Drentse Onderwijs monitor Feitenbladen Gemeente Aa en Hunze Kern cijfers uit de periode 2012-2017
Drentse Onderwijsmonitor 2017 Primair onderwijs Onlangs verscheen de 12de editie van de Drentse Onderwijsmonitor. Dit rapport brengt de onderwijspositie en -prestaties van Drentse leerlingen in beeld. Van basisschool tot en met de universiteit. Met de jaarlijkse rapportage kunnen trends en ontwikkelingen worden gesignaleerd voor de provincie als geheel en waar mogelijk de gemeenten in het bijzonder. In dit aanvullend feitenboekje zijn cijfers voor het schooljaar 2016-2017 en voorgaande jaren voor elf Drentse gemeenten apart gebundeld. We zoomen daarmee in op ontwikkelingen van kinderen die in deze gemeente wonen en naar het primair of voortgezet onderwijs gaan. Deze extra uitgave wordt de gemeenten aangeboden door de regiegroep van de Drentse Onderwijsmonitor. Zij hoopt dat de cijfers als onderlegger kunnen dienen bij besprekingen en initiatieven ten behoeve van goed onderwijs voor kinderen. Leerlingen op de basisscholen in de gemeente Aa en Hunze De gemeente Aa en Hunze heeft 1 basisscholen (1 minder dan vorig jaar). Het gemiddeld aantal leerlingen per school is vergeleken met het vorige jaar vrijwel onveranderd: 125 (vorig jaar 12). De gemiddelde schoolgrootte is hiermee lager dan gemiddeld in (155) en (220). Het leerlingenaantal in het basisonderwijs van de gemeente is sinds 2012/13 met 20% afgenomen. De daling in de hele provincie is gemiddeld genomen lager (-9%). Prognoses van de Provincie (2017) voorspellen een afname van het aantal tot 12 jarigen tot ongeveer 1.580 in 2030; een afname van 17% ten opzichte van 2017. Aantal leerlingen op basisscholen in Aa en Hunze op 1 oktober 2.180 1.75 1.582 2012/13 prognose 2030 Aantal basisscholen op 1 oktober 6.9 266 Gemiddeld aantal leerlingen per basisschool op 1 oktober 220 155-17% verwachte daling aantal leerlingen 1 125 Bron: DUO, provincie 2017 2
Primair onderwijs Feitenblad Onderwijsachterstanden: gewichtenleerlingen Kinderen van laagopgeleide ouders hebben vaker leerachter standen en krijgen lagere schooladviezen. Dit blijkt ook uit de Drentse Onderwijsmonitor 2017. Het opleidingsniveau van de ouders bepaalt het gewicht dat de school toekent aan een (achterstands)leerling. Ouders/voogden van zgn. gewichtenleerlingen hebben een lagere opleiding dan ouders van leerlingen zonder gewicht. Voor deze leerlingen krijgt de school extra geld. De gemeente Aa en Hunze heeft een lager percentage gewichtenleerlingen (%) dan in zijn geheel (8%). Het percentage is al een aantal jaren vrijwel onveranderd. Percentage gewichtenleerlingen Een school krijgt ook extra geld per achterstandsleerling als de school in een impuls gebied is gevestigd. Een impulsgebied is een post codegebied met veel huishoudens met een laag inkomen of een uitkering. Landelijk gezien ligt een kwart van de scholen in een impulsgebied. In is dit percentage hoger, namelijk 32%. Aa en Hunze wijkt daar in positieve zin vanaf met 2 basisscholen in een impulsgebied (1%). 