Coevorden. Werkuitvoering Bij VTD komen meldingen terecht over huiselijk geweld. VTD legt een casus meestal bij de jeugdconsulent neer. De jeugdconsulent gaat met de casus aan de slag. Als de jeugdconsulent besluit de casus af te schalen, draagt ze de casus over aan MWC. De mw-er start een hulpverleningstraject met het slachtoffer Indien MWC ook opgedragen wordt om de pleger uit de casus te begeleiden, dan wordt deze begeleid door een andere maatschappelijk werker. Het hulpverleningstraject voor huiselijk geweld kent een methodische werkwijze van vijf gesprekken. Het verloop van de casus wordt teruggekoppeld aan de jeugdconsulent. De cultuur waar slachtoffers en plegers in leven heeft een grote invloed op een succesvolle begeleiding. In sommige culturen is huiselijk geweld meer getolereerd en geaccepteerd dan in andere culturen en daarom wordt begeleiding soms afgehouden Jaarverslag 2017 39

Huisverbod Doelgroep De achterblijvers van huiselijk geweld zaken, waarbij er sprake moet zijn van een uithuisgeplaatste. Werkuitvoering Bij meldingen naar politie die betrekking hebben op huiselijk geweld, wordt er op plaats delict ingeschat of er een huisverbod uitgesproken moet worden. Burgermeester spreekt huisverbod uit. Melding komt terecht bij VTD en MWC wordt daarna ingeschakeld. Uithuisgeplaatste mag 10 dagen geen contact met achterblijver Achterblijver (en eventueel kinderen) krijgen (verplicht) hulpverlening van een maatschappelijk werker van MWC. Pleger krijgt (verplicht) hulp van reclassering. Er volgt een risico analyse m.b.t. de betrokkenen. In de zorg overleggen met partners (reclassering, VTD) wordt toegewerkt naar een 4gesprek. In het 4gesprek wordt samen met achterblijver en uithuisgeplaatste overlegd over een veiligheidsplan (voor de toekomst). Resultaten In 2017 zijn er 14 cliënten geweest die hulp hebben gehad vanwege een huiselijk geweldzaak. Effecten Dankzij de hulp verwerkt de cliënt de nare ervaringen. Hulp bij huiselijk geweld zorgt ervoor dat de cliënt weer met een veilig gevoel z n leven op kan pakken. Kerken (informele zorg) De bezoekersaantallen van de kerken lopen erg terug (landelijk, maar ook in de gemeente Coevorden). Kerken worden steeds vaker voor andere doeleinden gebruikt. Kerken zijn een soort visuele bakens in de steden en de dorpen, die mensen graag willen behouden. De samenwerking tussen MWC en kerken gaat vooral over vragen rondom: hoe om te gaan met een bepaalde situatie tussen voorganger/dominee en een lid van de kerk, bij probleemsituaties. Doelgroep Alle inwoners van de gemeente Coevorden. Werkuitvoering Pastores-overleg vindt nu twee keer per jaar plaats (vroeger 4 x per jaar) waar een maatschappelijk werker bij aansluit. De kostendekking m.b.t. de boodschappenpakketten is onderling (goed) geregeld door de diaconieën. De RKK (Roomse kerk) verstrekt mensen soms een rentevrije lening verstrekken. Hier worden dan ook vaak afspraken over gemaakt met de gemeente. Resultaten Op jaarbasis vragen wij circa 20 keer per jaar een boodschappenpakket aan via de kerken voor een cliënt. Die samenwerking verloopt goed. Effecten De samenwerking vergroot het netwerk en het bereik van alle partijen. Meer inwoners worden bereikt en daardoor worden er meer hulpvragen beantwoord. Gezamenlijk is er meer slagkracht. Zorgmijders Zorgmijders zijn cliënten om wie ernstige zorgen zijn, maar die niet uit eigen beweging om hulp vragen. Om zorgmijders in de gemeente Coevorden wel hulp te kunnen bieden, bestaat een netwerk van hulpverleners waarin ook het MWC participeert: het OGGZ-netwerk. Familie, buren, organisaties kunnen iemand waarover ze zich zorgen maken melden bij dit OGGZ-netwerk. 40 Maatschappelijk Welzijn Coevorden

