Media en Privacy Lessenserie Onscherpe beelden Docentenhandleiding doelgroep duur 3 vmbo,2 havo/vwo 360 450 minuten Alison Jackson Inleiding We zijn gewend aan beelden uit het privéleven van sterren en beroemdheden. Van sommigen lijken we alles te weten over hun doen en laten. Maar klopt het beeld via de media wel? Hoe waziger en grofkorreliger de paparazzifoto, hoe geloofwaardiger hij lijkt. Hetzelfde geldt voor de beelden die gemaakt zijn met beveiligingscamera s. De beelden zijn spannend juist door datgene wat je niet goed ziet. De stijl van de beelden bepaalt vaak de betekenis ervan. Bronnen Alison Jackson - verschillende foto s en video s op - www.alisonjackson.com Spoof video s op Youtube over Wesley Sneijder en Jolanthe Cabau van Kasbergen Peter Bogers - Shared moments - 2001 MediaShed - The Duellists - 2007 http://privacyproject.ning.com Ed van der Elsken - Vrijend Stel, Edam - 1970 Leerdoelen Leerlingen: herkennen en benoemen kenmerken van snapshots en beelden van bewakingscamera s aan de hand van werken van kunstenaars; ensceneren een privésituatie alsof het werkelijkheid is; fotograferen een situatie als een snapshot; maken een script voor een gespeelde/documentaire scène over privacy; filmen een situatie zodanig dat de film gemaakt lijkt met een bewakingscamera; vormen zich een mening over privacy en verbeelden deze treffend in de vorm van een foto- en een videowerk; lichten de gemaakte keuzes toe aan de hand van het eigen werk.
Docentenhandleiding - Lessenserie Onscherpe beelden Benodigdheden Fotocamera s Videocamera s Statieven Beamer + scherm PC + internet Voorwaarden/eisen Leerlingen hebben enige ervaring met een fotocamera. Leerlingen hebben enige ervaring met een filmcamera. Producten 1. Een snapshot of (verborgen camera)scène van een privésituatie 2. Een korte film in de stijl van een bewakingscamera Lesinhoud Deel 1 120-150 minuten Bespreek het werk van Alison Jackson. Bespreek de verschillen en overeenkomsten tussen deze foto s en foto s die bijvoorbeeld in een boulevardblad staan. (Neem enkele bladen als Story, Privé e.d. mee). Bespreek ook recente foto s/films van sterren die in het geheim zijn gefotografeerd. (Als voorbeeld staan op de site spoofs van de Wesley/Yolante-film in een parkeergarage in Amsterdam die de geheime relatie tussen beiden in de media aan het licht bracht.) N.B. U zou een ongemakkelijke sfeer kunnen scheppen door: Camera s in de klas te plaatsen. Leerlingen zullen zich bekeken voelen. Om het effect te versterken kunt u de camera s op een beamer aansluiten en op de helft van de les de beelden projecteren. Onverwacht foto s van de leerlingen te maken. Deze foto s beamt u bij de introductie van een volgende les op groot scherm. De leerlingen te filmen zonder dat ze het door hebben, of een camera in de klas op te stellen die aan een beamer is verbonden. Laat leerlingen noteren: welke situaties veel voorkomen op snapshots in de media; wat de stijlkenmerken zijn van een snapshot (onscherp, bewogen, tussen/achter voorwerpen, telelens, vreemde kadrering/compositie/belichting). Opdracht 1: Leerlingen bedenken in groepjes van 3-4 privéomstandigheden van beroemdheden die je zou kunnen fotograferen. Privéomstandigheden waar de personen niet blij mee zouden zijn. Probeer leerlingen verder te laten denken dan seks en toiletbezoek. De leerlingen zetten de situatie in scène en fotograferen deze in de stijl van een snapshot. Deel 2: ± 180-240 minuten Leerlingen presenteren aan elkaar hun ultieme snapshot-foto. Wie heeft de meest originele situatie gekozen? Wie is er het best in geslaagd de snapshot-stijl te hanteren?
