Feiten en Cijfers 2013 Rabobank Centraal Twente Samen sterker
Redenen tot optimisme Terugkijkend op 2013 kunnen we wederom tevreden zijn met de goede resultaten die Rabobank Centraal Twente haalde, zeker tegen het licht van de nog steeds zwakke economie. Tegenover die mooie bedrijfsresultaten staat wel dat we meer voorzieningen hebben moeten treffen om de risico s die we lopen met uitstaande kredieten af te dekken. Wat dat betreft zet het economisch beeld van het jaar daarvoor zich voort. We zien een licht herstel, maar het is allemaal nog heel voorzichtig. Een andere trend die doorzette in 2013 was dat onze klanten steeds meer kiezen voor virtuele kanalen om hun bankzaken te regelen. Natuurlijk gaan we daar als Rabobank Centraal Twente in mee met nieuwe diensten en producten. Voor onze medewerkers betekent dat in sommige gevallen een andere invulling van hun taak of beëindiging van het dienstverband. De kanalen verschuiven, maar ook via internet en mobiel blijven we betrokken en dichtbij. 2 Rabobank Centraal Twente Feiten en Cijfers 2013
Kantelpunt Economisch gezien begon 2013 zwak, met een krimp in het eerste kwartaal. Daarna klom de binnenlandse economie voorzichtig uit het dal. Maar we zijn er nog lang niet. Het Bruto Binnenlands Product daalde en de economische activiteit zit nog ver onder het peil van begin 2008. De groei die er was, kwam van de internationale handel, vooral door het stagneren van het importvolume, terwijl de export licht steeg. Plussen en minnen De binnenlandse dynamiek was nog steeds zwak, wat resulteerde in een daling van het private investeringsvolume in 2013. Consumenten zagen hun inkomen dalen en besteedden steeds minder. De werkloosheid liep op tot 7 procent halverwege het jaar, maar stagneerde daarna. De woningmarkt zat daarentegen in de lift. In de tweede helft van 2013 zagen we een redelijk stabiele ontwikkeling van het aantal transacties van bestaande koopwoningen. Er kwam een einde aan de stevige prijsdalingen van de afgelopen jaren. Ook het consumentenvertrouwen nam beperkt toe. mate. Inkomens van huishoudens staan nog steeds onder druk en de hoge schuldenlasten van sommige van hen zullen samen met de gedaalde huizenprijzen ook in 2014 zorgen voor voorzichtige consumenten. Het goede nieuws is dat de werkloosheid minder hard zal oplopen, de woningmarkt stabiliseert en de pensioenfondsen er beter voor staan dan in 2013. We verwachten dat een deel van het bedrijfsleven weer voorzichtig zal gaan investeren en dat het private investeringsvolume weer licht zal groeien. Al met al redenen genoeg om voorzichtig optimistisch te zijn. Een lange periode van grote economische krimp kunnen we nu achter ons laten. Maarten Vonk Directievoorzitter 2014: groei uit het buitenland Er is een einde gekomen aan een lange periode van krimp. Toch verwachten we economisch gezien voor 2014 grotendeels hetzelfde als vorig jaar: een lichte groei die voornamelijk uit de internationale handel zal komen. De uitvoergroei trekt verder aan door een hogere mondiale economische groei. De handelspartners die voor ons land belangrijk zijn, hebben daarin wel een groter aandeel. Voorzichtige consumenten Binnen onze landsgrenzen blijft de dynamiek zwak met opnieuw een krimp in consumptievolume, zij het in mindere