Doelgroep De doelgroep van het OGGZ bestaat uit mensen om wie ernstige zorgen zijn, die zich laten kenmerken door complexe problematiek. Werkuitvoering Het OGGZ-netwerk bestaat uit verschillende organisaties uit de 0e, 1e en 2e lijn die regelmatig bijeenkomen om meldingen te bespreken en door te zetten naar de juiste hulpverlening. Als MWC aangesteld wordt als casemanager is hij verantwoordelijk voor het opstellen van een hulpverleningsplan met alle betrokken partijen. Ook zorgt de casemanager voor een goede afstemming en voor realisatie van de doelen. Hij voert de regie. De maatschappelijk werker gespecialiseerd in zorgmijders benadert de directe omgeving (familie, buren) voor het eerste contact met de zorgmijder. De directe omgeving wordt ook benaderd voor informatie en actieve inzet. Meestal wordt er een onaangekondigd huisbezoek gedaan. De maatschappelijk werker probeert de cliënt te overtuigen van de noodzaak van hulpverlening. Dit vraagt specifieke kennis en kunde van de hulpverlener. Resultaten In 2017 heeft MWC 9 zorgmijders toegeleid naar hulpverlening (als casemanager). Het meldpuntheeft in 2017 36 meldingen gehad waarvan 25 doorgeleid zijn naar het OGGZ-netwerk. Effecten Het OGGZ-netwerk voorkomt verdere escalatie van de situatie (isolatie, financiële problemen, ernstige verslaving, vervuiling). Door vroegtijdige inzet van het OGGZ-netwerk, wordt duurdere zorg voorkomen. MWC probeert te voorkomen dat de cliënt opnieuw in de problemen komt. Mocht dit toch gebeuren, is er al een vertrouwensband opgebouwd met de maatschappelijk werker waardoor de cliënt de volgende keer vaak wel om hulp vraagt. Training assertiviteit 17 cliënten hebben zich aangemeld in 2017. De training is één keer van start gegaan. Deelnemers van de cursus hebben gevarieerde problemen waarmee ze aan het werk gaan. Zo zijn er mensen die problemen ervaren op hun werk in contact met collega s, mensen die onzeker zijn en niet hun mening durven te geven of juist mensen die een kort lontje hebben en op een agressieve manier voor hun mening opkomen. De communicatie is een belangrijk onderdeel van de training, maar vooral wordt er onderzocht wat de deelnemers weerhoudt om assertief op te treden. Client maatschappelijk werk aan het woord Kunt u vertellen hoe u de hulp/samenwerking van MWC over het algemeen heeft ervaren? Zeer goed. Ik werd vrij snel geholpen door een maatschappelijk werker. Wat vond u het meest prettig aan de hulp/samenwerking? De maatschappelijk werker was deskundig en daarnaast begaan met mij. Zijn humor ontdooide sommige netelige situaties of gesprekken zonder de ernst ervan te ondermijnen. De maatschappelijk werker had een objectieve gedachtengang als gespreksbemiddelaar en kon op een positieve manier de partijen bedaren bij oplopende emoties. Hij wist gesprekken goed te leiden, maar stelde zich niet autoritair op. Hij is goed geïnformeerd, heeft vergaande kennis en ervaring en blijft daarnaast gewoon een mens. Vond u iets niet zo goed aan de hulp/samenwerking? Zo ja, wat dan? Door de intensiteit van de gesprekken kon ik erg schrikken van zijn mobiele telefoon die soms af ging. Soms had ik dan moeite om de draad weer op te pakken. Gelukkig gebeurde dit niet vaak. Waar hebt u het meeste aan gehad? Door de gesprekken (relatietherapie) zijn mijn partner en ik weer nader tot elkaar gekomen. Daarnaast lag ik niet in één lijn met iemand van team Actief voor Werk. De maatschappelijk werker heeft tussen ons bemiddeld. De situatie is daardoor een stuk beter geworden. Jaarverslag 2017 41