Docentenhandleiding - Lessenserie Onscherpe beelden Bespreek ook de effecten van de privacyschendingen (ongevraagd fotograferen/filmen) met de klas van de vorige les(sen). Is het ongemakkelijk met een camera in de klas of maakt dat niet uit? Hoe vaak, denk je, komt het voor dat jij zo gefilmd wordt? Waarom wil je eigenlijk wel gefotografeerd worden en waarom niet? Bespreek het werk van kunstenaars waarin privésituaties van gewone mensen tot onderwerp zijn gemaakt of waarin bewakingscamera s zijn gebruikt: Peter Bogers, MediaShed, HYPERLINK http://privacyproject. ning.com/ http://privacyproject.ning.com, Ed van der Elsken. Bespreek op welke manieren deze kunstenaars het onderwerp privacy thematiseren en wanneer leerlingen vinden dat er grenzen van privacy geschonden worden. Laat leerlingen noteren: - op welke plaatsen er bewakingscamera s hangen; - wat de stijlkenmerken zijn van beelden van een bewakingscamera (hoog standpunt, slechte beeldkwaliteit (groezelig of weinig beelden per seconde), afstandelijk, tijdcode in beeld). Opdracht 2: De leerlingen bedenken en filmen een script voor bewakingscamera s in groepen van 3-4. Ze zouden een scène kunnen naspelen of voor een meer documentaire aanpak kunnen kiezen waarbij ze een camera ergens in school ophangen. Afhankelijk van de tijd zou de film nog gemonteerd kunnen worden tot een korte film van maximaal 2 minuten. Ook hier geldt dat leerlingen creativiteit aan de dag moeten leggen om hun visie op privacy te tonen. Deel 3 60 minuten Leerlingen presenteren de gemaakte films (of gedeeltes daaruit bij ongemonteerde versies) aan elkaar en verwoorden welk privacy-aspect ze hebben willen verbeelden. Leerlingen reageren op inventiviteit van de gefilmde situaties, bewakingscamera-stijl van de films en de mate waarin de makers erin geslaagd zijn om een eigenzinnige/prikkelende/poëtische visie op het fenomeen privacy te verbeelden. Criteria Kan de leerling: kenmerken van snapshots en beelden van bewakingscamera s herkennen en benoemen aan de hand van werken van kunstenaars; een privésituatie overtuigend ensceneren; een situatie zodanig fotograferen dat de foto lijkt op een snapshot; een script maken voor een gespeelde/documentaire scène over privacy; een situatie zodanig filmen dat de film gemaakt lijkt met een bewakingscamera; zich een mening vormen over privacy en deze treffend verbeelden in de vorm van een foto- en een videowerk; gemaakte keuzes toelichten aan de hand van het eigen werk?
Media en Privacy Lessenserie Onscherpe beelden Leerlingmateriaal doelgroep duur 3 vmbo,2 havo/vwo 360 450 minuten Alison Jackson Inleiding Iedereen kent wel de beelden uit het privéleven van sterren en beroemdheden. Je kent ze uit de bladen bij de kapper en van tv. Van sommige beroemdheden lijken we alles te weten over hun doen en laten. Maar klopt het beeld via de media wel? Hoe waziger en grofkorreliger de paparazzifoto, hoe geloofwaardiger hij lijkt. Hetzelfde geldt voor de beelden die gemaakt zijn met beveiligingscamera s. De beelden zijn spannend juist door datgene wat je niet goed ziet. Bronnen Alison Jackson - verschillende foto s en video s op - www.alisonjackson.com Spoof video s op Youtube over Wesley Sneijder en Jolanthe Cabau van Kasbergen Peter Bogers - Shared moments - 2001 MediaShed - The Duellists - 2007 http://privacyproject.ning.com Ed van der Elsken - Vrijend Stel, Edam - 1970 Producten 1. Een snapshot of (verborgen camera)scène van een privésituatie 2. Een korte film in de stijl van een bewakingscamera Opdrachten Opdracht 1: Maak een snapshot-foto Bedenk in kleine groepjes privéomstandigheden van beroemdheden die je zou kunnen fotograferen. Privéomstandigheden waar de personen niet blij mee zouden zijn. Denk eens aan andere dingen dan wc bezoekjes en seks. Waar schaam jij je voor? Zou een beroemdheid zich ook ongemakkelijk voelen bij zo n situatie of gebeurtenis? Wat mag de buitenwereld (liever) niet weten of zien? Je zet de situatie in scène en fotografeert dit zodanig dat het lijkt een spontaan snapshot lijkt, gemaakt door een paparazzi-fotograaf of een amateur.
