Onderzoek koopzondagen Diemen



Vergelijkbare documenten
KOOPZONDAGEN De mening van burgers en ondernemers

ONDERNEMERS EN INTERNETPANEL OVER DE WINKELOPENINGSTIJDEN IN PURMEREND

ALPHENPANEL OVER ZONDAGSOPENSTELLING

Enquête koopzondagen Mag het een onsje minder zijn?

Koopzondagen en winkelaanbod in Diemen

WINKELOPENINGSTIJDEN OP ZONDAG IN PURMEREND

Burgerpanel Capelle aan den IJssel

Inleiding. Ervaringen van inwoners met de zondagsopenstelling. Zondagsopenstelling winkels. November 2015

Zondagopenstelling Drechterland Peiling onder inwoners. Gemeente Drechterland Augustus 2013

Resultaten ondernemersenquête

Zondagopenstelling winkels Zwijndrecht

Onderzoek Zondagopenstelling Gemeente Borger-Odoorn

Zondagsopenstelling in Oud-West

Bewonerspanel Koopzondagen en (zondag)avondwinkels

RAADSINFORMATIEBRIEF Oudewater 18R.00747

BURGERPANEL EEMNES PEILING ZONDAGSOPENSTELLING & WINKELAANBOD

Winkelopenstelling op zondag Resultaten en conclusies

: Rapport ondernemersenquête. 1. Inleiding. 2. Resultaten ondernemersenquête

Iepen op Snein? Onderzoek zondagopenstelling winkels in Stiens

KOOPZONDAGEN KERKRADE Draagvlakonderzoek bij ondernemers

Notitie Onderzoek Verruiming Winkeltijden

Amsterdam-Noord en de recessie

Monitor Koopzondag. Projectnummer: In opdracht van: Economische Zaken. Merel van der Wouden BSc Lotje Cohen MSc drs.

koopzondagen 2012 def KOOPZONDAGEN EN KOOPAVONDEN DE MENING VAN DE BURGER

Z/16/031709/60986 *Z00984D687E* Evaluatie Enquête Koopzondagen in de gemeente Leiderdorp

Gemeente Deventer. Evaluatie reguliere. koopzondagen binnenstad. Deventer

Op 10 november jl. heeft uw raad een motie aangenomen om te overleggen met ondernemers en stakeholders over de zondagsopenstelling in Gouda.

Wekelijkse koopzondag stadsdeel Amsterdam-Noord

ONDERZOEK WINKELTIJDEN ZEEWOLDE

Burgerpanel Zeewolde. Resultaten peiling 8: Winkelen in Zeewolde. Inleiding. Zondagopenstelling winkels. April 2014

ONDERZOEK NAAR KOOPZONDAG IN DE GEMEENTE SMALLINGERLAND

Registratienummer / 14Z Onderwerp Vaststellen Verordening winkeltijden Midden-Delfland 2014

Aanleiding voor het onderzoek

Onderwerp Evaluatie Verordening winkeltijden gemeente Heerenveen 2014 Voorstel

Evaluatie Koopzondag

ONDERZOEK VERRUIMING ZONDAGOPENSTELLING DE RONDE VENEN

Vragenlijst winkeliers eerste peiling zondagsopenstelling winkels in gemeente Utrechtse Heuvelrug

RESULTATEN ENQUÊTE ZONDAGSOPENING

Winkelopening op zondagen in Papendrecht

Colofon. Het overnemen uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron duidelijk wordt vermeld.

Rapportage enquête Leidse winkeliers over openstelling op zondag

Koopzondagen Breda Onderzoek naar de effecten van de invoering van de wekelijkse koopzondag in Breda

Raadsvoorstel. Vergadering : 18 februari Agendapunt : 6. Programma : (4) Economische Zaken Portefeuillehouder : E.J. ter Keurs. Aan de Raad.

Evaluatie. Openstelling zondagen en feestdagen Gemeente Eemsmond

Nota van B&W. Onderwerp Winkeltijdenwet (Wtw): aanwijzing koopzondagen 201 1

Evaluatie winkeltijden

Alleen ter besluitvorming door het College Actief informeren van de Raad. Collegevoorstel Openbaar. Onderwerp Enquête winkeltijden.

