Financiële resultaten Caparis NV

Financiële resultaten Caparis NV Bedrijfsresultaat 1e halfjaar 2013 Caparis heeft over het 1e halfjaar een bedrijfsresultaat gerealiseerd van 370.000 positief, dit is ruim 850.000 beter dan begroot. De verbetering is gerealiseerd door zowel een hogere netto toegevoegde waarde als lagere bedrijfskosten. Hogere netto toegevoegde waarde door: Groei van aantal groepsdetacheringen (bij nieuwe en oude klanten) Hogere volumes Business Post; Groei schoonmaakbedrijf besparing op kosten inhuur schoonmaakpersoneel door betere samenwerking met gemeenten(trajecten) Extra winterwerk Groenservice. Lagere bedrijfskosten door: Lagere rentelasten door een laag rentepercentage en door alleen herfinanciering aflossingsverplichting( 1,8 milj.) in plaats van totale kortlopende lening ( 3 milj.). Lagere huisvestingskosten door afstoten externe huurlocaties Lagere overige personeelskosten dan begroot. Omzet per gemeente Nagenoeg alle gemeenten hebben in het 2 e kwartaal hun begrote gemeentelijke omzet gerealiseerd. Onze gemeente heeft in het 1e halfjaar van 2013 een omzet van 62% gerealiseerd ten opzichtte van de begrote jaaromzet die aan Caparis is toegekend. Prognose 2013 Caparis prognosticeert een bedrijfsresultaat van 312.000 positief. Dit is een verbetering van ruim 1,2 miljoen ten opzichte het begrote negatieve bedrijfsresultaat van 954.000. In het geprognosticeerde resultaat zitten diverse 1-malige baten en lasten, zie onderstaand overzicht. Berekening verwacht bedrijfsresultaat inclusief eenmalige baten en lasten Verwacht bedrijfsresultaat 2013 exclusief eenmalige baten en lasten 496.000 Eenmalige baten Diverse nagekomen baten 2012 12.000 Eenmalige lasten Kosten BING en nakomende kosten 120.000- Reservering kosten bodemsanering 30.000- Boete arbeidsinspectie 11.000- Diverse nagekomen kosten 2012 35.000- Verwacht bedrijfsresultaat 2013 inclusief eenmalige baten en lasten 312.000

Sociale resultaten Realisatie taakstelling Over het 1 e halfjaar is sprake van een onderrealisatie van 5,8 SE. Voor onze gemeente betreft dit een onderrealisatie van 0,7 SE. Wachtlijst De wachtlijst is in het 1 e halfjaar ten opzichte van 31 december 2012 (440 personen) met 27 personen afgenomen. Voor onze gemeente is sprake van een toename van 4 personen. De indicering wordt door het UWV uitgevoerd. Beweging van binnen naar buiten Het aandeel Deta/BW per 30 juni 2013 is 37,6% dit is hoger dan de interne doelstelling van 36,3%(stand per 31/12-2013). Het gemiddelde percentage t/m juni 2013 is 34,4% en blijft daarmee nog achter bij de interne doelstelling. De stijging van het aandeel Deta/BW wordt met name veroorzaakt door aanvullende detacheringen bij gemeenten, detacheringen bij PostNL en een schildersbedrijf. Trajecten Ultimo het 2e kwartaal zijn er 270 lopende trajecten, voor onze gemeente lopen per 30 juni 7 trajecten. Ziekteverzuim Het cumulatieve ziekteverzuim SW is 15,6% en daarmee 4,1% hoger dan begroot maar is wel gedaald met 0,8% ten opzichte van het eerste kwartaal. Het cumulatieve ziekteverzuim kader is 5,3% en daarmee 0,8% hoger dan begroot maar is wel gedaald met 0,3% ten opzichte van het eerste kwartaal. De doelstelling van 2013 zal (waarschijnlijk) niet gehaald worden. Uit een quick scan is gebleken dat het ziekteverzuimbeleid en de ter beschikking zijnde hulpmiddelen voldoende is maar dat de inbedding in de organisatie aanscherping behoeft. Caparis zal dit direct na de zomervakantie oppakken met ondersteuning van een externe partij om zodoende het ziekteverzuim duurzaam te reduceren. De verwachting is dat dit niet direct tot een substantiële daling zal leiden in het 3e en 4e kwartaal 2013. Het zal wel enige tijd kosten voordat e.e.a. is geïmplementeerd en effect zal hebben.

Rapportage 2 e kwartaal 2013 Caparis NV Bestemd voor: Raad van Commissarissen Caparis NV Aandeelhouders Caparis NV Bestuur GR Sw Fryslân Colleges B&W Ondernemingsraad Caparis NV 12 september 2013 2 e kwartaal 2013 Pagina 1/27

Inhoudsopgave 1 Algemene ontwikkelingen 3 1.1 Ontwikkelingen 2 e kwartaal 3 1.2 Jaareindeverwachting 2013 6 1.3 Risicoparagraaf 7 1.4 Aanpassing gemeentelijke omzet begroting 2013 8 2 Sociaal 9 2.1 Realisatie taakstelling 9 2.2 Wachtlijst 9 2.3 In-, door- en uitstroom 10 2.4 Trajecten 12 2.5 Ziekteverzuim 14 3 Kwartaalcijfers 16 3.1 Winst- en verliesrekening Caparis NV 16 3.2 Bezettingsoverzicht 22 3.3 Balans 23 3.4 Kasstroomoverzicht 25 4 Omzetten gemeenten 27 2 e kwartaal 2013 Pagina 2/27

1 ALGEMENE ONTWIKKELINGEN 1.1 Ontwikkelingen 2 e kwartaal Als directieteam van Caparis zijn we tevreden over de financiële resultaten van het 1 e half jaar en de ontwikkeling van het aandeel Deta/BW. Over het 1 e half jaar van 2013 is een bedrijfsresultaat gerealiseerd van 370.000 positief. Hiermee is de begroting over het 1 e half jaar verbeterd met 852.000. Ondanks de goede operationele bedrijfsresultaten van Caparis realiseren wij ons dat het sociale domein de aangesloten gemeenten veel geld kost. Er blijft sprake van een aanzienlijk subsidietekort 1 waar zowel Caparis als de aangesloten gemeenten geen invloed op hebben. Dit is een substantieel bedrag waarmee de gemeenten geconfronteerd worden als gevolg van hun maatschappelijke en wettelijke verplichtingen rondom de sociale werkvoorziening. Met de verbetering van de bedrijfsresultaten in het 1 e half jaar (ten opzichte van de begroting) hoopt Caparis de kosten van het gehele sociale domein voor de aangesloten gemeenten enigszins te kunnen beperken en zo bij te kunnen dragen aan de grote (financiële) uitdagingen die de aangesloten gemeenten mede als gevolg van de decentralisaties hebben. Het 2 e kwartaal was een kwartaal waarin het Nederlandse sociaal domein in het algemeen en Caparis in het bijzonder veel de aandacht heeft gekregen in de media. Eerst werd op 11 april jongstleden door de sociale partners het Sociaal Akkoord gepresenteerd. Als gevolg van het Sociaal Akkoord is de invoering van de Participatiewet, en de hiermee gepaard gaande bezuinigingen op het sociaal domein, met 1 jaar uitgesteld tot 1 januari 2015. Momenteel vindt landelijk overleg plaats over de exacte invulling en gevolgen van de Participatiewet. Het is op dit moment onduidelijk wat dit zal gaan betekenen voor de toekomstige opdracht van Caparis. Periodiek is hierover op bestuurlijk en ambtelijk niveau overleg. We blijven de ontwikkelingen dan ook op de voet volgen. Op 26 april jongstleden werd in de media bekend dat de algemeen directeur van Caparis ontslag heeft genomen. Dit naar aanleiding van een onderzoek door Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten (hierna: BING) naar de geruchten over vermeende belangenverstrengeling. Op 6 mei jongstleden heeft er voor alle raadsleden van de aangesloten gemeenten een bijeenkomst plaatsgevonden waar de ontwikkelingen door de Raad van Commissarissen en aandeelhouders van Caparis zijn toegelicht. Tijdens deze bijeenkomst zijn ook enkele andere geruchten genoemd. Het onderzoek naar die geruchten viel buiten de reikwijdte van het oorspronkelijke onderzoek. Momenteel wordt door BING, in opdracht van de gemeenten, een vervolgonderzoek uitgevoerd naar deze geruchten. De uitkomsten zullen na afronding van het onderzoek door de colleges worden teruggekoppeld naar de gemeenteraden. Na het vertrek van de algemeen directeur is de Raad van Commissarissen gestart met het werven van een nieuwe algemeen directeur. Het wervings- en selectieproces is ten tijde van het schrijven van de 2e kwartaalrapportage nog niet afgerond. De dagelijkse leiding van Caparis wordt momenteel waargenomen door de overige leden van het directieteam in goed overleg met de Raad van Commissarissen. 1 Subsidieresultaat: Rijkssubsidie minus loonkosten Sw en overige CAO-gerelateerde kosten 2 e kwartaal 2013 Pagina 3/27

