Superhelden, we kennen ze allemaal

Superhelden, we kennen ze allemaal 1

Noem bekende superhelden op en laat leerlingen alvast de (uiterlijke) overeenkomsten benoemen van deze helden: Stoer, gespierd en spierballen, extreme spierbundels. 2

De vrouw als superheld. Je ziet ze minder vaak dan mannelijke helden. De Britse krant The Guardian presenteerde er onlangs tien, waaronder Batgirl, Supergirl, Buffy the Vampire Slayer en Lara Croft. Wat zijn hier de overeenkomsten? Bij zowel mannelijke als vrouwelijke superhelden worden de typisch seksespecifieke kenmerken uitvergroot: man is gespierd, heeft een sixpack, brede kaaklijn; vrouw is rondborstig, slanke taille en lang haar. Het extreme zandloperfiguur appelleert aan het mannelijke oog. Evt. discussie over het ideaalbeeld. 3

Een stereotype is een overdreven beeld van een groep mensen dat vaak niet (volledig) overeenkomt met de werkelijkheid. Het is vaak een vooroordeel of negatief denkbeeld en wordt vaak gebruik als rechtvaardiging van bepaalde discriminerende acties. Amnesty International: Een belangrijke erkenning voor de rechten van de vrouw was de eerste VN-conferentie over vrouwen in 1975, het internationale jaar van de vrouw. In het Westen ijvert de vrouwenbeweging nu vooral tegen achterstelling van de vrouw in maatschappelijke posities en in de door mannen gedomineerde beeldvorming als die van reclame. Het vrouwenkiesrecht werd inzet van sociale en politieke bewegingen in de 19e eeuw, vooral in Groot-Brittannië en de VS. Vooral in de VS was de beweging nauw verbonden met die tegen slavernij. Nieuw-Zeeland (1893) en Australië (1902) voerden het recht als eerste in. Tussen 1914 en 1939 werd het vrouwenkiesrecht erkend in 28 landen. In Zwitserland kreeg het laatste kanton pas in 1991 vrouwenkiesrecht. In verscheidene Arabische staten bestaat nog geen kiesrecht voor vrouwen. 4

5

Vraag leerlingen door welke oorzaken vrouwen in ontwikkelingslanden / conflictgebieden slachtoffer zijn. Door oorlog, religie, cultuur en armoede, maar ook omdat ze vaak minder weerbaar zijn. Vrouwen verrichten de meeste arbeid en hebben tevens de zorg voor kinderen. Bruggetje naar rolverdeling Kenau: In de oorlog moe(s)ten vrouwen thuis blijven en voor de kinderen zorgen, terwijl de mannen gingen vechten. De rolverdeling was strikt en duidelijk. In de Tachtigjarige oorlog was er een vrouw.. die mee vocht! 6

7

Bijna niemand weet dat Kenau de naam van een vrouw is, wat ze heeft gedaan heeft en waarom ze een heldin is. 8

Behalve verzetshelden als Pahut de Mortange, Hannie Schaft en Erik Hazelhoff Roelfzema kennen wij misschien nog Willem Barentsz, Piet Heyn, Michiel de Ruyter en Jan van Speijk. Wat opvalt is dat Hannie Schaft de enige vrouwelijke held is. Kenau komt in dat rijtje in ieder geval niet voor. Kenau heeft geholpen bij het verzet en voerde de vrouwen aan van Haarlem die wilden meehelpen bij de verdediging, en ook wilden mee vechten. Doordat Haarlem zo lang stand hield, hadden de noordelijke provincies meer tijd voor de gezamenlijke voorbereiding. Daardoor werden zij een eenheid dat als basis diende voor Nederland zoals deze nu is. Zij runde als weduwe een goedlopende scheepswerf in Haarlem, in 1572 één van de grootste steden van Holland. In hoeverre zij ook werkelijk een vendel van 300 vrouwen heeft aangevoerd tijdens het beleg, wordt in geen enkele kroniek bevestigd. Feit is dat vrouwen in die tijd niet thuis zaten te breien wanneer hun stad of hun land in oorlog was, zeker niet onze Hollandse vrouwen. Hoe graag de, destijds uitsluitend mannelijke, geschiedschrijvers ons dat ook willen doen geloven. 9

De Spaanse koning Fillips tolereerde het opkomende Protestantisme niet. In Nederland groeide de ontevredenheid, deze kwam tot een uitbarsting van geweld in de Nederlanden. Groepen mensen trokken door het land en plunderden en vernielde katholieke kerken. Dit was voor Fillips de druppel. Hij stuurde de hertog van Alva met een groot leger naar de Nederlanden om hier de rust te herstellen. Door het harde op treden van Alva werd de onrust echter alleen maar erger. Meer en meer steden kwamen in opstand. Alva stuurde zijn zoon Don Frederik op veldtocht om de opstandige steden in te nemen en te straffen. Zo versloeg hij ook het verzet in Haarlem, dat zich na een dappere 7 maanden van verzet moest over geven. Wel had Haarlem de rest van Noord-Holland, dat het volgende doelwit was van Frederiks leger, de tijd gegeven zich voor te bereiden en een goed bestuurs- orgaan te vormen. Hierdoor kon Frederik Alkmaar niet in handen krijgen. Ook werd zijn vloot verslagen op de Zuiderzee. Toen ook de andere vijand van Spanje weer opdook (de Turken) en het slecht ging in Nederland, moest hij de Nederlanders wat meer met rust laten. Hij benoemde een nieuwe opvolger voor Alva. Maar ook deze kreeg de Nederlanden niet in zijn greep. Na een groot geld gebrek aan de kant van Fillips was deze genoodzaakt te onderhandelen met de Nederlanders. Dit leidde pas veel later tot de vrede van Munster. Het blijkt dat Haarlem wel degelijk en grote rol speelde in het verloop van de oorlog. Zonder Haarlem was Alkmaar niet gevallen, en was Het Noorderkwartier (Noord-Holland boven de lijn Amsterdam - Haarlem) geen eenheid geworden. Door Haarlem had het verzet standgehouden. 10

