Adviescommissie 11 maart 2013 agendapunt 11 Dagelijks bestuur 21 maart 2013 Algemeen bestuur 13 juni 2013 Aantal bijlagen: 3 Onderwerp Besluit Korte toelichting Aanleg en beheer van gebieden tussen Y en Z naar aanleiding van herdefinitie Het algemeen bestuur besluit: 1. In te stemmen met het projecttrekkerschap van het Recreatieschap Alkmaarder- en Uitgeestermeer (RAUM) voor de realisatie van de eerste fase van uitvoeringsmaatregelen tussen Y en Z naar aanleiding van de herdefinitie 580.000,- Voor de transitie van dit projecttrekkerschap 6.000,- te onttrekken uit de algemene reserve t.b.v. personele inzet; 2. In te stemmen met de geraamde totale beheerkosten per jaar naar aanleiding van de herdefinitie van maximaal 200.000,- (i.p.v. de maximale geraamde beheerskosten van 580.000,- bij uitvoering van de oorspronkelijke plannen). Door de herdefinitie van De Buitenlanden, waarbij er met name in plaats van vlakgroen verbindingen worden gerealiseerd, wordt er aanmerkelijk minder gerealiseerd dan aanvankelijk de bedoeling is en daarmee zijn de te verwachten onderhoudskosten ook minder. De te verwachten jaarlijkse beheerlasten, als alle maatregelen worden gerealiseerd, wordt ingeschat op maximaal 200.000,-. Dit bedrag is dus het maximale bedrag wat nodig zou zijn wanneer alle maatregelen uit het Tussen Y en Z programma gerealiseerd zouden worden. Gezien de beperkte realisatiemiddelen (totaal 1,3 miljoen) en de beperkte slagingskansen van projecten vanwege het ontbreken van de benodigde grondposities zullen vermoedelijk niet alle maatregelen gerealiseerd gaan worden. Het totaal van het maximale jaarlijkse beheerbedrag voor RAUM valt dus in ieder geval al een stuk lager uit dan het eerder door ons genoemde bedrag van max. 200.000! De jaarlijkse kosten van het inmiddels ingerichte gedeelte van het De Buitenlanden, bedraagt ca. 80.000,-. Totale onderhoudskosten ca. 280.000,-. Dit valt dus ruim binnen de door het bestuur gestelde maximum beheerlasten van 580.000,-. In de vergadering van het algemeen bestuur van het RAUM van 5 april 2007 is voor het beheer de volgende verdeelsleutel vastgesteld: Gemeente Beverwijk 8.5% (met een maximum van 24.000,-) Gemeente Zaanstad 31.25% (met een maximum van 91.000,-) Gemeente Uitgeest 2.65% (met een maximum van 8.000,-) Gemeente Heemskerk 7.5% (met een maximum van 22.500,-) Provincie Noord-Holland 50.1% Pagina 1 van 8
Consequenties Schapsdoelen: Doorontwikkelen van het recreatiegebied Juridisch: - Communicatie: Financieel: Aanzienlijk minder beheerlasten dan in de oorspronkelijke opzet Financiële toelichting Lasten/baten begroting Dekking in begroting Investering Structurele lasten Maximaal 200.000,- Toelichting afwijking programmabegroting Op basis van verhogen participantenbijdrage conform besluit van 5 april 2007 Incidentele lasten 6.000,- Onttrekking uit de algemene reserve Structurele baten Incidentele baten Meegezonden stukken Voorbereid door Akkoord programmamanager In overleg met manager Advies 1. Maatregelenoverzicht tussen Y en Z 2. Overzichtstekening Fiches De Omzoom 3. Overzichtstekening Fiches Beverwijk Bert Oosterga Henk Wijkhuisen Wim Nieuwenhuis Pagina 2 van 8
PROCESGANG AANLEG EN BEHEER VAN GEBIEDEN TUSSEN Y EN Z NAAR AANLEIDING VAN HERDEFINITIE Behandeling in adviescommissie 11 maart 2013 Behandeling in dagelijks bestuur 21 maart 2013 De adviescommissie adviseert conform het voorstel met inachtneming van de volgende opmerkingen: Bijlage 1 zal duidelijker worden geformuleerd; Aan de bestuursstukken wordt een toelichting toegevoegd over de rol van de provincie. Het dagelijks bestuur zet vraagtekens bij de noodzaak om 6.000,- uit de algemene reserve te halen en vraagt zich af of dit niet in het totale bedrag is verdisconteerd. De programmamanager zoekt dit uit. Pagina 3 van 8