Het 2 e kwartaal van 2013 stond in Nederland ook in het teken van de troonswissel. Landelijk zijn veel festiviteiten georganiseerd. Ook Caparis heeft hier een bijdrage aan geleverd. Medewerkers van Caparis Groenservice brachten 206 van de speciale oranje Koningstegel naar alle basisscholen in de acht aangesloten gemeenten. Scholieren konden de knikkertegels gebruiken bij de georganiseerde Koningsspelen. Op 25 juni jongstleden werden Caparis, haar aandeelhouders en het bestuur van GR Sw Fryslân (hierna: GR) door de gemeente Weststellingwerf geïnformeerd over haar besluit om het onderhoud van het openbaar groen onder eigen regie en verantwoordelijkheid uit te voeren. De werkzaamheden zullen hoofdzakelijk worden uitgevoerd door personen met een Swindicatie. Om dit te realiseren streeft de gemeente Weststellingwerf ernaar om met ingang van 21 april 2014 het werkgeverschap van 21 Sw-medewerkers over te nemen van de GR. De komende periode zal benut gaan worden om de juridische, operationele en financiële gevolgen van dit besluit uit te werken; dit voor zowel Caparis als de GR. Op dit moment is nog niet bekend hoe hoog de frictiekosten (als gevolg van dit besluit) voor Caparis zullen zijn alsmede hoe deze frictiekosten gedekt moeten gaan worden. Na het vertrek van de algemeen directeur, heeft Caparis zich snel weer gericht op het verbeteren van de bedrijfsvoering en de sociale doelen. De inspanningen van alle medewerkers van Caparis hebben een positief effect gehad op de financiële resultaten. Het bedrijfsresultaat over het 1 e half jaar is met 852.000 verbeterd ten opzichte van de begroting. De verbetering van het bedrijfsresultaat is gerealiseerd door zowel een hogere netto toegevoegde waarde 2 (hierna: NTW) als lagere bedrijfskosten. Nagenoeg alle bedrijfsonderdelen hebben bijgedragen aan de verbetering van het bedrijfsresultaat van Caparis. De financiële resultaten van het bedrijfsonderdeel Ontwikkeling & Integratie (hierna O&I) blijven achter op begroting, maar in het 2 e kwartaal zien we inmiddels een verbetering van de financiële resultaten. Een substantieel onderdeel van het bedrijfsonderdeel O&I is de Schakelafdeling. De Schakelafdeling betreft een tijdelijke afdeling waar circa 130 Sw-medewerkers zijn geplaatst. Deze afdeling begeleidt en traint die Sw-medewerkers die als gevolg van het efficiënter inrichten van het productieproces niet direct nodig zijn voor de huidige productieactiviteiten of die niet meer mee kunnen komen met de huidige productieprocessen. Getracht zal worden om deze medewerkers te trainen zodat ze op andere activiteiten binnen Caparis kunnen worden ingezet. De NTW is cumulatief 590.000 hoger dan begroot door meer productieorders Industrie, hogere volumes Business Post, extra winterwerk bij Groenservice in het 1 e kwartaal en extra (eenmalige) opdrachten voor Schoonmaak. Schoonmaak heeft in het 2 e kwartaal bovendien twee nieuwe opdrachten gegund gekregen die eind 2013/begin 2014 van start gaan. Industrie heeft in het 2 e kwartaal een grote order van een klant verloren doordat de klant van onze klant een groot deel van het werk nu elders laat uitvoeren (effect circa 250.000 omzet op jaarbasis). Onze klant is echter zeer tevreden over onze dienstverlening zodat nu samen de mogelijkheden voor vervangend werk voor Caparis worden onderzocht. Aan de kostenkant blijft Caparis binnen begroting. De bedrijfskosten zijn cumulatief 397.000 lager dan begroot (begroting 10.184.000/realisatie 9.787.000). Bij nagenoeg alle kostencategorieën is de realisatie 2 Netto toegevoegde waarde: de som van de totale opbrengsten minus de directe productie-/ orderkosten en de kosten van uitbesteed werk 2 e kwartaal 2013 Pagina 4/27

lager dan begroot. De kosten van het onderzoek naar de voormalig algemeen directeur en de bijkomende kosten (bijvoorbeeld advocaatkosten van Caparis) bedragen cumulatief 70.000. Deze kosten zijn als incidentele last verantwoord in de winst- en verliesrekening van Caparis. Caparis heeft in het 2 e kwartaal ook een verdere groei in het aandeel Detacheringen/Begeleid Werken (hierna: Deta/BW) gerealiseerd. Ultimo 2012 bedroeg het aandeel Deta/BW 768 fte s (34,9%). Dit aandeel is conform verwachting in het 1 e kwartaal gedaald tot 726 fte s (32,9%). In het 2 e kwartaal is het aandeel Deta/BW gestegen tot circa 825 fte s (37,6%). Het succes in het aandeel Deta/BW wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de gerealiseerde detachering bij PostNL (nieuw pakketsorteercentrum in Leeuwarden; 40 medewerkers) en de detachering bij een schildersbedrijf (10 medewerkers). De detachering bij PostNL is op 16 april jongstleden gestart na een half jaar aan voorbereidingen. Hierbij zijn de medewerkers intensief getraind op het gebied van bewegen (bijvoorbeeld: hoe til je) en competenties. Hiervoor was bij Caparis in Leeuwarden tijdelijk een ruimte ingericht waar de nieuwe werkomgeving werd gesimuleerd. Dit heeft geresulteerd in een succesvolle start van de groepsdetachering. Caparis had cumulatief tot en met het 2 e kwartaal gemiddeld 178 fte s trajectdeelnemers actief. Dit is een verdubbeling ten opzichte van de begrote 90 fte s aan trajectdeelnemers. Cumulatief zijn in het 1 e half jaar door het bedrijfsonderdeel O&I van 80% van het aantal afgesloten trajecten (210 trajecten) de vooraf gedefinieerde doelstelling gerealiseerd. Dit kan zijn het uitvoeren van een diagnose naar de mogelijkheden van de deelnemer, het arbeidsfit houden of maken van de deelnemer of het realiseren van uitplaatsing van de deelnemer. Van de 210 afgesloten trajecten zijn in totaal 46 trajecten afgesloten waarvan de trajectdoelstelling het realiseren van een uitplaatsing was. Van de 46 trajecten hebben 37 trajecten geresulteerd in een uitplaatsing; dit betreft derhalve een percentage van 80%. Ultimo het 1 e kwartaal zijn er nog 270 lopende trajecten (266 trajectdeelnemers). Deze trajecten zijn hierboven nog niet meegeteld, omdat pas bij het afsluiten van een traject wordt bepaald of een trajectdoelstelling is gerealiseerd. Wij constateren dat de samenwerking tussen Caparis en de aangesloten gemeenten op het gebied van trajecten steeds beter loopt. Dit heeft er onder andere in geresulteerd dat het bedrijfsonderdeel O&I in het 2 e kwartaal twee mooie offertes gegund heeft gekregen. Wij streven er naar om ook deze opdrachten samen met de gemeenten succesvol af te ronden. Het ziekteverzuim blijft een continu aandachtsgebied van van Caparis. Alhoewel het ziekteverzuim wel licht daalt, vinden wij het nog steeds te hoog. Het ziekteverzuim Sw bedraagt dit jaar 15,6% (doel over heel 2013: 11,5%) waarvan 8,7% lang verzuim en 6,9% kort verzuim. Het ziekteverzuim kader bedraagt cumulatief 5,3%, waarvan 3,4% lang verzuim en 1,9% kort verzuim. Het huidige directieteam van Caparis heeft in juni door een externe partij een quick scan laten uitvoeren naar het beleid rondom het ziekteverzuim, de wijze waarop dit binnen Caparis is georganiseerd en de binnen de organisatie ter beschikking zijnde hulpmiddelen. Hieruit blijkt dat het beleid en de aanwezige instrumenten voldoende is, maar dat de wijze waarop dit in de organisatie is ingebed een verdere aanscherping behoeft. Na de zomervakantie zal dit direct worden opgepakt met behulp van een partij die hier binnen de Sw-sector goede ervaring heeft opgebouwd. Hiermee hopen we het ziekteverzuim duurzaam te kunnen reduceren. Wij hopen eind 2013/begin 2014 de eerste resultaten hiervan terug te zien. 2 e kwartaal 2013 Pagina 5/27