13raad

Onderzoek zondagsopenstelling Gemeente Vlagtwedde

KOOPZONDAGEN EN KOOPNACHTEN IN GRONINGEN WINKELIERS AAN HET WOORD

Resultaten peiling 17: detailhandel

Winkeltijdenonderzoek De Wolden

Uitkomsten eerste enquête proef zondagopenstelling winkels

RAPPORT KOOPZONDAGEN GEMEENTE DALFSEN PAG. 1. November Student Bedrijfswetenschappen Vrije Universiteit Zwolle

Bespreeknotitie. Winkelopenstelling gemeente Stadskanaal 2015

Raadsvoorstel Zaak :

Zondag openstelling voor kleine ondernemers. CDA Schiedam. Andreas Lepidis

Onderzoeksrapport Winkeltijden. Inwonerspanel Doetinchem Spreekt. Onderzoeksperiode: Kwartaal Referentie: 14086

Keuzenotitie zon- en feestdagenopenstelling

PEILING MOERDIJKPANEL

*Z E* Evaluatie Zondagsopenstelling Oegstgeest INTERN MEMO

RAADSADVIES Hartendorp, Coen RU-REO Mariska ten Heuw. Winkeltijdenverordening Hengelo Werk verbindt

VOORSTEL AAN DE GEMEENTERAAD. Registratienummer:

Draagvlak voor (k)open op zondag

Utt) \ÄMJ<t\\ji SOI Aan de leden van de Raad. Hengelo, 15 december Geachte leden van de Raad,

Vrijgeven zondagopenstelling winkels Dordrecht

Over winkelen op zondag

COLLEGEVOORSTEL. Onderwerp Aanwijzing 12 zon- en feestdagen als koopzondag

Korte inhoud : Met ingang van 1 juli 2013 is de Winkeltijdenwet gewijzigd. De meest belangrijke wijziging is dat de verantwoordelijkheid

Gewenst aantal koopzondagen

Gemeente Breda. Koopzondagen Breda. Onderzoek en Informatie. Onderzoek naar de effecten van de invoering van de wekelijkse koopzondag in Breda

Bewoners regio kopen minder in eigen gemeente

De dienstverlening van Westerpark

Winkeltijden Houten 2015

Centrummonitor Hengelo Oktober 2014

BUREAU STEDELIJKE PLANNING

Initiatiefvoorstel 52 koopzondagen

*ZE9E70CE512* INITIATIEF VOORSTEL. Raadsvergadering d.d. 26 mei 2015 Agendanr. 16. Aan de Raad. No. ZA /DV , fractie VVD.

Bijlage Y: Resultaten enquête (ondernemers)

Onderzoek koopzondag

Is jouw maand ook altijd iets te lang? Onderzoek Jongerenpanel Tilburg

13.30u Wijzigingen winkeltijdenwet Karel Trommelen 14.00u Belangen betrokken partijen Jasper Vlek

Onderzoek Bedrijvenpanel: Gevolgen economische crisis

Waar winkelen de inwoners van de gemeente Ede? Een onderzoek op basis van 304 winkelmomenten

Kopen op zondag in Hengelo niet heilig. Een kort onderzoek naar de wenselijkheid van uitbreiding van de winkeltijden onder MKB winkeliers in Hengelo

Verslag discussieavond zondagopenstelling 16 oktober 2013, Parklocatie De Jaargetijden

Registratienummer / 14Z Onderwerp Vaststellen Verordening winkeltijden Midden-Delfland 2014

Binnenstad van Breda en woonboulevard: synergie of concurrentie?

A M E N D E M E N T. De Raad van de gemeente Heerhugowaard, in vergadering bijeen op 27 augustus 2013,

Bijlage behorende bij het raadsvoorstel Winkeltijdenverordening met betrekking tot de belangenafweging en uitwerking van de verschillende varianten.

Portefeuillehouder : H.J. van Komen Datum collegebesluit : 6 november 2012 Corr. nr.:

December 2014 Betalen aan de kassa 2013

BURGERPANEL OIRSCHOT PEILING DIENSTVERLENING

BURGERPANEL CAPELLE OVER WELSTANDSVRIJ BOUWEN

Startnotitie beleid winkeltijden

Raadsvoorstel. Onderwerp Winkeltijdenverordening Heusden 2014

Zondagopenstelling. In opdracht van. Gemeente Houten. Resultaten. Oktober 2012 Rianne van Beek MSc

Peiling Zondagopenstelling

gemeente Eindhoven Zij mogen op basis van deze ontheffing iedere zondag vanaf uur

Opinienota 14INT Opinienota openingstijden winkels op zon- en feestdagen. Aan de gemeenteraad.