De meeste cursisten geven na de training aan echt geholpen te zijn en verder te kunnen. Budgetcursus In totaal hebben 33 mensen zich aangemeld in 2017 voor de budgetcursus die in samenwerking met Domesta wordt aangeboden. De cursus is in 2017 drie keer gegeven. Huurders van Domesta konden 100 euro krijgen als ze de hele cursus volgden. Deze samenwerking heeft preventieve als doel. Huurders met meer kennis over hun financiële huishouding, lopen minder risico op huurachterstand of erger: huisuitzetting. Centraal staat dat mensen zelf weer leren grip te krijgen op hun financiën en (herhaling van) financiële misstappen weten te voorkomen. De onderwerpen die aan bod komen zijn onder meer: overzichten maken van inkomsten en uitgaven, een financieel dagboek bijhouden en sparen. Alleen een cursus volgen is niet voldoende, het moet beklijven in de praktijk. Na het volgen van de budgetcursus wordt daarom een vervolgtraject thuisbegeleiding van Humanitas aangeboden. De cursus heeft behalve preventie ook nazorg als doel, bijvoorbeeld voor mensen die uit de schuldsanering van de gemeente komen. De schuldsanering neemt alles van de cliënt uit handen, maar het gedrag wordt niet aangepakt. Met de budgetcursus, in combinatie met de thuiscoach van Humanitas, krijgen mensen wel (weer) zelf de regie over hun financiële situatie. Een bijeffect van de training is dat ongeveer 30% van alle deelnemers na afronding een individueel traject wil volgen. Dit traject kun je grofweg onderverdelen in: individuele budgetcoaching, toeleiding naar schuldsanering en psychosociale hulpverlening. Rouwverwerkingsgroep In 2017 hebben 4 cliënten zich aangemeld voor de cursus Rouwverwerking. De training is één keer van start gegaan (er stonden nog mensen op de aanmeldlijst uit 2016). Het overlijden van een dierbare is een van de meest ingrijpende gebeurtenissen die een mens kan overkomen en brengt grote veranderingen met zich mee. De cursus is bedoeld om mensen te leren omgaan met hun verlies. Bovendien is het goed om met lotgenoten over verlies te praten. Maatschappelijk werker aan het woord over cliënt Meneer kwam voor het intakegesprek naar kantoor en begon heel negatief het gesprek. Hij had veel slechte ervaringen met hulpverlening en vond dit gesprek eigenlijk onnodig. Hij heeft niet met iedereen een klik en als er geen klik was kwam hij niet weer gaf hij aan. In het gesprek kwam hij steeds wat meer los en vertelde meer over zichzelf en zijn verleden. Ik merkte dat meneer wat ongemakkelijk werd omdat hij zei dit gevoel niet te herkennen in gesprekken met eerdere hulpverlening. Het verbaasde hem dat hij wat over zijn privéleven vertelde zonder erover na te denken. Even viel hij terug in zijn oude houding en verliet hij wat verward het gebouw. Een half uur later ontving ik een WhatsApp met: Bedankt voor het gesprek!. 42 Maatschappelijk Welzijn Coevorden

Product 6: Steunpunt Mantelzorg en Steunpunt Vrijwilligerswerk Steunpunt Mantelzorg(Volgens uitvoeringsovereenkomst gemeente 2017) Het Steunpunt Mantelzorg ondersteunt mantelzorgers op diverse gebieden. Doel is dat mantelzorgers hun zorgtaken kunnen vervullen en volhouden in combinatie met goede zorg voor henzelf en de uitvoering van andere levenstaken. Doelgroep Mantelzorgers en hun naasten Basistaken, inhoudelijke workshops en respijtweekend Werkuitvoering Vanuit het behoefteonderzoek uitgevoerd door het Steunpunt, en signalen vanuit de praktijk, heeft het Steunpunt een 4- tal workshops georganiseerd met een inhoudelijke thema: Mantelzorg en werk; Mantelzorg en financiën; in balans blijven, en ontspannen. Daarnaast zijn er in de week van de mantelzorg een tweetal bijeenkomsten georganiseerd waarin ontmoeten en ontspannen centraal stonden. Uit de metingen en reacties blijkt dat dit zeer voldoet aan de behoefte. In 2018 gaan we dit dan ook intensiveren Resultaten In 2017 zijn 396 korte hulpvragen via de mail, telefoon of kantoorbezoek binnengekomen en door het Steunpunt behandeld. De onderwerpen WMO en professionele zorg in relatie tot overbelasting en/of eenzaamheid kwamen veel aan de orde. Er zijn 55 nieuwe intensievere hulpvragen behandeld. Er zijn twee bijeenkomsten voor mantelzorgers in het kader van de Blijk van Waardering georganiseerd