Caparis heeft op het gebied van opleiding ook geïnvesteerd in de medewerkers. Zo zijn in het 2 e kwartaal 84 pasjes voor het werken met de motorkettingzaag uitgereikt aan medewerkers van Caparis Groenservice. Een deel van deze medewerkers heeft ook de gevorderden opleiding motorkettingzaag afgerond en kreeg naast de zaagpas ook het Certificaat Motorkettingzaag Gevorderd uitgereikt. Hiermee blijft Caparis investeren in de ontwikkeling van de medewerkers en het verder professionaliseren van de dienstverlening richting klanten. Ook blijven wij continu de markt informeren over onze diensten. Zo verzorgt ons Grafisch Centrum voor klanten mooi drukwerk. Om bestaande en nieuwe klanten op de hoogte te houden van alle nieuwtjes in de grafische markt en de mooie producten die het Grafisch Centrum maakt, is in het 2 e kwartaal de Caparis Grafisch Centrum Nieuwsbrief ontwikkeld. Een digitale nieuwsbrief die per mail verstuurd wordt naar bestaande en potentiële klanten. De nieuwsbrief bevat handige tips, verhalen van klanten, voorbeelden van onverwachte creaties van het Grafisch Centrum en nieuwtjes over de eigen drukkerij en over de branche. Op het gebied van huisvesting hebben we in het 2 e kwartaal ook stappen gezet. Als gevolg van de dalende taakstelling en de verdere beweging van binnen naar buiten daalt de bezetting van de eigen panden. Om dit op te vangen is het sinds een aantal jaren het beleid van Caparis om de externe huurlocaties waar mogelijk af te stoten en de activiteiten te concentreren in de eigen locaties. Dit heeft de afgelopen jaren voor de nodige verhuisbewegingen gezorgd. Dit voorjaar is de indeling van het hoofdkantoor opnieuw beoordeeld. Hierbij is geconcludeerd dat als gevolg van de reductie van de huurlocaties en als gevolg van de centralisatie van enkele stafdiensten de afgelopen jaren een suboptimale situatie is ontstaan. Vervolgens heeft op het hoofdkantoor een interne verhuizing plaatsgevonden. De interne verhuizing is volledig door onze afdeling Vastgoedbeheer uitgevoerd waardoor de kosten beperkt zijn gebleven. Als gevolg van de interne verhuizing wordt de beschikbare ruimte beter benut. 1.2 Jaareindeverwachting 2013 Caparis verwacht over heel 2013 uit te komen op een bedrijfsresultaat van 312.000 positief. Dit is een verbetering van 1.266.000 ten opzichte van het begrote bedrijfsresultaat (begroting 954.000 negatief). In het verwachte bedrijfsresultaat van 312.000 positief zitten echter enkele eenmalige baten en lasten. Exclusief deze baten en lasten verwacht Caparis een verdere verbetering van het bedrijfsresultaat; zie onderstaande tabel. Omschrijving Bedrag Verwacht bedrijfsresultaat 2013 exclusief eenmalige baten en lasten 496.000 Eenmalige baten Diverse nagekomen baten 2012 12.000 Eenmalige lasten Kosten BING en nakomende kosten (advocaat, werving & selectie, etc.) -/- 120.000 Reservering kosten bodemsanering -/- 30.000 Boete Arbeidsinspectie -/- 11.000 Diverse nagekomen kosten 2012 -/- 35.000 Verwacht bedrijfsresultaat 2013 inclusief eenmalige baten en lasten 312.000 2 e kwartaal 2013 Pagina 6/27

Wij verwachten de in het 1e half jaar ingezette verbetering van het bedrijfsresultaat voort te kunnen zetten in het 2 e half jaar. Voor een uitgebreidere toelichting wordt verwezen naar hoofdstuk 3. Caparis heeft de opdracht van de GR om per 31 december 2013 een aandeel Deta/BW te realiseren van 36,3%. Wij verwachten de huidige stand van het aandeel Deta/BW gedurende de resterende maanden stabiel te kunnen houden zodat we uitkomen op een verwachte eindstand van het aandeel Deta/BW van circa 37,0%. De doelstellingen ten aanzien van het ziekteverzuim Sw en kader zullen niet gerealiseerd gaan worden. Zoals eerder toegelicht zijn inmiddels maatregelen genomen om het ziekteverzuim in de toekomst weer te laten dalen. 1.3 Risicoparagraaf In deze paragraaf worden de belangrijkste risico s toegelicht die van invloed zijn op het uiteindelijke resultaat 2013 van Caparis. Waardering vastgoed Op 1 januari 2015 zal de Participatiewet worden ingevoerd. De Participatiewet wordt op dit moment door de Rijksoverheid uitgewerkt. Vervolgens zal de Participatiewet (en de afspraken vanuit het Sociaal Akkoord) op gemeentelijk niveau vertaald gaan worden. Dit zal dan mogelijk gaan leiden tot een nieuwe opdracht voor Caparis. Op dit moment is er echter nog geen duidelijkheid over deze toekomstige opdracht. Dit heeft ook tot gevolg dat nog geen analyse kan worden gemaakt van de gevolgen van de nieuwe opdracht op de huisvesting van Caparis. Mocht in de toekomst, bij een eventuele wijziging in beleid en in de opdracht aan Caparis, minder eigen vierkante meters nodig zijn, dan zou dat kunnen leiden tot een lagere waardering van het vastgoed. In die situatie bestaat een reële kans dat de reeds aangetrokken leningen het plafond van de "gouden ketting zullen overschrijden. Dit omdat de maximale leencapaciteit van Caparis 130% van de boekwaarde van de materiële vaste activa bedraagt. In dat geval zal overleg met het bestuur van de GR, de aandeelhouders en de Raad van Commissarissen worden gevoerd om te komen tot een oplossing. Gezien bovenstaande gaan we er op dit moment vanuit dat geen afwaardering van het eigen vastgoed noodzakelijk is. Zodra er duidelijkheid is over de nieuwe opdracht voor Caparis, zal een analyse worden gemaakt van de potentiële effecten. Dit kan tot gevolg hebben dat eind 2013 alsnog tot een afwaardering van het vastgoed moet worden overgegaan; hier is in de jaareindeverwachting 2013 vooralsnog geen rekening mee gehouden. Bonus Begeleid Werken (BW) 2011 In september 2012 is door Cedris aangekondigd dat de bonus BW betreffende het jaar 2011 zal worden uitgekeerd. Cedris baseert haar informatie op de begroting 2013 van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Uit deze informatie blijkt dat de bonus voor het jaar 2011 zal worden uitgekeerd in 2013. Op dit moment is echter geen duidelijkheid over de hoogte van deze bonus. In 2012 is voor het laatst een bonus BW uitgekeerd voor een bedrag van 471.000. Deze bonus had betrekking op het jaar 2010. Gezien de onduidelijkheid over de omvang van de bonus is voorzichtigheidshalve een bedrag van 350.000 in de begroting 2013 opgenomen; deze bonus wordt in 12 gelijke maandelijkse bedragen verantwoord in het be- 2 e kwartaal 2013 Pagina 7/27