9 11 8 10 2012/13 2012/13 2012/13 Percentage basisscholen in impulsgebied 1% 25 32 1 Bron: DUO, 2017 Bron: DUO, 2017 Passend onderwijs Met de invoering van de Wet passend onderwijs hebben scholen een zorgplicht gekregen. Dat betekent dat scholen ervoor verantwoordelijk zijn om elk kind een goede onderwijsplek te bieden. Om dat te kunnen doen, vormen reguliere en speciale scholen samen regionale samenwerkingsverbanden. De scholen in het samenwerkingsverband maken afspraken over de ondersteuning aan leerlingen en de bekostiging daarvan. De scholen in behoren tot 5 samenwerkingsverbanden primair onderwijs. Het aandeel leerlingen in het speciaal onderwijs is in het samenwerkingsverband P02201, waaronder ook Aa en Hunze valt, 0,9% (landelijk 1,6%) en iets hoger dan vorig jaar. Het aandeel in het speciaal basis onderwijs is iets lager dan vorig jaar, namelijk 1,9% (landelijk 2,3%). In de figuur hiernaast is aangegeven of het percentage hoger ( ), lager ( ) of gelijk ( ) is aan dat van het voorgaand jaar. sbao2 so3 sbao2 so3 2015/16 2,% 2,3% 1,6% 1,6% PO2201 Aa en Hunze e.o.1 2015/16 2,0% 1,9% 0,8% 0,9% 1 Assen, Aa en Hunze, Tynaarlo, Midden- 2 speciaal basisonderwijs, 3 speciaal onderwijs Bron: DUO/website Passend Onderwijs, 2017 3
Drentse Onderwijsmonitor 2017 Primair onderwijs Leerprestaties in het Drentse basisonderwijs Vanaf het schooljaar 2007-2008 worden gegevens verzameld over leerprestaties in het basisonderwijs op het terrein van taal/lezen en rekenen/wiskunde. De gegevens worden geleverd door basisscholen waarvan het school bestuur hiervoor toestemming heeft gegeven. In zijn momenteel 32 schoolbesturen voor primair onderwijs. Het deelnamepercentage van basisscholen aan de Drentse Onderwijsmonitor nam toe van 9% in het eerste jaar tot 92% in. De gemeente Aa en Hunze heeft een deelnamepercentage van 100%. Citotoetsen: de resultaten van 201-2017 rekenen taal technisch lezen woordenschat begrijpend lezen rekenen-wiskunde 60 kleuters groep 2 kleuters groep 2 groep groep 5 groep 5 medio groep 6 medio groep 8 groep groep 6 59 58 57 56 55 5 53 52 51 50 9 8 50 is de norm in 7 '1 '15 '16 '17 '1 '15 '16 '17 '1 '15 '16 '17 '1 '15 '16 '17 '1 '15 '16 '17 '1 '15 '16 '17 '1 '15 '16 '17 '1 '15 '16 '17 '1 '15 '16 '17 '1 '15 '16 '17 '1 '15 '16 '17 '1 '15 '16 '17 jaartal rekenen taal technisch lezen woordenschat begrijpend lezen rekenen-wiskunde 60 kleuters groep 2 kleuters groep 2 groep groep 5 groep 5 medio groep 6 medio groep 8 groep groep 6 59 58 57 56 55 5 53 52 51 50 9 8 50 is de norm in 7 '1 '15 '16 '17 '1 '15 '16 '17 '1 '15 '16 '17 '1 '15 '16 '17 '1 '15 '16 '17 '1 '15 '16 '17 '1 '15 '16 '17 '1 '15 '16 '17 '1 '15 '16 '17 '1 '15 '16 '17 '1 '15 '16 '17 '1 '15 '16 '17 jaartal Bron: basisscholen, bewerking CED Toetsservice/ Trendbureau, 201-2017
Primair onderwijs Feitenblad Welke conclusies kunnen we trekken uit de resultaten van de citotoetsen? Hieronder staat beschreven hoe leerlingen uit de gemeente het ervan af hebben gebracht. Rekenprestaties Op de rekentoets wordt al jaren boven de norm gescoord. In 2017 is dat in groepen 3, en 6 ook het geval. Voor de groep 6 geldt eveneens dat de score hoger is dan het Drentse gemiddelde. Technisch lezen Het technisch lezen van de leerlingen uit groepen 3, en 5 in Aa en Hunze is boven de norm. In 2017 is de score van groep hoger dan in de haren daarvoor. De scores van groepen 3 en 5 zijn iets lager dan in 2016. De leesprestaties in groepen 3 en zijn iets boven het Drentse gemiddelde. Begrijpend