De juiste balans 2013 leek in economisch opzicht op het jaar daarvoor. Het was een jaar waarin bedrijfsresultaten onder druk stonden. Desondanks behaalde Rabobank Centraal Twente een resultaat waar we zeer tevreden over zijn. Directie en medewerkers verdienen daarvoor een compliment. Kritisch op werkdruk Als Raad van Commissarissen (RvC) hebben we de directie gevolgd bij de besluitvorming en de algemene gang van zaken. Speciale aandacht hebben we gevraagd voor de gevolgen van aangescherpte regels en wetten. Die zorgden bij zowel directie als medewerkers voor aanhoudende druk. Op het moment dat klanten daar wat van merken, is het aan de medewerkers om duidelijk te maken dat het vooral in hun belang is dat bijvoorbeeld een hypotheekverstrekking anders verloopt dan voorheen. We letten nadrukkelijk op het langetermijnbelang van onze klanten, maar dat moeten we ze wel blijven uitleggen. We zijn ook kritisch geweest op die werkdruk. Aan de ene kant willen we dat het aantal medewerkers in verhouding is met de efficiëntere systemen en werkwijzen, aan de andere kant moeten we waakzaam zijn dat dat niet ten koste gaat van hun welzijn en het klantbelang. Verschillende rollen Omdat voorheen de nadruk vooral lag op toezicht houden, hebben we in 2013 ook extra aandacht besteed aan onze functie als klankbord en werkgever. Dat hebben we onder ander gedaan bij het vaststellen van het strategisch kader voor de jaren 2014-2016. We hebben discussies gevoerd met de directie over thema s als klantbelang en onze rol in de samenleving. In dit nieuwe plan, dat we in 2013 goedgekeurd hebben, zijn onze missie en visie opnieuw vastgelegd en speelt de coöperatieve identiteit een centrale rol. Vergaderfrequentie en vergaderonderwerpen In 2013 hadden we zes reguliere vergaderingen en drie bijeenkomsten over bijzondere onderwerpen, zoals de fusieplannen van Rabobank Nederland. Hierover zijn verkennende gesprekken gevoerd. Rabobank Nederland heeft recentelijk besloten deze plannen nog even in de ijskast te zetten. Neemt niet weg dat we goede, leerzame gesprekken hebben gehad die ons aangezet hebben tot nadenken, met name over de verhouding tot ons werkgebied en onze klanten. Met de Local Compliance Officer (LCO) hadden we regelmatig rechtstreeks contact. Dat zorgde voor extra scherpte en een goede balans tussen de verschillende bestuursorganen binnen Rabobank Centraal Twente. De Ledenraad Als vertegenwoordiging van ons totale ledenbestand brengt de Ledenraad signalen naar binnen over zaken die onze klanten rechtstreeks raken, zoals de voorgenomen sluiting van kantoor Hasseler Es. Als RvC kunnen we monitoren of daar iets mee gedaan wordt en suggesties doen over hoe daar mee om te gaan. Bij vergaderingen met de Ledenraad zijn gemiddeld drie leden van de RvC aanwezig geweest. We hebben geconstateerd dat de interactie tussen Ledenraad en directie goed verliep. Dat vond de Ledenraad zelf ook. Medezeggenschap Voortdurend proberen we de medezeggenschap van de leden vaak bij monde van de Ledenraad tot uitdrukking te laten komen in het beleid. Toch moeten we accepteren dat niet alles mogelijk is. Er zijn zaken die de invloed van leden kunnen beperken, zoals wet- en regelgeving en het toezicht van de Nederlandse Bank en de AFM. Maar we zijn nog steeds trots op het coöperatieve model van de Rabobank. Bij geen enkele andere bank hebben klanten zoveel invloed. Eric Markvoort Voorzitter Raad van Commissarissen 4 Rabobank Centraal Twente Feiten en Cijfers 2013
Vernieuwen en verbinden Bij Rabobank Centraal Twente merken we dat de trend die ingezet werd door internet en mobiele telefonie onverminderd doorzet. Klanten willen in toenemende mate zelf hun bankzaken kunnen regelen, overal en op elk tijdstip. Natuurlijk spelen we daar als betrokken bank op in. Met eenvoudige en transparante dienstverlening en het doorontwikkelen van producten en diensten. Dat doen we op een coöperatieve manier, met vernieuwen en verbinden als sleutelwoorden. Het bezoek aan onze vestigingen loopt terug. In 2013 hebben we daarom besloten het kantoor Hasseler Es in mei 2014 te sluiten. Toch blijven we de dichtbijbank. Onze klanten krijgen nog steeds een persoonlijk advies via het kanaal van hun keuze; via