Transcriptie:

nderzoek koopzondagen Diemen

pdrachtgever: Contactpersoon: Gemeente Diemen mevrouw C. van der Sande Projecleider DTNP: mevrouw L. Dicou Projectnummer: 1146.0312 Datum: 13 juni 2012 Droogh Trommelen en Partners (DTNP) Graafseweg 109 6512 BS Nijmegen T 024-379 20 83 F 024-378 06 53 E info@dtnp.nl W www.dtnp.nl nderzoek koopzondagen Diemen

Inhoudsopgave 1 Inleiding 1 1.1 Aanleiding 1 1.2 nderzoeksvragen 1 1.3 Werkwijze 1 Bijlage 1 Vragenlijst ondernemersenquête 11 Bijlage 2 verzicht aanwezigen bijeenkomst winkeliersverenigingen 10 mei 2012 13 2 Analyse Diemen 2 2.1 Standpunten winkeliersverenigingen 2 2.2 ndernemersenquête 2 3 Deskresearch 7 3.1 Zondagopenstelling Amsterdam 7 3.2 Koopgedrag op zondag van consumenten in Nederland 8 3.3 Effecten van zondagopenstelling in het algemeen 9 4 Conclusies 10 4.1 Effecten openstelling Amsterdam 10 4.2 Te verwachten effecten verruiming openstelling Diemen 10 4.3 Voorkeur Diemense ondernemers 10 4.4 Belemmeringen volgens Diemense ondernemers 10

1 Inleiding 1.1 Aanleiding Eind 2011 zijn in de gemeente Diemen voor het eerst de wettelijk toegestane twaalf koopzondagen volledig benut. Vanuit de supermarktbranche is het signaal gekomen om over te gaan tot verruiming van het koopzondagregime in Diemen. Aanleiding hiervoor is het feit dat in de hele gemeente Amsterdam alle winkels elke zondag open mogen op basis van de toerismebepaling. De gemeenteraad van Diemen heeft het college van B&W bij motie verzocht te onderzoeken in hoeverre het mogelijk en wenselijk is het koopzondagregime in Diemen te verruimen. De resultaten worden meegenomen bij de geplande aanpassing van de gemeentelijke winkeltijdenverordening. 1.2 nderzoeksvragen De gemeente Diemen doet zelf nader onderzoek naar de wettelijke kaders en juridische (on)mogelijkheden van verruiming van het koopzondagregime. Aan DTNP is gevraagd de volgende vragen te beantwoorden: 1. Wat zijn de economische effecten van de huidige algemene zondagopenstelling in Amsterdam op de winkels in Diemen? 2. Welke economische effecten zijn te verwachten voor de winkels in Diemen van een ruimere zondagopenstelling in Diemen? 3. Welke voorkeur hebben de winkeliers (-verenigingen) in Diemen ten aanzien van de openstelling van winkels in Diemen op zondagen? 4. Zien winkeliers belemmeringen voor het invoeren van een ruime zondagopenstelling van winkels in Diemen, en zo ja welke? 1.3 Werkwijze De gemeente Diemen heeft in de afgelopen jaren een goede relatie opgebouwd met de vier winkeliersverenigingen in Diemen. Zij hecht dan ook grote waarde aan de mening van deze verenigingen en van ndernemend Diemen. De besturen van genoemde verenigingen zijn daarom bij de start van het onderzoek in de gelegenheid gesteld opmerkingen te maken over de onderzoeksopdracht. Daarnaast is halverwege het onderzoek een discussiebijeenkomst met de bestuurders van de verenigingen gehouden naar aanleiding van de eerste resultaten. m nog meer inzicht te krijgen in de mogelijke effecten van verruiming van het koopzondagregime, en om ook solitair gevestigde ondernemers bij het onderzoek te betrekken, is ervoor gekozen om tevens een individuele ondernemersenquête uit te zetten onder alle winkeliers in Diemen en mogelijk andere belanghebbende ondernemers, zoals horecaondernemers en dienstverlenende bedrijven. Aanvullend hieraan zijn beschikbare onderzoeken over en ervaringen elders met zondagopenstelling geanalyseerd. De resultaten van de inventarisatie van standpunten van winkeliersverenigingen, de ondernemersenquête en de deskresearch zijn opgenomen in dit onderzoeksrapport. In het concluderende hoofdstuk 4 worden de onderzoeksvragen beantwoord. D R G H T R M M E L E N E N PA R T N E R S 1