lezen De prestaties voor begrijpend lezen van groep 6 en groep 8 leerlingen in Aa en Hunze zijn boven de landelijke norm. De score in groep 6 is lager dan in 2016. De scores zijn zowel voor groep 6 als groep 8 boven het Drentse gemiddelde. Woordenschat De prestaties voor woordenschat zijn in groep 5 lager dan vorig jaar, maar nog steeds boven de norm. Groep 3 scoort beneden het Drentse gemiddelde en groep 5 scoort gelijk aan het Drents gemiddelde. Rekenen en taal voor kleuters Kleuters scoren wat rekenen en taal betreft, al een aantal jaren ruim boven de gestelde norm. De scores zijn iets lager dan vorig jaar. Kleuters in Aa en Hunze doen het wat rekenen betreft net zo goed en wat taal betreft iets beter gemiddeld in. Vergeleken met de provinciale en landelijke uitslagen, doen leerlingen van Aa en Hunze het op praktisch alle onderdelen (boven) gemiddeld goed. Het schooladvies in groep 8 Sinds schooljaar 201-15 is het advies van de basisschool leidend en wordt het advies op basis van de toets als back-up gebruikt. Met het schooladvies kunnen leerlingen zich aanmelden bij het voortgezet onderwijs. % van de leerlingen in de gemeente Aa en Hunze kreeg in 2017 een havoadvies of hoger. Dat is evenveel als gemiddeld in. Het schooladvies moet worden heroverwogen als het advies op basis van de toets hoger uitvalt. De school kan dan het schooladvies herzien, maar bijstelling is niet verplicht. De ontwikkeling en het gedrag van een leerling spelen bijvoorbeeld ook een rol. Schooladviezen 2017 (vóór de toets) pro/vso vmbo vmbo-havo havo havo-vwo vwo % toets hoger dan schooladvies 1 1 6 7 7 9 17 18 20 20 % herziene adviezen (bij toets uitslag hoger dan schooladvies) 33 2 37 23 30 27 6 9 Gemeente Aa en Hunze Bron: DUO, 2017 5
Drentse Onderwijsmonitor 2017 Primair onderwijs Resultaten toets vergeleken met de norm van de Inspectie van het Onderwijs Voor elke toets waarmee een basisschool zich verantwoordt over de leerresultaten, bestaan eigen ondergrenzen (normen). Deze ondergrenzen houden rekening met de leerlingpopulatie op de basisschool (percentage gewogen leerlingen). Als de gemiddelde schoolscore op of boven de ondergrens ligt, zijn de resultaten in dat schooljaar voldoende. Aantal scholen dat onder, op of boven de landelijke norm scoort op de toets 12 82 172 10 Op of boven de norm Onder de norm Niet vast te stellen* *van te weing leerlingen gegevens bekend Bron: DUO, bewerking Trendbureau, 2017 Kwaliteit van het onderwijs: de toezichtarrangementen Op basis van kwaliteitsnormen bepaalt de Inspectie van het Onderwijs welke scholen een aangepast toezicht krijgen. De situatie in vanaf 1 september 201: Aantal zwakke en zeer zwakke scholen 6 2 13 2 11 8 269 255 25 258 Voldoende Zwak Zeer zwak 201 2015 2016 2017 In de gemeente Aa en Hunze zijn 2017 geen zwakke of zeer zwakke scholen. Vorig jaar waren er eveneens geen (zeer) zwakke scholen in de gemeente. Bij (zeer) zwakke scholen zijn de opbrengsten en het onderwijsleerproces op cruciale onderdelen onvoldoende. In 2009 waren er 38 (zeer) zwakke scholen. Het Kwaliteitsakkoord Basisonderwijs 2010-2011 vermeldt de afspraak om de onderwijs kwaliteit te verbeteren en het aantal (zeer) zwakke scholen te verminderen. Het streven om in 201 geen (zeer) zwakke scholen meer te hebben is niet gehaald. Na jaren van afname, was er vanaf 201 weer een toename, die in 2016 en in 2017 weer is afgezwakt. 2 17 13 15 1 Voldoende Zwak Zeer zwak 201 2015 2016 2017 Bron: Inspectie van het Onderwijs, 201-2017 6
