Opgave 1. Busonderneming Arron Bus Vervoer (ABV) in de problemen. Arron Bus Vervoer (ABV) is een busonderneming in een grote stad, die het alleenrecht heeft gekregen van de gemeente om het gemeentelijke stadsvervoer uit te voeren. De gemeente wil graag dat ABV een winst maakt die voldoende is om het vervoer te blijven uitvoeren, maar die bijdraagt aan de maatschappelijke gedachte om niet ten koste van de consument maximale winst te behalen. Om die reden is besloten dat ABV een wint mag nastreven die exact tussen break-even (bij een zo groot mogelijke omzet) en maximale winst behalen ligt. Dit besluit is uiteindelijk tussen beide partijen in een contract vastgelegd. bron 1. In deze oefenopgave zijn alle gegevens opgenomen van de busonderneming, anders dan bij gewone opgaven. Dat betekent dat je veel uitkomsten gelijk kunt controleren. Als een vraag alleen voor VWO geldt, dan staat dit voor de vraag (VWO). Van ABV zijn de volgende gegevens bekend: TO = -0,25q 2 + 25q (q in miljarden reizigerskilometers rkm) MO = -0,5q + 25 Pagina 1 van 5
MK = 10 TK = 10q + 125 miljard (in centen) 1. welke twee doelstellingen vallen samen bij deze monopolist? MO=0 (maximale omzet) en GO=GTK (break-even) 2. Lees in de grafiek af bij welke productiehoeveelheid deze onderneming maximale omzet behaalt. Bij MO=0, dat is bij 50 mld reizigerskilometers. 3. Toon met een berekening aan dat de afgelezen maximale omzet ook blijkt uit de vergelijkingen. MO=0 >> -0,5q+25 = 0 >> -0,5q =-25 >> q = 50 4. (VWO) Leidt met behulp van de TO vergelijking de MO vergelijking af. MO = -0,25*2q+25 (kwadraatwegwerken, dus q 1 vervalt) MO = -0,5q+25 5. (VWO) zet de prijsafzetfunctie om in de oorspronkelijke vraagfunctie waar deze van af is geleid. 0,25q = -p+25 q = -4p+100 6. (VWO) maak van de prijs afzetfunctie de TO vergelijking. TO = (-0,25q+25)*q 7. hoeveel bedraagt de omzet als ABV break even draait? Toon aan met een berekening via de TO vergelijking. TO = -0,25*50mld 2 +25*50mld TO = -0,25*2500mld+1250mld TO = -625+1250 = 625 mld cent = 6,25 mld 8. Toon via de vergelijking GO=GTK aan dat de omzet van ABV maximaal 6,25 mld bedraagt. GO=GTK bij 50 mld rkm aflezen van de prijs: 12,5cent Pagina 2 van 5
omzet = 50 mld * 0,125 = 7,5 mld 9. Bij welke productie hoeveelheid is de winst van deze onderneming maximaal? aflezen: MO=MK bij 30 miljard rkm 10. Welke prijs hoort bij deze productiehoeveelheid? vanaf de afgelezen 30 mld rkm loodrecht naar boven tot je de GO lijn tegen komt. Naar links, prijs aflezen: 17,5 cent 11. Hoeveel bedraagt de maximale winst die deze onderneming kan behalen? Toon aan met een berekening via MO=MK en de prijsafzetfunctie. Maximale winst wordt bereikt bij MO = MK -0,5q + 25 = 10-0,5q = -15 Q = 30 De prijs is >> p = -0,25*30+25 = 17,5 cent TO = 30 mld rkm * 17,5 = 525 mld cent = TK = 10*30 + 125 miljard = 425 mld cent = 5,25 mld 4,25 mld TW = 1 mld 12. Bereken de afgesproken winst tussen ABV en de gemeente. Exact de helft van de maximale winst dus: 1 mld /2 = 500 mln 13. Arceer de winst die ABV heeft als ze de doelstelling maximale winst zou nastreven. ABV zou een poging kunnen behalen om haar maximale winst te vergroten. Ze zou dat kunnen doen door: - het omlaag brengen van de variabele kosten Pagina 3 van 5
- het omlaag brengen van de constante kosten - Op korte termijn te gaan produceren op maximale omzet, waardoor op lange termijn de winst kan toenemen. - het toepassen van prijsdiscriminatie 14. Welke lijn(en) verschuift/verschuiven door het omlaag brengen van de variabele kosten? De MK lijn (gerelateerd aan de variabele kosten) en de GTK lijn (GVK zijn onderdeel van de GTK) 15. Leg uit hoe de winst op lange termijn kan toenemen als ABV op korte termijn op maximale omzet gaat produceren. Klanten gaan dan met de bus reizen die anders niet met de bus zouden gaan reizen. De bus haalt dan klanten bij andere vervoersmiddelen weg die op termijn mogelijk blijven als ABV de prijs verhoogt, omdat ze gewend zijn geraakt aan busvervoer (of de voordelen hebben leren kennen) waardoor hun betalingsbereidheid is gestegen. 16. Leg uit hoe ABV prijsdiscriminatie zou kunnen toepassen. Ze kan prijsdiscriminatie toepassen Stel dat ABV in staat is om haar kaartjes te verkopen voor 0,20 per reizigerskilometer aan alle klanten die bereid zijn om minimaal 0,20 per reizigerskilometer te betalen, nadat ze een prijs voor alle overige klanten heeft vastgesteld van 0,15. 17. Arceer in de bijlage het surplus dat in deze situatie van de consument naar de producent verschuift. 18. Aan welke voorwaarde moet worden voldaan om prijsdiscriminatie te kunnen toepassen? Pagina 4 van 5
Je moet de markten kunnen scheiden. Dat wil zeggen dat je een specifieke groep moet kunnen controleren op basis van aan die persoon verbonden en aantoonbare gegevens. Dat kan bij de bus bijvoorbeeld met een 65 plus kaart. Die mensen kan je minder laten betalen (of meer). Leeftijd is aantoonbaar via de pas of via paspoort. Goedkopere kaarten kunnen dan ook niet worden doorverkocht. Pagina 5 van 5