drijfsresultaat van Caparis. De uiteindelijke bonus kan derhalve afwijken van de begroting 2013 en de maandelijks in het bedrijfsresultaat verantwoorde bedragen. Salaris- en pensioenontwikkeling kaderpersoneel In de begroting 2012 was uitgegaan van de nullijn voor loonkosten kader. Gedurende 2012 zijn we geconfronteerd met een nieuwe CAO, resulterend in 2,3% hogere loonkosten kader (exclusief sociale lasten en pensioenpremies). Dit heeft voor 2012 geleidt tot circa 285.000 aan extra loonkosten kader. Daarnaast verschijnen met enige regelmaat berichten in de media over de (te) lage dekkingsgraden van pensioenfondsen, waaronder het pensioenfonds ABP. De pensioenfondsen onderzoeken diverse maatregelen, waarbij verdere premieverhoging niet uitgesloten is. In de begroting 2013 uitgegaan van een totale loonstijging kader van maximaal 3,6%; dit is voor zowel een stijging van Cao-lonen, periodieken, sociale lasten en pensioenpremies. Op dit moment is er nog geen duidelijkheid over de nieuwe CAO. Dit zou nog met terugwerkende kracht tot een aanpassing van de werkelijke loonkosten kader, en dan ook de jaareindeverwachting 2013, kunnen leiden. Invoering Participatiewet Op 1 januari 2015 zal de Participatiewet worden ingevoerd. Eerder in deze paragraaf zijn de mogelijke risico s voor de waardering van het vastgoed toegelicht. Zodra er meer duidelijkheid is over de Participatiewet en de gevolgen hiervan voor de nieuwe opdracht van Caparis, zal de huidige organisatie mogelijk moeten worden aangepast. Dit zal dan mogelijk ook gepaard gaan met frictiekosten. Op dit moment is nog onduidelijk in hoeverre Caparis in 2013 nog geconfronteerd zal gaan worden met deze frictiekosten. In de nu voorliggende cijfers over het 1 e half jaar en de jaareindeverwachting 2013 is geen rekening gehouden met deze kosten. 1.4 Aanpassing gemeentelijke omzet begroting 2013 De begroting 2013 van Caparis is in december 2012 door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AvA) goedgekeurd. Tijdens de AvA is door de gemeente Opsterland het verzoek gedaan om de begrote gemeentelijk omzet voor haar gemeente met 180.000 naar beneden bij te stellen. Door de AvA is vervolgens besloten om de in december voorliggende begroting goed te keuren, waarbij Caparis in de 1 e kwartaalrapportage 2013 de begrote gemeentelijke omzet zal aanpassen. De door Caparis gerealiseerde gemeentelijke omzet wordt in deze kwartaalrapportage gerapporteerd in hoofdstuk 4. In het daar opgenomen overzicht is ook de begrote gemeentelijke omzet 2013 weergegeven. Ten opzichte van de door de AvA goedgekeurde begroting is de begrote gemeentelijke omzet met 180.000 naar beneden bijgesteld. Wij verwachten deze aanpassing vanuit de eigen exploitatie te kunnen opvangen. Een aanpassing van het begrote bedrijfsresultaat is derhalve op dit moment niet noodzakelijk. 2 e kwartaal 2013 Pagina 8/27

2 SOCIAAL 2.1 Realisatie taakstelling In onderstaande tabel is de realisatie van de taakstelling over het 1 e half jaar weergegeven. De totale taakstelling 2013 van de bij Caparis aangesloten gemeenten, is ten opzichte van 2012 met (afgerond) 10 Se afgenomen. Realisatie taakstelling Taakstelling Taakstelling Realisatie Opdracht Realisatie Realisatie Onder/over GR-gem. buiten GR-gem. GR-gem. overige gem. realisatie GR regio aan Caparis bij Caparis bij Caparis bij Caparis A B C=A-B D E F=C-D Achtkarspelen 223,8 20,8 203,0 202,3 0,7 Heerenveen 370,9 7,8 363,1 357,7 5,4 Leeuwarden 563,8 16,9 546,9 547,4-0,5 Ooststellingwerf 186,2 12,1 174,1 174,9-0,8 Opsterland 146,9 2,3 144,7 147,7-3,0 Smallingerland 435,1 11,5 423,6 415,5 8,1 Tytsjerksteradiel 170,5 5,8 164,7 163,9 0,8 Weststellingwerf 225,1 7,6 217,5 222,3-4,8 Overige gemeenten 82,0 Totaal 2.322,1 84,7 2.237,4 2.231,6 82,0 5,8 Uit bovenstaande tabel blijkt dat ultimo het 2 e kwartaal sprake is van een onderrealisatie van (afgerond) 5,8 Se. De GR heeft in haar vergadering van juni jongstleden besloten tot een uitruil van taakstelling tussen de aangesloten gemeenten. Hiermee worden de negatieve effecten van een over- en/of onderrealisatie beperkt. De voorbereidingen voor het aanvragen van de uitruil zijn inmiddels in gang gezet. De effecten van de uitruil zijn daarom nog niet in bovenstaand overzicht verwerkt. Wij merken voor de volledigheid op dat een uitruil van taakstelling geen garantie is voor het voorkomen van een onder- of overrealisatie voor de aangesloten gemeenten. Wij streven er uiteraard wel naar of de effecten van onder- of overrealisatie te beperken. 2.2 Wachtlijst De instroom naar de wachtlijst vindt plaats op basis van indiceringen van het UWV. De gemeenten, GR en Caparis kunnen deze instroom niet beïnvloeden. In de tabel op de volgende pagina is de ontwikkeling van de wachtlijst gedurende het 1 e half jaar van 2013 weergeven. 2 e kwartaal 2013 Pagina 9/27