2 Analyse Diemen 2.1 Standpunten winkeliersverenigingen De gemeente Diemen wil een weloverwogen beslissing kunnen maken ten aanzien van het koopzondagregime. De standpunten van de winkeliersverenigingen spelen hierbij een belangrijke rol. Voorafgaand aan de uitvoering van dit onderzoek zijn de reacties van winkeliersverenigingen geïnventariseerd. Hier- uit blijkt dat drie van de vier verenigingen tegen verruiming van het koopzondagregime zijn. Tegen verruiming De winkeliersverenigingen Diemerplein, Noord en Arent Krijtsstraat zijn tegen verruiming van het aantal koopzondagen. Belangrijkste reden is dat verwacht wordt dat de kleinere, zelfstandige ondernemer hiervan veel last gaat ondervinden, met omzetdaling als gevolg en op termijn mogelijk zelfs een verschraling van het winkelaanbod. Deze winkeliersverenigingen hebben zich alledrie uitgesproken voor behoud van het huidige regime (twaalf koopzondagen per jaar). Bij winkeliersvereniging Diemerplein gaat hierbij de voorkeur uit naar opening op elke laatste zondag van de maand. Voor verruiming Winkeliersvereniging Kruidenhof is voor de mogelijkheid van onbeperkte zondagsopening voor alle winkeliers. Aangegeven wordt dat elke ondernemer natuurlijk zelf kan bepalen of hij/zij al dan niet op zondag open wil zijn. 2.2 ndernemersenquête Respons Aanvullend aan de standpunten van de vier winkeliersverenigingen is in een enquête de mening van individuele ondernemers gepeild. Hiertoe zijn alle ondernemers in de gemeente Diemen in de sectoren detailhandel, horeca en commerciële dienstverlening benaderd. Het betreft in totaal 126 bedrijven. In totaal hebben 51 ondernemers de enquête ingevuld teruggestuurd, een respons van 40%. Dit is voldoende om een goed beeld te krijgen van de mening van ondernemend Diemen. Tweederde van de respondenten zijn winkeliers (respons onder winkeliers is 43%). Respons ondernemersenquête totaal Respons ondernemersenquête alleen winkeliers Verdeling respondenten over sectoren 2 D R G H T R M M E L E N E N PA R T N E R S

Verdeling respondenten over type bedrijfsvorm ndernemers totaal Alleen winkeliers Kenmerken respondenten Van de ondernemers, die de enquête hebben teruggestuurd, is tweederde zelfstandig ondernemer. Daarmee vormt de groep respondenten een goede weerspiegeling van het totale ondernemersbestand in Diemen: 67% van het totaal aantal ondernemers binnen de genoemde sectoren in de gemeente is zelfstandig ondernemer. Respons per winkellocatie De spreiding van de respondenten over de verschillende winkellocaties in Diemen is ook goed. Procentueel heeft de locatie Sniep de hoogste respons (60%), het aantal bedrijven is hier echter beperkt. De respons vanuit Noord (29%), Muiderstraatweg (27%) en door solitair gevestigde bedrijven (29%) is het minst hoog. Het aantal respondenten per locatie is te klein om goede uitspraken per winkelgebied te doen. In het vervolg van dit hoofdstuk wordt steeds ingegaan op de resultaten van het totaal aantal respondenten en van de winkeliers daarbinnen. Gebruik koopzondagen Bijna de helft van de respondenten is afgelopen jaar niet open geweest op een van D R G H T R M M E L E N E N PA R T N E R S 3

de twaalf aangewezen zondagen. In totaal is 14% van de respondenten op alle twaalf zondagen open geweest. Bijna 30% is alleen de zondag voor kerst open geweest. Dit aandeel is bij de winkeliers iets hoger (42%). Effecten van zondagopenstelling Amsterdam Meer dan de helft van de respondenten geeft aan dat de huidige algemene zondagopenstelling in Amsterdam geen effect heeft op hun omzet. Aangegeven wordt dat consumenten vooral naar Amsterdam gaan om recreatief te winkelen, terwijl de winkels in Diemen met name een boodschappenfunctie hebben. ndernemers die wel effect ervaren, geven aan dat de omzet daalt door toegenomen concurrentie vanuit Amsterdam. Gebruik koopzondagen 2011 (totaal) Gebruik koopzondagen 2011 (alleen winkeliers) Verwachte effecten bij verruiming Effecten openstelling Amsterdam (totaal) Effecten openstelling Amsterdam (alleen winkeliers) zondagopenstelling Diemen Eenderde van de respondenten verwacht een groot effect van verruiming van de zondagopstelling in Diemen, nog eens circa een kwart een klein effect. Door enkele respondenten is hierbij een toelichting gegeven: meer omzet, meer gemak voor de consument, maar ook meer concurrentie (geldt met name voor horecabedrijven, die al Verwachte effecten verruiming openstelling Diemen Verwachte effecten verruiming openstelling Diemen op zondag open zijn). (totaal) (alleen winkeliers) 4 D R G H T R M M E L E N E N PA R T N E R S