Vijf lezingen/presentaties/voorlichting zijn verzorgd door of in samenwerking met het Steunpunt. We hebben vijf inhoudelijke workshops en één respijtweekend georganiseerd. Aantal 2016 Aantal 2017 Bijzonderheden/signalen Korte hulpvragen 319 396 Eenzaamheid en overbelasting zijn de meest besproken thema s Intensieve(re) hulpvragen 53 55 Met name eenzaamheid, overbelasting en verlies zijn onderwerpen waarbij hulpverlening is geboden Zorgvrijwilliger 25 25 Deze vrijwilligers zijn ingezet voor informele zorgvragen Presentaties 4 5 O.a. bij Alzheimer café Coevorden en Treant. Workshops en bijeenkomsten 2 7 Hiermee zijn in totaal 226 mantelzorgers bereikt. Alle workshops hebben we geëvalueerd op inhoud en toepasbaarheid van de verstrekte informatie. Hier wordt gemiddeld een 8 op gescoord. Respijtweekend - 13 Er zijn 13 intensieve mantelzorgers meegegaan. Effecten We hebben één respijtweekend georganiseerd. Vragen die vooraf en achteraf aan de deelnemers zijn gesteld: hoe voelt u zich op dit moment? wat is uw doel voor dit weekend? voldeed het aan uw behoeften? hebt u de doelen behaald? Op de vraag hoe iemand zich voelt (schaalvragen 1-10) is door alle deelnemers een verbetering zichtbaar: Positief verschil van 1 punt: 4 Positief verschil van 2 punten: 3 Jaarverslag 2017 43

Respijtweekend 2017 Positief verschil van 3 punten: 3 Positief verschil van 4 punten: 1 Positief verschil van 5 of meer punten: 1 Bij drie deelnemers is dit van 4-6 naar een 8 of meer gegaan. Doelen van de deelnemers waren: ontspannen, uitrusten, ontmoeten, even niks moeten, informatie krijgen, ervaringen delen, loslaten, rust, verwend of verzorgd worden. Alle deelnemers geven aan de doelen (ruim) te hebben behaald Tevens is gevraagd te evalueren op: Communicatie vooraf gemiddeld: 8.2 Respijtweekend in het algemeen: 9.3 Het vervoer: 8.2 Het hotel: 8.6 Programma: 9.1 De geboden begeleiding: 9.5 Registeren van mantelzorgers We hebben 135 nieuwe mantelzorgers ingeschreven, naast de meer dan 400 reeds ingeschreven mantelzorgers. Deze mensen zijn geïnformeerd over de mogelijkheden die het Steunpunt biedt en zijn, gebiedsgericht, uitgenodigd voor activiteiten w.o. lotgenotencontact en diverse workshops. Organiseren en participeren in relevante afstemming/overlegstructuren Werkuitvoering en resultaten Het Steunpunt participeert in het sociale team, in het hometeam (overleg met huisarts, GGZ, thuiszorg, MWC) Dalen en Aalden/Zweeloo, in het zorgbegeleidersoverleg Coevorden, organiseert regionaal netwerk overleg met de verschillende lokale steunpunten en thematisch op gebied van jonge mantelzorgers. Doel is afstemming op casusniveau, en het vergroten van zichtbaarheid, kennis en informatie van/over mantelzorg. Het Steunpunt heeft diverse overleggen (op vraag en zelf geïnitieerd) met zorgpartijen uit de gemeente Coevorden over afstemming, samenwerking, nieuwe ontwikkelingen. 44 Maatschappelijk Welzijn Coevorden

Opmerkingen na evaluatie van mantelzorgers over het respijtweekend Ik heb genoten, ik hoop de andere deelnemers weer te zien. Het was perfect. \ "De organisatie was geweldig, een goede sfeer, ik heb ervaringen kunnen delen en hiervan kunnen leren. Ik ben er echt even uit geweest. Dit heeft met goed gedaan. Het was heel goed geregeld, erg ontspannend even zelf niets te hoeven doen. Heb me kunnen opladen. "Door de gesprekken met anderen veel info gekregen. Dit weekend was erg goed en voldeed aan alles. Er is goed en regelmatig contact en afstemming met het Contact Punt Mantelzorg Coevorden, de vrijwilligersorganisatie die lotgenotencontact en ontspanningsactiviteiten organiseert Het Steunpunt werkt samen, neemt deel aan hun activiteiten, en biedt ondersteuning waar nodig. Blijk van waardering Werkuitvoering De Blijk van Waardering voor mantelzorgers, het geldbedrag van 100 euro, is in