Onderzoeksvraag 3 Wat is de optimale productiegrootte op korte termijn?

Transcriptie

1 Onderzoeksvraag 3 Wat is de optimale productiegrootte op korte termijn? 1 Intro Een onderneming produceert eenheden van haar product en maakt daarbij euro kosten. De variabele kosten verlopen evenredig en bedragen 7,50 euro per eenheid product. Het breakevenpunt situeert zich bij een productie van eenheden. Bereken de totale winst van de onderneming als zij eenheden produceert. De constante kosten bedragen euro (totale kost bij eenheden is euro, de totale variabele kost is euro) à ( (7,50 euro per eenheid * eenheden)) Bij break evenpunt is de winst gelijk aan nul. De totale kosten zijn gelijk aan de totale opbrengsten. De totale kost = euro + (2 000 eenheden * 7,50 euro per eenheid) = euro De verkoopprijs per eenheid is: euro gedeeld door eenheden = 10 euro per eenheid. De winst bij eenheden = ( eenheden * 10 euro per eenheid) (5 000 euro + (7,50 euro per eenheid * eenheden)) = = euro. 2 Probleemstelling Hoe verlopen de opbrengsten? Hoeveel winst wordt er gemaakt bij een bepaald productieniveau? Hoe kan ik de winst grafisch bepalen? Hoe wordt de aanbodcurve samengesteld? 3 Leerplandoelstellingen De leerlingen kunnen omschrijven wat verstaan wordt onder totale opbrengst, gemiddelde opbrengst en marginale opbrengst; aantonen dat de winst een maximum bereikt als de marginale kosten gelijk worden aan de marginale opbrengsten; de optimale productiegrootte uitbeelden op een grafiek, waarop eveneens de grootte van de totale opbrengst, kosten en winst bij deze productiegrootte in de vorm van rechthoeken zijn weergegeven; aantonen dat de productie stopgezet wordt als de prijs lager wordt dan de gemiddelde variabele kosten. Van In 1

2 4 VOETen LEREN LEREN De leerlingen: (informatieverwerving) 3 kunnen uit gegeven informatiebronnen en kanalen kritisch kiezen en deze raadplegen met het oog op te bereiken doelen; (informatieverwerking) 4 kunnen zinvol inoefenen en herhalen; 5 kunnen gegeven informatie onder begeleiding kritisch analyseren en samenvatten. STAM De leerlingen: (doorzettingsvermogen) 6 blijven, ondanks moeilijkheden, een doel nastreven; (kritisch denken) 13 kunnen onderwerpen benaderen vanuit verschillende invalshoeken; (zorgvuldigheid) 25 stellen kwaliteitseisen aan hun eigen werk en aan dat van anderen. 5 Opdrachten Opdracht 1 Hoe verlopen de opbrengsten? A Lesstrategie Voor deze opdracht werken de leerlingen het beste individueel. Nadien kunnen de gevonden resultaten klassikaal overlopen worden. B Oplossingen 1 Omschrijf het begrip marginale opbrengst met je eigen woorden. De bijkomende opbrengst door de verkoop van 1 eenheid extra. Van In 2

3 2 Vul de tabel verder aan. TABEL 1 De opbrengsten van de Seamine Verkochte eenheden TO GO MO Formule 0 0, , , , , , , , , , , ,00 Van In 3

4 3 Stel de TO, de MO en de GO grafisch voor ,00 TO (x (euro) 1 200,00 TO 1 000,00 800,00 600,00 400,00 200,00 0,00 eenheden (x ton) MO, GO (x euro) 9,5 9 8,5 8 7,5 MO = GO 7 6,5 6 5,5 5 4,5 eenheden (x ton) Opdracht 2 Hoeveel winst wordt er bij een bepaald productieniveau gemaakt? A Lesstrategie Voor deze opdracht werken de leerlingen het beste individueel. Nadien kunnen de gevonden resultaten klassikaal overlopen worden. Van In 4

5 B Oplossingen TABEL 2 Kosten en opbrengstenstructuur Productie (x ton) TO GO MO TK GK MK TW , , , , ,06 185,5 7, , , , , , , , ,06 27,5 4, , ,24 58,5 5, , , , , , , , Vul tabel 2 verder aan. Van In 5