Stellingen (beantwoording alle respondenten) orzaken daling omzet De helft van de respondenten geeft aan dat de omzet de afgelopen jaren gedaald is. Factoren die volgens hen van grote invloed zijn, zijn met name de economische crisis en de bouwactiviteiten rond het Diemerplein. Internet en de algemene zondagopenstelling in Amsterdam hebben volgens de meeste respondenten niet of nauwelijks invloed op de omzetdaling gehad. Stellingen (beantwoording alleen winkeliers) Stellingen Aan de ondernemers is gevraagd in hoeverre ze het eens zijn met de volgende stellingen: 1. Door zondagopenstelling in Diemen neemt mijn omzet substantieel toe 2. De extra omzet van zondagopenstelling in Diemen weegt niet op tegen de extra kosten 3. Ik vind een wekelijkse rustdag op zondag belangrijker dan openstelling van mijn bedrijf 4. Zondagopenstelling in Diemen is nodig om te kunnen concurreren met Amsterdam Circa 50% is het (zeer) oneens met stelling 1. ok met stelling 4 is 45% van de respondenten het oneens (± 50% van winkeliers). Met stelling 2 en 3 is ± 45% het (zeer) eens (± 50% van winkeliers). D R G H T R M M E L E N E N PA R T N E R S 5

Voorkeursvariant zondagopenstelling ver het gewenste koopzondagregime zijn de meningen van de respondenten verdeeld. Veertig tot 48% van de respondenten kiest voor behoud van twaalf koopzondagen per jaar. Circa eenderde van de respondenten wil het liefst helemaal geen koopzondagen. Circa een kwart van de respondenten is juist voor een verruiming van het regime, zodat ze alle zondagen open kunnen (deze optie is op dit moment wettelijk niet toegestaan). Voorkeursvariant voor zondagsopenstelling ndernemers totaal Alleen winkeliers Belemmeringen ndanks dat de meerderheid van de respondenten dus niet voor verruiming van het koopzondagregime is, geeft circa tweederde aan geen belemmeringen te zien van een dergelijke maatregel. Ziet u belemmeringen voor uw eigen bedrijf bij het invoeren van een ruimere zondagopstelling in Diemen? ndernemers totaal Alleen winkeliers Bijna 40% ziet wel belemmeringen zien en geven hierbij de volgende toelichting: niet meer omzet hogere personeelskosten verdwijnen rustdag keuze tussen gedwongen meedoen of accepteren meer concurrentie meer concurrentie (voor horecabedrijven die al op zondag open zijn) 6 D R G H T R M M E L E N E N PA R T N E R S

3 Deskresearch 3.1 Zondagopenstelling Amsterdam Huidige situatie zondagopenstelling Amsterdam Belangrijke aanleiding voor het verzoek tot verruiming van het koopzondagregime in Diemen, is de algemene zondagopenstelling in Amsterdam. Sinds februari 2010 mogen alle winkels in Amsterdam iedere zondag open zijn, omdat de hele gemeente door het college van B&W is aangewezen als toeristisch gebied. Niet alle winkels en winkelgebieden maken echter van deze optie gebruik. In het centrum van Amsterdam en in het ArenA-gebied (o.a. Villa ArenA) zijn de meeste winkels elke zondag open (deze gebieden mochten al voor 2010 op zondag open zijn). Daarnaast is in Amsterdam een groot deel van de supermarkten en bouwmarkten/tuincentra elke zondag geopend. In het op korte afstand van Diemen gelegen stadsdeelcentrum Amsterdamse Poort is een deel van de winkels één keer per maand op zondag open. De supermarkten hier zijn wel elke zondag geopend. D R G H T R M M E L E N E N PA R T N E R S Ervaringen winkeliers en consumenten in Amsterdam In 2012 is de invoering van de algemene zondagopenstelling in Amsterdam geëvalueerd*. p basis van een enquête onder ondernemers (steekproef van een aantal winkelgebieden) en vragen aan het digitale panel (bewoners verspreid over Amsterdam) zijn de ervaringen ten aanzien van de zondagopenstelling onderzocht. ver het algemeen vinden zowel ondernemers als bewoners het goed dat de winkels op zondag open mogen zijn: winkeliers omdat ze zelf kunnen bepalen wanneer ze open zijn en bewoners omdat ze dan ook op zondag de mogelijkheid hebben om (vooral in de buurt) inkopen te doen. Belangrijke conclusies uit het monitoronderzoek in Amsterdam zijn verder: van de ondernemers die hebben meegedaan aan de enquête is 30% open, verhoudingsgewijs zijn meer grote winkels dan kleine winkels open op zondag; dichte winkels zijn dicht omdat andere winkels ook dicht zijn en/of omdat zondag voor veel winkeliers een rustdag is; * Gemeente Amsterdam, Dienst nderzoek en Statistiek (2012), Monitor koopzondagen winkels die open zijn doen dit omdat ze zo meer omzet kunnen creëren en/of omdat de concurrenten ook open zijn (voelen zich genoodzaakt ook open te gaan); grote winkels profiteren het meest van de koopzondag (maken meer winst); de koopzondag krijgt niet de schuld van een daling van de omzet in 2010; als voornaamste reden wordt de kredietcrisis genoemd; zaterdag blijft de belangrijkste dag voor de omzet; veel bewoners doen op zondag wel eens dagelijkse boodschappen in de buurt (75%); veel bewoners in buurten waar de winkels op zondag dicht zijn, gaan wel eens boodschappen doen in een andere buurt (66%); veel bewoners gaan op zondag wel eens winkelen, maar met name buiten de eigen buurt (elders in de stad) (70%); in stadsdeel Centrum is het aandeel mensen dat wel eens op zondag boodschappen doet het grootst, in Zuidoost is dit aandeel het kleinst. 7

