25 juni 2018 Bevorderen van een gezonde leefstijl van cliënten door begeleiders: hoe doen we dat bij Talant en hoe kan het nog beter? Ruud Tap, Marloes Wessel, Trienke Postma, Ali Pit en Jeanet Landsman
Opzet onderzoek leefstijl (1) Vraagstelling Wat zijn succes- en faalfactoren bij optimaal invulling geven aan het thema leefstijl door begeleiders, hoofden (para-)medici en behandelaren mbt voldoende bewegen en gezond eten & drinken in de zorg aan cliënten bij Talant: wat gaat goed en wat kan beter?
Opzet onderzoek leefstijl (2) Aanpak 1. Vragenlijst voor begeleiders: meten determinanten voor succesvolle invulling leefstijl (zelfde vragenset voor bewegen en eten & drinken in twee groepen uitgezet, respons ruim 21%, resp. n=227 en 285) 2. Resultaten begeleiders bespreken met hoofden. 3. Focusgroep met experts. 4. Steeds na nieuwe input herschrijven rapportage Ervaringen cliënten (apart onderzoek, loopt nog)
Resultaten vragen aan begeleiders 1. Reëel beeld van wat een gezonde leefstijl is. 2. Cliënten krijgen onvoldoende beweging en meestal wel voldoende gezond eten & drinken, al kan dat ook beter. 3. Positief effect van gezonde leefstijl zichtbaar in welzijn. 4. Men vindt het bij het werk horen, passen bij visie Alliade en ervaren het niet als heel moeilijk. 5. Gemotiveerd om gezonde leefstijl te bevorderen, wel verschillen binnen het team. 6. Afstemming binnen en buiten team niet optimaal. 7. Knelpunten: complexe problematiek, tijd, geld en personeel. 8. Voldoende aandacht voor eigen leefstijl, geen duidelijke relatie met aandacht leefstijl cliënten. 9. Zelf doen ze het goed, collega s minder
Wat denken de hoofden van Talant Wat is lastig? 1. Inschatten in hoeverre begeleiders nou écht weten wat gezond is. 2. Gewoontes zijn moeilijk te doorbreken, vooral bij oudere cliënten (denk aan roken - is vaak ook gesprekmoment). 3. Balans tussen bemoeizucht en eigen regie (vooral bij LVB een thema). 4. Doorbreken van niet-helpende gedachtes zoals eten is gezellig en ze hebben al zo weinig. 5. Verwend door verwanten in het weekend. 6. Intrinsieke motivatie bevorderen is moeilijk. 7. Eigenaarschap van het team. 8. Medicatie, sondevoeding: dik makend.
Wat vinden de Experts 1. Ervaring knelpunten serieus nemen: iets doen aan gedachten/overtuigingen! Hulp bieden om binnen kaders er wel voldoende aan te doen. 2. Aandacht voor leefstijl medewerkers is prima, maar er is geen relatie met leefstijl cliënten! 3. Dat begeleiders zeggen: Ik weet wat het is, ik kan het ook, maar mijn collega s die doen het niet goed, zegt ook iets over hen: onbewust onbekwaam? 4. Stimuleren interdisciplinaire afstemming: samen probleemeigenaar zijn. 5. Screening belangrijke voorwaarde voor bevorderen gezonde leefstijl.
Conclusies op hoofdlijnen 1. Begeleiders zien de positieve effecten van gezonde leefstijl bij cliënten, toch krijgen mensen met een VB te weinig beweging en vaak niet voldoende gezonde voeding. 2. Ervaren knelpunten: complexe problematiek, te weinig tijd, geld en personeel. 3. Begeleiders kennen de landelijke richtlijnen maar weten die onvoldoende toe te passen op cliënten met een VB. 4. Stimuleren van gezonde leefstijl van cliënten met een VB vind men lastig omdat men moeite heeft mensen met een VB te motiveren gezond gedrag te vertonen. 5. Afstemming binnen en buiten teams wordt gezien als heel belangrijk (uitgaan van zelfde visie, afspraken maken en nakomen, casusbesprekingen). 6. Onbewust onbekwaam?
Aanbevelingen 1. Nog meer bewustwording van begeleiders over belang van gezonde leefstijl cliënten is niet nodig, wel aandacht voor gedachten over (on)mogelijkheden (inzet leefstijlcoaches). 2. Nieuwe bronnen, kennis en tools/instrumenten zijn wel nodig om leefstijl van cliënten te kunnen verbeteren. a) Breed gedragen, verder uitgewerkte visie. b) Toolbox met richtsnoer. c) Afstemming en samenwerking tussen disciplines en locaties d) Concrete individuele doelen in OndersteuningsPlan. e) Aandacht voor versterken motivatie, afstemming netwerk. f) Theoretisch goed onderbouwde tools en interventies. g) Overwegen jaarlijkse screening. 3. Delen van verhalen: leren van elkaar
Bedankt voor je aandacht! Contact: Dr. Jeanet Landsman j.landsman@alliade.nl 06 303 126 31