Ontwikkeling wachtlijst in aantallen personen Wachtlijst Stand Uitstroom Uitstroom Instroom Netto Stand 31-12-2012 naar van op beweging cumulatief Caparis wachtlijst wachtlijst wachtlijst A B C D E=B-C+D F=A+E Achtkarspelen 38 1 1 6 4 42 Heerenveen 71 16 10 10-16 55 Leeuwarden 115 1 3 12 8 123 Ooststellingwerf 28 1 3 2 30 Opsterland 36 2-2 34 Smallingerland 97 36 10 18-28 69 Tytsjerksteradiel 42 8 3 4-7 35 Weststellingwerf 14 12 12 26 Totaal 441 62 30 65-27 414 In de 4 e kwartaalrapportage 2012 is als eindstand 483 personen opgenomen. Uit bovenstaande tabel blijkt een beginstand 2013 van 441 personen. Het verschil van 42 personen wordt als volgt verklaard. Ieder jaar wordt rond de jaarafsluiting de wachtlijst gereduceerd door mensen, die niet meer beschikbaar zijn voor werk, van de wachtlijst te verwijderen. De betreffende personen worden hier door Caparis schriftelijk en mondeling van in kennis gesteld of middels een huisbezoek indien schriftelijk of mondeling contact niet mogelijk is. Als er dan nog geen contact is geweest, is Caparis genoodzaakt om deze mensen van de wachtlijst te verwijderen. Dit omdat we dan niet kunnen aantonen of iemand beschikbaar is voor werk. De betrokkene wordt vervolgens geïnformeerd over het besluit. Naar aanleiding van dit besluit komt het soms voor dat de betreffende persoon hier bezwaar tegen aantekent. Indien gedurende 2013 blijkt dat het bezwaar gegrond wordt verklaard, wordt de betreffende persoon met terugwerkende kracht weer op de wachtlijst geplaatst. Dit kan betekenen dat gedurende 2013 de beginstand 2013 nog muteert. Ook worden indicaties die eind 2012 zijn afgegeven, maar pas begin 2013 bij Caparis bekend worden niet meegeteld in de eindstand zoals opgenomen in de 4 e kwartaalrapportage 2012. Deze personen worden meegeteld per 1 januari 2013. De door de gemeenten te ontvangen Rijkssubsidie wordt mede op basis van de wachtlijststand per de laatste dag van het jaar bepaald. 2.3 In-, door- en uitstroom In onderstaande tabel is de beweging van binnen naar buiten weergegeven. Hierbij is de gemiddelde realisatie over het 2 e kwartaal 2013 vergeleken met de interne doelstelling 2013 van Caparis en het over heel 2012 gerealiseerde gemiddelde percentage. Beweging van binnen naar buiten Pl. obv werkladder (in Se's) Gemiddeld 2012 Opdracht ultimo 2013 Feit cumulatief Se % Se % Se % Groepsdeta/Deta/Bw 759,3 32,7% 839,7 36,3% 796,2 34,4% Beschut buiten 470,7 20,2% 402,5 17,4% 401,4 17,3% Beschut binnen 956,8 41,2% 1.043,2 45,1% 976,1 42,2% Schakelafdeling 138,0 5,9% 27,8 1,2% 139,9 6,0% Totaal 2.324,8 100,0% 2.313,2 100,0% 2.313,6 100,0% 2 e kwartaal 2013 Pagina 10/27

In de jaarovereenkomst tussen Caparis en de GR is overeengekomen dat wordt gestreefd naar een aandeel Deta/BW per 31 december 2013 van 36,3%. In onderstaand overzicht is de stand per 30 juni 2013 vergeleken met de opdracht van de GR en de eindstand 2012. Beweging van binnen naar buiten Pl. obv werkladder (in Se's) Eindstand 2012 Opdracht ultimo 2013 Stand 2013 Se % Se % Se % Groepsdeta/Deta/Bw 809,2 34,9% 839,7 36,3% 870,1 37,6% Beschut buiten 431,2 18,6% 402,5 17,4% 348,2 15,1% Beschut binnen 925,5 40,0% 1.043,2 45,1% 966,5 41,8% Schakelafdeling 149,7 6,5% 27,8 1,2% 127,2 5,5% Totaal 2.315,6 100,0% 2.313,2 100,0% 2.311,9 100,0% Uit bovenstaande tabel blijkt dat het aandeel Deta/BW in het 2 e kwartaal is gestegen tot 37,6%. Omgerekend naar fte s (en Se) betekent dit dat eind 2 e kwartaal 2013 circa 825 fte s (870,1 Se) werkzaam zijn bij een reguliere werkgever middels detachering of begeleid werken. De stijging wordt onder andere veroorzaakt door de aanvullende detacheringen bij gemeenten, de detachering bij PostNL en de detachering van schilders bij een schildersbedrijf. In de grafiek op de volgende pagina is per maand de ontwikkeling van de beweging van binnen naar buiten ten opzichte van de opdracht weergegeven. 2 e kwartaal 2013 Pagina 11/27

Ontwikkeling per maand t.o.v. opdracht (Opdr. 2013) 6,2% BW Opdracht 143,4 Cum. feit 139,6 0,0-2,0-4,0-6,0 j f m a m j j a s o n d (Opdr. 2013) 13,0% Detachering Opdracht 300,7 Cum. feit 323,8 (Opdr. 2013) 17% Groepsdeta. Opdracht 395,6 Cum. feit 332,8 (Opdr. 2013) 17% Beschut Buiten Opdracht 402,5 Cum. feit 401,4 (Opdr. 2013) 45% Beschut Binnen Opdracht 1.043,2 Cum. feit 976,1 (Opdr. 2013) 1% Schakelgroep Opdracht 27,8 Cum. feit 139,9 40,0 20,0 0,0 0,0-50,0-100,0 20,0 10,0 0,0-10,0 0,0-50,0-100,0 150,0 100,0 50,0 0,0 j f m a m j j a s o n d j f m a m j j a s o n d j f m a m j j a s o n d j f m a m j j a s o n d j f m a m j j a s o n d 2.4 Trajecten Caparis had in het 2 e kwartaal gemiddeld 178 fte s trajectdeelnemers actief. Dit is een verdubbeling ten opzichte van het aantal trajectdeelnemers in de begroting (90 fte s). We constateren dat de bij Caparis aangesloten gemeenten steeds meer en intensiever met Caparis samenwerken op het gebied van de trajecten. Gemeenten en Caparis werken samen aan de uitdaging om met beperkte financiële middelen toch een grote groep bijstandsgerechtigden te activeren. Zo heeft Caparis in het 2 e kwartaal twee mooie offertes gegund gekregen. Daarnaast worden met enkele andere gemeenten ook nog (offerte)gesprekken gevoerd. 2 e kwartaal 2013 Pagina 12/27

Caparis biedt verschillende soorten trajecten aan. Op hoofdlijnen wordt onderscheid gemaakt tussen trajecten met de volgende trajectdoelstellingen: het uitvoeren van een diagnose naar de mogelijkheden van de deelnemer; het arbeidsfit houden of maken van de deelnemer; het realiseren van uitplaatsing van de deelnemer. Van de in het 1 e half jaar afgesloten trajecten is van 80% het vooraf gedefinieerde doel gerealiseerd. In het 1 e kwartaal zijn totaal 257 trajecten afgesloten inclusief de 20 trajecten die al na de intake zijn afgesloten omdat Caparis geen passend traject kon bieden of waarvan geconcludeerd is dat het volgen van een traject niet zinvol zou zijn. In feite resteren derhalve 237 afgesloten trajecten. Van 69 trajecten is de doelstelling niet gerealiseerd, waarvan bij 27 trajecten de doelstelling niet is gehaald door een oorzaak buiten de directe beïnvloedingssfeer van Caparis. Dit om onder andere de volgende redenen: voortijdige beëindiging in verband met ziekte; voortijdige beëindiging na overleg met of op verzoek van de gemeente; voortijdige beëindiging in verband met vervoersproblemen; voortijdige beëindiging omdat de deelnemer gedurende het traject is verhuisd en het traject daarom niet heeft afgerond; het niet mee willen werken aan het traject van de deelnemer (bijv.: grotendeels afwezig). De hierboven genoemde oorzaken worden daarom niet meegerekend bij het bepalen van het slagingspercentage van de trajecten van 80%. In onderstaand overzicht is per gemeente het aantal afgesloten trajecten in de periode 1 januari 2013 tot en met 30 juni 2013 weergegeven. Klant Gemeente Achtkarspelen 4 3 7 Gemeente Heerenveen 1-1 Gemeente Leeuwarden 22 21 43 Gemeente Ooststellingwerf 3 2 5 Gemeente Opsterland 7-7 Gemeente Smallingerland 107 34 141 Gemeente Tytsjerksteradiel 15 6 21 Gemeente Weststellingwerf 6 1 7 Overige klanten 3 2 5 Doel gehaald Doel niet gehaald Eindtotaal 168 69 237 2 e kwartaal 2013 Pagina 13/27