3.2 Koopgedrag op zondag van consumenten in Nederland p basis van ervaringen en eerdere onderzoeken elders* blijkt dat op zondag in het algemeen twee typen koopgedrag domineren: 1. winkelen (vrijetijdsbesteding, uitje) 2. dagelijkse boodschappen (supermarkt) binnensteden) en op thematische winkelgebieden, zoals factory outlet centers (FC s), woonmalls, tuincentra en bouwmarkten. Stadsdeelcentra en wijkwinkelcentra zijn minder gewild bij de consument op zondag. Dit sluit aan bij de ervaringen in Amsterdam, waar vooral de winkels in het centrum en Villa ArenA, én de bouwmarkten en tuincentra open zijn. Aangenomen mag worden dat het gedrag van de consument in Diemen niet substantieel afwijkt van de gemiddelde consument in Nederland. Winkelen op zondag Uit recent onderzoek blijkt dat tweederde van de consumenten wel eens op zondag gaat winkelen (I& Research, 2011). Het bezoek aan een winkelgebied op een zondag wordt door de meeste consumenten beschouwd als vrijetijdsbesteding (een uitje ). Koopstromen richten zich op zondagen dan ook met name op grote, recreatieve centra (grotere * o.a. Bureau Stedelijke Planning (2009), Stadsregio Amsterdam, Quick-scan onderzoek regionale effecten zondagopenstelling, I& Research (2011), Koopstromenonderzoek Randstad verigens blijft de zaterdag voor de meeste consumenten de meest populaire dag om te winkelen, zowel in kleinere als in grote steden (I& Research, 2011). Beschikbare tijd en de gezellige drukte op zaterdag zijn daarin de waarschijnlijke bezoekmotieven. Boodschappen doen op zondag Veel consumenten doen wel eens dagelijkse boodschappen op zondag. Zij zijn hiervoor vooral gericht op de supermarkten, bij voorkeur in de eigen buurt of wijk. In de Randstad gaat 55% van de consumenten wel eens op zondag naar de supermarkt. Een kwart gaat minimaal 1 keer per maand (I& Research 2011). Supermarktbezoek op zondag wordt dus door minder consumenten 8 D R G H T R M M E L E N E N PA R T N E R S