november naar de mantelzorgers overgemaakt. Het bijbehorende presentje (samengesteld door het Ambacht van PromensCare en bij verschillende lokale ondernemers in de gemeente aangeschafte artikelen) is tijdens twee ontmoetings- en verwenbijeenkomsten voor de mantelzorgers uitgereikt. Resultaten In 2017 zijn 432 aanvragen voor de Blijk van Waardering binnengekomen waarvan er 411 zijn toegekend. De communicatie is dit jaar op dezelfde wijze als vorig jaar verlopen. Er is een stijgende lijn in het aantal aanvragers over de afgelopen jaren, steeds meer mantelzorgers zijn op de hoogte en raken op deze wijze bekend. Met 75 mantelzorgers over de Blijk van Waardering contact gehad (thuis of telefonisch) omdat óf men dit op het aanvraagformulier had aangegeven óf de verstrekte informatie vragen opriep óf in het kader van een steekproef. Op de bijeenkomsten zijn in totaal 160 mantelzorgers geweest. Daarnaast zijn er 30 presentjes bij mensen thuis bezorgd en konden mensen het presentje afhalen op kantoor. Het door de gemeente beschikbaar gestelde bedrag voor de uitvoering van de Blijk van Waardering is ruim toereikend gebleken. In het financieel overzicht en inhoudelijke toelichting komen we hier nader op terug. Effecten Er is in 2016 een evaluatie gehouden waaruit bleek dat er een zeer hoge tevredenheid is over de Blijk van Waardering. In 2017 zijn er over de aanvraagprocedure van de Blijk van Waardering veel vragen geweest, met name over het aanvraagtermijn. Daarom heeft het Steunpunt besloten om het voor 2018 het gehele jaar mogelijk te maken de Blijk van Waardering aan te vragen. Jonge mantelzorgers Werkuitvoering In 2017 zijn alle jonge mantelzorgers (die hier behoefte aan hadden) gebeld en thuis bezocht ter kennismaking. Er is hen, en ouders, bevraagd op behoefte. We hebben een 6-tal activiteiten aangeboden, in gezamenlijkheid met drie andere organisaties uit de regio. Kinderen (en/of ouders) ervaren een hoge drempel om hieraan mee te doen. Resultaten 55 jonge mantelzorgers in beeld, vooral door de waarderingsactie voor jonge mantelzorgers. Op alle scholen in de gemeente Coevorden, via het schoolmaatschappelijk werk en opbouwwerk, informatie verspreidt. Gestart met gastlessen op basisscholen over jonge mantelzorgers middels het Schoolpreventieplan. Het gaat hier om vier scholen die in 2017 gebruik hebben gemaakt van dit aanbod. Met verschillende zorginstellingen (thuiszorg, huisartsenpraktijk maar ook maatschappelijk werk en scholen (vo-mbo) ) contact, veelal op casusniveau, om van hieruit aandacht te genereren voor het (beter) in beeld krijgen van de jonge mantelzorgers. Jaarverslag 2017 45

Effecten Omdat een drempel ervaren wordt bij kinderen en/of ouders om mee te doen aan activiteiten voor deze doelgroep, vraagt dit een nog laagdrempeliger benadering en meer tijd om te investeren in kennismaking dichtbij huis. In 2018 kiezen we hierom voor een andere werkaanpak. Steunpunt Vrijwilligerswerk Basistaken De taken van het Steunpunt Vrijwilligerswerk en opbouwwerk Participatie kennen een overlap. In 2017 is intensief samengewerkt tussen beide functies met als resultaat in 2018 een Steunpunt Vrijwilligerswerk en participatie waarin deze functies met elkaar geïntegreerd zijn. Doelgroep Alle inwoners van de gemeente Coevorden Werkuitvoering In 2017 zijn er door het Steunpunt intake gesprekken met nieuwe vrijwilligers gevoerd en zijn er vrijwilligers bemiddeld naar een organisatie. Samenwerking met vrijwilligersorganisaties Publiciteit rondom vrijwilligerswerk en het Steunpunt. Resultaten 178 hulp- en ondersteuningsvragen waarin ruim 50% van de vragen ging over inwoners die op zoek waren naar vrijwilligerswerk of vragen hadden over bv. vrijwilligerswerk en uitkering. Vraaggerichte advies en/of informatiegesprekken gevoerd met vrijwilligersorganisaties over uiteenlopende