6 2 Stel op basis van de tabel de grafieken op. 3 Arceer op de twee grafieken de winst in het groen en het verlies in het rood. 4 Duid op beide grafieken de hoeveelheid aan waarbij de onderneming break even draait. 5 Hoe kun je op de grafieken afleiden bij welk productieniveau de winst maximaal is? Daar waar de afstand tussen de TO en de TK curve het grootst is in positieve zin. Daar waar de (positieve) afstand tussen de TW curve en de X as het grootst is. Van In 6

7 30 MK, GO, MO, GK (x euro) 25 MK GO = MO GK 5 eenheden (x ton) Doorstreep wat niet past. Van zodra de GK onder de GO dalen, is er winst/verlies. Zodra de GK echter opnieuw groter worden dan de GO, is er opnieuw winst/verlies. Het is de marginale winst (= extra winst) die aanduidt of de totale winst maximaal is of niet. 7 Doorstreep wat niet past. Zolang de marginale opbrengsten van een extra eenheid groter zijn dan de marginale kosten, is de winst stijgend/dalend. Van zodra de marginale opbrengsten van een extra eenheid kleiner zijn de marginale kosten is de winst stijgend/dalend. De optimale productiegrootte wordt bereikt op het ogenblik dat de marginale opbrengsten gelijk zijn aan de marginale kosten. 8 Waarom kan de winst niet maximaal zijn in het eerste snijpunt van de MO met de MK? Bij een afzet die iets hoger ligt dan dat snijpunt, zijn de MO groter dan de MK en levert de extra eenheid dus extra winst op. Opdracht 3 Hoe kan ik de winst grafisch bepalen? A Lesstrategie Voor deze opdracht werken de leerlingen het beste individueel. Nadien kunnen de gevonden resultaten klassikaal overlopen worden. Van In 7

8 B Oplossingen 1 Bij welk productievolume is de winst maximaal? 5 ton 2 Hoeveel bedraagt de totale opbrengst bij dat volume? TO = q * p = 5 * 500 = euro 3 Arceer de rechthoek die de totale opbrengst weergeeft in het groen. 4 Hoeveel bedraagt de totale kost bij dat volume? TK = q * GK = 5 * 310 = euro 5 Arceer de rechthoek die de totale kost weergeeft in het rood. 6 Hoeveel bedraagt de totale winst bij de optimale productieomvang? TW = TO TK = = 950 euro 7 Arceer de totale winst in het blauw. 8 Maakt de onderneming winst of verlies bij een prijs van 250 euro? Motiveer je antwoord op de grafiek. Er wordt verlies gemaakt omdat de TO lager zijn dan de TK MK, MO, GO, GK (in euro) MK GK eenheden (x ton) Van In 8

9 Opdracht 4 Hoe wordt de aanbodcurve samengesteld? A Lesstrategie Thema 1 Kleine en grote ondernemingen Voor deze opdracht werken de leerlingen het beste individueel. Nadien kunnen de gevonden resultaten klassikaal overlopen worden. B Oplossingen 1 Welk diagram komt overeen met welke situatie? Motiveer je antwoord door de situatie verder aan te vullen. Bij deze prijs kan de onderneming beter stoppen met produceren omdat niets van de variabele kosten kan gedekt worden. De onderneming maakt zelfs minder verlies wanneer ze helemaal niets zouden produceren (grafiek 4). Bij deze prijs maakt de onderneming winst. De optimale productieomvang is 60 eenheden (grafiek 1). Bij deze prijs maakt de onderneming verlies maar is het nog zinvol om te blijven produceren omdat de opbrengsten nog een gedeelte van de variabele kosten kunnen dekken (grafiek 3). Bij deze prijs draait de onderneming break even omdat de GO = GK (grafiek 2). 2 Vul verder aan. Wanneer het zinvol is om te blijven produceren, zal de ondernemer steeds de optimale productiegrootte nastreven. Daarom valt de aanbodcurve samen met het opwaartse deel van de MK curve vanaf het snijpunt van de MK met de GVK. Of nog als de marktprijs groter is dan de GVK. 6 To the point De meeste ondernemingen streven winstmaximalisatie na. Het komt er dus op aan om die productieomvang te bepalen waarbij de winst het hoogste is. De totale winst wordt berekend door de totale opbrengsten te verminderen met de totale kosten. Formule TW = totale winst TO = totale opbrengsten TK = totale kosten GO = gemiddelde opbrengsten MO = marginale opbrengsten GO = TO/Q MO = ΔTO/ΔQ Van In 9