gedaan dan winkelen op zondag, maar wel vaker. Consumenten zijn verdeeld over de waarde van de koopzondag. Een deel ervaart de zondagopenstelling van supermarkten als uitermate praktisch en prettig. Een groter deel vindt op zondag naar de supermarkt gaan niet passen in de zondag als rust- en ontspandag. De zondagse boodschappen zijn voor ongeveer een derde deel extra (impuls) uitgaven. Deze gaan deels ten koste van de omzet in de horeca. De overige uitgaven op zondag zijn verschoven bestedingen, die ofwel op een andere dag of in een andere winkel (bijv. speciaalzaak) werden gedaan. 3.3 Effecten van zondagopenstelling in het algemeen In het algemeen blijkt dat de werkgelegenheid groeit door verruiming van de openingstijden van winkels (Winkeltijdenwet). Voor grootwinkelbedrijven brengt dit echter positievere gevolgen met zich mee dan voor het midden- en kleinbedrijf. Met name bij supermarkten en warenhuizen zorgt ruimere openstelling voor extra economische groei. In de woon- en doe-het-zelfbranche steeg de omzet bij ruimere openingstijden in de avonduren en op zondagen, maar daalde de omzet op overige (reguliere) tijden. Met name (vers)speciaalzaken ervoeren negatieve gevolgen van de ruimere openingstijden. Voor veel kleine, gespecialiseerde winkels wegen de kosten voor werknemers op rustige tijdstippen niet op tegen de extra omzet die wordt gemaakt. deelneemt aan de koopzondag leidt dit tot een negatief imago en een niet-helder beeld voor de consument (ongezellig door gesloten winkels, winkel die men wilde bezoeken blijkt niet open). Naar verwachting zullen met name kleinere bedrijven niet elke zondag open willen. Een deel van deze ondernemers zal zich gedwongen voelen toch mee te doen (concurrentie), met negatieve effecten als gevolg (omzetdaling). Effecten verschillen per type winkel en branche De effecten van zondagopenstelling verschillen per type winkel en per branche. ok voor de ondernemers in Diemen zullen de effecten variëren. Deelname ondernemers bepaalt succes Het blijkt dat vooral winkelgebieden waar alle ondernemers meedoen aan de koopzondag positieve effecten ervaren. In dat geval worden winkelgebieden (met name grotere, recreatieve centra) een publiekstrekker (uitje) op zondag. Als een deel van de winkels niet D R G H T R M M E L E N E N PA R T N E R S 9

4 Conclusies 4.1 Effecten openstelling Amsterdam De meeste ondernemers in Diemen ervaren niet of nauwelijks effecten van de algemene zondagopenstelling in Amsterdam. Dit sluit aan bij de ervaringen en analyses elders. De effecten zijn naar verwachting beperkt, omdat het grootste deel van de winkels en winkelgebieden in Amsterdam complementair zijn aan de winkels en winkelgebieden in Diemen (recreatief winkelen in Amsterdam tegenover frequente aankopen in Diemen). Uitzondering zijn de supermarkten in Diemen. Deze hebben te maken met extra concurrentie vanuit Amsterdam, waar een groot deel van de supermarkten op zondag geopend is. Een deel van de consumenten uit Diemen gaat wel eens boodschappen doen op zondag in een nabijgelegen supermarkt in Amsterdam. Dit gaat (deels) ten koste van de omzet in de Diemense supermarkten. Ditzelfde geldt ook voor de bouwmarkten in Diemen. 4.2 Te verwachten effecten verruiming openstelling Diemen Een verruiming van de zondagopenstelling in Diemen heeft met name positieve effecten voor de supermarkten en bouwmarkten in Diemen. Deze kunnen dan beter de concurrentie aan met de aanbieders in Amsterdam. In deze branches zal dan meer koopkracht in Diemen zelf kunnen worden behouden (minder afvloeiing naar Amsterdam). Inwoners uit Diemen krijgen zo de mogelijkheid om in hun eigen wijk/ woonplaats op zondag inkopen te doen. Een verruiming van de zondagopenstelling in Diemen heeft daarentegen voor kleine ondernemers naar verwachting een negatief effect. Vanwege verschillende motieven (hogere kosten, belang rustdag) zal een deel van deze winkeliers niet open willen of kunnen op zondag. De extra omzet die de supermarkt op zondag kan genereren, gaat voor een deel ten koste van de omzet in met name de verszaken in Diemen. ok de horeca (die nu vaak al op zondag geopend is) krijgt meer concurrentie als de winkels ook op zondagen geopend zijn. 4.3 Voorkeur Diemense ondernemers Drie van de vier winkeliersverenigingen in Diemen is tegen een verruiming van het koopzondagregime (en voor behoud van het huidige regime met twaalf koopzondagen per jaar). Belangrijkste argumenten hiervoor zijn de negatieve gevolgen voor de kleinere ondernemers. Gevreesd wordt voor een omzetdaling, met mogelijk een verschraling van het winkelaanbod op langere termijn. ok uit de ondernemersenquête blijkt dat driekwart van de respondenten tegen een verruiming van het aantal koopzondagen is. Eenderde wil zelfs het liefst helemaal geen koopzondagen. 4.4 Belemmeringen volgens Diemense ondernemers De belemmeringen van verruiming van het koopzondagregime, die door Diemense ondernemers worden aangegeven, komen overeen met de bezwaren die ook elders worden ervaren: hogere kosten tegenover niet meer omzet, verdwijnen rustdag, meer concurrentie (met name voor horeca). 1 0 D R G H T R M M E L E N E N PA R T N E R S