AANLEG EN BEHEER VAN GEBIEDEN TUSSEN Y EN Z NAAR AANLEIDING VAN HERDEFINITIE 1. Achtergrond Door de rijksbezuinigingen op natuur en recreatie is er geen geld en onvoldoende grond beschikbaar voor de realisatie van alle oorspronkelijke plannen voor het groen tussen de IJmond en Zaanstad (tussen IJ en Z). In de oorspronkelijke opzet zijn de totale beheerkosten ingeschat tussen de 480.000,- en 580.000,-. In de vergadering van het algemeen bestuur van 5 april 2007 is voor het beheer de volgende verdeelsleutel vastgesteld: Gemeente Beverwijk 8.5% (met een maximum van 24.000,-) Gemeente Zaanstad 31.25% (met een maximum van 91.000,-) Gemeente Uitgeest 2.65% (met een maximum van 8.000,-) Gemeente Heemskerk 7.5% (met een maximum van 22.500,-) Provincie Noord-Holland 50.1% N.B. De bijdrage van de provincie is als gevolg van de toekenning van afrondingsverschillen in totaal 0.1% hoger dan aanvankelijk door de provincie voorzien. Een deel van de plannen is de afgelopen jaren gerealiseerd (zoals 40 hectare groengebied De Buitenlanden) of wordt gerealiseerd (zoals Aagtenpark bij Beverwijk), de rest van de projecten is on hold gezet. Gedeputeerde Staten (GS) hebben in 2011 besloten alsnog 1,3 miljoen voor dit groengebied beschikbaar te willen stellen. Over de verdeling van dit bedrag heeft de provincie overleg gehad met de meest betrokken overheden: de gemeenten Zaanstad, Beverwijk en Heemskerk en het Waterschap Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. De overheden hebben samen besloten om dit geld in te zetten op projecten die het meest haalbaar zijn en het meest opleveren voor de recreanten. Hierbij wordt de nadruk gelegd op de aanleg van recreatieve verbindingen zoals voet- en fietspaden, en minder op de omvang van intensieve inrichting van gebieden (vlakgroen). 2. Uitwerking Besloten is vooral in te zetten op het toegankelijk maken van het groen in de omgeving: aanleg van fiets- en wandelpaden en op recreatieve voorzieningen in het gebied. Niet haalbaar blijkt de aanleg van het recreatiegebied De Omzoom bij Zaanstad en de aanleg van alle 60 resterende hectares van het De Buitenlanden bij Beverwijk (mogelijk nog wel 14 hectare). Dat is te duur. Over de verdeling van ongeveer de helft van het geld ( 660.000,-) zijn de overheden het al eens. Over de andere helft wordt door de bestuurlijke begeleidingsgroep tussen IJ en Z in het najaar 2013 een besluit genomen. De projecten die uit gevoerd zullen worden zijn mede afhankelijk van de mogelijkheden voor grondruil in De Omzoom en De Buitenlanden. De 660.000,- gaat naar: Regio Beverwijk/Heemskerk ( 200.000,-) De fly-over voor wandelaars en fietsers bij Heemskerk/Beverwijk; Opwaardering/aankleding van de parkeerplaats in De Buitenlanden tot een toeristische overstapplaats; Wandelpad Aagtendijk; Fietspad tussen Vuurlinie en Noorderweg. De financiering van het baggerdepot staat los van de rijksbezuinigingen op natuur en recreatie: dit depot wordt gefinancierd door het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. Pagina 4 van 8