Van de 237 afgesloten trajecten zijn gedurende het 1 e half jaar 52 trajecten afgesloten waarvan de trajectdoelstelling het realiseren van een uitplaatsing was. Hiervan zijn 6 trajecten voortijdig gestaakt door oorzaken buiten de directe beïnvloedingssfeer van Caparis (zie vorige pagina). Derhalve resteren 46 trajecten waarvan het volledige traject door de deelnemer is doorlopen. Totaal hebben 37 trajecten geleidt tot een uitplaatsing. Dit betekent een slagingspercentage van 80%. Ultimo het 2 e kwartaal zijn er nog 270 lopende trajecten (266 trajectdeelnemers). Deze trajecten zijn hierboven nog niet meegeteld, omdat pas bij het afsluiten van een traject wordt bepaald of een trajectdoelstelling is gerealiseerd. In onderstaand overzicht is het aantal lopende trajecten per 30 juni per klant weergegeven. Klant Aantal lopende trajecten Gemeente Achtkarspelen 7 Gemeente Heerenveen 7 Gemeente Leeuwarden 38 Gemeente Ooststellingwerf 8 Gemeente Opsterland 8 Gemeente Smallingerland 178 Gemeente Tytsjerksteradiel 11 Gemeente Weststellingwerf 8 Overige klanten 5 Totaal 270 2.5 Ziekteverzuim Het cumulatieve ziekteverzuim over het 2 e kwartaal 2013 is in onderstaand overzicht weergegeven. In dit overzicht is onderscheid gemaakt tussen ziekteverzuim Sw en ziekteverzuim kader als ook kort en lang verzuim. feit 2012 doelst. 2013 cumulatief SW kort 5,9% 5,8% 6,9% lang 7,8% 5,7% 8,7% totaal 13,7% 11,5% 15,6% Reg. kader kort 2,3% 2,3% 1,9% lang 3,0% 2,2% 3,4% totaal 5,3% 4,5% 5,3% * kolom feit 2012 is het gemiddelde over heel 2012 Het cumulatieve ziekteverzuim Sw bedraagt 15,6% en is hiermee 4,1% hoger dan begroot, maar het cumulatieve ziekteverzuim is wel met 0,8% gedaald ten opzichte van het cumulatieve percentage over het 1 e kwartaal 2013 (16,4%). Caparis heeft een grote groep Swmedewerkers die langdurig ziek zijn (begroting: 5,7%/realisatie 8,7%) en dit maakt het ook lastig om het gemiddelde percentage te verlagen. Het kort verzuim van de Sw-medewerkers is in het 2 e kwartaal gedaald van 8,0% cumulatief over het 1 e kwartaal naar 6,9% cumulatief tot en met het 2 e kwartaal. De voor 2013 geformuleerde doelstelling zal niet meer gerealiseerd gaan worden. 2 e kwartaal 2013 Pagina 14/27

Het ziekteverzuim kader is 0,8% hoger dan begroot (begroting: 4,5%/realisatie: 5,3%). Dit is een daling van 0,3% ten opzichte van de cumulatieve stand over het 1 e kwartaal. Ook bij het kader trekt het percentage langdurig zieken het gemiddelde behoorlijk omhoog. Het langdurig ziekteverzuim is moeilijk te beheersen ten opzichte van kortdurend verzuim. Het kortdurend ziekteverzuim is lager dan begroot. De doelstelling 2013 zal waarschijnlijk niet meer gerealiseerd gaan worden. In onderstaande grafiek wordt het verloop van het ziekteverzuim gedurende 2013 per maand weergegeven. Ziekteverzuim Sw 20% 10% kort verzuim lang verzuim doelstelling 0% jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec totaal verzuim vorig jaar Kader 20% 10% 0% jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Caparis heeft in juni door een externe partij een quick scan laten uitvoeren naar het beleid rondom het ziekteverzuim, de wijze waarop dit binnen Caparis is georganiseerd en de binnen de organisatie ter beschikking zijnde hulpmiddelen. Hieruit blijkt dat het beleid en de aanwezige instrumenten voldoende is, maar dat de wijze waarop dit in de organisatie is ingebed een verdere aanscherping behoeft. Na de zomervakantie zal dit direct worden opgepakt met behulp van een partij die hier binnen de Sw-sector goede ervaring heeft opgebouwd. Hiermee hopen we het ziekteverzuim duurzaam te kunnen reduceren. Wij hopen eind 2013/begin 2014 de eerste resultaten hiervan terug te zien. 2 e kwartaal 2013 Pagina 15/27

3 KWARTAALCIJFERS 3.1 Winst- en verliesrekening Caparis NV Resultatenrek. (x 1.000) begroting feit % feit % begroting LE % CAPARIS NV OPBRENGSTEN cum. 2e kwartaal 2013 cum. 2e kw. 2012 jaar 2013 Omzet 10.027 10.539 5,1% 10.308 2,2% 19.997 20.390 2,0% Trajecten 145 156 7,8% 307-49,0% 290 340 17,2% Interne omzet 221 237 7,3% 235 1,0% 445 477 7,1% Overige bedrijfsopbr. 145 169 16,7% 44 287,5% 289 329 13,8% Directe orderkosten 1.384 1.490 7,7% 1.500-0,6% 2.795 2.918 4,4% Kosten uitbesteed 394 261-33,8% 419-37,7% 793 490-38,2% NTW 8.760 9.350 6,7% 8.975 4,2% 17.433 18.128 4,0% Opbrengsten BW 768 765-0,4% 755 1,5% 1.551 1550-0,1% Totaal Opbrengsten 9.528 10.115 6,2% 9.730 4,0% 18.984 19.678 3,7% KOSTEN Loonkosten kader 5.111 4.903-4,1% 4.853 1,0% 10.189 9.953-2,3% Overige pers. kosten kader 302 240-20,6% 280-14,3% 603 504-16,4% Dienstverlening derden 462 660 42,9% 863-23,6% 924 1.093 18,2% Overige pers. kosten Sw 377 309-18,0% 300 3,3% 749 729-2,7% Huisvesting 1.411 1.387-1,7% 1.520-8,7% 2.810 2.720-3,2% Vervoer/prod.middelen 1.234 1.163-5,8% 1.304-10,8% 2.462 2.336-5,1% Rente 240 199-17,1% 255-22,0% 480 329-31,5% Interne in/uitleen personeel 0 0 0 0 0 Reclamekosten/sponsoring 105 104-1,1% 125-17,0% 210 201-4,3% ICT en huur telecom 203 204 0,7% 197 3,8% 406 347-14,5% Accountants en advieskosten 87 63-28,4% 28 nvt 150 130-13,3% Reis-/verblijfkosten 173 137-20,4% 160-14,3% 345 301-12,8% Bijzondere projecten 64 64 0,3% 95-32,7% 128 128 0,0% Overige kosten 415 354-14,8% 418-15,5% 830 761-8,3% Totaal Kosten 10.184 9.787-3,9% 10.398-5,9% 20.286 19.532-3,7% Doorbelasting overhead 1 0 n.v.t. 0 2 0 n.v.t. Doorbelasting O & I 0 0 0 0 0 Doorbelasting Vastgoed 0 0 0 0 0 Doorbelasting intern 0 0 0 0 0 Totaal Doorbelasting 1 0 n.v.t. 0 2 0 n.v.t. Totaal Incidentele B/L -175-42 -75,9% 142 nvt -350-166 -52,6% ` Bedrijfsresultaat NV -482 370 n.v.t. -810-146% -954 312 n.v.t. 2 e kwartaal 2013 Pagina 16/27