Leerlingmateriaal - Lessenserie Onscherpe beelden Opdracht 2: Maak een bewakingscamera-film Bedenk en film een script voor bewakingscamera s in kleine groepen. Je kunt de scène zelf spelen en filmen. Maar je kunt ook de camera ergens verdekt ophangen: dan maak je een documentaire. De kenmerken van bewakingscamera-beelden moeten duidelijk zichtbaar zijn. Denk eraan dat je ook bij deze opdracht creatief bent en dat je laat zien hoe jullie over privacy denken. Criteria Kun je: kenmerken van snapshots en beelden van bewakingscamera s herkennen en benoemen aan de hand van werken van kunstenaars; een privésituatie overtuigend ensceneren; een situatie zodanig fotograferen dat de foto lijkt op een snapshot; een script maken voor een gespeelde/documentaire scène over privacy; een situatie zodanig filmen dat de film gemaakt lijkt met een bewakingscamera; je een mening vormen over privacy en deze treffend verbeelden in de vorm van een foto- en een videowerk; de gemaakte keuzes toelichten aan de hand van het eigen werk?
Leerlingmateriaal - Lessenserie Onscherpe beelden bijlage 1 leerlingmateriaal Onscherpe beelden Deel 1 Bekijk het werk van kunstenaar Alison Jackson. Bespreek de verschillen en overeenkomsten tussen deze foto s en foto s die bijvoorbeeld in een boulevardblad staan en die je op tv ziet. 1. Welke situaties komen veel voor op snapshots in de media? Noem er minstens vijf. 2. Noem ten minste vier stijlkenmerken van een snapshot. Opdracht 1: Maak een snapshot-foto Deel 2 Presenteer aan elkaar jullie beste snapshot-foto. Let daarbij op: Wie heeft de meest originele situatie gekozen? Wie is er het best in geslaagd de snapshot-stijl te hanteren? Bespreek met elkaar wat je ervaart wanneer je ongevraagd gefotografeerd of gefilmd wordt. 3. Hoe vaak, denk je, komt het voor dat je ongevraagd op beeld wordt vastgelegd? 4. Maakt dat je ongemakkelijk of geeft het niet? 5. Waarom en wanneer wil je eigenlijk wel gefotografeerd/gefilmd worden en waarom niet? Bekijk het werk van kunstenaars waarin privésituaties van gewone mensen tot onderwerp zijn gemaakt of waarin bewakingscamera s zijn gebruikt: Peter Bogers, MediaShed, http://privacyproject.ning.com, Ed van der Elsken. 6. Wat is privé op deze foto s? Wat doen de fotografen hetzelfde? 7. Vind je dat de fotografen zo mogen fotograferen?
Leerlingmateriaal - Lessenserie Onscherpe beelden Op welke manieren thematiseren deze kunstenaars het onderwerp privacy en wanneer vind je dat er grenzen van privacy geschonden worden? Zoek een openbare ruimte en onderzoek de beveiligingcamera s 8. Op welke plaatsen hangen er bewakingscamera s? Noem minstens vijf openbare ruimtes. 8. Noem ten minste drie verschillende redenen waarom dat soort camera s opgehangen worden. 9. Benoem ten minste drie stijlkenmerken van beelden van een bewakingscamera. Opdracht 2: Maak een bewakingscamera-film Deel 3 Presenteer de gemaakte films aan elkaar. Licht daarbij toe welk privacy-aspect jullie laten zien. Overige leerlingen geven opbouwende kritiek, waarbij ze letten op: de originaliteit van de gekozen situatie; in hoeverre de makers erin geslaagd zijn in bewakingscamera -stijl te filmen; in hoeverre de makers erin geslaagd zijn om een eigen en bijzondere visie op privacy te verbeelden