Haar heldenrol wordt in geen enkele kroniek bevestigd. Feit is dat vrouwen in die tijd niet thuis zaten te breien wanneer hun stad of hun land in oorlog was, zeker niet onze Hollandse vrouwen. Hoe graag de, uitsluitend mannelijke, geschiedschrijvers ons dat ook willen doen geloven. 11

Bespreek de uitkomsten van het werkblad 12

We hebben nog steeds zulke vrouwen nodig! 13

We hebben nog steeds zulke vrouwen nodig! 14

15

In ontwikkelingslanden, waar de positie van vrouwen veel slechter is, moeten elementaire rechten als die op zelfstandigheid en vrije huwelijkskeuze vaak nog vanaf de grond worden bevochten. In verscheidene islamitische landen wordt de vrouwenbeweging sterk bemoeilijkt, ook door religieuze opvattingen die bijv. veelwijverij toestaan. 16

17

Ze studeert politicologie (political science), een studie die je in Birma zelf niet kan doen (want als je teveel weet over hoe politiek werkt zou je het wel eens anders willen gaan doen, maar daarom gaat het - semi illegaal - via de British School in Hong Kong - ze studeert wel vanuit Birma. Naast dat ze studeert werkt ze als tolk voor internationale organisaties en media. Ook reist ze naar afgelegen gebieden om te praten met de lokale etnische minderheden. Om te begrijpen wat hun behoeften zijn waardoor zij die wensen kan overbrengen aan de overheid. Doordat ze studeert doet ze nog niet per se direct iets aan de democratie nu. Maar door wat ze studeert kan ze wel een betere invulling geven aan de toekomstige democratie die nu wordt nagestreefd door haar grote voorbeeld Aung San Suu Kyi. Juist omdat je geen politicologie kan studeren in Birma zijn er ook maar weinige Birmezen die een invulling kunnen geven aan een 'democratische regering'. Daar wil zij dus - als vrouw - verandering in brengen. Tijdens de examens middelbare school moet je als meisje een hogere score halen dan een jongen om te slagen en om te worden toegelaten tot vervolgopleidingen. Ook wordt van je verwacht dat je je toelegt op je vrouwelijke taken, zoals opvoeden kinderen en het huishouden doen. 18

Situatie in Myanmar Myanmar wordt door internationale mensenrechtenorganisaties beschouwd als een extreme dictatuur. De mensenrechtensituatie is er dramatisch, met zo n 2.200 politieke gevangenen, marteling, onderdrukking van de vrijheid van meningsuiting, vereniging en vergadering, stelselmatige schendingen van de rechten van etnische minderheden, een uitzichtloze burgeroorlog en massale dwangarbeid. (Bron: Amnesty International) (Wikipedia) Internationaal wordt een politiek van isolatie gevoerd: media en mensenrechtenorganisaties wordt de toegang tot het land geweigerd en afkeurende signalen en sancties van de zijde van de internationale gemeenschap worden genegeerd. Slechts van enkele buurlanden, zoals China, India en Thailand, wordt enige bemoeienis gedoogd vanwege wederzijdse economische belangen. Ondanks het machtsvertoon van de centrale overheid bestaat er wel degelijk verzet, vaak ondergronds maar ook meer expliciet. In de grensgebieden met Thailand woedt sinds vele jaren een burgeroorlog: de lokale minderheden (voornamelijk Mon en Karen) voeren er een guerrillaoorlog met het Birmese leger. Op 31 januari 2011 trad een nieuwe grondwet in werking, die formeel een einde maakte aan het militaire bestuur. Op deze datum vond de eerste bijeenkomst plaats van het nieuw opgerichte parlement, een tweekamerparlement waarvan het lagerhuis uit 440 zetels bestaat en het hogerhuis uit 224 zetels. Op 4 februari 2011 werd Thein Sein verkozen tot president van Myanmar. Waarnemers hebben evenwel opgemerkt dat er weliswaar formeel een einde is gekomen aan het militaire bestuur, maar dat veel leden van het parlement alsmede de nieuwe president ex-militairen zijn die voor de verkiezingen ontslag hebben genomen bij het leger om plaats te kunnen nemen in de 'civiele' regering. De internationale gemeenschap betwijfelt dan ook de impact van de staatkundige veranderingen. Van Amnesty International: De vrijheid van meningsuiting wordt door de autoriteiten onderdrukt. Journalisten, schrijvers, geleerden, voorvechters voor de mensenrechten en in het bijzonder die van de rechten van vrouwen, kunnen worden opgepakt. Demonstraties leiden vaak tot massa-arrestaties en oneerlijke processen. Tegen studenten die opkomen voor 19

20

21

22

23

24

25