Toelichting op de resultatenrekening Met ingang van 2012 heeft de indeling van de resultatenrekening van Caparis een wijziging ondergaan. Er is onderscheid gemaakt tussen het bedrijfsresultaat van Caparis en het subsidieresultaat van de GR Sw Fryslân. In de loop van 2012 is overleg geweest tussen Caparis en de GR over de exacte definitie van het subsidieresultaat. Dit heeft ertoe geleid dat de definitie van het subsidieresultaat met ingang van 2013 is aangepast. Consequentie hiervan is dat met ingang van 2013 een deel van de kosten die in 2012 onder het subsidieresultaat van de GR is verantwoord, in 2013 onderdeel uitmaakt van het bedrijfsresultaat van Caparis. Om een juiste vergelijking tussen 2013 en 2012 te kunnen maken, zijn de op de vorige pagina opgenomen vergelijkende cijfers 2012 aangepast aan de definitie zoals die geldt in 2013. Als gevolg hiervan zijn niet alle vergelijkende cijfers 2012 één op één te vergelijken met de in 2012 uitgebrachte kwartaalrapportages. Caparis heeft tot en met het 2 e kwartaal het bedrijfsresultaat met 852.000 verbeterd ten opzichte van de begroting. Ten opzichte van dezelfde periode in 2012 is het bedrijfsresultaat verbeterd met 1.180.000. Hieronder worden de belangrijkste afwijkingen tussen de gerealiseerde cijfers tot en met het 2 e kwartaal 2013 en de begroting 2013 kort toegelicht. Item resultatenrekening Toelichting Netto toegevoegde waarde De netto toegevoegde waarde (NTW) van Caparis is 590.000 hoger dan begroot en komt tot en met het 2 e kwartaal uit op een bedrag van 9.350.000. Nagenoeg alle bedrijfsonderdelen hebben een hogere NTW gerealiseerd ten opzichte van de begroting. De belangrijkste ontwikkelingen in de NTW zijn: Groei van het aantal (groeps)detacheringen bij zowel bestaande als nieuwe klanten. Structureel hogere volumes bij Business Post in het 1 e half jaar van 2013. Dit betreft zowel groei bij bestaande klanten als groei door de acquisitie van een nieuwe klant. Groei van het schoonmaakbedrijf door acquisitie van nieuwe klanten en door extra werk bij bestaande klanten. Een besparing op de kosten voor inhuur van schoonmaakpersoneel als gevolg van een betere samenwerking met de aangesloten gemeenten op het gebied van trajecten. Hiermee bespaart Caparis enerzijds inhuurkosten en maken de betreffende trajectdeelnemers een grote kans op uitstroom vanuit de bijstand naar een baan in de schoonmaakbranche. Extra winterwerk van gemeenten voor Groenservice. Bij het Grafisch Centrum en de Kwekerij blijft de NTW achter door prijs- en margedruk. Daar bovenop heeft de Kwekerij te kampen met een lagere afzet als gevolg van het faillissement in het 2 e kwartaal van enkele grote klanten. Doorbelasting van de verhuiskosten van een klantspecifieke productielijn van een huurlocatie naar een eigen locatie van Caparis. 2 e kwartaal 2013 Pagina 17/27

Opbrengst Begeleid Werken Loonkosten kader De opbrengst Begeleid Werken (BW) bestaat uit de marge tussen enerzijds de ontvangen Rijkssubsidie BW en anderzijds de doorbetaling van de Rijkssubsidie BW naar werkgevers of externe re-integratiebureaus. De opbrengsten BW zijn in lijn met de begroting bij 3,1 Se lagere bezetting BW. De hogere marge wordt veroorzaakt doordat Caparis betere condities heeft afgesproken met de externe re-integratiebureaus. De loonkosten kader zijn 208.000 lager dan begroot (begroting: 5.111.000/realisatie: 4.903.000) door een lagere bezetting in kader (begroting: 174,3 fte s/realisatie: 165,3 fte s). Ten opzichte van het 1 e half jaar 2012 zijn de kosten 50.000 hoger. Dit ondanks dat de bezetting in het 1 e half jaar 2013 lager is ten opzichte van 2012. De hogere kosten in het 1 e half jaar 2013 worden als volgt verklaard. Medio 2012 is een nieuwe CAO voor het kader afgesloten die met terugwerkende kracht een ingangsdatum per 1 januari 2012 had. De financiële gevolgen hiervan zijn in het 3 e kwartaal 2012 via de loonadministratie verwerkt. Dit betekent dat de financiële gevolgen van de nieuwe CAO nog niet in de vergelijkende cijfers van het 1 e half jaar 2012 zijn opgenomen. De lagere bezetting is het gevolg van (natuurlijke) uitstroom in combinatie met een latere invulling van vacatures ten opzichte van de begroting; met name bij het bedrijfsonderdeel Industrie. Een deel van deze vacatures (niveau van assistent werkleider of werkleider) zullen in de loop van 2013 wel worden ingevuld om het productieproces te kunnen continueren. Dienstverlening derden De kosten dienstverlening derden zijn 198.000 hoger dan begroot. Cumulatief over het 1 e half jaar is gemiddeld 11,1 fte s aan kaderpersoneel ingehuurd (begroting: gemiddeld 5,8 fte). Ten opzichte van dezelfde periode in 2012 is de inhuur gedaald met 4,3 fte. Per saldo compenseren de lagere loonkosten kader de hogere kosten voor inhuur kaderpersoneel. Huisvesting De huisvestingskosten zijn 24.000 lager dan begroot (begroting: 1.411.000/realisatie: 1.387.000). Als gevolg van het afstoten van externe huurlocaties, is eind 2012 een inventarisatie uitgevoerd van de benodigde vierkante meters en huurlocaties. Deze inventarisatie heeft er toe geleid dat eind 2012 het besluit is genomen de contracten van enkele huurlocaties af te kopen of contracten niet te verlengen. De hiermee gepaard 2 e kwartaal 2013 Pagina 18/27