10 De optimale productiegrootte kan grafisch afgeleid worden. De winst is maximaal daar waar de positieve afstand tussen de TO curve en de TK curve het grootst is. Voor een ondernemer is het ook belangrijk te weten hoeveel hij minimaal moet verkopen om breakeven te draaien. Ook dat kan grafisch worden bepaald. Het is de afzet waarbij de totale kosten gelijk zijn aan de totale opbrengsten. De totale winst kan ook grafisch bepaald worden: Een andere manier om de optimale productiegrootte te bepalen, is door de marginale kosten en marginale opbrengsten met elkaar te vergelijken. Het is de marginale winst die aanduidt of de totale winst maximaal is of niet. Zolang de marginale opbrengst groter is dan de marginale kost, realiseert de ondernemer op die eenheid extra winst. Op het ogenblik dat de marginale kost groter is dan de marginale opbrengst levert de eenheid geen extra winst meer op, integendeel de extra eenheid kost meer dan ze opbrengt zodat de totale winst afneemt. Gezien de ondernemer de marktprijs weinig of niet kan beïnvloeden, is het ook belangrijk te weten of hij bij die prijs nog winst zal maken of niet. Een onderneming maakt winst zolang de prijs hoger is Van In 10

11 dan de gemiddelde totale kosten (GK = GVK + GCK). Ze draait break even als de prijs gelijk is aan de gemiddelde kosten. Er is verlies als de verkoop of marktprijs lager is dan de gemiddelde kosten. Op korte termijn zullen ondernemingen nog blijven produceren, ook al is er verlies. Op dat moment kunnen ze immers nog een gedeelte van de vaste kosten dekken. Op het ogenblik dat de prijs beneden de gemiddelde variabele kost komt te liggen, kan men wel beter beslissen om te stoppen met produceren. 7 Mindmap 8 Oefeningen Oefening 1 Hoeveel Brusselse wafels moet Karel verkopen om maximale winst te behalen? A Lesstrategie Deze oefening kan het beste in kleine groepjes worden uitgevoerd. Op die manier kunnen leerlingen met elkaar overleggen. Van In 11

12 B Oplossingen TABEL 3 Kosten en opbrengsten Brusselse wafels Aantal verkoopsters Aantal wafels per dag TO TCK TVK TK TW Hoeveel bedraagt het loon van een verkoopster per dag? Omdat er geen andere variabele kosten zijn dan het loon van de verkoopsters is de loonkost 90 euro per dag. 2 Hoeveel bedragen de totale constante kosten? Omdat het loon van een verkoopster 90 euro per dag bedraagt, is de totale constante kost 15 euro. 3 Vul de tabel verder aan. 4 Hoeveel bedraagt de optimale productiegrootte? Waarom? De optimale productiegrootte is 750 wafels per dag omdat bij die productiegrootte de totale winst maximaal is. 5 Wat stel je vast in verband met de fysieke meeropbrengst bij het inschakelen van 1 extra verkoopster? Welke gevolgen heeft dat voor de GVK? De fysieke meeropbrengst is telkens hetzelfde waardoor de GVK gelijk blijft. 6 Karel wil nog een verkoopster aannemen om zijn totale winst te verhogen. Wat is jouw advies? Dat heeft geen zin omdat de maximale capaciteit is bereikt. Oefening 2 Integratieoefening A Lesstrategie Deze oefening kan het beste individueel worden uitgevoerd. Voor de bespreking kan een verbetersleutel worden gebruikt. Een klassikale bespreking is ook mogelijk. Van In 12

13 B Oplossingen TABEL 4 Gegevens Eenheden (x ton) TK (x euro) GK (x euro) MK (x euro) TO (x euro) GO (x euro) M0 (x euro) Formules , , , , , , , Vul de tabel verder aan. Van In 13