internet, telefoon, in onze vestigingen of een combinatie daarvan. Meer virtueel gemak Mobiel bankieren heeft een grote vlucht genomen. Aansluitend op deze trend zijn veel producten en diensten aangepast voor internet of smartphone. Zo hebben we in 2013 het Rabobank Hypotheekdossier en het online huishoudboekje geïntroduceerd, en hebben we aandacht besteed aan het verder virtualiseren en automatiseren van onze beleggingsdiensten. Ook de app voor mobiel bankieren kreeg nieuwe functies, zoals het automatisch toevoegen van bekende rekeningnummers aan het adresboek. Rabobank Centraal Twente Feiten en Cijfers 2013 5
Maatschappelijk verantwoord sparen Speciaal voor bedrijven die zich betrokken voelen bij de Stichting Landschapskapitaal (SLK) introduceerden wij in 2013 de Rabo Streekrekening. Ondernemers kunnen met deze rekening hun maatschappelijke en lokale betrokkenheid tonen en krijgen daarnaast een marktconforme rente op hun tegoeden. Rabobank Centraal Twente doneert 5 procent van de vergoede rente aan de SLK voor het in stand houden van het typisch Twentse Cultuurlandschap. Zo creëren we samen een win-winsituatie. Rabobank Ledencertificaten In 2013 heeft Rabobank voorgesteld om Rabobank Ledencertificaten naar de beurs te brengen. Certificaathouders hebben hiermee ingestemd en sinds januari 2014 kan iedereen Rabobank Certificaten zoals ze nu heten- kopen en verkopen. Rabobank Certificaten zijn nu niet meer exclusief voor leden beschikbaar. Hiervoor is gekozen, om de verhandelbaarheid van de certificaten te waarborgen. Dit is gunstig voor leden die in het bezit zijn van certificaten. Blijven financieren Voor veel van onze klanten was het een moeilijk jaar, maar als coöperatieve bank staan we zo lang als we kunnen achter hen, ook in 2013. Dat betekent ook dat we zijn blijven financieren, zowel particulieren als bedrijven, om de ambities van onze klanten te ondersteunen. Door (extra) aflossingen van particuliere en zakelijke klanten daalde ons leningenbestand in 2013 voor het eerst sinds jaren. Kennis delen Maar we financieren niet alleen, we delen ook onze kennis. Met Rabobank Cijfers & Trends en de Rabo Kennis App onder andere. Onze leden ontvingen ook de Dichterbij, het magazine dat we vier keer per jaar uitbrengen. In iedere uitgave belichten we interessante zaken uit ons eigen werkgebied, van de Ledenraad en van onze klanten. Daarnaast bevat Dichterbij financieel/economische achtergronden en speciale ledenaanbiedingen. Naast de jaarlijkse ledenavond organiseerden we ook bijeenkomsten voor specifieke doelgroepen zoals de Agrarische Informatie Avond en Seminar Einde van Winkels. We informeerden onze klanten ook met woonbijeenkomsten, workshops Internetbankieren en een bijeenkomst over SEPA voor verenigingen en stichtingen. `MKB. Net als voorgaande jaren waren we actief met de Businessclub Centraal Twente. En organiseerden we het MiniMasters Programma voor `Agri en `MKB. 6 Rabobank Centraal Twente Feiten en Cijfers 2013
Minder medewerkers, ander werk Klanten regelen steeds vaker hun bankzaken zelf en processen worden meer en meer geautomatiseerd. Dat heeft grote gevolgen. In 2013 daalde het aantal medewerkers bij Rabobank Centraal Twente van 263 naar 243. In fte s: van 228 naar 210. Ook de werkzaamheden veranderen. In de toekomst heeft acht van de tien medewerkers direct contact met klanten. Zij kunnen hun werk alleen goed doen als ze het belang van de klant centraal stellen en begrijpen hoe zij kunnen bijdragen aan zijn doelen. Daarom zetten we opleidingen in om te investeren in de deskundigheid en vakbekwaamheid van onze medewerkers. Nieuwe cao Op 1 juli 2013 is een nieuwe cao ingegaan voor de medewerkers van de Rabobank. Met de vakorganisaties zijn afspraken gemaakt over