Regio Zaanstad ( 460.000,-). Hier worden sportvelden verplaatst naar De Omzoom. De gemeente Zaanstad is hiervoor bezig met een bestemmingsplanprocedure. In het landelijk gebied rondom de sportvelden wil de gemeente Zaanstad wandel- en fietspaden aanleggen. De provincie stelt geld beschikbaar voor: De aanleg van een wandel- en fietspad van Dorpsstraat Assendelft naar sportpark; De aanleg van een wandelpad rond het sportpark; De aanleg van een wandelpad van de Dorpsstraat Assendelft naar de Vaartdijk langs de Nauwenaarse. De rest van het gebied blijft een agrarische bestemming houden (deze bestemming was niet gewijzigd). In het maatregelenoverzicht (zie bijlage 1) onder het kopje algemeen staat het boerenlandpad Fort aan den Ham genoemd. Daar is inmiddels de subsidieaanvraag door Laag Holland toegekend. Dit project zal het komende jaar worden gerealiseerd. N.B. 580.000,- is beschikbaar voor het Recreatieschap Alkmaarder- en Uitgeestermeer als projecttrekker voor de uitvoering van diverse projecten. De overige 80.000,- is met een aparte regeling voor de fly-over beschikbaar gesteld. Projecten in de regio Beverwijk/Heemskerk Fly-over Heemskerk: in 2013 legt de gemeente Heemskerk een fly-over aan over de A9. Deze fiets- en wandelverbinding verbindt de nieuwe woonwijk Broekpolder van Heemskerk en Beverwijk met de groengebieden De Buitenlanden en De Omzoom en het werelderfgoed de Stelling van Amsterdam, die in het landelijk gebied van Heemskerk, Beverwijk en Zaanstad liggen. Eind 2012 zijn de voorbereidingen hiervoor gestart. Bijdrage: 80.000,- (bovenop de eerder verstrekte Europese POP-subsidie van 475.000,-); Opwaardering parkeerplaats De Buitenlanden tot toeristische overstapplaats: er komen infopanelen en bewegwijzering; Wandelpad Aagtendijk: gaat om verbetering van het wandelpad over de kruin van de Aagtendijk, vanaf de doorgang onder de A9 tot Fort Veldhuizen. Het wandelpad ligt er deels al, maar er ontbreken bijvoorbeeld overstapplaatsen over hekken en er zijn belemmeringen die opgeheven worden. Ook komen er betere borden en nieuwe toegangen. Hierdoor hoeven wandelaars niet meer over de weg te lopen (onveilige situatie) en hebben zij uitzicht over beide zijden van de dijk. Fietspad tussen Vuurlinie en Noorderweg. Het gaat om een ontbrekende schakel aan de westzijde van de A9. De doodlopende weg Vuurlinie wordt doorgetrokken met een fietsverbinding naar de Noorderweg. De financiering 1,3 miljoen voor De Buitenlanden 1,3 miljoen was oorspronkelijk bedoeld voor de inrichting van de overige 60 hectare van het De Buitenlanden. GS hebben hier in februari 2011 een besluit over genomen. PS nemen hierover bij de vaststelling van de nieuwe agenda een finaal besluit. De realisatie van het plan (aanleg van 60 hectare) bleek echter 4,8 miljoen meer te kosten dan geraamd, omdat het Rijk geen grond meer beschikbaar stelde en er kosten voor grondverwerving bij zijn gekomen. Hiermee werd de realisatie van alle 60 hectare te duur. Er wordt geprobeerd nog een beperkt deel te realiseren (14 hectare). Dit betekent lagere inrichtingskosten, waardoor er van de 1,3 miljoen circa 1,1 miljoen beschikbaar is voor andere projecten in het groengebied tussen de IJmond en Zaanstad. Pagina 5 van 8
