Hoofdstuk 1C8. Hoe ontstond Nederland?

Transcriptie

1 Hoofdstuk 1C8 Hoe ontstond Nederland?

2 Cursus 8.1 De koning en de prins Wat leer je deze cursus? Dat hervormers de Katholieke kerk wilden veranderen Dat zij de Protestante kerk stichtten Wat de reformatie is Wat een beeldenstorm is Waarom Willem van Oranje in opstand kwam tegen de Spaanse koning Wat het Wilhelmus is en hoe het gaat

3 De tijd van Ontdekkers en hervormers ( ) Bij de teksten op blz 50 en 51 De koning en de prins: De Spaanse koning Filip II zoon van: Keizer Karel V ( ) troonsafstand in 1555 Rijk opgedeeld tussen: - Broer : Ferdinand I ( ) * Keizer van het Heilige Roomse rijk - Zoon : Filips II ( ) * Koning van Spanje: gebieden Europa o.a. de Nederlanden en Koloniën * Het grote gebied bestuurde hij m.b.v. hoge edelmannen / stadhouders

4 Het Wilhelmus Clip schooltv: het Wilhelmus ons volkslied Het Wilhelmus is sinds 1932 officieel het Nederlandse volkslied. De tekst is omstreeks 1570 geschreven op een bestaande melodie. Het bestaat uit 15 coupletten (zie bijlage) waar je met de beginletters van de coupletten de naam Willem van Nassov kan vormen. Het eerste en het zesde couplet wordt bij officiële gelegenheden gezongen Rutte III: in het regeerakkoord staat: Kinderen moeten op school het Wilhelmus leren. Het nieuwe kabinet wil ook dat ze met school naar het Rijksmuseum en de Tweede Kamer gaan. Bij de naturalisatieceremonie moeten nieuwe Nederlanders het volkslied meezingen 1 Wilhelmus van Nassouwe ben ik, van Duitsen bloed, den vaderland getrouwe blijf ik tot in den dood. Een Prinse van Oranje ben ik, vrij, onverveerd, den Koning van Hispanje heb ik altijd geëerd Opdracht 1 : zie werkblad 6 Mijn schild ende betrouwen zijt Gij, o God mijn Heer, op U zo wil ik bouwen, Verlaat mij nimmermeer. Dat ik doch vroom mag blijven, uw dienaar t'aller stond, de tirannie verdrijven die mij mijn hart doorwondt.

5 50 en 51

6 De Reformatie : clip: 95 stellingen van Luther Opdracht 2 werkblad Bij de tekst op blz. 52 Één kerk: de Rooms Katholieke kerk met de paus in Rome als baas Karel V is de keizer van het grote Roomse rijk Rond 1500: staan er hervormers op, ze protesteren en willen de kerk veranderen Waarom? - Kerk gaf te veel geld uit - Kerk vraagt te veel belastingen - Verkopen van aflaten - Geestelijken te veel macht - Geestelijken waren geen goed voorbeeld - Mensen dienen sober te leven - Mensen moeten zelf de bijbel kunnen lezen

7 Periode van de reformatie is aangebroken 1517 hervormers Luther en Calvijn stichten illegaal protestantse kerken Karel V en later zijn opvolgers accepteerden dit niet: vervolging en zware straffen van de ketters Willem van Oranje Nassau ( ) Prins met landgoederen in Duitsland, Frankrijk en Nederland In 1559 benoemd door Filip II als stadhouder van de gewesten: Holland, Zeeland en Utrecht Filip II en Willem van Oranje waren beiden katholiek

8 52

9 Beeldenstorm: Clip: onrust in de Nederlanden Bij de teksten op blz. 54 Edelen zoals Willem van Oranje : - waren voor vrijheid van godsdienst - vonden Filip II te streng 10 augustus 1566 beeldenstorm door de protestanten - alle beelden en schilderijen in de katholieke kerken werden kapot geslagen Filip II stuur Alva om de protestanten te stoppen en te straffen 1568 Willem van oranje valt met een leger de Spanjaarden aan De Nederlandse opstand is begonnen (80 jarige oorlog) Vraag: Beeldenstormen in de laatste 20 jaar: waar, wat en wanneer? Afghanistan, Bamiyan 2001 en Syrië, Palmyra 2016

10 54

11 Cursus 8.2 de Nederlandse opstand Wat leer je deze cursus? Dat de opstandelingen steeds meer gebieden en steden veroverden Dat de 7 gewesten besloten samen als republiek, onafhankelijk van Spanje verder te gaan Door wie de republiek werd bestuurd Wat de Acte van Verlatinghe is