versobering, een sociaal plan, een nieuwe pensioenregeling en de afschaffing van variabel inkomen. Met dat laatste geeft de Rabobank aan gevoelig te zijn voor de maatschappelijke kritiek op dit onderwerp. De afschaffing van de variabele beloning wordt deels gecompenseerd door een salarisverhoging van 1,5 procent en deels door een overgang naar een Employee Benefit Budget. Hiermee kan men bijvoorbeeld sparen voor pensioen of extra verlofuren. Begeleiden naar ander werk In het sociaal plan is vastgelegd dat we medewerkers van wie de baan vervalt, begeleiden naar een nieuwe functie binnen of buiten de Rabobank. We bieden hen onder andere loopbaantests aan en stimuleren hen om aan workshops en inzetbaarheidprogramma s mee te doen. In 2013 heeft de Rabobank een aantal mobiliteitscentra voor boventallige medewerkers geopend. Deze centra werken samen met professionele partijen om medewerkers snel en goed aan ander werk te helpen. Vitaliteit en verzuim Het ziekteverzuimpercentage bij Rabobank Centraal Twente daalde van 3,34 in 2012 naar 2,85 procent in 2013. Vitale medewerkers zijn positiever en productiever. Daarom hebben we extra aandacht besteed aan vitaliteit. Medewerkers konden hun vitaliteit en veerkracht testen met een speciaal ontwikkelde test en op basis van de uitslag actie ondernemen. Rabobank Centraal Twente Feiten en Cijfers 2013 7
Grafieken Bezetting Intern FTE/Personen in 2013 300 250 Bezetting LB FTE Bezetting LB Personen 200 150 100 50 0 jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Leeftijdsinterval > 60 jaar t/m 24 jaar 25 t/m 34 jaar 45 t/m 54 jaar 30% 8% 2% 20% 35 t/m 44 jaar 40% 8 Rabobank Centraal Twente Feiten en Cijfers 2013
Verbonden met de samenleving De coöperatie is springlevend vaststelling van de hoogte en de doelgroepen voor het Coöperatief Dividend, de ledenraadsverkiezingen, het jaarplan en de begroting voor 2014, de invulling van de maatschappelijke betrokkenheid van de Ledenraad per kieskring en de ledenbijeenkomst 2013. De Ledenraad Het ledenbestand van Rabobank Centraal Twente dat eind 2013 ruim 11.800 leden bedroeg - is onderverdeeld in drie afdelingen die afzonderlijk vertegenwoordigd zijn in de Ledenraad. Om in de Ledenraad te komen, moet een kandidaat gekozen worden door de leden van de bank. De ledenraadsleden zitten in commissies en werkgroepen om adviezen en ideeën te kunnen uiten voor de koers die de bank moet volgen. Daarnaast heeft de Ledenraad een aantal statutaire taken. Steun voor lokale initiatieven ECHT Energie Coöperatie Hof van Twente (ECHT) zet zich in voor duurzame en betaalbare energievoorzieningen in de gemeente Hof van Twente. Als ervaringsdeskundige op het gebied van coöperaties hebben wij geholpen bij de oprichting van ECHT. Het ondersteunen van dit soort lokale initiatieven met een gemeenschappelijk, duurzaam doel sluit naadloos aan bij de manier waarop Rabobank Centraal Twente betrokken wil zijn bij de lokale samenleving. Onze ondersteuning bestaat niet alleen uit geld. We stellen ook ons netwerk en onze kennis en ervaring ter beschikking. Als vertegenwoordiging van alle leden van onze bank vormt de Ledenraad een belangrijk klankbord voor de directie. In 2013 heeft de Ledenraad vier keer plenair vergaderd. De belangrijkste onderwerpen waren: het vaststellen van de jaarrekening over 2012, het strategisch kader voor de jaren 2014-2016, de visie op het distributiebeleid, de benoeming van een nieuw lid van de Raad van Commissarissen, de Rabobank Centraal Twente Feiten en Cijfers 2013 9