Door de rijksbezuinigingen en de economisch krappe tijd is er veel minder geld voor natuur en recreatie. Het bedrag is het maximale. Dat geldt voor de provincie en de gemeenten. Wel gaan de overheden op zoek naar medefinanciering voor bijvoorbeeld de recreatieve voorzieningen in het gebied. Er zal geprobeerd worden zoveel mogelijk te realiseren. Het bedrag dat nodig is voor realisatie van oorspronkelijke plannen voor het hele groengebied Alleen al de grondverwerving zou zeker 10,5 miljoen kosten voor de realisatie van De Omzoom en van de rest van De Buitenlanden. Daar komt het inrichtingsgeld (minimaal 4,5 miljoen) nog bovenop. Een recreatieboerderij in De Buitenlanden Dat is een sterke wens van alle betrokken overheden. Er moet echter nog aan diverse randvoorwaarden worden voldaan om te weten of dit lukt. Lukt het bijvoorbeeld om 1 aaneengesloten kavel te creëren dat groot genoeg is? Ook moet het verbonden kunnen worden met fiets en wandelpaden. Natuurlijk moet ook blijken dat het exploitabel is. Wellicht komt hierover in het voorjaar nog duidelijkheid. Communicatie met de omgeving? Er zal met de omgeving gecommuniceerd worden als er meer duidelijkheid is: als PS een besluit hebben genomen over zowel deze begrotingswijziging, als de nieuwe Agenda Groen, het programma groen en de beschikbaarheid van gronden en na besluitvorming over wat er met overige deel van het geld kan worden gedaan. De agrariërs in het gebied zullen in ieder geval worden benaderd en waar nodig uitnodigen voor een gesprek om de aangepaste plannen toe te lichten, de mogelijkheden voor kavelruil en eventuele interesse in verbrede landbouw te inventariseren. De Omzoom Hier komt een sportpark, de rest van het gebied blijft agrarisch gebied dat beter toegankelijk wordt gemaakt. Voor het landelijk gebied Assendelft (waar De Omzoom onderdeel van uitmaakt), wordt een nieuw bestemmingsplan gemaakt. Het sportpark is hierin opgenomen. Dit nieuwe bestemmingsplan biedt ook de ruimte om in het agrarische gebied de nieuwe fiets- en wandelpaden aan te leggen. 60 hectare De Buitenlanden wordt niet gerealiseerd Mogelijk wordt alsnog een beperkt deel wel gerealiseerd: 14 hectare. Dat is afhankelijk van de uitkomsten van de onderhandelingen met het Rijk over het beschikbaar stellen van gronden en de keuze van PS om geld voor grondverwerving beschikbaar te stellen. Hierover is het voorjaar 2013 duidelijkheid (waarschijnlijk in april). Het is nog onzeker om welke hectares het gaat. Als hiervoor geld beschikbaar komt, zal de provincie gesprekken met agrariërs gaan voeren. De komende maanden wordt ook gekeken naar de meest optimale locatie voor het baggerdepot dat in De Buitenlanden komt en wordt gefinancierd door het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Inzet is nog steeds om de verbindingen in het gebied af te ronden en te realiseren, net als de recreatieboerderij. Gronden in het gebied, die eerder door de rijksoverheid zijn verworven, worden actief bij de realisatie van de recreatieboerderij en de agrarisch recreatieve doelstellingen betrokken. Het initiatief hiertoe ligt bij de provincie, de uitvoering bij het recreatieschap. Vanwege het nieuwe Rijksbeleid voor natuur kunnen de tot nu toe niet verworven of onteigende gronden niet meer worden aangekocht voor realisatie van het beoogde recreatieplan. Pagina 6 van 8
De eigenaren en pachters van deze gronden zijn gerechtigd het bestaande, oorspronkelijke agrarische gebruik voort te zetten (vanwege het overgangsrecht ) of zelf in te spelen op de in het bestemmingsplan omschreven recreatieve doeleinden. (Zie ook de bestemmingsplantoelichting en kaart op de website van de gemeente Beverwijk) Binnen het bestemmingsplan De Buitenlanden (vastgesteld 26 juni 2008) hebben vrijwel alle voorheen agrarische kavels de bestemming recreatieve doeleinden gekregen, maar het bestaande, oorspronkelijke agrarische gebruik mag ook worden voortgezet. De gemeente heeft hierbij een faciliterende en controlerende rol. Zij toetsen aanvragen en initiatieven van anderen aan