12 Tachtig jarige oorlog De tijd van Regenten en vorsten de Gouden eeuw Clip: Tachtigjarige oorlog en hutspot Opdracht 3 werkblad Bij de teksten op blz 56 en 57 Waarom oorlog en met wie was Filip II in oorlog: - godsdienstvrijheid - protestanten - hoge belastingen protestanten en katholieken - macht inperken edelen - in meerdere Europese landen Tachtigjarige oorlog tussen Nederland en Spanje ode Nederlandse Opstand begonnen met de beeldenstorm (1566) en de aanval van het leger van Willem van Oranje (1568) vanuit Duitsland

13 56

14 Alva had controle over bijna heel Nederland Veel ketters werden gemarteld en/of gedood Belegerde steden zoals Leiden en Den Briel Opstandelingen : geuzen 1 april 1572 vielen de watergeuzen Den Briel aan en versloegen de Spanjaarden Meer steden volgden 1572 Willem van Oranje naar Delft

15 57

16 Nederland onafhankelijk Bij blz 58 en 59 De val van den Briel leidt tot meer opstanden; clip: 1 april 1572 Den Briel 1581: Zeven Nederlandse gewesten schrijven en tekenen de Acte van Verlatinge clip: pronkstuk van nederland De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (De Republiek ) clip: de republiek 8 februari 2018 excursie naar het nationaal archief!!

17 58

18 58

19 Het bestuur van de republiek Bij blz. 60 Ieder gewest/ stad - eigen burgerlijk bestuur van regenten - eigen munten, regels, wetten en straffen 1 x per jaar komen alle regenten samen: Staten Generaal in de Ridderzaal Kiezen de aanvoerder van het leger: titel Stadhouder (familielid van Willem van Oranje) 1580 vogelvrij verklaard Clip: de moord op Willem van Oranje Hij wordt in 1584 in Delft vermoord door Balthazar Gerards 1585 Prins Maurits (zoon van W.v.O) eerste stadhouder 1648 einde oorlog met Spanje Opdracht 4 werkblad Tijdlijn maken

20 60

21 Cursus 8.3 De Gouden Eeuw Wat leer je deze cursus? Wat we verstaan onder de Gouden Eeuw Hoe Nederland werd bestuurd Hoe Nederland welvarend werd Dat er aan die welvaart een prijskaartje hangt

22 Tijd van regenten en vorsten= Gouden eeuw De Gouden Eeuw bij blz. 63, 64 en 65 In andere landen regeerden vorsten en edelen Vanaf 1581 de nieuwe tijd voor Nederland: Burgers/regenten aan de macht De oorlog ging door Maar de handel bloeide door: Ontdekkingen vorige eeuw Koloniën VOC werd opgericht in de vrede van Munster: Einde van de 80-jarige oorlog

23 Wereldhandel : inkoop grondstoffen- ambachtslieden verwerken deze en de kooplieden verkopen de producten weer Amsterdam was het handelscentrum- haven- grachtengordel- pakhuizen Clip: Amsterdam werd een wereldstad in de Gouden Eeuw Kijkvraag: 1. Hoe heet de grote Amsterdamse dichter in de Gouden Eeuw? 2. Waarom kon Amsterdam tijdens de 80jarige oorlog uitgroeien tot een rijke handelsstad? Mensen trekken van het platteland naar de steden In en rond de stad groeit de werkgelegenheid In deze rijke periode was er armoede onder het gewone volk Groot verschil tussen rijk en arm clip: Armenzorg in de Gouden Eeuw Kijkvragen: 1. Hoeveel % van de Amsterdamse bevolking was afhankelijk van de armenzorg? 2. Het schilderij van Jan Vermeer heeft de naam de Burgemeester van Delft en zijn dochter op de Oude Delft De derde persoon staat wel groot op het schilderij maar wordt niet genoemd in de naam van het schilderij? Waarom?

24 63

25 64

26 65

27 Michiel de Ruyter bij blz. 66 Jaloezie en concurrentie van andere landen in de handel en de scheepvaart Handelsoorlogen op zee met o.a. Engeland Nederland verliest zeeslagen Admiraal Michiel de Ruyter: clip: Michiel de Ruyter een Nederlandse zeeheld Kijkvraag: Wat waren de voorwaarden van Michiel de Ruyter om aanvoeder van de vloot te worden? - Trainen van de bemanning - De schepen aanpassen - Tactiek van in linie varen leren 1667 de Engelse vloot wordt door Nederland vernietigd

28 66

29 Cursus 8.4 Sporen uit het verleden Wat leer je deze cursus? Dat sporen uit het verleden in onze tijd te zien zijn Dat er sporen zijn op het gebied van kunst, wetenschap, namen en waarden Dat en waarom Nederland een migratieland was in deze eeuw Waarom 1672 het rampjaar wordt genoemd

30 68

31 69

32 69

33 70

34 71

35 72

36 72