In natura We leverden ook een bijdrage aan de informatiebijeenkomst van Borne Duurzaam. En op de Slingerbeurs Hengelo hebben we matches gesloten met 15 maatschappelijke organisaties. We ondersteunden hen in natura, onder andere door het beschikbaar stellen van computers, het faciliteren van bijeenkomsten en het inzetten van onze medewerkers voor vrijwilligerswerk. Coöperatieplatform In 2013 hebben we drie Coöperatieplatforms opgericht, één voor elke kieskring. In Borne, Hengelo en Hof van Twente gaan ledenraadsleden, Rabobankmedewerkers en betrokken inwoners die thuis zijn in sport, welzijn, wonen of zorg de dialoog aan over het vitaal maken en houden van onze lokale gemeenschap. De platforms zijn het resultaat van de themagroepen waarin ledenraadsleden actief werken aan de maatschappelijke betrokkenheid van onze bank. Voor de komende jaren staat een aantal aansprekende thema s op de agenda. Sri Lanka De huisvesting van ongeveer 50 weesmeisjes in Kurunegala, Sri Lanka, verkeerde in erbarmelijke staat. Het gebouw was vervallen, er was geen waterleiding en de toiletten waren erg primitief. Daarom zijn we, in samenwerking met Stichting Hulp aan Sri Lanka, in 2013 begonnen met de bouw van een nieuw weeshuis. In twee jaar tijd schenkt Rabobank Centraal Twente in totaal 150.000,- om de complete nieuwbouw inclusief inventaris te realiseren. In juli 2014 wordt het gebouw geopend door een delegatie van medewerkers en een ledenraadslid van onze bank. Donaties Aan 200 verenigingen, stichtingen en maatschappelijke organisaties in ons werkgebied hebben we in totaal een bedrag van 65.000,- geschonken. Met deze donaties levert Rabobank Centraal Twente een bijdrage aan lokale sociaal/ culturele projecten of evenementen. Ledenavond 2013 Tijdens de ledenbijeenkomst in het Hengelose Rabotheater stond de actualiteit centraal. De directieleden reageerden op de kritiek op de bankwereld en het verslechterde imago van de sector. Er was ook volop aandacht voor het coöperatieve karakter van onze bank. Niet alleen de vier directieleden leverden een bijdrage, ook klanten kwamen aan het woord. Een particuliere en een zakelijke klant lieten ieder in een filmpje zien wat onze bank voor hen betekent. Er was nog meer kijkmateriaal: de winnaars van Het beste idee van in 2012 lieten door middel van korte filmpjes zien hoe ver zij waren met de realisatie van hun ideeën. Ook de nieuwe leden van de Ledenraad werden gepresenteerd aan de 500 aanwezigen. De avond kende een toepasselijke afsluiting met de Drentse zanger Daniël Lohues. t Giet precies zoas t giet, zong hij. 10 Rabobank Centraal Twente Feiten en Cijfers 2013
Rabofonds Centraal Twente In 2013 hebben we vanuit het Rabofonds 105.000,- toegekend aan 40 verschillende verenigingen, stichtingen en maatschappelijke organisaties. Zij kregen een geldbedrag voor duurzame investeringen in gebouwen, apparatuur en speciaal lesmateriaal. Voedselbank Midden Twente kreeg een bedrag van 7.500,- voor de aanschaf van een bus met koeling en we ondersteunen het project (S)cool on Wheels van het Fonds Gehandicaptensport op vijf basisscholen. Per kieskring honoreerden we verder onder andere de volgende aanvragen: Borne: Verborgen Geschiedenis: 1.500,- voor de uitgave van het boek De verborgen geschiedenis. IJsvereniging Bornerbroek: 2.000,- voor een geïsoleerde kap op de kantine. Klootschietersvereniging Hertme: 3.000,- voor de renovatie en uitbreiding van de klootschietbaan. Stichting Elk Kind Een Koffer Ekiko: 5.000,- bijdrage in de opstartkosten. Videoclub Borne: 2.000,- voor de aanschaf van hardware. Stichting Dorpscentrum Bornerbroek: 5.000,- voor de aanschaf van nieuwe geluidsapparatuur. R.S.V. Renata: 1.500,- voor de aanschaf van een tumblingbaan. Hof van Twente: Diepenheimse Schutterij: 2.000,- voor het vervangen van de kleding. St. Exploitatie Indoor Accommodatie Goor: 5.000,- voor een nieuw scorebord en renovatie van de sporthal. Stichting Sport en Gemeenschapsvoorzieningen Hengevelde: 