het geldende bestemmingsplan, maar heeft zelf geen middelen of initiatieven voor planontwikkeling. Het bestemmingsplan De Buitenlanden moet formeel uiterlijk 26 juni 2018 zijn geactualiseerd. Voortzetting van de recreatieve doelstellingen of het terugzetten naar de oorspronkelijke agrarische doelstellingen kan dan weer worden overwogen. Indien er concrete aanleidingen of noodzaken zijn kan een actualisatie eerder plaatsvinden, door het plan te laten opgaan met het oude plan Beverwijk Oost uit 1988 (waaronder het gebied van de Belten). Er wordt dan sprake van een groot nieuw bestemmingsplan 'Groene Oostrand met een mogelijke start in 2015. 3. Overwegingen De provincie en gemeenten hebben in 2007 een maximum afgesproken wat betreft de beheerkosten. Als maximum beheerlast is 580.000,- aangegeven. Door de herdefinitie, waarbij er met name in plaats van vlakgroen verbindingen worden gerealiseerd, wordt er aanmerkelijk minder gerealiseerd en daarmee zijn de te verwachten onderhoudskosten ook minder. De te verwachten jaarlijkse beheerlasten, als alle maatregel uit de bijlage worden gerealiseerd, wordt ingeschat op maximaal 200.000,-. De jaarlijkse kosten van het inmiddels ingerichte gedeelte van de Buitenlanden, bedraagt ca. 80.000,-. Totale onderhoudskosten maximaal 280.000,-. Dit valt dus ruim binnen de in 2007 door het bestuur gestelde maximumbeheerlast van 580.000,-. Voor de participanten betekent dit nominaal: Provincie NH 50.1% 100.000,- Beverwijk 8.5% 17.000,- Zaanstad 1.25% 62.500,- Uitgeest 2.65% 5.300,- Heemskerk 7.5% 15.000,- Totaal 100% 200.000,- N.B. Het genoemde bedrag van ca. 2 ton beheerkosten per jaar is een maximum bedrag, wat nodig zou zijn wanneer alle maatregelen uit het Tussen Y en Z programma gerealiseerd zouden worden. Gezien de beperkte realisatiemiddelen (totaal 1,3 miljoen) en de beperkte slagingskansen van projecten vanwege het ontbreken van de benodigde grondposities zullen niet alle maatregelen gerealiseerd gaan worden. o Maatregelen waar nu door de begeleidingscommissie en PNH over is besloten kennen een totale beheerkostenraming voor RAUM als toekomstig beheerder van ca. 37.000,- per jaar. o De overige maatregelen die dus nog onzeker zijn, kennen een totale kostenraming voor RAUM als toekomstig beheerder van nog eens ca. 125.000,- per jaar. Pagina 7 van 8
4. Het algemeen bestuur besluit 1. In te stemmen met het projecttrekkerschap van het Recreatieschap Alkmaarder- en Uitgeestermeer voor de realisatie van de eerste fase van uitvoeringsmaatregelen tussen Y en Z naar aanleiding van de herdefinitie 580.000,-. Voor de transitie van dit projecttrekkerschap 6.000,- te onttrekken uit de algemene reserve t.b.v. personele inzet; 2. In te stemmen met de geraamde totale beheerkosten per jaar naar aanleiding van de herdefinitie van maximaal 200.000,- (i.p.v. de maximale geraamde beheerskosten van 580.000,- bij uitvoering van de oorspronkelijke plannen). 5. Vervolg Na instemming van het bestuur de kosten voor het jaarlijkse onderhoud opnemen in de begroting vanaf 2014; Duidelijkheid krijgen welke verbindingen de gemeente Zaanstad en/of Beverwijk, inclusief Aagtenpark, die vallen binnen Y en Z, qua beheer wil overdragen naar het Recreatieschap Alkmaarder- en Uitgeestermeer en onder welke voorwaarden. Herijken startnotitie Recreatieboerderij en dit voorleggen aan het bestuur, zodra er duidelijkheid is over de herdefinitie voor De Buitenlanden die een (mogelijke) rol kunnen spelen in relatie met een toekomstige recreatieboerderij. Pagina 8 van 8