gaande verwachte kosten zijn in 2012 reeds als voorziening opgenomen. In het 1 e half jaar van 2013 is een deel van deze voorziening ( 118.000) vrijgevallen als gevolg het daadwerkelijk afstoten of buiten gebruik stellen van huurlocaties. De kosten voor gas en elektra zijn over het 1 e half jaar van 2013 ruim 50.000 hoger dan begroot. Dit wordt enerzijds veroorzaakt door het koude voorjaar met als gevolg hogere stookkosten. Anderzijds zijn we in het 2 e kwartaal 2013 door de Belastingdienst geïnformeerd dat we met ingang van 2012 geen recht meer hebben op teruggaaf energiebelasting. In de begroting 2013 is verondersteld dat we, net als voorgaande jaren, deze teruggaaf wel zouden krijgen. Door het besluit van de Belastingdienst stijgen de huisvestingskosten circa 65.000 op jaarbasis. Rente De rentelasten zijn 41.000 lager dan begroot. In de begroting is opgenomen dat met ingang van 1 januari 2013 een kortlopende lening zou worden omgezet in een langlopende lening voor een bedrag van 3.000.000. Ultimo april is alleen de aflossingsverplichting 2013 ( 1.800.000) geherfinancierd. Dit tegen lager rentepercentage dan begroot. Per saldo levert dit een besparing op de rentelasten op. Daarnaast is de rente op de kortlopende kasgeldleningen lager dan begroot. Dit levert eveneens een besparing op. Bijzondere projecten Incidentele baten/lasten Op de bijzondere projecten worden de kosten van het project Caparis in Beweging verantwoord. De incidentele baten & lasten betreft onder andere de verwachte bonus Begeleid Werken inzake 2011. De verwachte bonus (begroot op 350.000) wordt maandelijks voor 1/12e deel als incidentele bate verantwoord ( 29.000 per maand). Dit betekent dat over het 1 e half jaar 2013 een bedrag ad 175.000 is opgenomen als verwachte bonus Begeleid Werken. De definitieve beschikkingen van het Rijk worden eind 2013 verwacht. Alle kosten die direct samenhangen met of het gevolg zijn van het onderzoek wat dit voorjaar door BING is uitgevoerd, zijn tevens als incidentele last verantwoord. Dit betreft een bedrag van 70.000 over het 1 e half jaar. Caparis heeft in het 1 e kwartaal de huurlocatie in Gorredijk verlaten. Vervolgens is er bodemonderzoek verricht. Hierbij is geconstateerd dat er sprake is van bodemverontreiniging. De 2 e kwartaal 2013 Pagina 19/27

exacte omvang van de verontreiniging is nog niet bekend, maar er zal wel een bodemsanering moeten plaatsvinden. Voorzichtigheidshalve is hiervoor een voorziening voor opgenomen. Dit voor een bedrag van 30.000. In het 1 e kwartaal is de definitieve afrekening van gas, water en elektra met betrekking tot 2012 ontvangen. Deze afrekening is circa 20.000 hoger dan ingeschat bij de jaarafsluiting 2012. Dit bedrag is als incidentele last verantwoord omdat het betrekking heeft op 2012. Tot slot zijn er nog enkele incidentele baten en lasten met beperkte financiële impact in het 1 e half jaar van 2013 verantwoord. Toelichting op de latest estimate (LE)/jaareindeverwachting 2013 Caparis verwacht over heel 2013 uit te komen op een bedrijfsresultaat van 312.000 positief (begroting 954.000 negatief). In het verwachte bedrijfsresultaat van 312.000 positief zitten enkele eenmalige baten en lasten. Exclusief deze baten en lasten verwacht Caparis een bedrijfsresultaat van 496.000 positief. Dit is een verbetering ten opzichte van het begrote bedrijfsresultaat van 1.450.000. In onderstaande tabel is een overzicht opgenomen van de eenmalige baten en lasten die van invloed zijn op het verwachte bedrijfsresultaat 2013. Omschrijving Bedrag Verwacht bedrijfsresultaat 2013 exclusief eenmalige baten en lasten 496.000 Eenmalige baten Diverse nagekomen baten 2012 12.000 Eenmalige lasten Kosten BING en nakomende kosten (advocaat, werving & selectie, etc.) -/- 120.000 Reservering kosten bodemsanering -/- 30.000 Boete Arbeidsinspectie -/- 11.000 Diverse nagekomen kosten 2012 -/- 35.000 Verwacht bedrijfsresultaat 2013 inclusief eenmalige baten en lasten 312.000 De belangrijkste eenmalige lasten betreft de kosten die samenhangen met het vertrek van de algemeen directeur per 1 mei jongstleden. Verwacht wordt dat de totale kosten die hiermee samenhangen over heel 2013 circa 120.000 zullen bedragen. Dit bestaat dan uit de kosten van het eerste onderzoek wat is uitgevoerd door BING, advocaatkosten van Caparis en de kosten voor het werven van een nieuwe algemeen directeur voor Caparis. Wij verwachten de in het 1e half jaar ingezette verbetering van het bedrijfsresultaat voort te kunnen zetten. Alle bedrijfsonderdelen dragen bij aan de verbetering van het begrote bedrijfsresultaat. Het bedrijfsonderdeel O&I zal het begrote bedrijfsresultaat niet gaan realiseren; het 2 e kwartaal 2013 Pagina 20/27

verlies zal in het 2e half jaar naar verwachting wel minder groot zijn ten opzichte van het 1e half jaar. Dit door enerzijds een verwachte groei in omzet en anderzijds een verdere besparing op de kosten. Wij verwachten de NTW met per saldo 695.000 te verbeteren. De belangrijkste redenen hiervoor zijn: De omzet en trajectvergoedingen bij het bedrijfsonderdeel Ontwikkeling & Integratie blijven achter door lagere vergoedingen per traject en achterblijvende productieomzet. Wij verwachten in het 2 e half jaar wel herstel van de trajectomzet ten opzichte van het 1 e half jaar. Bij Business Post was in het 1 e half jaar sprake van substantieel hogere postvolumes. Dit zowel als gevolg van de acquisitie van nieuwe klanten als hogere volumes bij klanten die in de loop van 2012 zijn geacquireerd. Voor het 2 e half jaar verwachten we dat de volumes meer in lijn met de begroting zullen zijn, maar over heel 2013 verwachten we een verbetering van de NTW (minder pieken). Acquisitie van nieuwe klanten en extra werk bij bestaande klanten van Schoonmaak. Groei in NTW door de in het 1 e half jaar gerealiseerde groepsdetacheringen. Wij verwachten dat alle acht aangesloten gemeenten de in de (herziene) begroting opgenomen gemeentelijke omzet zullen gaan realiseren. Met alle gemeenten is tijdens het opstellen van de jaareindeverwachting contact opgenomen om de verwachte gemeentelijke omzet 2013 te laten bevestigen. De uitkomsten hiervan zijn verwerkt in de jaareindeverwachting. Het resultaat BW zal naar verwachting in lijn met de begroting worden gerealiseerd. Dit ondanks naar verwachting 2,5 Se minder in BW (3,3 fte). Echter, doordat Caparis in verhouding meer BW-plaatsingen in eigen beheer realiseert ten opzichte van BW-plaatsingen door derden en doordat gunstigere voorwaarden zijn afgesloten met externe re-integratiebedrijven, is het uiteindelijke resultaat per BW-plaatsing hoger en compenseert dit het lagere aantal BWplaatsingen. Ook op het gebied van de bedrijfskosten gaan we het naar verwachting beter doen ten opzichte van de begroting. Wij verwachten dat de kosten 754.000 lager zullen uitvallen dan begroot (begroting 20.286.000/LE 19.532.000). We verwachten bij alle kostencategorieën een verbetering ten opzichte van de begroting; uitgezonderd diensten derden. De belangrijkste verklaringen zijn: De besparing bij de loonkosten wordt verklaard door een lagere bezetting in fte s (begroting 173,7 fte s/le 166,3 fte s). De kosten van diensten derden zullen naar verwachting 170.000 hoger zijn ten opzichte van de begroting. Gedurende het 2 e half jaar 2013 zal het aantal fte inhuur kaderpersoneel verder gaan dalen. Enkele projecten/projectmatige werkzaamheden zijn recentelijk afgerond en/of overgedragen aan de lijnorganisatie met als gevolg dat de inhuur van enkele personen aan het eind van het 2 e kwartaal 2013 is beëindigd. De huisvestingskosten vallen lager uit door de gedeeltelijke vrijval van de voorziening verlieslatende huurcontracten. Deze bate wordt deels gecompenseerd door hogere kosten voor 2 e kwartaal 2013 Pagina 21/27