10.000,- voor de renovatie van de entree van sporthal De Marke. Stichting Esbrook: 5.000,- voor de aanschaf van inventaris voor het buurtschapsgebouw. Stichting Vrienden van de Oude Kerk Delden: 5.000,- voor de aanschaf van zonnepanelen. Dorpsraad Bentelo: 1.500,- voor de aanschaf van een beamer en een projectiescherm. Hengelo: Stichting Historie Brandweer Hengelo: 2.000,- voor de restauratie van de historische hefboombrandspuit. Stichting Onderhoud Joodse begraafplaats Hengelo: 5.000,- voor onderhoud en vernieuwing van de begraafplaats. Stichting Schouwburg Hengelo: 3.000,- bijdrage aan de publicatie Een eeuw later. Stichting Beheer Vastgoed Kerkweg Deurningen: 5.000,- voor de gemeenschappelijke ruimte van de nieuwe MFA. Stichting Erfgoed Hengelo: 3.200,- als bijdrage aan een culturele manifestatie. Rabobank Centraal Twente Feiten en Cijfers 2013 11
Cijfers 2013 van Coöperatieve Rabobank Centraal Twente U.A. gevestigd te Hengelo (Overijssel) Financiële positie van de bank per 31 december 2013, waarbij we de belangrijkste elementen hebben vermeld: Financiële positie Rabobank Centraal Twente (Bedragen in duizenden euro's) 2013 2012 Balanstotaal 2.670.774 2.657.260 De belangrijkste posten hiervan zijn: Kredieten aan cliënten 2.524.254 2.567.004 Deelnemingen 55.852 55.851 Materiële vaste activa 11.934 12.818 Toevertrouwde middelen 1.601.726 1.606.164 Algemene reserve 190.058 175.649 De bank heeft in 2013 de volgende resultaten behaald: Baten Rentebaten 100.825 108.558 Rentelasten -51.772-64.373 Rente 49.053 44.185 Provisies/adviesvergoeding 10.445 11.615 Opbrengsten uit deelnemingen 1 4.583 Overige baten 259 161 Totaal baten 59.758 60.544 Lasten Personeelskosten 17.969 19.137 Overige kosten 17.075 13.812 Totaal lasten -35.044-32.949 Bedrijfsresultaat vóór toevoeging aan voorziening kredietrisico s 24.714 27.595 Toevoeging aan voorziening kredietrisico's -4.932-5.287 Bedrijfsresultaat vóór belastingen 19.782 22.308 Nettowinst 14.709 18.004 Toevoeging aan Algemene Reserve 14.409 17.504 Toevoeging aan maatschappelijk Dividend 300 500 Winstuitkeringsfonds Het verloop van deze post is als volgt: Stand 1 januari 964 881 Toevoeging uit de nettowinst 300 500 Uitbetalingen -315-417 Stand 31 december 949 964 Het gemiddeld aantal personeelsleden, omgerekend in mensjaren (in fte s) 218 226 Feiten en cijfers over 2013 De Coöperatieve Rabobank Centraal Twente U.A., gevestigd te Hengelo (Overijssel) is op grond van artikel 2:425 BW vrijgesteld van openbaarmaking door middel van deponering bij de Kamer van Koophandel en van controle van de jaarrekening door een accountant. De cijfers in dit document zijn gebaseerd op de financiële gegevens die voor consolidatiedoeleinden zijn gebruikt door Rabobank Groep. De cijfers in dit document zijn niet gecontroleerd. De directie Coöperatieve Rabobank Centraal Twente U.A., gevestigd te Hengelo (Overijssel) aangesloten bij de Coöperatieve Centrale Raiffeisen-Boerenleenbank B.A. Datum van oprichting: 24 mei1902 Hoofdkantoor en Adviescentrum Postbus 48 7550 AA Hengelo (OV) Tel: (074) 245 67 89 info@centraaltwente.rabobank.nl www.rabobank.nl/centraaltwente Kantoren Borne, Grotestraat 162 Delden, Langestraat 61 Goor, Kerkstraat 2 Hengelo (Ov), Marskant 5 Raad van commissarissen mr. D.E. Markvoort, voorzitter J.W.T. Allersma B. ten Doeschot drs. P.J.P. Koch ing. A.M. Kristen-Reerink ir. R.J.M. Monninkhoff drs. P.G.G. Muntel Directie M.W.M. Vonk, voorzitter drs. M.P. Kuiper drs. E.H. Oude Steenhof G.B.J. Raanhuis Ondernemingsraad R. Alteműhl, voorzitter I. Mengerink-Eising, secretaris E.F. van Ewijk drs. K. Hegeman W.J.M. Kwakkenbos A.J.G. Morsink M. van der Neut drs. K.M.M. Perik M.G.H.M. Zwijnen-Jansen twitter.com/rabocentwente www.rabobank.nl/centraaltwente