onderwerpen. Veruit het meest besproken onderwerp is de zoektocht naar nieuwe vrijwilligers. Het Steunpunt heeft afgelopen jaar op diverse wijze promotie en wervingsactiviteiten verzorgd. Via een vaste rubriek bij radio Drenthe, in de huis-aan-huis kranten, rubrieken op de gemeentelijke pagina: er is op diverse manieren aandacht gegeven aan het promoten van vrijwilligerswerk in het algemeen en specifieke vacatures of ontwikkelingen in het bijzonder. In 2017 130 vrijwilligersvacatures op de vacaturebank aangeboden. Aantal 2016 Aantal 2017 Onderwerpen Intakegesprekken 36 32 Kennismaking, informatie en advies Bemiddeling 98 109 Matchen met organisatie Hulp/ondersteuningsvragen 173 178 Vrijwilligerswerk zoeken, info & advies Aanbod vacaturebank 117 130 Vooral maatschappelijk en cultuur Bereik vacaturebank 25.000 x bekeken 33.000 x bekeken Toename van > 20% Effecten Vernieuwen van de vacaturebank, dit is een continue proces. Er zijn in 2017 meer vacatures geplaats, en deze zijn in 2017 meer dan 30.000 keer bekeken. Jongeren, vrijwilligerswerk en participatie van inwoners Werkuitvoering Bij diverse organisaties advies en informatiegesprekken gevoerd over vrijwilligerswerk: van concrete vragen over het werven van vrijwilligers, tot aan vragen rondom vrijwilligerswerk en uitkering of verklaring omtrent gedrag. Organisaties en vrijwilligers konden hiervoor bij het Steunpunt terecht. Resultaten Er is afstemming gezocht met verschillende vrijwilligersorganisaties binnen de gemeente Coevorden om meer gebruik te maken van elkaars aanbod en de onderlinge samenwerking te versterken. 46 Maatschappelijk Welzijn Coevorden

Uit signalen werd bijvoorbeeld duidelijk dat sportverenigingen behoefte zouden hebben aan een cursus om meer vrijwilligers te werven. Dit is, in overleg met de gemeente, opgepakt en heeft geresulteerd tot een gezamenlijke vrijwilligersscholing. 12 verenigingen hebben deelgenomen aan de informatieavond en 5 verenigingen hebben zich aangemeld om de cursus daadwerkelijk te volgen. Hier zitten sportverenigingen bij, maar ook welzijnslubs, Dorpsbelangen en de scouting, Dit zijn verenigingen en organisaties die veel met jongeren werken en/of waar jeugd actief is. We zijn in 2017 begonnen met een ludieke wervingscampagne te ontwikkelen met als doel vrijwilligerswerk, o.a. onder jongeren, te promoten. Hiervoor is contact gelegd met verschillende lokale vrijwilligers en organisaties en vindt afstemming met de gemeente plaats. Doel is om de campagne in het eerste kwartaal 2018 te lanceren. Effecten Voornemens om de cursus in 2018 te herhalen en voor meer verenigingen beschikbaar te stellen. Het Steunpunt heeft in 2017 veelvuldig overleg gevoerd met het team Participatie van de gemeente en de participatieopbouwwerker van MWC. De contacten en doorverwijzingen verlopen steeds beter en er wordt frequenter gebruik gemaakt van de vrijwilligersvacaturebank van MWC. Jaarverslag 2017 47

Bijlages Bijlage 1: cliëntentevredenheidsonderzoek maatschappelijk werk Aan het eind van een hulpverleningstraject maatschappelijk werk wordt cliënten gevraagd een tevredenheidsonderzoek in te vullen. Het doel hiervan is om te weten wat cliënten van onze dienstverlening vinden. Met die uitkomsten kunnen we onze werkzaamheden evalueren en evolueren. Bijlage 2: nulmetingen bij Rots en Water 31 kinderen hebben in 2017 de interne Rots en Water training gevolgd en afgerond (de training op scholen valt onder buiten-reguliere subsidie). In de tabel is te zien welk cijfer de cliënt zijn/haar eigen situatie geeft aan het begin en aan het eind van de groepstraining. Groep 1 Cijfer start cursus Cijfer einde cursus Deelnemer 1 6 9 Deelnemer 2 5 8 Deelnemer 3 6 9 Deelnemer 4 7 10 Deelnemer 5 4 5 Deelnemer 6 5 7 Deelnemer 7 5 8 Deelnemer 8 6 7 Deelnemer 9 5 6 48 Maatschappelijk Welzijn Coevorden