Bijlage 1 Vragenlijst ondernemersenquête 1. Gegevens over het bedrijf Bedrijfsnaam Naam contactpersoon Adres bedrijf Postcode en woonplaats Email Branche Winkelgebied Bedrijfsvorm Aantal werkzame personen...f Solitaire locatie Zelfstandig ondernemer Franchisenemer Filiaalbedrijf 2. Heeft u in 2011 gebruik gemaakt van de aangewezen koopzondagen in de gemeente Diemen? Waarom wel/niet? Toelichting Ja, open op alle 12 vastgestelde koopzondagen Ja, open op een aantal van de vastgestelde koopzondagen Nee, niet open op zondagen 3. Kunt u aangeven hoe uw omzet zich in 2010 en 2011 heeft ontwikkeld ten opzichte van voorgaande jaren (stijging/daling/ stabiel)? Toelichting Daling van...% (ga naar vraag 4) Stabiel (ga naar vraag 5) Stijging van...% (ga naar vraag 5) 4. In welke mate zijn onderstaande factoren volgens u van invloed geweest op de daling van uw omzet? (alleen beantwoorden als u bij vraag 3 daling heeft geantwoord) ordeel Toelichting Economische crisis 1-2 - 3 Bouwactiviteiten Diemerplein 1-2 - 3 Algemene zondagsopenstelling 1-2 - 3 Amsterdam Internet 1-2 - 3 Anders, namelijk... 1-2 - 3 D R G H T R M M E L E N E N PA R T N E R S 1 1

5. Kunt u aangeven in hoeverre u het eens bent met onderstaande stellingen? Stelling ordeel Toelichting Door zondagopenstelling in Diemen neemt mijn omzet substantieel toe De extra omzet van zondagopenstelling in Diemen weegt niet op tegen de extra kosten Ik vind een wekelijkse rustdag op zondag belangrijker dan openstelling van mijn bedrijf Zondagoptenstelling in Diemen is nodig om te kunnen concurreren met Amsterdam 1-2 - 3-4 - 5 1-2 - 3-4 - 5 1-2 - 3-4 - 5 1-2 - 3-4 - 5 6. Wat zijn volgens u de economische effecten van de huidige algemene zondagopenstelling in Amsterdam op uw omzet? Toelichting Groot effect Klein effect Geen effect 7. Wat zijn volgens u de economische effecten van een eventuele ruimere zondagopenstelling in Diemen op uw omzet? Toelichting 8. Welke van de volgende varianten voor zondagopenstelling heeft uw voorkeur en waarom? (1 antwoord mogelijk) Toelichting Geen koopzondagen 1 vaste zondag per maand voor centrum/noord/zuid (totaal 12) (Sniep heeft apart regime) Max. 12 zondagen per jaar (jaarlijks in overleg te bepalen wanneer) Max. 12 zondagen per jaar met opdeling in deelgebieden met elke eigen 12 koopzondagen 16 tot 24 zondagen per jaar (indien dit wettelijk mogelijk zou worden) Alle zondagen per jaar (indien dit wettelijk mogelijk zou worden) Anders, namelijk... 9. Ziet u belemmeringen voor uw eigen bedrijf (of andere belemmeringen) bij het invoeren van een ruimere zondagopenstelling in de gemeente Diemen? Zo ja, welke? Toelichting Ja, namelijk... Nee Groot effect Klein effect Geen effect 1 2 D R G H T R M M E L E N E N PA R T N E R S

Bijlage 2 verzicht aanwezigen bijeenkomst winkeliersverenigingen 10 mei 2012 Winkeliersvereniging Arent Krijtsstraat Danny van Buuren Leo van Staveren Winkeliersvereniging Diemen Noord Sylvia Bon Michel Schöningh Winkeliersvereniging Diemerplein Marinus van Dijk Hans Püttmann Winkeliersvereniging Kruidenhof Geralt Niezing Gerard Sluijp Kees Vlaanderen Bedrijventerrein De Sniep Jimmo Smits DTNP Lidewij Dicou Gemeente DIemen Martin Cornelissen Conchita van der Sande AVT makelaars Bike Totaal Bonfleur (bloemen) Schöningh Keurslager Marinus Parfumerie Püttmann Juweliers Diemer Apotheek Slijterij Bien Ici Jumbo Diemen Zuid Gamma senior adviseur/projectleider afdelingshoofd Ruimtelijke ntwikkeling bedrijfscontactpersoon D R G H T R M M E L E N E N PA R T N E R S 1 3