14 2 Stel de MK voor in de grafiek. 60 GTK, MO, GO, MK MK MO = GO 30 GTK eenheden Tegen een marktprijs van 40 euro streeft de onderneming naar winstmaximalisatie. Hoeveel bedraagt de optimale productiegrootte? Bij 7,5 ton is de MK = MO. 4 Duid de winst (bij de optimale productiegrootte) aan op de grafiek. 5 Hoeveel bedraagt de break evenomzet en de break evenafzet? Motiveer je antwoord. Break evenafzet is twee ton. De break evenomzet is 80 euro. Hier is TO = TK. 6 Waar bevindt zich het technische optimale punt? Motiveer je antwoord. Bij zes ton want daar is de GK het laagst. Oefening 3 Juist of niet juist? A Lesstrategie Deze oefening kan het beste in kleine groepjes worden uitgevoerd. Op die manier kunnen leerlingen met elkaar overleggen. B Oplossingen Welke beweringen zijn juist? Motiveer je antwoord. Van In 14

15 1 Wanneer MO = MK, geldt ook TO = TK. Dat geldt enkel voor de eerste keer dat de MK curve de MO curve snijdt. 2 Een onderneming heeft winst noch verlies als de MO = GK. Juist. 3 Zolang de marginale kost groter is dan de marginale opbrengst, levert een extra eenheid extra winst op. Fout. Dat geldt enkel zolang de MO > MK. 4 Wanneer MO = MK, geldt ook GO = MK. Juist. 5 Wanneer MO = MK, geldt dat het positieve verschil tussen TO en TK het grootst is. Juist. 9 Check up Kun je de opdrachten en oefeningen zelfstandig oplossen? Zo ja, vink dan het vakje ernaast aan. Zo neen, maak dan eerst de extra oefeningen via Noteer dan in de laatste kolom de nummers van de Extra s die je maakte. Doelstelling Opdracht Oefening Extra Hoe verlopen de opbrengsten? Intro/1 1/2 Hoeveel winst wordt er gemaakt bij een bepaald productieniveau? 2 1/2/3 Hoe kan ik de winst grafisch bepalen? 3 2/3 Hoe wordt de aanbodcurve samengesteld? 4 10 Direct! Het artikel in deze rubriek wordt regelmatig geactualiseerd zodat het niet mogelijk is om een modeloplossing op te nemen. Lees het artikel op Beantwoord vervolgens de vragen. 1 Verklaar de titel van het krantenartikel. 2 Wie is in het artikel David en wie Goliath? 3 Vergelijk de twee bedrijfsfilosofieën met elkaar. Van In 15

16 11 Persoonlijk woordenboek De leerlingen kunnen hier een lijst maken van begrippen die niet in de lijst van kernbegrippen in de to the point zijn opgenomen. 12 Action! Het bedrijf Sunnyseat Het bedrijf Sunnyseat is actief op een markt met veel vragers en aanbieders. In de totale productie van terrasstoelen is zijn productie niet van die omvang dat de ondernemer een invloed kan uitoefenen op de prijs. De prijs waartegen Sunnyseat zijn terrasstoelen verkoopt, is voor de ondernemer een gegeven en niet door hem beïnvloedbaar. De marktprijs voor de terrasstoelen is 500 euro. 1 Vul de tabel aan. Eenheden TO GO MO Formule TO=p x q GO = TO/q MO = ΔTO/ΔQ Van In 16

17 2 Stel de MO en de GO grafisch voor. 3 Hoeveel bedraagt de optimale productieomvang? Duid dat aan op de grafiek. 5 eenheden zwarte lijn 4 Hoeveel bedraagt de totale winst in het punt van winstmaximalisatie? Duid de winst aan op de grafiek. TO TK = = 950 euro (arcering) 5 Duid de break evenafzet aan op de grafiek. (rode lijn) 6 Zou je Sunnyseat aanraden om nog te produceren: tegen een marktprijs van 270 euro? Motiveer je antwoord. Sunnyseat maakt dan verlies maar de ondernemer kan nog een gedeelte van de constante kosten dekken. verder produceren tegen een marktprijs van 180 euro? Motiveer je antwoord. Niet verder produceren omdat de ondernemer niets van de constante kosten kan dekken en men meer verlies maakt dan wanneer men niet produceert. 7 Duid de aanbodcurve aan in het geel. Van In 17

18 Evaluatiecriteria Het bedrijf SunnySeat (deel 2) Max. Score Opmerkingen Tabel TO GO MO Grafieken MO GO Bepaling optimale productieomvang Totale winst Berekening Aanduiding op grafiek Advies bij een marktprijs van: 270 euro 180 euro Aanbodcurve TOTAAL Van In 18