Voortgezet onderwijs Feitenblad Het niveau in leerjaar 3 van het voortgezet onderwijs vergeleken met het schooladvies Ruim de helft (56%) van de Drentse leerlingen doet in leerjaar 3 van het voortgezet onderwijs een opleiding die overeenkomt met het niveau van het schooladvies. Zeventien procent zit in leerjaar 3 op een lager niveau dan het schooladvies in groep 8 (dus afstroom ten opzichte van het advies). Bij 11% is het niveau in leerjaar 3 hoger dan het schooladvies (opgestroomd ten opzichte van het advies. 9% van de leerlingen zit in leerjaar 3 op het laagste niveau van het dubbeladvies dat ze van de basisschool kregen, 7% zit op het hoogste niveau van het dubbeladvies. Vijfenzestig procent van de leerlingen die op een basisschool in de gemeente Aa en Hunze heeft gezeten, volgt in het derde leerjaar van het voortgezet onderwijs het niveau dat als schooladvies is mee gegeven in groep 8. In vergelijking met het provinciale gemiddelde zijn kinderen die in Aa en Hunze op de basisschool zaten in leerjaar 3 minder vaak afgestroomd en minder vaak opgestroomd ten opzichte van hun schooladvies. Niveau leerjaar 3 t.o.v. schooladvies 9% 8% 13% 6% 57% 13% 65% 12% 9% 10% 7% 11% 56% 17% 9% opgestroomd ten opzichte van advies hoogste niveau dubbel advies niveau leerjaar 3 gelijk aan advies laagste niveau dubbel advies afgestroomd ten opzichte van advies Bron: DUO, bewerking Trendbureau, 2017 Leerlingen in het voortgezet onderwijs Het aantal vo-leerlingen, woonachtig in de gemeente Aa en Hunze is toegenomen met 1% ten opzichte van vorig jaar (van 1.597naar 1.61). als geheel noteert een kleine afname van enkele tienden van procenten. Het aantal leerlingen nam af van 31.097 in 2015/16 naar 31.028 in. Aantal leerlingen in het voortgezet onderwijs, met als woongemeente Aa en Hunze 2015/16 201/15 2013/1 2015/16 1.630 1.66 31.097 1.597 0% toename van het aantal vo leerlingen in +1% toename van het aantal vo leerlingen in Aa en Hunze 31.028 1.61 Bron: DUO, 2017 7
Drentse Onderwijsmonitor 2017 Voortgezet onderwijs Onderwijssoort in het voortgezet onderwijs Voor Aa en Hunze geldt dat 0% van de jongeren in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs een vmbo opleiding volgt. Achtentwintig procent volgt in de bovenbouw havo en 29% vwo. Onderwijssoort vanaf het derde leerjaar, voor jongeren uit de gemeente Aa en Hunze 29 28 959 0 praktijkonderwijs vmbo havo vwo Bron: DUO, 2017 Een vergelijking met en : Het onderwijsniveau van leerlingen uit Aa en Hunze is hoger dan gemiddeld genomen in de provincie en vergelijkbaar met de landelijke cijfers. Aandeel leerlingen in de bovenbouw (vanaf leerjaar 3), naar onderwijssoort en woongebied voor schooljaar 5 17 21 18 20 23 22 praktijkonderwijs vmbo bl/kl 3- vmbo tl/gl 3-28 28 28 30 25 29 havo 3-5 vwo 3-6 Bron: DUO, 2017 Het rapport van de Drentse Onderwijsmonitor 2017 kunt u vinden op de websites van de betrokken organisaties. Vereniging van Drentse Gemeenten www.vdgdrenthe.nl Provincie www.drenthe.nl Trendbureau www.trendbureaudrenthe.nl